Chương X

Trong hai người, thì đại úy Lake lại là người lúng túng nhất. Thiếu tá Riddle nói:

- Quả là điều bất ngờ lớn, thưa cô Chevenix-Gore… à phải gọi là bà Lake mới đúng. Có ai biết việc hai người kết hôn không?

- Không! Chúng tôi giữ bí mật, thật ra anh John không thích thế.

Lake ấp úng:

- Tôi… chắc các ông cho tôi là rất dở; lẽ ra tôi phải đến thưa với ngài Gervase…

Ruth cắt lời:

- Để rồi nói rằng anh muốn lấy con gái ông và sẽ bị đuổi ra ngay lập tức; ông ấy sẽ tước quyền thừa kế của em và la lối om sòm. Xin lỗi! Cách tôi làm là tốt hơn cả. Việc đã rồi là đã rồi, kêu gì rồi cũng phải nguôi.

Lake vẫn có vẻ khổ sở. Poirot hỏi:

- Bao giờ thì hai bạn định báo tin này với ngài Gervase?

- Tôi đang thăm dò tình thế. Ông đã ngờ ngợ là John và tôi có chuyện, vì vậy tôi làm ra bộ quyến luyến Godfrey Burrows. Như vậy ông càng cuống và đến khi biết tôi và John đã cưới nhau, có lẽ ông cụ lại hài lòng hơn.

- Có ai biết việc cưới xin này?

- Có, cuối cùng tôi đã nói hết với bà Wanda. Tôi muốn bà ủng hộ tôi.

- Và bà đã ủng hộ?

- Phải. Vì bà cũng không thích tôi lấy Hugo, vì Hugo là anh họ. Bà cho là cái nhà này đã loạn rồi, lấy Hugo thì con cái cũng loạn nốt. Thực ra là không đúng, vì tôi chỉ là con nuôi, có họ với Hugo chăng thì rất là xa.

- Cô có chắc là ngài Gervase không đoán ra sự thật?

- Ồ, ông cụ có thể biết.

- Đại úy Lake, đúng vậy không? Lúc anh gặp ông chiều nay, hoàn toàn hai người không nói chuyện này?

- Không.

- Vì có người nói rằng ngài Gervase đặc biệt bồn chồn sau khi gặp anh, rồi một hai lần đã nói đến việc ô danh gì trong gia đình.

- Chúng tôi không nói gì. - Đại úy Lake nhắc lại, mặt nhợt nhạt.

- Đúng lần ấy là lần cuối cùng anh trông thấy ngài Gervase?

- Vâng, tôi đã nói rồi.

- Lúc tám giờ tám phút tối nay, anh ở đâu?

- Ở đâu à? Ở nhà tôi, tít đầu làng, cách nửa dặm.

Poirot quay lại cô gái:

- Lúc cha cô tự tử, cô đang ở đâu?

- Ngoài vườn.

- Ngoài vườn? Cô có nghe tiếng súng?

- Có! Nhưng tôi không quan tâm cho là có ai đi săn, nay nhớ lại thì tiếng nổ gần hơn.

- Cô trở vào nhà bằng lối nào?

- Bằng cái cửa sổ này.

Ruth chỉ cái cửa, vừa là cửa vừa là cửa sổ, ở phía sau.

- Lúc đó trong phòng đã có ai?

- Không có ai, nhưng Hugo, Susan và cô Lingard đã vào ngay lúc đó, họ bàn là người đi săn, là án mạng, vân vân…

- Tôi hiểu. - Poirot nói. - Giờ thì có lẽ tôi hiểu.

Đôi trai gái ra rồi, Riddle lẩm bẩm:

- Úi cha! Càng ngày càng rắm rối.

Poirot gật đầu đồng tình, rồi ông nhặt mẩu đất rơi ra từ đế giầy của Ruth, cầm lên xem xét.

- Giống như tấm gương vỡ. - Ông nói. - Tấm gương của người chết. Mỗi sự việc mới biết lại làm người chết hiện lên dưới góc độ khác nhau. Chẳng bao lâu ta sẽ có toàn cảnh.

Ông đứng lên, vứt mẩu đất vào bồ rác.

- Tôi xin nói với ông điều này: chìa khóa mở sự bí ẩn là ở tấm gương. Nếu ông không tin, xin mời lại bàn giấy này và nhìn xem.

