CHƯƠNG V:

GIẤC MƠ VỀ ĐẢO VẮNG

1
“Ta đã già rồi mà vẫn chưa trèo lên đỉnh Phú Sĩ.” Singo lẩm bẩm một mình trong phòng làm việc. Những lời ấy nảy ra trong đầu óc ông hoàn toàn ngẫu nhiên nhưng đầy ấn tượng, khiến ông phải nói ra miệng. Có lẽ nguyên do là vì đêm qua ông thấy vịnh Matsusima.
Kể cũng lạ là Singo đã nằm mơ thấy Matsusima, vì chưa bao giờ ông tới đó cả. Ông chỉ còn nhớ từng đoạn của giấc mơ, riêng màu xanh của biển và những rặng thông trên những hòn đảo ở đó thì đã in sâu vào kí ức ông, khiến ông hoàn toàn tin chắc rằng mình đã nằm mơ tới Matsusima.
Ông đã ôm trong tay một người đàn bà. Họ lẩn trốn những người cùng đi dưới bóng một cây thông. Người đàn bà còn rất trẻ, gần như một cô gái vậy. Riêng bản thân khi đó ông không xác định được là mình bao nhiêu tuổi. Có lẽ là vẫn còn trẻ, vì ông còn cùng cô gái chạy nhảy nhanh nhẹn giữa những cây thông. 
Ông đã ôm cô gái theo cách của một người trẻ tuổi. Ở cái tuổi sáu mươi hai mà lại mơ thấy mình đang tuổi hai mươi - chính đó là điều lạ nhất của giấc mơ. Chiếc xuồng máy chở hai người đến đảo chạy xa dần. Một người đàn bà nào đó trên xuồng cứ vẫy họ mãi bằng một chiếc khăn tay trắng. Chỉ có Singo cùng cô gái trẻ còn lại trên hòn đảo nhỏ, nhưng họ không hề thấy sợ.
Ông đã thức giấc với hình ảnh chiếc khăn tay trắng vẫy vẫy trên mặt biển xanh rờn. Nhân dạng của cô gái cùng cảm giác về sự va chạm đã phai mờ. Trong kí ức Singo chỉ còn lại phong cảnh đầy màu sắc của hòn đảo vắng. Ông cũng không hiểu vì sao mình lại tin chắc vùng đó là vịnh Matsusima.
Sáng hôm sau, Singo định hỏi vợ con xem những giấc mơ đầy màu sắc có phải là triệu chứng suy nhược thần kinh hay không, nhưng rồi lại thôi, ông thấy khó chịu vì đã mơ ôm đàn bà.
Ngồi trong văn phòng, Singo bỗng cảm thấy rằng, nếu ông hiểu ra người đàn bà trong giấc mơ là ai thì toàn bộ mọi chuyện sẽ được sáng tỏ. Ông hút thuốc và cố suy nghĩ, nhưng vừa lúc ấy có tiếng gõ cửa. Đó là ông Sutzumoto.
- Xin chào. Tôi cứ nghĩ rằng anh chưa tới cơ đấy. - Sutzumoto nói và bỏ mũ treo lên móc.
Singo nhìn cái đầu hói của ông ta và thấy buồn cười.
- Có việc gì mà anh chịu khó đến sớm vậy? - Ông hỏi và cố nhịn cười.
- Thì chuyện anh chàng Mitzuta mới bị chết một cách điên dở ấy.
- À, à! Người nhà ông ấy có gửi biếu trà cho tôi sau tang lễ và tôi đâm ra nghiện cái thứ trà ấy.
- Tôi ghen với hắn ta về cái chết đấy.
- Hừm... Anh cũng béo và hói, chắc cũng có cơ được như thế!
- Chỉ có điều tôi không bị huyết áp cao. Còn Mitzuta dám ngủ một mình...
Mitzuta đã chết ở khách sạn trong khi an dưỡng - một cái chết “điện” như bạn bè của ông ta bình phẩm. Đối với Singo, việc các ông bạn ngoài sáu mươi tuổi của mình nói lóng kiểu sinh viên, như hồi họ học chung ở trường đại học là một bằng chứng về sự quá quẫn của tuổi già. Giờ đây họ vẫn còn gọi nhau bằng những biệt hiệu thân mật nhảm nhí. Mitzuta đã từng đùa cợt về cái chết của Toriama, còn bây giờ thì chính ông ta đã phải chia sẻ cái số phận.
- Hôm nọ chị vợ anh ấy có đến chỗ tôi, - Sutzumoto bắt đầu nói vào việc - và đề nghị tôi về chuyện này đây...
Ông ta đặt lên bàn hai bọc vải và nói tiếp:
- Mặt nạ đấy. Mặt nạ để diễn Noh. Chị ấy đề nghị tôi mua. Và tôi đem đến cho anh xem.
