NHỮNG NGÀY CHUẨN BỊ CHO CHIẾN DỊCH.

Khi ngang qua đơn vị cũ (trước khi về Đức Cơ), anh Trường cho xuống xe và đi bộ vào, thấy có một số anh em lạ, tưởng là tân binh, ai dè... đây là đơn vị của tỉnh đội Đắc Lắk, chúng tôi hỏi, thì các anh không biết, đơn vị ở đây giờ chuyển đi đâu rồi… lại vòng ra đường 19 khi trời đã gần tối… hỏi các anh pháo Quân khu, thì được trả lời là f bộ 307 đã chuyển lên khu vực ngã ba Công Hương, trời thì tối nên phải ở lại đơn vị pháo… sau nhờ đơn vị pháo binh điện cho sư đoàn để báo cáo tình hình… Sư đoàn điện cho chúng tôi ở lại đơn vị pháo chờ có lệnh mới... Thịt bò của anh em 95, con Mểnh của anh em đồn 23, phải nhờ anh nuôi đơn vị bạn luộc lại, và cũng hào phóng để lại cho anh em một ít gọi là quà quê hương… Hai mươi cây số ngày ấy nghe xa vời vợi, mang dấu ấn của chiến chinh, bên nầy là cuộc chiến không hiểu đi về đâu, bên kia cách 15 – 20 km là đất mẹ Việt Nam, mảnh đất mà chúng con phải chiến đấu giữ gìn vì cuộc sống thanh bình của nhân dân. Anh em pháo nhường cho chúng tôi nguyên một căn hầm, âm xuống mặt đất khoảng 3 m, chỉ cột võng chứ không có sạp tre hay giường gì cả, tranh thủ nấu cơm và ăn cơm xong, chúng tôi lên võng và chỉ đong đưa một chút là tất cả ngủ sau một ngày gió bụi trên đường... Ban đêm chúng tôi thức giấc hai lần, do pháo binh chi viện cho một đơn vị của f309 bị địch tập kích, mỗi lần khoảng 50 – 60 quả… vẫn ngủ tiếp… vì xung quanh đơn vị pháo là các đơn vị đóng dày đặc, con kiến chui qua còn không lọt huống chi là Pốt.

Tảng sáng, lại một đợt pháo nữa, đợt này bắn hơi xa tiếng nổ nghe rất nhỏ, anh em PB bảo, bắn cầm canh theo yêu cầu của QK. Khoảng tám giờ sáng, trợ lí tác chiến Sư đoàn Thượng úy Khoa trên đường công tác với e94, ghé và điện cho xe Sư đoàn đến đón, lên xe mới biết tối qua thì các Sếp nhà ta sợ chúng tôi đi luôn đêm về đơn vị nên phải ra “ lệnh.” Lúc này đường 19 gần như là của ta, hai bên đường các đơn vị trợ chiến đóng quân dày đặc, đi đến đâu cũng thấy anh em vẫy tay chào (do họ biết anh Trường), có anh còn hỏi “Mới ở bên nước qua hả?” Về đến đơn vị thì không còn ai, chỉ còn mấy anh em bị sốt, và mười anh em tân binh Hà Nội (nhập ngũ 8/ 78 huấn luyện tại Phủ Lý ngoài Bắc) mới bổ sung vào đơn vị. Trợ lí tác chiến Sư đoàn giao nhiệm vụ cho C trưởng trong giai đoạn này như sau:

1. Cơ bản là dẫn thủ trưởng f và QK đi đến các đơn vị (kiểm tra công tác chuẩn bị cho chiến dịch) vì các trung đoàn hiện tại đang nằm im chờ lệnh, không bung quân ra ngoài, chỉ tuần tra phục kích gần đơn vị chừng 1,2 km, và cơ bản là đảm bảo an toàn tuyệt đối cho đường 19.