Thiếu tá Riddle đáp:

- Nếu là án mạng, xin mời ông chứng minh. Tôi cho là tự tử. Ông có nhận thấy cô gái vừa rồi nói gì về một người quản lý trước đây đã biển thủ tiền của ông cụ Gervase? Tôi cuộc là Lake đã bịa chuyện này để có lợi cho hắn. Có khi hắn cũng biển thủ, Gervase nghi ngờ và yêu cầu ông đến, vì lão không biết câu chuyện giữa Lake và Ruth đã đi tới đâu. Rồi chiều nay, Lake nói toẹt hai người đã lấy nhau, làm lão Gervase bị sốc nặng - giờ thì đã “quá muộn” để làm được gì, lão muốn kết liễu cho xong; thực ra trí óc lão vốn đã không khỏe mạnh lắm, nay hoàn toàn suy sụp. Theo tôi là như thế đấy. Ông không đồng ý chăng?

Poirot đứng im như tượng giữa phòng:

- Tôi không có gì bác lại thuyết của ông, có điều nó chưa hoàn hảo, chưa tính đến một số tình tiết.

- Tình tiết gì chẳng hạn?

- Những tâm trạng lúc thế này lúc thế nọ của Gervase hôm nay, mẩu bút chì của đại tá Bury, lời khai của cô Cardwell - rất quan trọng, lời chứng của cô Lingard về thứ tự các người xuống ăn, vị trí chiếc ghế bành của Gervase, chiếc túi giấy đựng cam, và cuối cùng, quan trọng là tấm gương vỡ.

Thiếu tá Riddle ngơ ngác tỏ vẻ không hiểu.

- Chả nhẽ ông bảo cái mớ hỗn độn không đầu không đuôi ấy mà là có ý nghĩa?

- Tôi hy vọng ngày mai sẽ chứng minh được điều đó. - Poirot chậm rãi đáp.

Chương XI

Hôm sau, Poirot thức dậy lúc trời vừa sáng. Phòng ông nằm ở phía đông, khi kéo rèm lên thấy mặt trời đã mọc, báo hiệu một ngày đẹp.

Ông ăn bận thật chỉnh tề như thường lệ, khoác áo ba-đờ-xuy, còn cẩn thận quấn khăn quàng cổ.

Ông rón rén ra khỏi phòng, lặng lẽ bước xuống tầng dưới còn vắng lạnh, qua phòng khách, khẽ mở một trong những cánh cửa - cửa sổ đi ra vườn.

Sương mù nhè nhẹ che khuất mặt trời như thường thấy khi bắt đầu một ngày nắng đẹp. Hercule Poirot đi men thềm gạch, rẽ ở góc nhà, tới trước các cửa sổ của văn phòng ngài Gervase.

Đưa mắt nhìn một lượt, ông thấy ngay dưới các cửa sổ, có một dải cỏ dài đi song song ngôi nhà. Viền quanh dải cỏ là một dãy cây hoa. Hoa cúc sao còn đang mùa nở rộ. Trước hồn hoa là lối đi lát đá nơi Poirot đang đứng, và từ dải cỏ kia lại có một dải cỏ khác nối với thềm gạch.

Poirot xem xét kỹ dải cỏ này, lắc đầu rồi quay sang chú ý đến thềm gạch… Phía bên phải, hằn lên rõ nét những vết chân.

Đang cúi xuống để xem cho rõ, ông nghe tiếng động vội ngửng phắt đầu. Có người vừa mở cửa sổ trên tầng hai, một cái đầu ló ra phất phơ tóc hung đỏ. Ông nhận ra bộ mặt tươi tắn của Susan Cardwell.

- Ông Poirot, giờ này ông làm gì ở đây thế? Điều tra ư?

Poirot chào rất nghiêm túc:

- Chào cô. Vâng, cô đoán đúng. Một thám tử, thám tử lớn như tôi đây, đang làm nhiệm vụ.

Câu nói có vẻ kiêu kỳ. Susan nghiêng đầu:

- Ông muốn tôi xuống giúp không?

- Thế thì còn gì bằng?

- Thế mà mới đầu tôi tưởng là kẻ trộm. Ông ra lối nào thế?

- Qua cửa sổ phòng khách.

- Vâng, tôi xuống ngay.

Và cô xuống thật. Poirot nói:

- Cô dạy sớm nhỉ?

- Tôi ngủ kém lắm. Nào, bây giờ ta làm gì?