- Tôi chẳng hiểu gì về mặt nạ. Cũng như về ba kì quan của Nhật Bản ấy. Tôi chỉ biết là chúng có ở Nhật. Nhưng chưa bao giờ được nhìn thấy cả.
Sutzumoto mở lớp vải bọc rồi lấy từ trong hộp đựng ra những chiếc mặt nạ.
- Đây là một chiếc “Djido”, còn đây là chiếc “Casiki”. Cả hai đều là mặt nạ trẻ con.
Singo cầm chiếc “Casiki” lên và ngắm nghía.
- Hình chiếc lá cây gbinco, anh có thấy không? - Sutzumoto nói. - Nghĩa là để diễn tả một cậu bé chưa đến tuổi thành niên. Còn có cả lúm đồng tiền ở má nữa đây.
- Trông sống động quá nhỉ...
Sutzumoto giảng giải cho Singo rằng, nếu chiếc mặt nạ Noh hơi nghiêng xuống dưới, sắc thái của nó sẽ có vẻ buồn rầu, còn nếu nó ngước lên trên thì sẽ có một sắc diện vui sướng.
- Việc quay sang phải hay sang trái, - ông ta nói tiếp, - thì sẽ thể hiện “chấp nhận” hoặc “chấm dứt”.
- Tôi thấy nó giống ai nhỉ? - Singo lẩm bẩm - Thật khó mà tin rằng đấy là bộ mặt của trẻ con.
- Thời xưa trẻ con phát triển sớm hơn bây giờ. Anh cứ xem kĩ và sẽ thấy đó là mặt nạ trẻ con. Đặc biệt chiếc “Djido” thể hiện một tư tưởng đẹp đẽ nào đó, dường như là tuổi thơ vĩnh viễn thì phải.
Singo lật qua lật lại chiếc “Djido” để kiểm nghiệm lời nói của Sutzumoto.
- Thế nào, anh sẽ lấy chứ? - Sutzumoto hỏi.
Singo đặt chiếc mặt nạ lên bàn và bảo:
- Họ đã mời anh mua kia mà?
- Đúng vậy, nhưng tôi đã mua hai chiếc rồi. Cả thảy có năm chiếc. Tôi lấy hai cái mặt nạ phụ nữ. Unno lấy một chiếc và hai cái còn lại này để dành cho anh đấy.
- Anh khôn lỏi lắm. Có mấy cái mặt nạ phụ nữ thì anh lấy trước, còn thừa mới dành cho người khác hả?
- Thế anh định lấy cái mặt nạ phụ nữ à?
- Có ý nghĩ quái gì một khi đã không còn nữa rồi.
- Nếu anh muốn tôi sẽ để cho anh. Như vậy tôi khỏi phải tốn tiền. Anh biết Mitzuta chết trong hoàn cảnh nào rồi đấy...Tôi lấy tội nghiệp bà vợ hắn ta nên không nỡ từ chối. Bà ta giải thích cho tôi là hai chiếc trẻ con này có giá trị hơn mấy chiếc phụ nữ kia. Anh không thấy bị mơn trớn bởi cái ý tưởng về tuổi thơ vĩnh cửu hay sao?
- Mitzuta đã khuất núi. Toriaman, người vẫn ngồi ngắm lũ mặt nạ cả ngày cũng đã đi trước cả Mitzuta. Như vậy là, nói tóm lại, mấy cái mặt nạ của anh cũng không làm tôi thấy dễ chịu lắm đâu.
- Thôi được! - Sutzumoto nói và đứng dậy - Tôi đi đây. Tôi để lại mấy cái mặt nạ cho anh xem chán đi và nếu không thích thì đưa cho người khác.

- Vấn đề không phải ở chỗ tôi có thích hay không. Tôi vốn chẳng hiểu gì về mặt nạ cả, và nếu như tôi giữ rịt lấy mấy chiếc trứ danh như thế này, thì chẳng hóa ra là tôi tước mất cuộc sống của chúng trong thế giới Noh hay sao?
- Về việc đó anh không phải lo.
- Còn giá cả thì thế nào nhỉ?
- À đây, tôi đã sợ quên nên bảo bà ta viết giá tiền vào đây này.
Sutzumoto đi khỏi và Ayco liền lại bên bàn Singo.
- Rất đẹp, phải không? - Singo hỏi.
Cô gái im lặng gật đầu.
- Cô thử đeo vào một cái xem sao. Đây cái này này...
- Ô, thế thì kì quá... mà tôi lại không mặc kimono nữa. - Ayco chống chế, nhưng Singo đã đưa mặt nạ cho cô.
