Knopf suy nghĩ một lúc lâu truớc khi càu nhàu:

- Mẹ nó! Mình cứ giữ lại. Tiếc là đã trả tiền rồi.

- Chúng tôi vẫn sẵn sàng mua lại.

- Mua lại à? Ngon quá! Tôi giữ để lấy lời.

Lão nhìn ra ngoài và lẩm bẩm:

- Chẳng biết trời mưa có sao không?

- Bia đá luôn luôn chịu đựng nổi mọi thời tiết.

- Láo khoét! Không hư thì cũng cũ đi. Tôi yêu cầu cất nó trong kho, nhớ lót rơm ở dưới.

Georges hỏi:

- Tại sao không giữ trong nhà ông để tránh tuyết giá?

- Anh có điên không?

- Không bao giờ. Vô số người có danh vọng và địa vị vẫn để sẵn một quan tài trong nhà. Đó là những người mộ đạo và những người Ý miền Nam. Lại còn nhiều kẻ ngủ cả trong hòm như anh chàng Wilke chẳng hạn.

- Không thể được. Còn mấy người đàn bà. Phải để nó ở đây. Các người phải chịu trách nhiệm nếu làm hư. Nếu sợ thì xuất liền túi ra bảo hiểm.

Không chịu nổi cái giọng chỉ huy đó, tôi trả đũa ngay:

- Đề nghị ông mỗi sáng qua đây xem lại. Có vậy ông mới nhìn thấyy tận mắt là hòn đá của ông vẫn còn so hàng với mấy tấm bia khác, vẫn còn bóng láng với các bệ hót vào như bụng một tân binh và tất cả những cây con quanh đó đều đứng nghiêm. Nếu muốn, ông có thể đòi hỏi Henri Kroll mặc quân phục vào rồi thổi kèn gọi nó tập họp? Chắc là Henri khoái lắm!

Lão lườm tôi:

- Thế giới sẽ sáng sủa hơn nếu có được một chút kỷ luật của nước Phổ.

Mùi rượu từ người lão xông ra nồng nặc sau một tiếng ợ khan. Có lẽ suốt ngày lão chưa ăn. Lão lại ợ thêm một cái nữa. Lần này âm thanh nghe êm dịu và kéo dài. Tiếng ợ thứ nhứt chỉ là cái hốc của kẻ ghiền rượu. Và cái ợ thứ hai rõ ràng là sự khiêu khích của một người cục mịch tự biết không ai thèm dây dưa tới.

Với lão, không thể nào giận được. Không thể nào giận một kẻ vừa từ bên kia thế giởi trở về! Lão vẫn còn nhìn chúng tôi với đôi mắt khắc nghiệt và sộp nước vì thiếu ngủ quá lâu. Lão quay người, suýt té, gượng lại rồi băng qua sân. Trong túi, ít ra lão cũng còn được vài tỷ bạc cuối cùng của gia đình.

Chân mang dép, vai vắt khăn bếp. Gerda đang đứng trước bếp nấu dầu làm món cải su nhồi thịt. Không khí loáng thoáng mùi mỡ heo, bột gạo và hương ướp. Bên ngoài khung cửa sổ, là nho rừng đỏ úa với ánh nắng Thu.

- Anh đến phải lúc lắm. Sáng mai tôi dọn khỏi nơi này.

- Vậy à?

Gerda vẫn thản nhiên và vô tư trước bếp lò:

- Anh cũng chú ý đến chuyện đó à?

Nàng quay lại nhìn tôi. Tôi nói mau:

- Sao lại không. Em dọn đi đâu?

- Tới nhà hàng Walhala.

Tôi kêu lên:

- Tới Edouard?

- Phải, ở với Edouard.

Gerda lật trở những món cải nhồi thịt rồi hỏi:

- Anh có cần lặp lại không?

Biết nói gì đây? Tôi cố giữ giọng bình thường:

- Và không làm ở Moulin Rouge nữa?

