Đẹp và Buồn - Chương 05 - Part 1
Chương 05: Vườn đá
Những vườn đá nổi tiếng của Kyoto tọa lạc tại chùa Rêu, lầu Bạc, và thiền viện Ryoanji. Vườn đá tại Ryoanji rất đẹp và được coi như tượng trưng cho mỹ thuật thiền. Otoko biết hết những vườn đá đó.
Khi mùa mưa dứt, nàng hay đến vẽ tại vườn đá chùa Rêu. Nàng không chủ tâm vẽ, mà chỉ muốn ngắm vườn để hấp thụ chút khí lực tỏa ra từ đá. Nàng nghĩ vườn đá này cổ nhất và có khí lực nhất trong các vườn đá trong vùng.
Otoko chỉ muốn tới tĩnh tọa. Sợ du khách qua lại sẽ tò mò vì nàng ngồi một chỗ quá lâu, nàng làm bộ vẽ để được tự nhiên.
Chùa Rêu được thiền sư Muso trùng tu năm 1339. Thiền sư cho sửa sang những phòng ốc cũ, đào cảnh ao, giữa ao lại cho đắp hòn đảo nhỏ. Tục truyền rằng thiền sư hay dẫn khách ra một chiếc lầu trên đỉnh đồi để ngắm cảnh Kyoto. Những lầu những gác ấy đã không còn dấu tích. Chùa chắc đã làm lại nhiều lần sau những trận lụt lớn hay những thiên tai khác. Có lẽ chỉ có vườn đá là ít thay đổi.
Otoko không bận tâm đến lai lịch khu vườn. Nàng tới vì vườn đá đẹp. Keiko cũng tới mỗi khi Otoko tới, theo cô giáo như bóng với hình. Một hôm Keiko nhận xét:
«Những cảnh dựng bằng đá đều như có gì trừu tượng, mơ hồ, bí ẩn ấy, cô nhỉ. Em cảm thấy vườn ăm ắp một khí lực siêu hình... Em nghĩ đến tranh Cezanne vẽ bờ biển L’estaque lởm chởm đá.
«Em thấy tranh đó rồi hả? Nhưng tranh vẽ cảnh thiên nhiên có sẵn...»
«Otoko, nếu em vẽ vườn đá này, nó sẽ trở thành trừu tượng. Em không thể nào vẽ nó theo lối hiện thực được.»
«Có thể em nói đúng. Nhưng cô thì chịu thua.»
«Cô có muốn em phác họa thử không?»
«Nên lắm. Cô rất thích Đồi chè của em. Cái thần bức tranh rất trẻ, thật là trẻ. Tấm đó em cũng mang cho ông Oki phải không?»
«Dạ. Nhưng giờ này chắc vợ ông ấy đã xé nó ra thành giẻ vụn... Cô biết không, em ngủ một đêm với ông ấy trong khách sạn gần Enoshima. Ông già mắc dịch một cách dễ sợ. Nhưng lúc ông đang say máu, em gọi tên cô làm ông ấy tức thì cụt hứng. Ông ấy vẫn còn yêu cô, và gần em, ông ấy bị lương tâm cắn rứt. Chừng ấy cũng đủ làm cho em ghen.»
«Trời ơi, em mưu toan cái gì?»
«Em muốn phá gia cang nhà ông ta. Để trả thù cho cô.»
«Lại trả thù.»
«Em không chịu nổi ông ta. Dù bị bội bạc bao nhiêu, dù khổ sở bao nhiêu, cô vẫn còn yêu ông ấy. Chỉ đàn bà là dại, thật là đáng thương.»
Dừng lại một giây, Keiko nói tiếp:
«Em ghen là cô vẫn còn yêu ông ấy.»
«Em ghen thật ấy ư?»
«Tất nhiên là thật.»
«Em ghen mà đi khách sạn ngủ đêm với ông ấy. Nếu cô còn yêu ông như em nói, chính cô mới là người đáng ghen.»