Ayco đeo mặt nạ vào và quay đi quay lại.
- Hoan hô, tuyệt lắm! - Singo bất giác kêu lên.
Chiếc mặt nạ sống động hẳn lên với mỗi cử động. Nhìn Ayco trong bộ váy nhung dài với mái tóc bồng xõa xuống hai bên chiếc mặt nạ, Singo bỗng thấy cô hấp dẫn một cách kì lạ và ông ngồi sững người như bị thôi miên.
Sau đó, ngay lập tức Singo bảo Ayco đi mua cho ông cuốn sách về mặt nạ Noh.
2
Trên cả hai chiếc mặt nạ đều có viết tên nghệ nhân chế tạo ra nó. Theo tài liệu tra cứu thì chúng thuộc đời Muromachi (1). Ngay một người không chuyên như Singo, cũng có thể xác định được đây là những tác phẩm nghệ thuật chính cống.

(1) Từ năm 1338 - 1573.
- Gớm, trông khiếp quá! - Yasuco kêu lên khi Singo chìa mấy chiếc mặt nạ cho bà xem lúc ông về tới nhà.
Kikuco chỉ cười và khuyên bà nên đeo kính để ngắm. Sau khi ngắm nghía hồi lâu, bà lại quả quyết tuyên bố:
- Trông ghê quá, ông ạ! Tôi thấy nó giống như đầu người bị chặt.
Singo vừa giảng giải cho Yasuco vừa ngắm nghía lại chiếc Djido. Nó không hẳn ra mặt con gái mà cũng không ra mặt con trai, tuy vậy đôi lông mày vắt cong gợi cho Singo nghĩ đến một cô gái nhỏ. Khuôn mặt rạng rỡ của cô bé bỗng trở nên mềm mại trong đôi mắt già nua của ông. Đưa sát chiếc mặt nạ vào tận mắt, giờ đây ông thấy nó đang sống và mỉm cười tươi tắn.
Thiếu chút nữa Singo đã hét lên. Trước mặt ông, một cô bé con đang mỉm cười - một nụ cười duyên dáng thuần khiết. Trong hai lỗ mắt rỗng bỗng hiện lên đôi con ngươi đen nhánh. Đôi môi đỏ thắm động đậy. Cặp mắt đen đang nhìn thẳng vào ông, còn đôi môi chúm lại. 
Singo suýt nữa thì hôn lên gương mặt, nhưng ông quay đi và thở dài. Ông tránh xa khỏi chiếc mặt nạ và cảm thấy mọi cái đều giả dối. Một lúc lâu sau ông còn ngồi thở nặng nhọc, gấp gáp.
Singo có cảm tưởng rằng ông đã chui sâu vào trong chiếc mặt nạ, ở đâu đó gần chỗ cái miệng, nơi đôi môi cô hé mở giống như một nụ hoa, để lộ hàm răng trắng như tuyết. Nhìn mặt nạ Noh gần sát tận mắt hẳn là một điều kì lạ. Vị tất nghệ nhân sáng tạo ra nó đã nhằm mục đích như vậy. 
Nhìn gần, mặt nạ có vẻ sống động hơn là nhìn từ khoảng cách giữa khán giả và sân khấu. Singo có cảm giác rằng ông đã giải đoán được tình cảm bí ẩn của nghệ nhân cổ. Ông sẵn sàng thề rằng, trong một khoảnh khắc của đời mình, ông đã cảm nhận được thứ tình yêu bị cấm đoán của trời đất.
Singo tự hỏi, phải chăng những cơn bộc phát tình cảm khó hiểu xảy ra nối tiếp ở trong ông - đầu tiên là việc ôm người đàn bà ở trong mơ, sau đó là phút xuất thần khi nhìn Ayco biểu diễn mặt nạ, và cuối cùng là việc suýt hôn cái mặt nạ - chẳng là dấu hiệu của một cái gì đó đang trên đường lay chuyển toàn bộ nền móng của nhà ông?
3
Sáng 29 tháng 12, lúc đang rửa mặt, Singo nhìn thấy con chó Teru cùng lũ con mới đẻ. Trước đây mấy tháng, con chó không biết từ đâu đến tá túc dưới tầng hầm của căn buồng dành cho người ở. Kikuco quả quyết là nó đẻ bốn con, nhưng Singo lại thấy những năm con chó con đang nằm phơi nắng.
Hẳn là con chó muốn đưa lũ con ra khỏi nhà trước khi con người ngủ dậy và giờ đây, nó cho con bú thanh thản dưới ánh nắng mặt trời. Lũ chó con có vẻ cố tận hưởng cái hạnh phúc được chơi đùa thoải mái, không bị làm phiền bởi con người. Singo mỉm cười trước cảnh tượng dễ thương. 