- Thôi làm ở Moulin Rouge khá lâu rồi. Anh có để ý gì tới đâu. Không thể được, tôi không thể theo đuổi mãi cái nghề để rồi chết đói. Tôi phải sống ở thành phố.

- Ở nhà Edouard?

- Phải, ở nhà Edouard, ông ta giao cho tôi coi sóc nhà hàng.

- Và ở luôn tại nhà hàng Walhala.

- Ở từng trên, sát với mái nhà. Tiện làm việc hơn. Tôi có còn quá trẻ như anh tưởng đâu, phải cố tìm một chỗ sống chắc chắn trước khi không tìm ra một chỗ làm. Không còn chuyện gánh xiếc nữa.

- Nhưng em vẫn có thể tái ký hợp đồng với họ vài năm nữa. Đừng kiếm chuyện.

- Anh không hiểu gì cả. Tôi biết việc gì cần phải làm.

Tôi nhìn những lá nho đỏ úa đọng đưa phía trong khung cửa sổ và bất giác tự thấy mình không hơn một tên vô lại. Đối với Gerda có lẽ tôi chẳng khác gì hơn một lên lính đi nghỉ phép.

Gerda vẫn nói với giọng đều đều:

- Tôi định chờ gặp anh để tự mình cho biết.

- Em định cho biết là chuyện của mình kể như đã hết?

Gerda lắc đầu:

- Tôi luôn luôn thẳng thắn. Edouard đề nghị giúp tôi một chỗ làm, tôi thấy đó là một chỗ xứng đáng. Tất cả cần phải rõ rệt.

Và nàng cười giòn:

- Vĩnh biệt tuổi trẻ! Thôi sửa soạn ăn. Chín rồi.

Nàng lo dọn bàn. Tôi ngồi nhìn và chợt thấy buồn:

Nàng hỏi tôi:

- Còn tình yêu thượng giới của anh ra sao? Cái cô gì mà anh đánh phong cầm cho nghe đó?

- Gerda, đứng nói nữa.

Nàng lấy món ăn ra dĩa:

- Đây là một lời khuyên, cưng nên ghi nhớ. Lần tới, nếu có găp cô nào, đừng nên nhắc tới những người tình cũ hiểu chưa?

- Hiểu. Anh khổ lắm, Gerda.

- Thôi, cho xin, đừng lải nhải nữa, ăn đi.

Vẫn bình tĩnh, Gerda lúc nào cũng nhìn thẳng vào sự việc. Nét mặt nàng rắn rỏi và trong sáng. Từ nhỏ đã phải sống một thân một mình nên Gerda đã hiểu rõ thế nào là định mệnh và sẵn sàng xoay trở cho phù hợp. Nàng có tất cả những gì tôi không có và tôi muốn yêu nàng.

- Anh đã biết là tánh tôi chẳng bao giờ đòi hỏi thái qua. Người ta đã nuôi tôi lớn bằng gậy gộc, kế đó tôi phải trốn đi, bây giờ đã quá chán cái nghề nhào lộn rồi tôi thích được ở yên một chỗ. Edouard cũng không phải là người quá tệ.

- Nhưng hắn kiêu căng và hà tiện.

Vừa nói xong tôi biết là đã lỡ lời.

- Còn hơn là xốc xếch lôi thôi lại thích xài tiền mà cứ muốn có vợ con.

- Em định thành hôn với hắn à? Còn tin cậy hắn thật sự chưa? Coi chừng hắn lợi dụng đến lúc nhừ cả rồi, hắn đi cưới một cô gái khác có của hồi môn to lớn.

- Ông ta không hứa gì với tôi cả. Tôi chỉ ký hơp đồng trong coi nhà hàng, thế thôi. Một hợp đồng ba năm. Trong ba năm, ông ta có đủ thì giờ để hiểu là không thể thiếu tôi được nữa.

- Em đã thay đổi quá nhiều.

- Vậy sao? Vẫn cứ ngớ ngẩn! Đây chỉ là một quyết định chứ có gì khác đâu.

