Chương 3

Trong một căn hộ ở London. Chuông điện thoại reo Hercule Poirot cựa mình trên ghế. Chưa biết ai gọi, nhưng ông đoán là ông bạn Solly đã hẹn đến chơi hôm nay, chắc lại xin lỗi bận không tới được.

- Ông ta lại nhức đầu sổ mũi gì đây – Poirots nghĩ bụng – Không đến thì thôi vậy. Tối nay ta chỉ có một mình.

Ngẫm nghĩ, Poirot nhận thấy từ khi ông về nghỉ hưu, phần lớn các buổi tối đều đơn điệu như nhau. Trí óc ông (mà ông tự cho thuộc loại kiệt xuất) đòi hỏi sự kích thích liên tục từ bên ngoài. Poirot không có tính cách một triết gia. Đôi khi ông tiếc là đáng lẽ lao vào tội phạm học, ông nên hướng về thần học, như vậy thì giờ đây có thể cùng đồng nghiệp ngồi một chỗ mà bàn luận liên miên các vấn đề không bao giờ giải quyết.

George, người hầu lặng lẽ bước vào:

- Thưa, ông Solomon Levy đã điện thoại.

- A! Thế ư?

- Ông rất tiếc không thể đến chơi tối nay. Ông bị cúm.

- George, không phải cảm cúm, chỉ là sổ mũi thôi. Ai ai cũng cho là mình bị cúm, như vậy có vẻ quan trọng, được mọi người thương cảm hơn.

- Dù sao thì ông ấy không tới càng tốt, thưa ông. Cái sổ mũi nhức đầu ấy cũng hay lây lắm.

Tiếng chuông điện thoại lại reo.

- Bây giờ lại ai báo tin cũng sổ mũi nữa đây? Tuy nhiên tôi không có hẹn với khách nào khác.

George quay ra, nhưng Poirot giữ lại.

- Để tôi nghe. Có vẻ là quan trọng đây… - Ông nhún vai: - Cũng là để tiêu thời gian một thể. Biết đâu đấy?

George rút lui, và Poirot cầm máy.

- Tôi, Hercule Poirot nghe, – ông nói dằn từng tiếng.

Đầu dây kia, có tiếng phụ nữ hổn hển:

- May quá! Tôi cứ chắc mẩm là ông không có nhà.

- Vì sao vậy?

- Vì thời buổi này, mọi việc cứ luôn luôn muốn làm ta thất vọng. Cần một ai tới gấp, thì cứ phải đợi. Tôi cần nói chuyện với ông ngay, càng sớm càng tốt.

- Tôi có hân hạnh nói chuyện với ai đây ạ?

Giọng nói đầu kia có vẻ ngờ vực:

- Ồ, thế ông không biết là ai ư?

- À! Có!... Xin lỗi! Cô là Ariadne Oliver.

- Và tôi đang sốt hết cả ruột đây!

- Tôi đoán vậy. Cô vừa chạy đấy à? Thấy cô thở gấp.

- Tôi xin đến ngay được chứ?

Poirot lưỡng lự. Oliver có vẻ đang xúc động, không biết vì việc gì, và cô ta sẽ kể lể đủ thứ chuyện trước khi đi vào mục đích thực. Một khi để cô ta thâm nhập vào thánh đường của Poirot, thì khó mời được ra mà không mang tiếng là bất lịch sự. Bàn luận với Ariadne Oliver phải hết sức tránh xa vào những đề tài mà cô có thể vớ lấy để kéo mình vào hàng tràng lời lẽ vô bổ.

- Cái gì đã làm cô xúc động đến thế, hở cô bạn?

- Dĩ nhiên rồi! Tôi hoang mang, không biết nên làm gì. Chỉ biết là phải kể hết với ông. Ông là người duy nhất có thể cho tôi một lời khuyên. Thế nào, tôi đến được chứ?

- Nhất định là được. Rất vui lòng được gặp cô.

Máy dập đột ngột ở đầu dây bên kia. Poirot gọi George, nghĩ một lát rồi bảo anh ta chuẩn bị chút đồ uống, riêng ông thì xin một ly cô-nhắc.

- Khoảng mười phút nữa, cô Oliver sẽ tới đây.

George đi ra, rồi lát sau trở lại mang theo ly cô-nhắc. Poirot nhấp một ngụm, lấy sức lực.

Chuông ngoài cửa vang lên. Khách không chỉ bấm nhẹ một lần, mà ấn mạnh kéo dài, cố tình làm vang động căn nhà.

- Đúng là cô ta rất sốt ruột – Poirot nghĩ.

Ông nghe tiếng George mở cửa, nhưng anh hầu chưa kịp vào báo tin, thì vị khách đã ùa vào. Hercule Poirot kêu:

- Cô ăn mặc gì mà lạ? Để George giúp cởi áo cho!