Đã là cuối tháng mười hai, nhưng mặt trời Kamakura (2) vẫn ấm áp như trong tiết thu sớm vậy.
Một con chó con màu đen - con bú dai nhất - đã bị văng ra khỏi mình con mẹ, khi mẹ nó đứng dậy và chạy dọc xuống bãi bên chân đồi. Singo lặng đi vì sợ, nhưng con chó đã bò dậy như không có chuyện gì và vừa đi vừa hít hít đất xung quanh.

(2) Kamakura: Thành phố không xa Tokyo, đã từng là thủ đô nước Nhật (từ 1192 - 1333) nơi gia đình Singo Ogata cư trú.
“Vậy là sao nhỉ?” Singo ngạc nhiên nghĩ bụng, ông có cảm giác là đã nhìn thấy con chó ở đâu rồi. Suy nghĩ một lúc ông chợt nhớ ra: “À phải, ở trong tranh của Sotatsu” (3). Hồi đó, khi thấy bức tranh con chó vẽ bằng mực tàu của Sotatsu, Singo đã cho rằng con vật được cách điệu quá. Còn giờ đây, khi nhìn hình ảnh sống thì ông mới thấy khâm phục bức vẽ. Bất chợt Singo lại nhớ đến mấy chiếc mặt nạ. Tác giả của chiếc Casiki là người cùng thời với Sotatsu.

(3) Danh họa Nhật đầu thế kỉ XVII, nổi tiếng với những tranh vẽ trên quạt.
Singo bỗng tự hỏi, phải chăng là con chó con của Teru đã hóa thành con chó trong tranh Sotatsu và chiếc mặt nạ Djido thì biến thành một cô gái nhỏ, hay là trước mắt ông đang diễn ra một phép màu, làm cô bé hóa thành mặt nạ còn con chó hiện hình trên bức tranh của Sotatsu?
Khi bà Yasuco và Kikuco từ chỗ rửa mặt đi ra thì Singo gọi lại để chỉ cho xem đàn chó con.
- Thế còn con mẹ đâu rồi? - Bà Yasuco hỏi.
- Không biết nó chui vào chỗ nào? - Singo ngạc nhiên hỏi lại - Vừa thấy nó rứt lũ con ra và biến đâu mất.
- Chắc Teru phải đi kiếm thức ăn. - Kikuco nói. - Hàng xóm chung quanh rất ngạc nhiên vì sự khôn ngoan của nó. Hóa ra là chị chàng biết rõ nhà nào ăn cơm vào lúc mấy giờ và đến quanh quẩn ở đấy.
- Vậy ư? - Singo ngạc nhiên thốt lên. Ông những tưởng một khi nhà ông cho chó ăn hai lần mỗi ngày thì nó không còn phải đi kiếm ăn ở ngoài nữa.
- Cứ gặp con là mọi người lại hỏi thăm về đặc tính của Teru. Còn khi ba đi làm rồi, trẻ con kéo đến xin con cho xem lũ chó con.
- Ồ phải rồi! - Bà Yasuco kêu lên - Có một bà hàng xóm bảo tôi là, một khi có súc vật đến làm tổ trong nhà, thì nhà sắp có trẻ con.
- Vậy nhà ta sắp có thêm trẻ con rồi phải không?
- Kìa, mẹ nói gì vậy? - Kikuco đỏ mặt và kéo tay áo bà.
- Nghĩa là người ta xét người và chó chung hết à? - Singo nói đùa để gỡ bí cho tình thế. Những lời của vợ ông nói ra hết sức vụng về.
Kikuco ngước nhìn lên và bảo:
- Ông Amamia rất quan tâm đến Teru. Ông cụ đã hỏi xin nó về nuôi đấy, làm con không biết trả lời ra sao cả...
- Thì chúng ta có thể cho ông ấy lắm chứ! - Singo nói. - Teru cũng như là vật nuôi của nhà ta rồi cho nên Amamia mới đến hỏi.
- Vậy để con chạy đi bảo ông cụ nhé - Kikuco kêu lên và biến mất.
Thực ra cô chỉ kiếm cớ để đi khỏi. Singo không nhìn theo Kikuco. Ông đứng lặng nhìn con chó nhỏ. Bất đồ ánh mắt ông bắt gặp một bông hoa cúc gai rụng dưới cửa sổ. Cánh hoa đã rụng hết, nhưng cuống vẫn còn tươi.
- Cúc gai là một giống hoa giỏi chịu đựng đến đáng khâm phục. - Singo thốt lên.

