CHƯƠNG 23

BẠN sẽ phản ứng như thế nào khi thứ danh dự như người ta vẫn quan niệm chỉ là phế thải? Khi bạn đã tin tưởng hoàng đế La Mã Marcus Aurelius rằng ý kiến của thế hệ tương lai cũng chẳng đáng giá hơn ý kiến của thế hệ hiện tại? Vậy thì có thể cư xử đúng đắn không? Đáng để cư xử đúng đắn không?

Giờ thì Rinaldo Pazzi, một Pazzi của nhà Pazzi, tổng thanh tra của Questura ở Florence, phải quyết định danh dự của ông đáng giá ra sao, hay có không một sự khôn ngoan còn tồn tại lâu hơn những trăn trở về danh dự.

Ông trở về từ Paris sau giờ cơm tối rồi ngủ một chút. Ông muốn hỏi chuyện vợ nhưng không thể, mặc dù cảm thấy yên lòng bên cô. Ông thao thức một lúc lâu sau đó, sau khi hơi thở cô trở nên nhẹ nhàng. Tới khuya ông không cố ngủ nữa mà ra ngoài đi dạo và nghĩ ngợi.

Lòng tham không phải là thứ hiếm ở Italy, và Rinaldo Pazzi đã hấp thụ nhiều không khí bản địa. Thế nhưng tính hám lợi và tham vọng ăn sâu trong bản chất con người ông lại được khơi gợi lên ở Mỹ, nơi mọi ảnh hưởng được cảm nhận nhanh chóng hơn, kể cả cái chết của Chúa và sự lên ngôi của chủ nghĩa tôn thờ vật chất.

Sau khi Pazzi ra khỏi bóng tối của Loggia và đứng ngay nơi Savonarola đã bị thiêu ở Quảng trường Signoria, khi ông nhìn lên cửa sổ biệt điện Vecchio sáng ánh đèn nơi tổ tiên đã chết, ông tin rằng mình đang suy xét. Thật ra không phải. Ông đã quyết định từng bước một trước đó rồi.

Chúng ta thường gán quyết định vào một khoảnh khắc, tôn quá trình đó lên như là kết quả đúng lúc của tư duy đúng đắn và sáng suốt. Tuy vậy tư duy được tạo ra từ nhiều nhận biết được nhào nặn vào nhau; chúng thường là một khối hơn là một tổng.

Pazzi đã quyết định khi ông lên máy bay tới Paris. Và ông đã quyết định một giờ trước, sau khi vợ ông miễn cưỡng tiếp nhận ông trong chiếc áo ngủ mới. Và vài phút sau, nằm trong bóng tối, khi trườn qua nựng má cô và hôn âu yếm chúc cô ngủ ngon, ông cảm thấy một giọt nước mắt trong lòng bàn tay. Khi đó, cô đã chiếm trọn trái tim ông mà không hay biết.

Danh dự nữa ư? Một cơ hội nữa để chịu đựng hơi thở của tổng giám mục trong khi đá thánh đánh lên động cơ tên lửa gắn phía sau những con chim bồ câu bằng vải ư? Thêm những lời ca tụng từ đám chính trị gia mà ông quá rành đời sống riêng tư? Trở thành viên cảnh sát bắt được bác sĩ Hannibal Lecter thì đáng giá ra sao? Với một cảnh sát viên, công trạng thật ngắn ngủi. Tốt nhất là BÁN HẮN.

Suy nghĩ đó khoét vào và giày xéo Rinaldo, làm ông nhợt nhạt và kiên định. Khi Rinaldo đưa ra quyết định, ông có hai hình ảnh lẫn lộn trong đầu: vợ ông và bờ biển vịnh Chesapeake.

BÁN HẮN. BÁN HẮN. BÁN HẮN. BÁN HẮN. BÁN HẮN. BÁN HẮN.

Năm 1478 Francesco de’ Pazzi đã không đâm mạnh hơn khi ông túm lấy Giuliano trên sàn giáo đường, trong cơn điên giận ông đã đâm nhầm vào đùi mình.