- Tới lúc về tới Edouard, chắc em sẽ cho là anh và Georges đang cố làm tàn mạt hắn với mấy cái phiếu khẩu phần mất giá.

- Bộ còn nhiều lắm sao?

- Khoảng một tháng rưỡi nữa.

Gerda cười lớn:

- Tôi không chống báng đâu, tin đi. Dầu sao các anh cũng đã mua đúng với giá tiền lúc đó.

- Đó là vố chứng khoán thành công duy nhứt của anh và Georges.

Tôi nhìn Gerda ở phía sau trong khi nàng lấy dĩa đi.

- Anh sẽ giao hết mấy phiếu còn lại cho Georges. Không tới Walhala nữa.

Nàng xoay người lại, mỉm cười, nhưng ánh mắt không cười:

- Tại sao?

- Không biết, mới có ý nghĩ đó. Có thể sẽ trở lại vào một ngày...

- Chắc chắn là anh sẽ trở lại đó. Tại sao không?

- Chắc vậy, tại sao không?

Từ từng dưới tiếng dương cầm vang lên inh ỏi. Tôi ra đứng ở cửa sổ:

- Lại gần hết năm rồi, mau quá.

Gerda tới gần tôi:

- Mau thật... nhưng có điểm này, nói ra thì rõ là cổ điển “tôi rất thích anh, nhưng anh lại không thích hợp với tôi”.

Và nàng đẩy tôi ra:

- Thôi, về đi. Trở về với mối tình thượng giới của anh đi. Anh. Không bao giờ anh hiểu nổi đàn bà, có phải không?

- Chẳng hiểu gì cả.

Nàng mỉm cười:

- Khoan, chờ chút. Đây rồi, cầm lấy và đi đi!

Nàng trao tôi một cái huy chương. Tôi hơi ngạc nhiên:

- Cái gì đây?

- Huy chương của một người từng giúp những kẻ khác vượt nước. Đây là vật đem tới hạnh phúc.

- Nó đã đem hạnh phúc tới cho em chưa?

- Ồ! Nhiều lắm, hàng khối hạnh phúc. Thôi, cút đi!

Nàng đẩy tôi ra và khóa cửa lại. Tôi lững thững xuống lầu. Hai người đàn bà du mục đi về phía tôi ở ngoài sân.

Mấy tay nữ đô vật đã về từ lâu. Người đàn bà trẻ nhứt lên tiếng:

- Bói tương lai, thưa ông?

- Không, cám ơn.

Và tôi bỏ đi mau.

Không khí có vẻ căng thẳng tại nhà Karl Brill. Giấy bạc chất cao trên mặt bàn. Ít lắm cũng là hàng ngàn tỷ Đức kim. Đối thủ là một anh chàng đầu hải cẩu và hai bàn tay quá nhỏ. Hắn vừa tới soát lại cây đinh và trở về chỗ.

Hắn cất giong oang oang:

- Thêm hai trăm tỷ!

Karl đáp ngay:

- Bắt!

Hai người cùng đặt tiền ra:

- Còn ai đánh nữa không?

Không ai trả lời. Tiền cuộc quá cao, chẳng ai theo nổi. Karl đổ mồ hôi hột nhưng hoàn toàn tự tin. Ông ta bắt bốn ăn sáu vì vừa mới nhận cho anh chàng đóng thêm một búa nữa vào đinh. Thế là từ năm ăn năm đổi ra bốn ăn sáu.

Karl hỏi tôi:

- Bạn vui lòng đánh giúp bản “Dạ khúc chim non” được không?

Tôi ngồi vào dương cầm. Bà Beckmann xuất hiện với chiếc kimono đỏ ánh. Dường như người nữ lực sĩ đã mất bớt dáng vẻ uy nghi. Hai ngọn đồi trên ngực rung rung như bị động đất. Màu mắt cũng thay đổi. Bà không nhìn về phía Karl như thường lệ.

Karl lên tiếng:

- Clara, em biết quý vị ở đây rồi chứ, có cả người khách mới là ông Schweitzer - Và đưa một tay về phía anh chàng hải cẩu, ông ta giới thiệu - Đây, ông Schweitzer...