CHƯƠNG VI:

ANH ĐÀO MÙA ĐÔNG

1
Trời bắt đầu mưa ngay từ buổi chiều hôm tất niên và ngày đầu năm mới là một ngày mưa dầm. Kể từ năm nay bắt đầu áp dụng cách tính tuổi theo lối châu Âu (1), như vậy là Singo được sáu mươi mốt tuổi, còn Yasuco thì sáu mươi hai.

(1) Tức là tuổi được tính kể từ ngày sinh, chứ không tính luôn cả chín tháng nằm trong bụng mẹ theo tuổi “tuổi mụ” vốn vẫn được áp dụng ở Nhật.
Thường thì mồng một Tết gia đình Ogata dậy muộn, song năm nay Singo thức giấc khá sớm vì tiếng chân chạy huỳnh huỵch ngay trước cửa phòng ông của con bé Satoco. Nằm trong giường, Singo nghe có tiếng Kikuco dụ con bé xuống bếp - hẳn là cô muốn ông khỏi mất giấc ngủ - và tiếng Fusaco quát con.
- Chà, Fusaco vẫn còn nằm ườn để con nghịch phá. - Bà Yasuco vừa làu bàu vừa ngáp - Đã lâu quá rồi tôi chưa bị trẻ con đánh thức vào sáng mồng một Tết bao giờ.
- Thì từ giờ trở đi bà sẽ được đánh thức hàng ngày.
- À, à, chưa chắc đâu! Satoco thấy cái hành lang lạ nên giỡn nghịch vài bữa là sẽ chán thôi. Còn cái chuyện tuổi ấy mà, cứ nghĩ đến là tôi lại thấy kì quá... Tôi thấy mình sáu mươi tư hay sáu mươi hai thì cũng thế cả. Ở cái tuổi này mà bớt đi được một năm thì cũng chẳng ích lợi gì.
Từ ngoài vọng vào tiếng Fusaco quát con, Singo nhắm nghiền mắt lại.
- Ôi, lúc mình coi nó thì nó có chịu chơi đâu. - Yasuco than thở - Trước mặt mọi người con bé cứ rúm lại và bám lấy váy mẹ nó thôi.
Dường như giữa hai ông bà, người này cố tìm thấy ở người kia bằng chứng về tình cảm đối với đứa cháu ngoại. Chí ít thì Singo cũng suy diễn rằng vợ ông đang khổ sở để biết liệu ông có yêu quý con bé Satoco không? Nói cho thật công tâm, thì ông không thấy trong lòng tràn đầy thứ tình cảm ấm áp mà người ông thường có đối với cháu mình. Có thể là quả thực ông yêu thương con cháu Satoco chưa đủ.
2
Cuộc hôn nhân không mấy hạnh phúc của Fusaco đã để lại dấu ấn trên Satoco. Nhiều lúc Singo cảm thấy khó chịu trước số phận kém may mắn của con gái mình, bởi vì ông bất lực trong việc giúp đỡ. Lẽ dĩ nhiên là các bậc cha mẹ không giúp được gì nhiều trong cuộc sống riêng của con gái, song việc Fusaco bất lực trong chuyện tự giải quyết lấy công việc của mình đã làm cho Singo choáng váng.
Hồi mùa thu Fusaco đã bỏ nhà đi và thay vì về chỗ cha mẹ, chị ta lại lần về quê ngoại. Sau khi Singo cho Suychi đi đón mấy mẹ con về ở Kamakura được mấy bữa, Fusaco tuyên bố đi gặp chồng để giải quyết dứt điểm mọi việc.
Mặc dù ông bà Ogata can ngăn, chị ta vẫn mang con bỏ đi rồi bặt tăm luôn. Thế rồi đúng vào hôm trước Tết, Fusaco bất ngờ trở về. Bà Yasuco vô cùng cay đắng thấy con gái lại phải bỏ chồng ra đi ngay giữa dịp năm hết Tết đến. Trong cơn tuyệt vọng bà đã lớn tiếng lục vấn con gái và lên án anh con rể tệ bạc.
- Con tự ý bỏ đi đấy! - Fusaco nức nở nói qua hàng nước mắt.
- Á à, thế thì lại là chuyện khác. Thôi được, chúng ta xem như là mày về ăn Tết. Bỏ lỗi cho ta vì ta đã quá lời. Còn bây giờ thì hãy quên mọi chuyện đi, ra Tết còn khối thì giờ để nói.
Sáng mồng một Tết, Fusaco là người dậy cuối cùng. Cả nhà đã ngồi vào bàn mà còn nghe chị ta rửa mặt, súc miệng trong nhà tắm.
- Nào, bố con mình uống một chén đi, trong khi chờ đợi. - Singo đề nghị và rót rượu sa ke vào chén - Tóc bà bạc nhiều quá rồi kìa!