Cô ướt sạch rồi!

- Không ướt mới là lạ, vì ngoài kia đang mưa!

- Cô dùng chút giải khát gì, hay một ly rượu mạnh nhé?

- Lúc này tôi ghét tất cả những gì dính dáng đến nước.

Giọng hậm hực của cô khiến Poirot ngạc nhiên.

George mang chiếc áo khoác ướt sũng ra ngoài. Poirot hỏi:

- Cô kiếm đâu ra chiếc áo ấy?

- Ở Cornouaile. Rất tiện, phải không? Áo thủy thủ chính cống.

- Rất tiện cho thủy thủ, nhưng với cô chắc hơi nặng. Nào ngồi xuống, có gì hãy nói hết.

Ngồi phịch xuống chiếc ghế bành lớn, Oliver thở dài:

- Tôi không biết nên nói thế nào?

- Thì cứ kể thế nào cũng được.

- Giờ đây ở trước mặt ông, tôi không biết kể ra sao nữa!

- Kể từ chỗ bắt đầu. Hay cô thích kể theo cách khác?

- Thực ra, có thể câu chuyện bắt nguồn từ xa trong quá khứ.

- Hãy bình tĩnh, cố gắng tập hợp trong trí óc mọi chi tiết cần thiết. Chẳng hạn, hãy nói xem, cái gì làm cô xúc động đến vậy?

- Tất cả bắt đầu từ một buổi tối liên hoan!

Poirot cảm thấy nhẹ nhõm khi nghe một chuyện quá đơn giản, chỉ là một buổi liên hoan.

- Vậy cô đã đến dự buổi liên hoan. Có gì bất thường đã xảy ra?

- Ông có biết rằng ở đấy người ta tổ chức lễ hội vào đêm trước ngày lễ Các Thánh?

- Phải, ngày 31 tháng Mười. Đó là ngày các phù thủy cưỡi cán chổi bay lên trời.

- Phải, có nhiều chổi được trang trí chẳng đẹp mắt lắm, nhưng cũng được thưởng.

- … Tôi không hiểu?…

Nhà thám tử nhỏ bé nhìn cô bạn, ngờ vực. Sự nhẹ nhõm lúc nãy nhường chỗ cho lòng phân vân. Nếu không biết chắc rằng Oliver không bao giờ nhấp một ly rượu, ông đã nghĩ rằng hôm nay cô này hơi say.

- Một buổi liên hoan thiếu niên – Oliver nói rõ hơn. – Đúng hơn, là cho những học sinh loại “Tuổi trên mười một”.

- Nghĩa là thế nào?

- Nó chỉ cuộc sát hạch, qua đó người ta đánh giá khả năng của các học sinh ở tuổi mười một. Những em khá nhất sẽ tiết tục học lên trung học, còn các em khác được hướng về học các trường kĩ thuật. Nhưng loại sát hạch này đã bãi bỏ, dù thỉnh thoảng vẫn được nói tới.

- Thú thật tôi vẫn chưa rõ cô định nói gì.

Ariadne Oliver thở một hơi thật dài:

- Sự thực, tất cả bắt đầu từ những quả táo.

- Ả… Tất nhiên, với cô, táo lúc nào cũng có tầm quan trọng hàng đầu. Vậy ta hãy nói chuyện táo!

- Ngày 31 tháng Mười, thường có trò đớp táo.

- Có, tôi biết.

- Rồi trò cắt bánh, với các em gái thì trò soi gương thần…

- Và trong đó họ nhìn thấy hình ảnh người chồng của ngày mai. Tất cả, là những trò chơi dân gian. Tối liên hoan của cô là thế chứ gì?

- Vâng, phải nói nó rất thành công. Trò cuối cùng, Snapdragon, đặc biệt hấp dẫn.

Giọng cô trở nên run rẩy:

- Và tôi nghĩ chính thời gian đó đã xảy ra …

- Cái gì?

- Vụ giết người! Hết trò chơi, mọi người chia tay, lúc đó mới thấy thiếu một …

- Một người nào?

- Một bé gái, tên là Joyce. Cứ tưởng em đã ra về cùng các bạn. Mãi đến lúc mẹ em đến tìm, mới biết em biến mất, không báo cho ai cả.

- Hay em đã về một mình mà không ai thấy?

- Em không về. Em vẫn ở trong phòng sách. Nơi diễn ra trò chơi đớp táo… Các xô vẫn ở giữa phòng, một xô lớn bằng kẽm, đầy nước…

- Nhưng cuối cùng thì chuyện gì đã xảy ra?

- Chúng tôi thấy Joyce đầu cắm vào trong nước, giữa đống táo. Em vẫn quỳ hai đầu gối trong tư thế người đang tìm cách dùng răng đớp táo. Có người đã nhấn đầu em xuống như thế cho đến khi chết ngạt. Ngạt trong một xô nước… - Cô rùng mình, hét lên: - Bây giờ, tôi ghét táo! Không bao giờ tôi còn thích thú nhìn những quả táo nữa!