Con hải cẩu vừa liếc nhìn đống bạc với ít chút lo âu vừa nghiêng mình chào đáp lễ.

Cây đinh đã được quấn bông gòn và Clara đã tới đứng vào vị trí. Tôi nhấn phím tạo thành một hồi trống rồi ngưng bặt. Tất cả đều im lặng.

Bà Beckmann đang vận sức. Tôi thấy bà rùng mình tới hai lần. Thình lình, bà ta quắc mắt nhìn Karl và nghiến răng:

- Rất tiếc! Không thể được.

Không nhìn bất cứ ai, bà ta rời chỗ và đi thẳng lên lầu.

Karl cuống cuồng gọi to:

- Clara?

Không có tiếng trả lời. Gã hải cẩu cười hô hố, chuẩn bị hốt bạc, Karl Brill ướt như tắm. Ông ta chạy lại xem cây đinh rồi trở về chỗ.

- Khoan! Chưa kết cuộc mà. Mình đánh cá ba lần. Mới có hai.

- Xin lỗi, ba lần rồi.

- Ông bạn không rõ đâu. Ông chưa hiểu rõ lãnh vực này đâu. Ông Schweizer. Mới có hai lần thôi.

Những người cùng phe với người chủ hiệu giày tới bây giờ mới phụ họa:

- Đúng vậy, mới có hai lần.

Một cuộc cãi vã bùng nổ. Tôi quay đầu sang hướng khác, chẳng buồn nghe. Tôi có cảm tưởng như đang bềnh bồng trên một hành tinh xa lạ. Đây là một thứ cảm giác ngắn ngủi, nóng sốt, kinh hoàng. Do đó tôi thấy dễ chịu khi trở về với thực tại là những tiếng ồn ào.

Anh chàng hải cẩu lợi dụng sự bối rối của Karl đưa ra thỏa hiệp: chấp nhận làm lại lần nữa với điều kiện bắt ba ăn bảy.

Tháo mồ hôi hột, Karl chấp nhận tất cả. Theo sư phỏng tính của tôi thì ông ta đã đổ vào cuộc chơi này nửa xưởng giầy kể cả cái máy ghép đế.

Karl bảo nhỏ tôi:

- Lên trên đó với tôi. Nó quá quắt lắm rồi. Phải làm cho nó thay đổi ý kiến.

Chúng tôi bước từng bốn bực một. Bà Beckmann nằm trên giường trong chiếc kimono thêu phượng, trông đẹp lộng lẫy nhứt là với những ai thích hạng phụ nữ phốp pháp.

Karl năn nỉ:

- Clara, sao vậy? Em làm vậy coi sao được?

- Nè, khéo ăn, khéo nói một chút!

- Anh biết mà, anh thề là...

- Thề thốt cái gì, đồ khốn, tao biết mày ngủ với con nhỏ thâu ngân ở khách sạn Hohenzollern từ lâu rồi. Đồ điếm đực!

- Anh à? Sao có chuyện đó! Ai nói?

- Đó, mày mới vừa tự thú nhận còn hỏi gì nữa?

- Thú nhận gì đâu?

- Không có gì hả? Chính mày mới hỏi tao ai nói. Làm sao tao biết được nếu chuyện không có thật?

Tôi bỗng thấy thương hại cho nhà lực sĩ bơi lội Karl Brill. Ông la không sợ khi đập vỡ tuyết ra để chui vào đó cùng tắm với hội bơi lội của ông ta, nhưng bây giờ thì khác hẳn. Lúc lên lầu tôi đã khuyên ông ta cố mềm dẻo, đừng nói nhiều mà chỉ quỳ xuống xin lỗi, nhưng đứng thú nhận gì cả.

Nhưng bây giờ, tình hình bỗng biến đổi quá mau: một quả đấm giáng trúng mũi khiến Karl lảo đảo lùi lại, hai tay ôm mặt. Rồi không tự kiềm chế được nữa, ông ta gầm lên như thú dữ, khom xuống xoắn lấy tóc bà Beckmann, lôi tuột ra khỏi giường, xô sấp xuống và một chân đạp vào gáy, một tay dùng dây nịt da quất túi bụi vào cặp mông đồ sộ của bà Beckmann.