- Nghiên cứu các vết chân này.

- À, thế là có dấu vết.

- Bốn vết, tôi chỉ cô xem. Hai vết đi về phía cửa sổ, hai vết từ cửa sổ đi ra.

- Vết chân ai vậy? Người làm vườn?

- Cô trông đây! Vết này là vết giầy cao gót của phụ nữ. Cô cứ ướm thử mà xem.

Susan do dự một giây rồi đặt chân vào chỗ Poirot chỉ. Cô cũng đang đi giầy cao gót.

- Thấy chưa, giầy cô gần vừa, chứ chưa vừa khít. Vết này phải là vết giầy to hơn của cô, có lẽ là của cô Ruth, cô Lingard hay của chính phu nhân Wanda.

- Không phải của phu nhân đâu, chân bà nhỏ xíu. Còn cô Lingard, cô ấy đi giầy đế bẹt.

- Nếu vậy, thì đây là vết giầy cô Ruth. Ờ phải, cô ấy bảo có ra vườn tối qua.

Poirot đi tiếp đến góc nhà.

- Ông lại đi tìm nữa à? - Susan hỏi.

- Có chứ, bây giờ ta vào văn phòng ngài Gervase.

Cánh cửa bị phá vẫn lủng lẳng; bên trong mọi vật vẫn nguyên như hôm trước. Poirot kéo màn che để nhìn cho rõ và bỗng đứng ngây một lúc trước cửa sổ.

- Tôi chắc cô chưa bao giờ quen biết bọn trộm cắp?

Susan Cardwell lắc đầu:

- Tiếc rằng chưa bao giờ.

- Ông thanh tra Riddle cũng không có dịp quan hệ thân thiện với chúng. Ông chỉ quan hệ với chúng với tư cách là quan chức. Tôi khác. Hồi trước tôi đã chuyện trò tỉ mỉ với một tên ăn trộm có hạng, hắn mách tôi một cách rất hay để mở cửa khi chốt không chặt.

Vừa nói, ông vặn quả đấm của chiếc cửa-cửa sổ bên trái, kê-môn thụt lên khỏi lỗ dưới đất và Poirot kép được hai cánh cửa về mình. Mở rồi, ông lại đóng chúng lại mà không xoay quả đấm, để cho kê-môn chưa tụt xuống. Nhả quả đấm ra, chờ một lát, đập mạnh một cái bên trên kê-môn. Sự va đập mạnh làm kê-môn tụt xuống và quả đấm tự xoay.

- Cô hiểu chưa?

- Hiểu.

Mặt Susan trắng nhợt.

- Bây giờ cửa sổ đóng, không thể vào trong phòng, nhưng người ở trong có thể mở cửa đi ra, rồi đập vào như tôi đã làm, kê-môn tụt xuống và quả đấm tự xoay. Cửa lại đóng chặt, ai nấy nhìn thấy đều yên chí là nó được đóng từ bên trong.

- Có phải việc hôm qua đã xảy ra như thế? - Susan hỏi, giọng run run.

- Tôi tin chắc là vậy.

- Còn tôi, không tin một chút nào! - Cô gái khăng khăng.

Poirot không đáp, đi về phía lò sưởi rồi bất thần quay lại:

- Cô Cardwell, tôi cần cô làm nhân chứng. Đã có một người chứng khác, là cậu Hugo Trent tối qua đã thấy tôi nhặt được mảnh kính vỡ. Tôi đã nói với cậu ấy việc đó, đã để nó lại tại chỗ cho cảnh sát, tôi còn nói với ông thanh tra rằng đó là một bằng chứng quý giá, song ông ấy đã không biết khai thác nó. Bây giờ, cô chứng kiến tôi để mảnh kính này - mà cô nhớ cho là tôi đã lưu ý cậu Hugo Trent - vào một phong bì nhỏ - Vừa nói ông vừa làm. - tôi ghi bên ngoài: đây, và dán lại. Cô làm chứng nhé?

- Vâng… nhưng… tôi không hiểu làm thế là nghĩa gì.

Poirot bước chéo qua phòng, đứng trước bàn giấy, nhìn vào tấm gương vỡ trên tường trước mặt.

- Tôi sẽ nói cho cô ý nghĩa. Nếu tối qua cô đứng chỗ này, nhìn tấm gương này, hẳn cô sẽ trông thấy vụ giết người xảy ra.