«Nhưng cô có ghen không?»
Otoko không trả lời. Cây cọ trong tay thoăn thoắt trên vải, Keiko nói tiếp:
«Em sẽ rất mừng nếu cô ghen. Đêm đó trong khách sạn, em thao thức cả đêm, còn ông ta thì nằm một lát là lăn ra ngủ ngon lành. Em không chịu nổi cái thứ đàn ông ngũ tuần.»
Otoko phỏng ước trong đầu là phòng khách sạn kê giường đôi, để ghi nhận là nàng còn thắc mắc với những tiểu sự như vậy.
Keiko lại nói:
«Ông ta ngủ say. Thật là thú vị khi em nghĩ có thể thừa dịp bóp cổ cho ông ấy chết.»
«Em là con người nguy hiểm.»
«Em chẳng qua chỉ mới nghĩ chuyện bóp cổ thôi. Nhưng nghĩ không cũng đủ thích, làm em không ngủ được.»
Tay cầm cọ run run, Otoko nói:
«Vậy mà em bảo tất cả là chỉ vì cô. Cô không tin nổi.»
«Tất nhiên là vì cô.»
«Em làm ơn từ giờ trở đi đừng bước chân tới nhà người ta nữa. Em còn tới đó thì không biết chuyện bất hạnh nào sẽ xảy ra.»
Keiko hỏi:
«Khi nằm dưỡng trí viện, có bao giờ cô muốn giết ông ta không?»
«Không bao giờ. Cô có thể mất trí, nhưng chuyện giết người...»
«Cô không oán ông ta, cô yêu ông ta nhiều quá mất rồi.»
«Em à, cô đã có đứa con với ông.»
Keiko giọng nghẹn ngào, khó khăn lắm mới tìm ra lời:
«Đứa con ấy ư? Cô, em có thể ăn trộm một đứa con của ông ta cho cô.»
«Trời ơi, Keiko em nói gì vậy?»
«Rồi em sẽ làm cho ông ta lụn bại, không ngóc đầu lên nổi.»
Otoko nhìn trân trân cô gái. Cái miệng xinh như thế mà thốt ra những lời xấu xa hung ác như thế.
Gắng bình tĩnh, nàng nói:
«Cô nghĩ cô không cấm được em có con với ông Oki. Nhưng em có hiểu chuyện gì sẽ tiếp theo không? Nếu em có con với ông, cô sẽ không đùm bọc em nữa. Mà một khi làm mẹ, em sẽ không ăn nói như bây giờ. Tất cả sẽ thay đổi.»
«Em sẽ không bao giờ thay đổi.»
Otoko thắc mắc chuyện gì đã xảy ra cái đêm Keiko ngủ với Oki. Keiko đã không kể hết. Cô gái giấu gì đằng sau những ngôn từ hung bạo như ghen tuông và trả thù.
Otoko tự vấn tâm xem nàng còn có thể ghen vì Oki không. Nhắm mắt lại, nàng chỉ thấy dư ảnh của khu vườn đá.
«Cô ơi, cô có làm sao không? Cô xanh quá.» Keiko ôm vội lấy cô giáo. Như sợ nàng bất tỉnh, Keiko béo nàng vào chỗ da non dưới nách.
«Đau, Keiko.»
Otoko lảo đảo. Cô gái ôm lấy Otoko, đỡ cho nàng khỏi ngã. Keiko lại nói:
«Otoko, trên đời em chỉ muốn có cô, một mình cô.»
Otoko yên lặng đưa tay lau mồ hôi lạnh đóng hạt trên trán. Nàng nói:
«Cứ đà này, em sẽ khốn khổ suốt đời.»
«Em không sợ khổ.»
«Tại bây giờ em còn trẻ đẹp, em có thể nói như vậy.»
«Còn được ở bên cô bao lâu, em còn hạnh phúc bấy lâu.»