2. Bảo đảm quân số chiến đấu sẵn sàng nhận lệnh của F.

C trưởng chia thịt, và gửi cho các b đang công tác phối thuộc cùng các e của sư đoàn, chỉ để lại một ít tại đơn vị… anh Trường xác định cùng trợ lí tác chiến sư đoàn, vị trí đứng chân của các đơn vị trong toàn f, và bảo anh em mới đi thực hành về chấm sẵn trên bản đồ, để khi có lệnh là đi được ngay.

Trước ngày 22/ 12 khoảng mấy ngày, trong lúc dẫn ban Pháo của Quân khu, đi kiểm tra các đơn vị pháo của chiến dịch theo đường 19, tôi gặp anh em e95 từ Đức Cơ sang, nhìn đoàn quân ra trận với không khí vui nhộn, lúc này là tiếng hét, tiếng kêu í ới vang động cả dọc đường, khi gặp chúng tôi lúc tản ra giải lao anh em d3 e95 nói rằng “mấy ông hay thiệt mới về Đức Cơ, mà đã làm quen với chị em 746 rồi, khi chúng tôi đến chơi, em nào cũng nói có mấy anh trinh sát f đến đây, chơi với bọn em mấy ngày vui lắm, rồi đi biệt tới giờ chưa thấy.” Tôi đâu biết rằng phía sau đội hình d3 là d1, tôi có một lá thư của một em 746 viết kín bốn trang giấy học trò, gửi cho một anh c1 đồng hương với tôi.

Được đi cùng với các Thủ trưởng, nên thời kì này chúng tôi cũng đỡ vất vả nhiều, không khí chuẩn bị cho chiến dịch quá là khẩn trương, các đơn vị bước vào cuộc chiến này với một tinh thần chiến đấu rất cao, lãnh đạo đến các đơn vị chỉ đạo trực tiếp, cũng như giải quyết tại chỗ những khó khăn của họ, là anh lính quèn đi theo các Thủ trưởng nên cũng thơm theo… hưởng sái cũng được kha khá… chỉ vì họ thông cảm nỗi truân chuyên, vất vả của người lính trinh sát Sư đoàn, anh em nam còn vậy huống hồ chi các ẻm của 746 và 331 ở Đắc Đoa, làm sao nghe cuộc đời trinh sát mà không động lòng…

Một buổi tối anh Trường đi giao ban về, có mang theo thư của anh em, tôi được hai lá, một bóng hồng ở quê nhà “nơi quê hương em bước vào vụ mới.”

“… Hằng ngày khi ra đồng, em thấy cha mẹ anh luôn nhìn về hướng Tây xa xôi, với đôi mắt đượm buồn, mong nhớ về người con trai của mình nơi đó, và từ ngày anh đi, em cảm nhận được tình thương của cha mẹ anh đối với em, các anh chị ở Quy Nhơn về thăm, có quà gì ngày hôm sau ra đồng em cũng có như vậy, Mẹ anh dạo này hay thường xuyên tâm sự với em, về những cảnh đời anh đã vượt qua từ thuở ấu thơ, là đứa con duy nhất của làng quê nghèo Mỹ Cát, Phù Mỹ thi đậu vào trường Trung học Cường Để Quy Nhơn niên khóa 1970 – 1971, ngôi trường danh giá, mà bất cứ một học sinh nào của tỉnh Bình Định thời đó, cũng đều mơ ước được bước chân vào... với bình cà rem trên vai, đi dọc đường rầy xe lửa từ ga Quy Nhơn đến ga Diêu Trì trong cái nắng trưa gay gắt... của gió bụi miền trung… của hơi nóng bốc lên từ những thanh ray… để hoàn thành chương trình phổ thông.