Tôi dùng mũi giày đá nhẹ vào đít Karl. Ông ta quay phắt lại, toan nhảy xổ vào tôi, nhưng bắt gặp ánh mắt nhắc nhở của tôi, với hai tay đưa lên trời, với những lời nói nhỏ, cơn giận giết người của ông ta tan biến mất.

Karl gật đầu, máu mũi đổ ròng ròng, quay người lại rồi ngồi xệp xuống giường:

- Clara, anh thề là anh chẳng có gì cả, nhưng anh vẫn xin lỗi em.

- Quân bẩn thỉu! Cái áo của tao!

Bà ta kéo vạt áo lên, máu mũi của Karl rơi trên vải trải giường. Karl, con người giản dị và trung tín, tưởng rằng hễ đã chịu quỳ là xong chuyện, bây giờ vẫn cứ còn chửi nên đã bắt đầu nóng lại. Nếu một trận nữa xảy ra thì kể như hết cứu vãn.

Tôi vừa đạp vào ngón chân ông ta vừa rống to:

- Bà Beckmann, xin nghe đây, tôi thề chịu đứt đầu ông Karl không lỗi lầm gì cả. Chính tôi mới là kẻ phạm tội, ông nhà là vật hy sinh.

- Hả? Cái gì?

- Lỗi tại tôi, hoàn cảnh do tôi. Ông Karl và tôi từng ở chung đơn vị trong thời chiến. Anh em giúp nhau, tình chiến hữu...

Bà Beckmann cắt ngang:

- Sao? À, các người viện tới tình chiến hữu thiêng liêng hả, đồ láo khoét. Cậu muốn tôi phải tin một chuyện tầm phào như thế à?

Tôi vẫn ong óng:

- Bà không biết bọn đàn ông đã từng sống chết bên nhau đâu. Chính ông Karl đã hy sinh cho tôi, thật một trăm phần trăm, ông Karl đã vì tôi, đã liên lạc với cô ta, cô thư ký thu ngân.

Bà Beckmann chống tay ngồi dậy, mất bà như đổ lửa:

- Không đúng, không thể được. Còn quả trẻ như cậu không thể nào có chuyện tình ái lăng nhăng với một con gấu ngựa cỡ đó được. Đúng là một loại bè đi biển.

- Bà Beckmann, bà không hiểu được đâu. Người sắp chết đuối có bao giờ lựa chọn thuyền bè. Sự cô đơn của tuổi trẻ mà.

Bà Beckmann lắc đầu:

- Không được, còn trẻ thế này không bao giờ đi tìm một con chằn như thế cả.

- Trẻ thì tôi hãy còn trẻ, nhưng nghèo, thưa bà, tôi lại quá nghèo. Thời này, các cô gái tân thời cứ đòi đi phòng trà đi ca nhạc, làm sao tôi chịu nổi. Bây giờ nếu thú thật cả ra chắc bà hiểu rõ ngay. Giữa thời buổi lạm phát này, một thằng nghèo kiết xác như tôi vớ được một nữ thư ký thu ngân, dầu có xấu như chằn, dữ như gấu, cũng đã là có phước rồi. Còn ông Karl sẵn có một cơ sở làm ăn phát đạt, sẵn một người bạn đẹp như bà ông ấy có cần gì. Chỉ tội nghiệp, vì tình chiến hữu.

Bà Beckmann dịu giọng trong khi ánh lửa trong mắt bà gần như tắt lịm đi:

- Được rồi, để tôi điều tra lại.

A ha! Thế là trận chiến chẳng xảy ra. Cuộc thương nghị không nói thành lời tự nhiên đã có kết quả.

Trước khi rút xuống lầu cùng tôi, Karl hứa sẽ mua đền cho bà Beckmann một cái kimono màu tím có thêu hoa sen và thiên nga.