- Thì bạc chứ sao nữa. Ở tuổi tôi bây giờ mỗi ngày lại có thêm vài sợi tóc bạc. Nhiều khi tóc bạc đi ngay trước mắt, nhìn thấy được.
Thế là cả nhà nhìn lên tóc Singo. Kikuco nhìn với một vẻ mặt hết sức nghiêm trang. Trong tay, cô ẵm đứa con nhỏ của Fusaco.
3
Hai cha con Singo uống với nhau chén rượu năm mới, còn bà Yasuco ngồi cùng để tiếp chuyện.
Suychi ít khi uống ở nhà, nhưng hôm nay hẳn là vì trời mưa đã làm hỏng mọi kế hoạch nên anh ta ngồi uống hết chén này đến chén khác. Cũng vì đã uống quá đà nên anh chàng chẳng còn biết chừng mực gì nữa, bất chấp sự có mặt của ông bố.
- Kikuco, mang cam lại đây! - Bà Yasuco gọi - Và con cũng lại đây ngồi luôn đi, vì ta chả biết nói gì với hai gã say lì lợm này!
Kikuco mang cam lại và nhìn Suychi.
- Chỉ có điều là ba đâu có uống nhiều. - Cô nói lững lờ.
- Thì tôi uống, vì tôi mải nghĩ ngợi về cuộc đời của ba. - Suychi lèm bèm.
- Về cuộc đời tôi? - Singo ngạc nhiên hỏi.
- Không, cũng không hẳn thế. Đại thể là đời ba có được thành công hay là thất bại...
- Biết nói thế nào được? - Singo ngập ngừng đáp. - Một vấn đề như thế... nói về miếng ăn ngày nay thì cũng được gần như hồi trước chiến tranh rồi đấy. Hiểu theo nghĩa đó thì anh có thể gọi đời ba là thành công được.
- Ba vừa nói là cái ăn hả? - Suychi hỏi lại.
- Chứ gì nữa. Đó, ta đã sống được đến hôm nay để đón năm mới với món ansua (2) và món đặc sản cá rán với trứng. Đối với ta thế là đủ. Trong khi đó khối người đã lụn bại như anh biết đấy!
(2) Ansua: Một món ăn mà người Nhật thường chỉ ăn vào dịp Tết.

- Cái đó thì đúng rồi, con đâu có cãi.
- Nhưng cuộc đời của một người cha có được mĩ mãn hay không, còn tùy thuộc vào việc con cái ông ta có xây dựng được cuộc sống riêng hạnh phúc hay không nữa. Mà ta thì chưa thể hiện được về chuyện đó.
- Ba nghĩ là như vậy à?
- Nào, cha con ông thôi đi cho. - Bà Yasuco can thiệp - Các người định bắt đầu năm mới thế đấy à? Hãy nhớ là Fusaco nó đang ở đây đây!
Có tiếng cửa ngoài đường mở, đó là cô thư kí Ayco Tanizaki đến chúc mừng năm mới. Ayco không chịu vào nhà, cô đứng ở phòng đệm và cúi chào rất thấp khi trông thấy Singo.
- Vô cùng cảm động vì cô đã đến chơi trong tiết trời mưa gió thế này. - Singo nói. - Mời cô vào trong nhà cho ấm đã!
- Xin đa tạ ngài! - Ayco cương quyết từ chối.
Singo nhìn cô thư kí và cố đoán xem vì lí do gì mà cô lại đội mưa gió đến như vậy, để kêu ca hay để thông báo một tin quan trọng? Nhưng dù thế này hay thế khác, cô cũng đã hành động một cách can đảm.
- Nếu vậy để tôi vào thay quần áo rồi ta cùng đi chúc Tết vậy. Năm nào tôi cũng đi được vài nhà, hoặc ít nhất cũng phải đến chỗ ngài Itakura, cựu chủ tịch của hãng.
Chuyến tàu đi Iocoxuca vắng ngắt. Mưa tạt vào kính cửa. Singo nhìn mưa và trong lòng thấy vui vì Ayco đến thăm ông.
- Năm nào cô cũng đến chúc Tết chúng tôi vào ngày mồng một đấy nhỉ? - Singo nói.
- Quả có vậy ạ? - Ayco đáp và ngập ngừng một lúc rồi thốt ra - Tôi những muốn ngài cho phép tôi đến thăm ngài cả sau khi tôi đã thôi việc.
- Lúc ấy thì cô đã có chồng con và chắc gì đến được nữa. Nhưng có chuyện gì vậy? Cô muốn nói với tôi điều gì phải không?
- Tôi muốn xin ngài cho tôi thôi việc. - Ayco nói bằng một giọng rất lạ.
Singo không biết trả lời ra sao, mặc dù ông cũng đã có chuẩn bị tinh thần.