Nhà thám tử nhìn Oliver, rồi đưa tay với chiếc cốc nhỏ gần đó, rót đầy cô-nhắc, đưa cho cô, ra lệnh:

- Uống đi. Cô sẽ thấy dễ chịu hơn.

Chương 4

Oliver uống một mạch, mỉm cười với Poirot:

- Ông nói đúng. Rượu mạnh, và tôi cảm thấy dễ chịu hơn. Đến phát điên lên mất!

- Cô đang bị sốc mạnh. Chuyện ấy xảy ra khi nào?

- Tối qua.

- Và cô đã đến tìm tôi… Tại sao?

- Tôi nghĩ ông có thể làm được điều gì. Vấn đề không đơn giản như ta tưởng.

- Có thể… Điều đó còn tùy. Tôi cần biết chi tiết hơn. Cảnh sát chắc đã được báo, thầy thuốc chắc đã đến khám nghiệm. Họ nói sao?

- Mai hoặc ngày kia, cuộc điều tra mới bắt đầu.

- Cái em Joyce ấy, bao nhiêu tuổi?

- Mười hai hay mười ba, tôi không biết chính xác.

- Em đó trông có yếu ớt?

- Không, khỏe mạnh là đằng khác.

- Theo cô, trông em có gợi tình không?

- Có thể, nhưng tôi cho là không nên tìm động cơ vụ án theo hướng đó, nếu không nạn nhân đã không chết trong tư thế ấy.

- Nhưng đó là loại án mạng báo chí phản ánh hằng ngày. Này cô, tôi có cảm giác cô chưa nói hết những điều cô biết. Cô có biết rõ em Joyce không?

- Không. À mà tôi chưa giải thích vì sao tôi có mặt ở Woodleig Common.

Poirot gật gù:

- Woodleig Common... Hình như thời gian gần đây …

Ông chưa nói hết, Oliver đã cướp lời:

- Nơi đó không xa London lắm, cách khoảng bốn mươi dặm, rất gần Medchester. Thị trấn gồm một số dinh thự đẹp, tiếc thay, cảnh quan bị làm xấu đi vì những công trình hiện đại. Tuy nhiên nó vẫn giữ được bản sắc êm đềm, có một trường học tốt, và dân chúng sống yên bình. Tóm lại, Common giống rất nhiều làng mà ta thấy khắp nơi trong nước Anh.

- Thật kì lạ, tôi có cảm tưởng đã nghe tên này ở đâu rồi.

- Tôi đến chơi nhà một người bạn trong làng, bà Judith Buther. Bà góa chồng, hai chúng tôi quen nhau nhân một chuyến đi du lịch Hy Lạp. Bà có một con gái, Miranda, mười hai hoặc mười ba tuổi. Chính trong thời gian tôi ở trong nhà bà mà hai chúng tôi được mời tham dự buổi liên hoan với bọn trẻ. Judith cho rằng tôi sẽ có nhiều sáng kiến hay đóng góp vào việc tổ chức.

- A!... Bà ta có yêu cầu cô đạo diễn một “trò chơi án mạng”?

- Thôi đi ông Poirot, chả lẽ ông nghĩ tôi sẵn sàng lại diễn cái trò ma quỷ ấy hay sao? Aáy vậy mà rút cục nó vẫn cứ xẩy ra. Hay ông cho là vì tôi có mặt nên mới sinh chuyện?

- Ai biết đâu được. Trong số người dự, có ai biết cô không?

- Có một đứa trẻ đã biết là tôi viết truyện, và nó nói thích đọc tiểu thuyết trinh thám. Thế là nẩy ra tranh luận, mà tôi sẽ kể sau đây. Thực ra, lúc đầu, tôi chưa để ý lắm. Lớp trẻ đôi khi có những phản ứng kì quặc. Nếu có thêm nhiều chỗ nữa trong các trại tâm thần hoặc các nhà trừng giới, thì không đến nỗi nhiều tội phạm vị thành niên lại được thả lỏng ngoài tự do đến thế.

- Có những tên như thế trong cuộc liên hoan?

- Hai đứa, tuổi từ mười sáu đến mười bảy.

- Vậy một trong hai đứa đó là thủ phạm? Có phải đó là ý kiến của cảnh sát?

- Cảnh sát thận trọng chưa có ý kiến gì, nhưng xem ra cũng ngả theo hướng ấy.

- Cô bé Joyce ấy, nó thế nào?

- Cũng tầm thường. Có vẻ huênh hoang, làm bộ. Tuổi mới lớn mà.

- Có bao nhiêu khách tất cả?

