16

Rồi tôi vẫn tìm gặp ông thẩm phán. Tôi không đủ sức đến với Hanna. Nhưng chẳng làm gì thì tôi cũng không chịu nổi.

Tại sao tôi không thể nói chuyện với Hanna? Cô đã bỏ tôi đi, đã làm tôi lầm tưởng, cô không phải là người mà tôi trông thấy hay tưởng tượng ra trong cô. Và tôi đã là gì trong mắt cô? Thằng nhỏ đọc truyện mà cô sử dụng, thằng nhỏ làm tình để cô tiêu khiển? Liệu cô có thể chuyển tôi đến phòng hơi ngạt nếu cô không rời bỏ tôi được, nhưng lại muốn tống tôi đi?

Tại sao tôi không chịu nổi nếu không làm gì? Tôi tự nhủ là tôi phải ngăn chặn một bản án sai, tôi phải làm gì vì công lý, không dính dáng gì đến sự dối trá trọn đời của Hanna, nghĩa là công lý cho Hanna và chống Hanna. Nhưng tôi không thật sự vì công lý. Tôi không thể bỏ mặc Hanna, cho dù cô đã thế nào hay muốn như thế nào. Tôi phải can thiệp vào chuyện của cô, phải đạt được một dạng ảnh hưởng hoặc tác động đến cô, nếu không trực tiếp thì gián tiếp.

Thẩm phán đã biết lớp chuyên đề chúng tôi và sẵn sàng tiếp chuyện tôi sau một phiên xử. Tôi gõ cửa, được gọi vào, chào hỏi và ngồi xuống chiếc ghế trước bàn giấy. Chiếc áo choàng vắt trên tựa lưng và thành ghế. Ông đã mặc nguyên áo choàng ngồi xuống và thả nó tụt xuống. Trông ông thảnh thơi như một người vừa xong công việc trong ngày và hài lòng với nó. Thiếu vẻ lúng túng mà ông vẫn nấp đằng sau nó trong phiên tòa, ông có một khuôn mặt viên chức dễ mến, thông minh và vô hại. Ông bắt chuyện ngay và hỏi tôi đủ thứ. Nào là lớp tôi nghĩ gì về phiên tòa, giáo sư chúng tôi định dùng biên bản làm gì, chúng tôi đang ở học kỳ mấy, tôi ở học kỳ mấy, tại sao tôi học Luật, bao giờ tôi thi tốt nghiệp, tôi phải chú ý để không đăng ký thi quốc gia quá trễ.

Tôi trả lời mọi câu hỏi. Sau đó tôi nghe ông kể về hồi ông đi học và thi ra sao. Ông làm mọi việc đều ổn. Ông làm mọi bài tập cần thiết và cuối cùng là bài thi đúng thời điểm và thành công. Ông thích nghề luật và thẩm phán, và nếu phải làm lại lần nữa công việc đã làm thì ông sẽ làm hệt như thế.

Cửa sổ để ngỏ. Từ bãi đỗ xe có tiếng ô tô đóng cửa và động cơ nổ. Tôi nghe theo tiếng xe cho đến khi tiếng động bị nuốt đi trong tiếng xe cộ ồn ào. Sau đó có tiếng trẻ con chơi đùa ầm ĩ ở bãi đỗ đã trống. Đôi khi nghe thấy rõ vài âm thanh văng tục hay gọi nhau.

Thẩm phán đứng dậy và từ biệt tôi. Tôi được phép quay lại nếu còn câu hỏi nào nữa. Hoặc cần lời khuyên nào về học hành. Và lớp chuyên đề nên cho ông biết sẽ tổng kết và đánh giá phiên tòa ra sao.

Tôi đi qua bãi đỗ trống vắng. Tôi hỏi một đứa trẻ con khá lớn đường ra ga. Nhóm đi cùng xe đã quay về ngay sau phiên xử, tôi phải đi tàu hỏa. Đó là chuyến tàu tan tầm, ga nào cũng dừng, người lên người xuống, tôi ngồi cạnh cửa sổ, xung quanh liên tục có người mới, chuyện mới và mùi vị mới. Bên ngoài là nhà cửa trôi qua, phố xá, ô tô, cây cối và xa nữa là núi đồi, thành cổ và bãi khai thác đá. Tôi nhìn thấy tất cả và không cảm thấy gì. Tôi không còn thấy xúc phạm vì bị Hanna bỏ, nói dối và sử dụng. Tôi cũng không việc gì phải can thiệp vào chuyện của cô nữa. Tôi nhận ra sự tê liệt trong khi theo dõi những sự kiện khủng khiếp ở phiên tòa đã đè lên cảm giác và suy nghĩ của mấy tuần vừa qua. Nói là tôi vì vậy mà vui mừng thì quá lời. Nhưng tôi cho rằng thế là ổn. Nó tạo cho tôi con đường quay về với cuộc sống bình thường và tiếp tục sống trong đó.

17

Cuối tháng Bảy thì án được tuyên. Hanna lĩnh án chung thân. Những người kia bị phạt tù.

Phòng xử án đầy kín người như hôm khai mạc. Nhân viên tòa án, sinh viên trường tôi và một trường địa phương, một lớp phổ thông, phóng viên trong và ngoài nước và những người vẫn luôn có mặt tại các phòng xử án. Ồn ào. Khi các bị cáo được dẫn vào, mới đầu không ai chú ý đến họ. Nhưng sau đó khán giả im bặt, những người im tiếng đầu tiên ngồi ở hàng ghế trước, gần các bị cáo. Họ hích người ngồi bên cạnh và quay xuống những người ngồi đằng sau họ. “Nhìn kìa.” Họ thì thào, và những người nhìn lên cũng im tiếng, hích người bên cạnh, quay xuống hàng sau và thì thào “Nhìn kìa”. Cuối cùng, phòng xử án im phăng phắc.

Tôi không rõ, liệu Hanna có biết mình trông ra sao, liệu cô thậm chí có định xuất hiện như thế. Cô mặc một bộ đồ đen, áo sơ mi trắng, và kiểu may cộng với cà vạt trên sơ mi làm cô trông như mặc đồng phục. Tôi chưa bao giờ nhìn thấy đồng phục của phụ nữ làm việc cho SS. Nhưng tôi nghĩ, cũng như tất cả khán giả nghĩ rằng phụ nữ làm việc cho SS có bộ đồng phục như thế, và việc đó chính là lý do khiến Hanna bị truy tố.

Khán giả lại bắt đầu thì thào. Nhiều người công phẫn ra mặt. Họ cho rằng Hanna phỉ báng phiên tòa, bản án và cả họ, những người đến nghe tuyên án. Họ làm ồn lên, vài người réo lên cho Hanna biết họ nghĩ gì về cô. Cho đến khi hội đồng xét xử tiến vào và thẩm phán đọc lời tuyên án sau khi bối rối đưa mắt nhìn về phía Hanna. Hanna đứng nghe, dáng đứng nghiêm và bất động. Trong khi đọc lý do bản án thì cô ngồi. Tôi không rời mắt khỏi đầu và gáy cô.

Đọc bản án mất mấy tiếng. Khi vụ xử kết thúc và các bị cáo bị dẫn đi, tôi đợi xem Hanna có nhìn về phía tôi. Tôi vẫn ngồi chỗ mọi khi. Nhưng cô nhìn thẳng và nhìn xuyên qua tất cả. Một ánh mắt kiêu hùng, thương tổn, lạc lõng và mệt mỏi vô biên. Một ánh mắt không muốn thấy ai, không muốn thấy gì.