Truyện xoay quanh nhân vật trung tâm là chàng thanh niên Arthur – bí danh “Ruồi trâu”, một thanh niên hiền lành, thánh thiện, hiến dâng tất cả tình cảm riêng tư cho lý tưởng cách mạng. Những thăng trầm trong cuộc sống, quá trình chiến đấu vì lý tưởng đã tôi luyện chàng thanh niên trở thành một con người bản lĩnh, mạnh mẽ và luôn tràn đầy nhiệt huyết. Một trái tim rực cháy lý tưởng nhưng không quên tình yêu sâu đậm dành cho cô gái mà anh yêu thương – Emma.

Bằng nghệ thuật chuyển ngữ mềm mại, linh hoạt, súc tích mà vẫn giàu hình ảnh của dịch giả tài hoa Hà Ngọc, truyện cuốn độc giả đi sâu vào những tình tiết hấp dẫn, những giằng xé nội tâm quyết liệt trong cuộc đấu tranh không khoan nhượng giữa người cha – Đức Hồng y Montaneli và cậu con trai ngoài giá thú Arthur. Cho đến tận lúc chết, hai con người đại diện cho hai lý tưởng sống và hai tôn giáo hoàn toàn đối lập nhau, vẫn  kiên trung với con đường đã chọn, từ bỏ tình cảm ruột thịt thiêng liêng để sống theo lý trí. Để rồi, khi gấp sách lại, còn đọng lại mãi trong tâm trí mỗi người đọc là mấy câu thơ về “Ruồi trâu”:

Vẫn là ta

Chú ruồi sung sướng

Sống xứng đáng

Chết chẳng vấn vương.