- Năm hoặc sáu bà, là mẹ đưa con đến dự. Có cô giáo. Một người là em hay vợ Ông thầy thuốc, một cặp vợ chồng đã đứng tuổi, hai cậu con trai mà tôi đã kể, và ba cậu nữa ít tuổi hơn. Tổng cộng khoảng ba chục người.

- Họ có biết nhau không?

- Ít nhiều đều biết nhau. Lũ con gái đều cùng học một trường. Hai bà phục vụ bên hàng xóm cũng đến giúp. Cuộc vui kết thúc, các bà mẹ cùng con cái ra về, tôi và Judith ở lại để giúp bà Rowena dọn dẹp. Khi phát hiện ra Joyce, tôi mới nhớ đến một câu em đó nói lúc chiều.

- A, đến đoạn hay rồi đấy!

- Tôi không nói gì chuyện này với ông bác sĩ cũng như với cảnh sát, nhưng với ông, tôi nghĩ là điều này quan trọng. Trong lúc mọi người trang trí, có ai nhắc đến những truyện tôi viết; đột nhiên Joyce tuyên bố rằng em đã từng chứng kiến một vụ án mạng. Chẳng ai tin, nhưng em khăng khăng khẳng định.

- Thế cô, cô có tin lời em đó nói?

- Tất nhiên không!

- Tôi hiểu… - Nhà thám tử nhỏ bé trầm ngâm gõ gõ lên bàn – Tôi hiểu… Em đó không nói tên ai, không thêm chi tiết?

- Không, em rất tức vì một mặt các bạn không tin, mặt khác thì người lớn bắt đầu ngán với những lời lải nhải. Hỏi: “Chuyện xảy ra khi nào?” Em đáp chung chung: “Cách đây nhiều năm.”

- Đáng chú ý…

- Lại hỏi sao em không báo cảnh sát, em đáp: “Vì hồi đó, em không ngờ đó là án mạng.”

- Một nhận xét lạ kì.

- Trước sự gặng hỏi của mọi người, em vẫn lặp đi lặp lại chuyện ấy và nói thêm: “Mãi về sau này em mới hiểu ra.” Giống như chúng tôi, chắc ông cũng sẽ không tin em đó, nhưng khi nhìn thấy em chết, tôi mới giật mình tự hỏi hay là em nói thật!

Poirot nghiêm nghị gật đầu, và sau một lát suy nghĩ, nói chậm rãi:

- Tôi sẽ hỏi cô một câu. Trước khi trả lời xin cứ thư thả suy nghĩ. Cô bé có đưa lại cho cô cảm tưởng rằng em đã thật sự có mặt nơi xẩy ra vụ án, hoặc tin rằng mình đã chứng kiến một hành động tội ác?

- Ngay lúc đó, tôi đoán là em nhớ lại chuyện xô xát giữa hai tên lưu manh nào đó, rồi tô vẽ nó ra cho thành quan trọng để huênh hoang với mọi người.

- Nhưng…

- Nhưng, bây giờ em đã bị giết, buộc tôi phải rút ra kết luận rằng em đã thực sự mục kích một vụ giết người.

- Như vậy phải giả thiết một người nào đó có mặt ở tối liên hoan có dính líu đến vụ giết người ấy và nhận thức ra mối hiểm nguy mà những lời khoe khoang của cô bé gây ra cho hắn.

- Như vậy là ông không cho rằng tôi đã bịa ra những chuyện trên chứ, ông Poirot? Rằng tôi đã không lôi kéo ông vào một chuyện tưởng tượng không đâu?

Không trả lời thẳng câu hỏi, Poirot lập luận luôn:

- Một bé gái bị giết, kẻ giết người phải khỏe mạnh mới có thể giữ được đầu cô bé ấn vào xô đầy nước. Một tội ác kinh tởm, có vẻ chứng minh là thủ phạm phải hành động ngaỵ Vì hoảng sợ, hắn vớ lấy cơ hội đầu tiên để ra tay.

Sau một lát suy nghĩ, Ariadne Oliver nói:

- Hẳn là Joyce không biết lai lịch tên giết người, nếu không em đã không ăn nói hớ hênh, khi biết hắn cũng ở trong số người nghe.

- Cô nói rất đúng. Em đã chứng kiến vụ án nhưng không biết mặt thủ phạm. Ta còn phải lập luận xa hơn nữa.

- Xin lỗi, tôi không hiểu…

- Có thể một người nào đó trong cử tọa, nghe những lời Joyce nói, hắn không phải là thủ phạm nhưng có biết vụ án mà em ám chỉ; hắn là người thân hoặc đồng phạm chăng, nên thấy cần thiết phải loại trừ em bé. Ồ!…

- Gì cơ?

- Tôi vừa nhớ ra tại sao cái tên làng Woodleig Common có vẻ quen quen.