«Cảm ơn em. Nhưng dù sao cô cũng chỉ là đàn bà.»
«Em ghét đàn ông.»
Otoko buồn bã nói:
«Như vậy không đúng. Nếu quả thật như vậy, chúng ta ở chung với nhau càng lâu thì càng không nên... Vả lại thẩm mỹ của em với cô thật ra khác nhau nhiều lắm...»
«Em thì ngược lại. Em rất ghét nếu cô giáo em mà vẽ một điệu như em.»
Otoko bình tĩnh trở lại, ôn tồn nói:
«Em ghét nhiều thứ quá, Keiko ạ. Mà nhân nói chuyện vẽ, em đưa vở tập cho cô xem được không?»
Keiko đưa tấm phác họa cho Otoko.
«Em vẽ cái gì thế này?»
«Cô đừng khó tính. Tất nhiên em vẽ vườn đá. Cô coi kỹ xem. Em nghĩ em vừa vẽ được một cái gì mà em đã không ngờ vẽ được.»
Otoko xem tranh, nét mặt từ từ thay đổi. Thoáng nhìn nàng không hiểu bức phác họa mực tầu này muốn vẽ gì, nhưng một đời sống huyền bí hiển hiện trong tranh. Nét tài năng này chưa bao giờ thấy nơi Keiko. Run run, Otoko nói:
«Thế là đã có chuyện giữa em và ông Oki trong đêm ở khách sạn phải không.»
«Không có đâu cô.»
«Em chưa bao giờ vẽ như thế này.»
«Cô Otoko, em phải nói thật với cô. Ông ta không còn đủ hơi để hôn một cái hôn hơi dài một chút, nói gì đến...»
Otoko lặng yên.
Keiko hỏi:
«Đàn ông nào cũng vậy sao cô? Đây là lần đầu tiên em gần đàn ông.»
Otoko không biết nên hiểu chữ lần đầu tiên, chữ gần của Keiko như thế nào. Nàng làm bộ tiếp tục xem tranh.
Sau cùng nàng nói:
«Cô chỉ muốn hóa thành hòn đá trong vườn đá này.»
Vườn đá của thiền sư Muso dãi dầu mưa nắng, cổ kính như hiện hữu tự bao giờ. Nhưng hình dạng và cách sắp đặt thì rõ ràng là nhân tạo. Chưa bao giờ Otoko thấy được cái khí lực của vườn như hôm nay. Nàng nghe như có khối tâm linh đè nặng lên ngực. Nàng nói:
«Chúng ta về đi. Đá bắt đầu làm cô sợ.»
«Đồng ý.»
Otoko lảo đảo đứng dậy. Nàng nói:
«Vườn đá này, cô chịu thua. Trừu tượng quá. Nhưng trong bản phác, hình như em đã bắt được một cái gì độc đáo.»
Keiko nắm tay Otoko:
«Cô à, về nhà cô với em ta chơi trò cá heo nhé.»
«Trò cá heo là cái gì. Lại chuyện gì nữa đây?»
Keiko cười ranh mãnh, đi về hướng lùm tre thường thấy trong ảnh chụp phong cảnh chùa. Otoko nét ưu tư hơn là buồn. Keiko vỗ nhẹ lên vai cô giáo:
«Cô. Hôm nay đá nó thu mất hồn cô rồi phải không?»
«Không đâu. Cô chỉ muốn cả ngày ngồi ngắm đá mà không cần vẽ.»
«Chẳng qua là mấy hòn đá mà cô. Cô nhìn đá như thể cô thấy chuyện gì linh thiêng thần bí...
«Em nhớ có đọc bài tùy bút của một nhà thơ hài cú, đại để là phải ra ngắm biển ngày này qua ngày khác rồi về lại Kyoto mới khám phá ra ý nghĩa của vườn đá.»
«Ông ta thấy biển trong vườn đá sao? Tuy nhiên, cô nghĩ cô không vẽ nổi vườn đá này.»