Cổng trường Đại học Bách khoa Đà Nẵng đã khép lại với anh, từ thành phố anh lại về với những cánh đồng muối quê mình, và chính nơi này chúng mình đã gặp nhau, và rồi anh ra đi, bỏ lại sau lưng tất cả với trăm nhớ ngàn thương…”

NHỮNG NGÀY CHUẨN BỊ CHO CHIẾN DỊCH. (Tiếp…)

Phút chạnh lòng… khi đọc những dòng chữ trong lá thư, hướng về quê nhà thân thương, còn cha mẹ già, hai em gái nhỏ chưa đến tuổi lao động… những khó khăn chồng chất trong đời sống hằng ngày, một tấn muối bán cho thương nghiệp được ba mươi lăm đồng, và nhà nước bán lại cho 13 kg gạo/ tấn muối với giá bốn hào/ kg... hai mí mắt cả ngày không gặp nhau bây giờ là lúc chúng nó tâm sự, tôi chìm vào giấc ngủ vô tư mặc cho sự đời, ngày mai rồi hãy tính…

Ngày mai… rồi ngày mai… ngày 22/ 12/ 1978 đã đến…

Sáng hôm ấy, tôi theo bộ phận tham mưu của f đi thăm d9 e29 chốt trên một cứ điểm phía bắc đường 19, cách điểm cao 312 không xa lắm, mục đích của chuyến đi tôi không được biết, (sau này, trên đường dẫn e95 vòng sang phía bắc đường 19 đánh thọc sâu, làm mũi hỗ trợ cho e812 và e31 của f309, đánh tấn công chính diện trên trục đường 19 vào ngày 28/ 12) nghe tiếng pháo đề pa tôi hiểu f đã đưa trận địa pháo về đây, táo bạo và quá bất ngờ khi pháo cùng bộ binh cùng hành tiến…

Nhìn anh em e29 đóng chốt ai mà không chạnh lòng… Quân áo anh em lúc này gần như tả tơi, chịu sao nổi với những trận đánh bò lên, lăn xuống khắp các trận địa, với những tấm lưng oằn gùi đạn, gạo lên chốt, không đủ nước để uống lấy đâu ra để tắm, vì mò xuống suối là bị chúng tỉa, chúng phục… râu ria nó cũng chán, vì mọc ra các bố nhà ta có chịu cạo đâu, mà bảo nó mọc thêm nữa… những gương mặt hốc hác, mắt trắng xác,vì trường kì những đêm không ngủ, với chế độ ngủ bù… trong thấp thỏm, lơ là là nó cắt cổ…

Thấy anh em như vậy, Thủ trưởng Cường Tham mưu Sư đoàn mặt tối sầm lại (tôi không hiểu vì sao) ông hỏi bộ phận hậu cần về khả năng của Sư đoàn... Ông điện ngay cho Chính ủy Lung (vì Tư lệnh F đi họp ở Pleiku), và đưa ra quyết định tại chỗ là cấp đủ quân áo, giày, nilon đi mưa cho toàn bộ chốt 29 ngay lập tức... anh em ai cũng phấn khởi ra mặt… nhưng đi bên ông, tôi hiểu ông còn một cái gì đó rất áy náy…

Và đây là cái điều thằng lính chốt thích nhất, thích hơn mọi cái trên đời… thuốc lào. Anh em nào có qua cảnh này mới thấy, còn không thì bảo là nói dóc cũng đúng, đang “đói” chứ không phải là thiếu thuốc, mà có ai đó chỉ cho một điếu thuốc lào chính hãng “Hải Phòng,” trong gói nhỏ bằng giấy rơm 50 gam, ngồi ung dung trên mỏm đá, xoe tròn vành vạnh nhúm thuốc… nhét vào nỏ… châm lửa… và kéo cho tụt… quần… luôn... đừng nhả khói vội… hãy từ từ… nuốt vào… thưởng thức... ngẩng mặt nhìn trời thả ra từ… từ… làn khói trắng đưa anh vào chốn thần tiên... tuyệt cú mèo. Tôi thấy thủ trưởng lấy trong túi mìn Claymore ra chỉ trên dưới mười gói, mà chia cho hơn trăm người thì cũng chẳng thấm vào đâu, nhưng lính nhà ta khoái phải biết, (thuốc này Thủ trưởng “chôm” ở đâu chứ bộ đội ai mà cấp thuốc lào.) Ông nhanh chóng đến hầm của BCH, đi kiểm tra cách phòng ngự, nắm sơ đồ chốt… về hầm BCH, thủ trưởng tổ chúc cuộc họp quán triệt một số nhiệm vụ, cũng như đánh giá tình hình phòng thủ, đưa ra những ý kiến… tôi ngồi một mình buồn quá… dựa lưng vào cây bằng lăng trước hầm BCH Tiểu đoàn, lấy thư Đắc Đoa ra đọc… “… Anh ra đi… em nhìn thấy anh vẫy tay chào, em đã mất đi một cái gì đó thiêng liêng lắm, muốn chạy theo để nắm lấy bàn tay anh, em chưa kịp nhận ra hơi ấm của nó, để nhìn lại gương mặt anh, mang hơi thở của cuộc sống, để áp vào lồng ngực anh…