- Nhưng tôi đến thăm ngài hôm nay không phải để nói về chuyện ấy. - Ayco kết luận một cách trang nghiêm khác thường đối với tuổi của cô - Xin để dịp khác tôi sẽ thưa chuyện với ngài sau.
- Thì ra là thế! - Singo lẩm bẩm. Tâm trạng vui vẻ của ông đã tiêu tan.
Cô gái này đã làm việc với ông ba năm trời, cô luôn ở sát bên ông, vậy mà giờ đây ông thấy cô xa lạ hẳn. Cũng chẳng phải là ông chú ý đặc biệt gì đến cô, cô chỉ là thư kí của ông và chấm hết.
Nhưng dù sao ông cũng muốn can ngăn cô, thuyết phục cô. Song nghĩ cho cùng thì cô chẳng phải là nô lệ của ông.
- Chắc tôi chính là nguyên nhân khiến cô xin nghỉ việc phải không? Tôi đã bắt cô dẫn tôi đến căn nhà đó và cô đã phải trải qua những sự khó chịu ghê gớm. Tôi hình dung ra được cô khó chịu như thế nào khi cùng làm trong một hãng với Suychi.
- Xin thú thực là tôi hết sức khó chịu. - Ayco thẳng thắn đáp. - Nhưng sau đó tôi đã nghĩ lại và kết luận rằng, ở địa vị ngài, mọi người cha đều hành động như vậy. Tôi cũng thấy được rằng mình hoàn toàn sai trái. Khi anh ta mời tôi đi nhảy, tôi đã mừng muốn chết! Thậm chí tôi còn cùng anh ta đến chơi nhà cô ả kia nữa chứ. Hư hỏng đến như vậy.
- Nói thế có hơi quá không?
- Nhưng quả thực là tôi đã trở nên tồi tệ quá! - Ayco nói và nhắm mắt lại một cách thảm hại - Nếu ngài cho tôi nghỉ việc, tôi sẽ tìm cách bảo cô ả kia để cho con trai ngài được yên. Chỉ có như vậy tôi mới trả ơn ngài được.
Singo thất kinh và cảm thấy bị xúc phạm.
- Dù sao thì tôi cũng không có quyền yêu cầu ở cô một việc như vậy. - Ông nói.
- Ngài không cần phải yêu cầu đâu. Tôi sẽ tự nguyện làm việc đó, và như vậy, tôi sẽ có thể trả ơn ngài về những gì ngài đã làm cho tôi.
Lời tuyên bố to tát từ cái miệng nhỏ bé của Ayco lại làm cho vết thương trong lòng Singo đau nhói, và thiếu chút nữa ông đã bảo cô ta đừng có nhúng mũi vào công việc của người khác. Riêng Ayco thì đang có vẻ phấn khích vì cái ý nguyện tự giác của mình.
- Tôi không sao hiểu nổi Suychi. - Cô tuyên bố - Vợ đẹp như thế! Ngài có biết không, thấy anh sa đà với ả kia, tôi cũng khó chịu, nhưng không khi nào tôi cảm thấy ghen với Kikuco, cho dù cô có được Suychi yêu chết mê chết mệt đi chăng nữa!
Ngừng một chút, cô nói thêm:
- Cũng có thể là đàn ông không yêu những người đàn bà không làm cho kẻ tình địch phải ghen tuông chăng?
Singo cười cay đắng.
- Suychi còn hay chê Kikuco là non nớt nữa. - Ayco nói tiếp - “Nó vẫn còn trẻ con và vì thế được ông già tôi thương”, anh ấy bảo thế.
- Cái đồ ngu ngốc. - Singo buột miệng. Ông cảm thấy người run lên vì tức giận.
Ayco bối rối im lặng. Singo hiểu con trai ông muốn ám chỉ tư chất đàn bà của Kikuco. Chẳng lẽ anh ta lại đi tìm một thứ gái điếm ở người vợ trẻ của mình? Điều đó hẳn phải là một sự vô giáo dục ghê gớm, một sự băng hoại tinh thần khủng khiếp.
Singo bỗng hiểu ra rằng con trai ông là một kẻ tàn nhẫn đến cùng cực. Cả Ayco lẫn tình nhân của anh ta cũng đều là những kẻ tàn nhẫn.
Chẳng lẽ Suychi không hiểu được rằng Kikuco là một con người thuần khiết đến mức nào? Trước mắt Singo hiện lên hình ảnh khuôn mặt trắng xanh, tinh tế của cô, khuôn mặt còn mang vẻ non dại của một đứa con út, được lớn lên giữa sự nâng niu chiều chuộng của gia đình. Singo cũng biết rằng việc căm ghét đứa con đẻ của mình vì chuyện vợ con của nó là không tự nhiên lắm, nhưng ông không thể vượt qua nổi tình cảm của mình. 