Trong khi ông ta lau rửa mặt mũi, bà Beckmann đứng lên, hỏi tôi:

- Tiền đánh cuộc tất cả là bao nhiêu?

- Không thể tưởng tượng nổi. Hằng triệu tỷ.

Bà Beckmann nhìn Karl:

- Karl! Đánh cho cậu Bodmer hai trăm năm mươi tỷ!

- Được rồi. Clara. Louis với anh là chiến hữu mà.

Chúng tôi xuống lầu. Anh chàng đầu hải cẩu ngồi đợi, chung quanh là người của Karl, sẵn sàng can thiệp nếu hắn có ý định bỏ đi.

Vừa xuống tới chỗ, chúng tôi được hắn báo cáo ngay là hắn toan chơi lận nhưng đồng bọn của Karl đã kịp thời giựt búa lại. Thế là cây đinh vẫn như cũ.

Bà Beckmann mỉm cười khinh bỉ khi bước tới chỗ cây đinh, và không đầy ba mươi giây sau đó, cây đinh đã rơi xuống đất. Đầu ngẩng cao, bà ta oai vệ rời khỏi xưởng trong khi tôi đánh bản “Cháy lớn trong dãy núi Alpes”.

Khi mọi người đã ra về, Karl nói với tôi bằng giọng cảm động chưa từng có:

- Một chiến hữu là một chiến hữu. Không gì hơn được.

Tôi không khỏi nhột nhạt:

- Thôi, bỏ đi. Nhưng câu chuyện cô thư ký thu ngân thật sự ra sao?

- Có gì đâu. Ban đêm, con người thường có ý nghĩ rung động. Nhưng con quỷ cái đó chẳng biết giữ gìn gì cả lại đem nói toạc ra. Vây mới chết! Bây giờ bạn cần gì cứ lựa chọn theo ý muốn.

Ông ta chỉ vào một chồng da:

- Muốn loại nào, cứ chọn loại thật tốt, tôi sẽ tự tay đóng lấy cho bạn: da bò con hay da hoẵng, đen, nâu hay vàng?

- Nếu được, xin cho một đôi đánh vec-ni.

Vừa về tới nhà, tôi gặp ngay một bóng người trong sân. Lại lão Knopf đang sửa soạn tưới cái tháp đen.

Tôi chụp tay lão:

- Thượng sĩ, từ nay trở đi ông đã có một chỗ để xả bọng đái rồi. Hòn đá đó còn mới nguyên...

Tôi bảo lão tới tấm bia mà lão đã mua và đứng đó chờ xem.

Knopf trợn mắt:

- Cái bia này là của tôi mà. Chú mày có điên không? Tới giờ này, giá bán là bao nhiêu?

- Theo hối suất bữa nay thì là chín tỷ.

- Vậy mà chú mày bảo tôi đái vào. Nè, tôi giao cho giữ, phải săn sóc cho cẩn thận.

Lão đảo mắt vài lượt từ phải sang trái, rồi khập khễnh đi về nhà. Không ngờ tinh thần tư hữu lại có thể biến cải con người mau đến thế. Từ nay trở đi chắc chắn lão chỉ tiểu tiện ở phòng vệ sinh trong nhà lão. Đừng ai nói với tôi về chủ nghĩa tập thể nữa. Quyền tư hữu giúp cho con người ý thức được trật tự. Tôi đứng lại ở ngưỡng cửa thêm một lúc để nghĩ tới sự huyền bí của thiên nhiên: vi trùng, cá, ếch nhái loài có xương sống... biết bao nhiêu biến thể để kết thành một sinh vật hữu nhũ và đứng thẳng mang tên Knopf... chỉ biết sống để nốc cạn những chai rượu mạnh.

Tôi lên phòng, mở đèn và tới đứng trước gương. Đối diện tôi là một kì quan khác nữa của thiên nhiên nhưng chẳng có giá trị bao nhiêu. Tôi tắt đèn, tôi chỉ thích thay đồ trong bóng tối.