Chiều hôm đó, sau giờ cơm, em thẩn thơ trước hàng hiên, nơi anh và em ngồi… ghế trước hàng hiên phòng em… nhà để xe của nông trường, nơi cơn mưa cuối mùa đã tặng cho em sự sống, từ đôi môi nồng cháy của anh... trong sự trinh trắng vô ngần, bừng cháy trong em nỗi niềm đa cảm.

Chị em trong phòng cũng hiểu nỗi lòng em, chia sẻ và chúc mừng em… những dòng toán anh giải trong vở vẫn còn đó...

Anh ơi! Thời gian là phần còn lại của nỗi đau, khao khát vẫn còn đó của một thời hoa phượng, mùa hoa cau tiếc nuối giữa tay người, biết bao giờ gặp lại hả anh!

Bên kia biên giới là cuộc đời anh, là những trận chiến triền miên, là những ngày trinh sát đầy mạo hiểm… giữa cái sống và cái chết.

Bên đây là cuộc đời em, là niềm day dứt xa anh không nguôi, vẫn đồng vọng mãi lời chia tay thầm lặng, trong cái vẫy tay ngày anh ra đi, gió mùa đông đã chớm lạnh se lòng, Đắc Đoa đất lạ một mùa cau…

Cũng là một người lính, em chúc anh đi bình yên… em sẽ quay về tìm lại dòng sông, tìm lại xác thân phiêu bồng một thuở… để có mãi bóng hình anh một nơi nào đó. Mùa đông Đắc Đoa mùa đông của cuộc đời, mùa đông khi em tròn mười chín tuổi…”

Sau cuộc họp, thủ trưởng và anh em trinh sát chúng tôi lên mỏm đá cao nhất, ông phải mặc áo giáp vì sợ chúng bắn tỉa, chúng tôi cảnh giới bốn hướng đề phòng bất trắc, ông dùng ống nhòm quan sát địa hình, nhìn bản đồ, nhẩm tính, giao hội các điểm…

Trên đường về, chúng tôi gặp anh em vận tải của f và của e29 đang chuyển hàng lên chốt… đi bên ông, không thấy ông nói gì… có vẻ trầm ngâm lắm. Về đến f bộ Thủ trưởng mời anh em trinh sát vào hầm nổi của ông, cho mỗi anh em gói Tam Đảo, gửi cho cả C một chai rượu, để anh em liên hoan vào chiều nay theo phân công của f (giờ giấc liên hoan do ban TM của f sắp xếp).

Về đến đơn vị, tôi thấy nhiều anh em cả cũ lẫn mới, vẫn còn thiếu b3, vì đang phối hợp cùng trinh sát f309, xây dựng tọa độ cho các đơn vị đánh hiệp đồng binh chủng.

Khi anh em về đủ, mọi thứ đều được mang ra, lính cũ và lính mới gặp nhau vui vẻ, những câu chuyện trong hơn tháng qua giờ mới đem ra kể, cả đơn vị có ba chai rượu, mỗi người chỉ được một li nhỏ, kỉ niệm ngày sinh nhật của người lính... các anh em bên đơn vị quanh f bộ, cũng sang cùng vui với đơn vị.

Lần đầu tiên tôi thấy anh em đủ mặt, tối hôm đó chúng tôi xuống hầm tâm sự không ngủ, và không biết rằng trên Ban Tham Mưu Sư đoàn, đang vạch những mũi tên của các cánh quân, chuẩn bị đánh sâu vào nội địa Campuchia.