Ở trong sâu thẳm của đời ông đang lặng lờ trôi một mạch nước ngầm, cái dòng đời dị thường đã đưa ông đến cuộc hôn nhân với Yasuco sau cái chết của người chị gái, người đàn bà mà ông khao khát. Mà có thể sự dị thường - cái điều trái với tự nhiên không sao giải thích được - lâu nay lại được ngầm giúp thêm bởi sự gần gũi với Kikuco?
Kikuco đã cố kiềm chế sự ghen tuông khi Suychi ngoại tình. Nhưng dù sao thì cũng chính sự tàn nhẫn và đồi bại của anh ta đã đánh thức người đàn bà ở trong cô.
Singo im lặng và tuyệt vọng tìm cách dập tắt sự phẫn nộ và nỗi đau buồn trong lòng mình. Cạnh ông, Ayco cũng im lặng.
4
Mới giữa tháng một mà cây anh đào trong vườn khách sạn Atami đã nở đầy hoa. Người ta giải thích cho Singo rằng đó là giống anh đào mùa đông, dù vậy ông vẫn cứ có cảm giác là đã rơi vào mùa xuân của một thế giới xa lạ nào khác.
Singo đến khách sạn này để chuẩn bị cuộc chiêu đãi của hãng sẽ mở tại đây vào ngày hôm sau. Công việc chẳng có gì nhiều và ông ngồi ở hàng hiên ngắm cảnh, cho đến khi những đám mây đen từ phía lũng núi Jicoku tà tà kéo đến. Hai chiếc đồng hồ của Singo - một bỏ túi và một đeo tay - chỉ hai giờ khác nhau. Chúng không bao giờ chạy khớp nhau cả và điều đó làm ông khó chịu. “Nếu vậy sao ông không dùng một chiếc thôi?” - Bà Yasuco đã bảo ông. Đương nhiên là bà có lí, nhưng thói quen vẫn là thói quen.
Trời có giông và mưa trút xuống xối xả. Điện bị cắt nên Singo đi ngủ sớm. Khi ông choàng tỉnh, từ phía vườn vẳng lại tiếng chó tru.
Trong phòng rất ngột và Singo thở khó nhọc. Ông có cảm giác sẽ thổ huyết. Trước đây nhiều năm chuyện đó đã có lần xảy ra, nhưng không bao giờ lặp lại nữa. “Không phải trong ngực đâu, dạ dày ta khó chịu đấy!” - Singo lẩm bẩm. Ông xoa bóp trên trán và cổ.
Lẫn trong tiếng gào rú của giông tố có một thứ tiếng ầm ì rất nặng. “Hẳn đó là tiếng xe lửa chạy qua đường hầm Tana.” - Singo thầm nghĩ. Tiếng ầm ì kéo dài rất lâu, trong khi lẽ ra chỉ mất vài phút là tàu phải qua hết đường hầm. Singo sẵn sàng thề rằng ông nghe thấy cả tiếng tàu bắt đầu vào đường hầm từ phía bên kia núi.
Chẳng lẽ ông lại có thể nghe tiếng tàu chạy ở cách bảy kilomet, tận phía Canani?
Singo cảm nhận được sự có mặt của con tàu ở trong đường hầm, như thể tàu chạy ở ngay trong đầu ông vậy. Ông cảm thấy rõ nó đang đi qua từng kilomet ra sao. Và ông thở ra nhẹ nhõm khi điều đó kết thúc. Chuyện này thật khó hiểu và Singo định bụng hôm sau sẽ hỏi lại cho ra nhẽ. Mãi lâu sau ông vẫn còn nằm thao thức.
- Singo-o! Singo-o! - Trong cơn mơ màng ông bỗng nghe thấy tiếng ai gọi.
Chỉ có người chị gái của Yasuco mới có thể gọi tên ông theo lối nói kéo dài như vậy. Ông tỉnh hẳn, người lâng lâng vì một cảm giác ngọt ngào.
- Singo-o! Singo-o!
Tiếng gọi vọng lên ngay bên dưới cửa sổ phòng Singo và như lùi dần về phía vườn khách sạn. Ông mở choàng mắt, bật dậy mở cửa sổ. Con suối nhỏ vẫn chảy róc rách phía sau khách sạn giờ đây réo ầm ầm. Từ bên ngoài vẳng vào tiếng trẻ con la hét. Buổi sớm mai trong vắt, ánh nắng mùa đông rạng soi ấm áp.
Singo nhoài hẳn người lên thành cửa sổ và đưa mắt nhìn kĩ bụi trúc rậm rạp bên bờ suối.