«Nhưng vườn đá chẳng qua là do người ta dựng lên, dựng theo lối trừu tượng. Em nghĩ em có thể vẽ được nó, theo kiểu của em, muốn dùng màu gì thì dùng.»
Lát sau Keiko hỏi:
«Người ta bắt đầu làm vườn đá từ bao giờ cô nhỉ?»
«Cô không biết đích xác. Có lẽ không trước thế kỷ mười bốn.»
«Còn đá thì có từ bao giờ nhỉ?»
«Cô nào có biết.»
«Cô có muốn tranh cô bền hơn là đá không cô?»
Otoko bối rối:
«Cô không bao giờ mơ chuyện ấy. Nhưng mà vườn đá này, hay cả vườn đá trong lâu đài Katsura cũng phải thay đổi với thời gian. Cây mọc lên rồi cỗi, bão tố thiên tai tàn phá... Tuy nhiên cách đá được bày chắc ít thay đổi hơn.»
Keiko nói lớn:
«Cô ơi, thật ra nếu vạn sự có thay đổi và hủy diệt thì lại càng tốt. Giờ này chắc đồi chè của em đã biến thành giẻ vụn vì cái đêm ngủ khách sạn tại Enoshima.»
«Tiếc quá, bức tranh rất đẹp.»
«Tranh đẹp thật hả cô?»
«Keiko, em định lần hồi mang tặng ông Oki tất cả tranh đẹp của em sao?»
«Dạ. Cho đến khi em trả thù xong...»
«Cô đã bảo em là cô không muốn nghe chuyện trả thù nữa.»
Keiko vui vẻ:
«Em hiểu cô. Nhưng em không hiểu tại sao em thù hận. Vì ghen tuông hay vì tự ái đàn bà cô nhỉ?»
Otoko nắm ngón tay cô gái. Hạ thấp giọng, nàng nói:
«Em muốn nói chuyện ghen?»
«Thâm sâu trong lòng cô, cô vẫn yêu ông ta. Còn ông ta, ông cũng giấu cô sâu kín trong tim ông. Em đã thấy rõ ràng ngay từ hôm Tết.»
Otoko yên lặng.
«Em nghĩ khi đàn bà chúng mình thù ghét, thì cái thù ghét ấy cũng có thể là một dạng thức của cái yêu.»
«Keiko, sao em có thể nói những điều như vậy, tại một chỗ như chỗ này.»
Keiko đổi đề tài:
«Em nghĩ vườn đá tượng trưng những cảm nghĩ rất mạnh của người tạo ra nó. Nhưng em vẫn không hình dung trong tâm họ có cái gì.»
Keiko lại hỏi:
«Phải nhiều thế kỷ qua rồi, đá mới lên nước như vậy, nhưng khi mới hình thành thì cái vườn đá trông nó như thế nào cô nhỉ?»
«Cô nghĩ bây giờ nếu được thấy vườn đá khi mới bày xong chắc em sẽ thất vọng.»
«Nếu em vẽ, em sẽ dùng bất cứ màu nào và hình thể nào mà em thích, và em sẽ gắng vẽ vườn đá như khi mới dựng.»
«Có thể như vậy, em sẽ vẽ nổi đấy.»
«Cô Otoko, cái vườn đá này sẽ tồn tại rất lâu, lâu hơn cô và em rất nhiều.»
«Tất nhiên.»
Otoko rùng mình. Nàng nói tiếp:
«Nhưng dù sao nó cũng không tồn tại mãi mãi.»
Keiko nói:
«Nếu được sống bên cô, em bất cần dù tranh em được tồn tại mãi mãi hay bị hủy hoại tức thì.»
«Em bất cần vì em còn trẻ.»
«Thật ra nếu bà Oki xé tranh em ra, em càng mừng. Chuyện ấy sẽ chứng tỏ là tranh em tạo được xúc động nơi bà.»