“Trong mơ, tôi thấy bóng hồng nơi quê nhà... khóc!... Giọt nước mắt sẽ tan thành hoài niệm của thời gian, sẽ thành muối mặn, thành vô tư sóng biển quê mình, để vơi đầy năm tháng cũng vì nhau! Em hãy đợi anh về như bao người tình của lính trong chiến tranh!”

Tiếng pháo bắn cầm canh vào buổi sáng sớm, đã đánh thức chúng tôi dậy, chui ra khỏi hầm, đã nhìn thấy các anh em gác ca chót, đang ngồi uống nước trà cùng BCH. Trên tay C trưởng là tấm bản đồ màu xanh mới tinh, một ngày mới bắt đầu… những ngày cuối tháng 12/ 1978.

CHIẾN DỊCH BẮT ĐẦU.

Sau ngày 22/ 12 chúng tôi thấy hướng 309 đánh dữ, pháo binh QK 105 ở Xa – Xb và 155 ở ngầm Ô gia đao gần như là bắn suốt ngày, với một cường độ khốc liệt, đánh ở hướng bắc đường 19 khu vực Phi nay, nhưng 307 chưa thấy triển khai gì, có một sự di chuyển quân rầm rộ, do chúng tôi ở cách đường 19 khoảng 500 m, nên cũng khó biết điều gì xảy ra, ban đêm tiếng xe hướng đồn 23 hoạt động liên tục cả đêm.

Ngày 25/ 12, chúng tôi có đi tuần xung quanh f bộ, khi về khu vực e31, thấy có xuất hiện anh em đội mũ rằn ri, là chúng tôi biết là có đơn vị đặc công (sau ngày tông tấn công mới biết là 198 từ Bắc mới vào, anh em quê Hòa Bình và Nam Định là nhiều).

Khoảng chín giờ sáng ngày 26/ 12/ 1978, pháo binh các cỡ của ta bắt đầu bắn vào sâu trong nội địa, dọc theo QL 19, tiếng súng đã vang lên rầm rộ từ hướng f 309.

Điện của Sư đoàn cho toàn C trinh sát về SCH Sư đoàn nhận nhiệm vụ, ngay cả chúng tôi là người trong cuộc, cũng không biết rằng cuộc tổng tấn công đã bắt đầu… e812 f 309 đã mở màn đánh các trọng điểm của địch dọc theo đường 19, thời đó đánh giặc cũng vui lắm, chúng ta chỉ ráng giữ an toàn tuyệt đối đường 19, phía trước chốt tiền tiêu của e29 chừng vài cây số, địch có chiếu phim ta cũng kệ, cho nên chốt 29 là điểm mà địch hay viếng thăm nhất, có ngày đến năm, sáu lần, và chúng ta chưa bao giờ bị chọc thủng, hình như chúng không đủ lực lượng để đánh tranh giành với ta như đầu năm 1978.

Đội hình C trinh sát tập trung trước BTM* Sư đoàn, phân chia nhiệm vụ trong chớp nhoáng, và b của tôi đi phối thuộc cùng e95 mũi chủ công của Sư đoàn, có nhiệm vụ đánh luồn phía bắc đường 19, hỗ trợ cho 309 đánh thọc sâu theo đường 19, mọi yêu cầu của nhiệm vụ được giữ bí mật tuyệt đối cho đến giờ nổ súng… Chúng tôi cắt đường về hướng SCH e95 cách đó chừng hơn 2 km. Khi đến nơi, thì anh em 95 đã chuẩn bị sẵn mọi thứ, và các d của 95 hành quân ra đường 19, hợp nhau tại chốt của d9 e31…

* BTM: Bộ tham mưu (BTV Gác Sách)

Anh Trường giao nhiệm vụ cho tôi là người cắt đường đầu tiên, mũi tên hình vòng cung đã được BTM Sư đoàn vẽ lên bản đồ… tôi nhận địa bàn và cắt ngang qua đường 19…

Đoàn quân đi trong lặng lẽ, xuyên rừng khoảng cách của đội hình luôn được giữ vững. Ánh nắng của trời Tây Nguyên mùa khô rất gay gắt, nhưng khi đi trong rừng thì dịu hẳn đi, những luồng ánh sáng chiếu sáng cả một góc rừng, đội hình men theo bình độ 200… phải nói hôm nay… khái niệm về chiến tranh, cũng không còn nặng nề lắm, phía sau lưng tôi, là cả một trung đoàn với một khí thế hừng hực ra trận, “những binh đoàn nối nhau ra tiền tuyến” là hình ảnh này chăng? Sự căng thẳng làm cho trán tôi mồ hôi ra như tắm, mặn chát… Dẫn một đội hình lớn, chúng tôi phải đạt hai yêu cầu: không để đội hình dừng lâu quá, sẽ làm cho anh em bộ binh có thời gian chủ quan, chờ đợi mất cảnh giác; phải bí mật không làm lộ đội hình phía sau… càng vào sâu cảm giác lạnh lưng hở sườn càng dữ… đi sau tôi khoảng hơn 100 m, anh Trường không ra lệnh gì, tôi biết là tôi đã cắt đường đúng với yêu cầu… đi và lặng lẽ đi…

Sau hơn hai giờ vượt rừng chúng tôi được lệnh giải lao, (theo nhịp của anh em bộ binh) lúc này trên bản đồ tôi xác định đã cách đường 19 khoảng gần 7 km, hết giờ nghỉ là thay người đi đầu, tôi về cuối đội hình trinh sát, cách bộ binh cũng gần 100 m…

Đang đi, tôi thấy Đại úy Trần In TMT* e95, đi nhanh về hướng tôi và muốn gặp anh Trường, hai người bàn bạc gì đó và cho thay người để chuyển hướng đi, tôi lấy địa bàn ra kiểm tra, thì thấy đội hình đã chuyển lên gần chính tây (260 độ) vì lúc đầu tôi đi là 325 độ. Càng vào sâu rừng càng rậm, nên đi lại rất khó khăn, tôi thấy anh em Bb mang vác khá nặng bao gồm: đồ dùng cá nhân + ruột tượng gạo 7 kg + hai trái cối 60 hay một trái 82…

* TMT: Tham mưu trưởng (BTV Gác Sách)

Trời càng về chiều, súng hướng đường 19 càng rộ, pháo binh hình như bắn tối đa, chứng tỏ ở hướng f309 chúng cũng cố thủ dữ dằn.

Chiều tối, chúng tôi dừng lại nghỉ, quay lại chỉ còn d3 e95 vì d1 và d2 đã ngừng lại cách chúng tôi khoảng 500 m, triển khai đội hình nghỉ.

Ban đêm, nghe anh Trường và thủ trưởng In nói chuyện, thì tôi mới biết là mặt trận Tây Nam đã nổ súng từ ngày 23, f309 đã đánh dọn đường mấy bữa nay rồi, f307 dùng e95 đánh thọc sâu bắc đường 19, e94 đánh mạn nam, và e29 ở thê 2, có nhiệm vụ bảo đảm liên thông đường 19, vị trí f307 bắt đấu tấn công là thị xã Bokeo và đến Stung treng giáp bờ sông Mê Kông (lúc này chúng tôi chưa có tiếp cận với bản đồ vì sợ lộ bí mật).

Nằm trong d bộ của d3, nên anh em trinh sát không có gác đêm... nằm trên võng nhìn bầu trời đầy sao, dưới tán cây rừng dày đặc, nghe côn trùng kêu thấy rợn cả người, tôi miên man nghĩ về cuộc đời lính… về bóng hồng quê nhà đang thầm lặng khóc hàng đêm, về nổi khổ cực của cha mẹ… về nông trường Đắc Đoa nhiều cau đang mùa ra hoa… nhưng sẽ không ra trái… về cô y tá của nông trường nói giọng Bắc, nghe quyến rũ lạ kì, mùi tóc em thơm, đôi môi cong và khao khát… cảm giác rung động “trinh trắng đến vô ngần”…