Chương V - TRÒ CHƠI ĐỐ TRONG HANG TỐI

Khi mở mắt ra, Bilbo tự hỏi không biết liệu mình có mắt hay không; bởi trời vẫn tối đen như lúc anh chàng nhắm mắt vậy. Chẳng có ai ở đâu đó gần anh chàng. Cứ thử hình dung xem anh chàng hoảng sợ đến chừng nào! Anh chàng chẳng nghe thấy gì, chẳng nhìn thấy gì và chẳng cảm nhận được cái gì ngoại trừ cái nền đá.

Rất chậm rãi, anh chàng nhỏm dậy và bò loanh quanh mò mẫm cho tới khi sờ được vách hầm; nhưng bò ngược bò xuôi cũng chẳng thấy bất kỳ cái gì: chẳng có gì hết, không dấu vết của lũ yêu tinh, không dấu vết của những chú lùn. Đầu óc anh chàng quay cuồng, thậm chí mù tịt chẳng biết trước đó họ đã vào đường hầm từ hướng nào lúc anh chàng bị ngã. Anh chàng vừa cố phỏng đoán vừa bò tiếp một đoạn dài cho tới khi bàn tay chạm vào một vật gì đó lành lạnh có vẻ giống một cái nhẫn nhỏ bằng kim loại trên nền đường hầm. Đó là một bước ngoặt trong cuộc đời anh chàng, nhưng anh đâu biết điều đó. Chẳng cần suy nghĩ, anh chàng đút ngay cái nhẫn vào túi; tất nhiên ngay lúc đó dường như nó cũng chẳng có công dụng gì đặc biệt. Anh chàng không đi xa thêm nhiều lắm, chỉ ngồi xuống nền đường hầm lạnh lẽo mà chìm đắm vào nỗi khốn khổ khôn cùng của mình suốt một lúc lâu. Anh chàng mường tượng cảnh mình đang rán thịt lợn muối và trứng trong căn bếp ở nhà - bởi cái bụng anh chàng cho biết đã đến giờ dùng bữa hoặc ăn một thứ gì đó; song điều đó chỉ khiến anh chàng càng khó chịu hơn.

Anh chàng không biết phải làm gì; cũng chẳng biết chuyện gì đã xảy ra; hoặc vì sao mình bị rớt lại phía sau rồi, tại sao lũ yêu tinh lại không bắt mình; hoặc thậm chí vì sao mà đầu mình lại đau nhức đến thế. Sự thật là anh chàng đã nằm yên một chỗ, không ai nhìn thấy và cũng chẳng ai nhớ tới, trong xó tối suốt một lúc lâu.

Một lát sau, anh chàng rờ tìm cái tẩu. Nó không bị vỡ, thật phúc đức. Rồi anh chàng rờ tìm túi thuốc, vẫn còn một ít thuốc lá trong đó, lại thêm một điều đáng mừng nữa. Sau đó anh chàng rờ tìm mấy que diêm mà chẳng tìm được một que nào, điều đó khiến hy vọng của anh chàng hoàn toàn tan vỡ. Mà như thế hóa ra lại tốt, về sau anh chàng thỏa mãn với ý nghĩ ấy khi đã sáng suốt trở lại. Có trời mà biết việc đánh diêm và mùi thuốc lá có thể đã đem lại hậu quả gì cho anh chàng trong hang tối tại cái nơi khủng khiếp ấy. Tuy nhiên lúc ấy anh chàng cảm thấy thất vọng. Nhưng trong lúc vỗ vỗ tất cả các túi và rờ khắp quanh mình để tìm diêm, bàn tay anh chàng đụng vào chuôi thanh đoản kiếm - đó là con dao găm nhỏ mà anh chàng lấy được của mấy gã khổng lồ và quên bẵng đi mất; may mà lũ yêu tinh đã không để ý thấy, vì anh chàng đeo nó bên trong cái quần ống túm của mình!

Lúc này anh chàng rút thanh đoản kiếm ra. Nó lờ mờ tỏa sáng trước mắt anh chàng. “Vậy là nó cũng là một lưỡi kiếm của các tiên,” anh chàng nghĩ bụng; “còn lũ yêu tinh tuy không gần đây lắm nhưng lại không ở quá xa.”

Tuy thế anh chàng cũng thấy mình được an ủi. Kể cũng khá là oai khi đeo một lưỡi kiếm được chế tạo tại thành phố Gondolin để phục vụ riêng cho các cuộc chiến chống yêu tinh từng được bao bài hát ngợi ca; và anh chàng cũng để ý thấy những vũ khí ấy đã gây ấn tượng mạnh mẽ đối với lũ yêu tinh lúc họ bất ngờ giáp mặt chúng.

“Quay lại phía sau ư?” anh chàng nghĩ bụng. “Chẳng hay chút nào! Rẽ ngang ư? Không thể được! Tiến lên phía trước chứ? Đó là việc duy nhất phải làm! Chúng ta đi tiếp thôi!” Thế là anh chàng đứng dậy và lê bước đi tiếp, một tay giơ thanh đoản kiếm trước mặt còn một tay lần theo bức tường, lòng thấp thỏm hồi hộp.

Lúc này rõ ràng là Bilbo đang ở trong một hoàn cảnh rất gay go. Song các bạn phải nhớ rằng nếu các bạn hoặc tôi mà ở trong hoàn cảnh đó thì còn gay go hơn nhiều. Người hobbit hoàn toàn không giống những người bình thường; và suy cho cùng, dù những cái hang của họ là nơi dễ chịu, vui vẻ và thật thông thoáng, khác hẳn những đường hầm của lũ yêu tinh, thì họ vẫn quen với hố với hầm hơn chúng ta, và họ không dễ dàng đánh mất khả năng phán đoán phương hướng dưới lòng đất - nhất là khi những chấn thương do va đập ở đầu họ đã lành. Lại nữa, họ có thể di chuyển rất lặng lẽ, ẩn nấp dễ dàng, hồi phục nhanh chóng một cách tuyệt vời sau những lần ngã hoặc bầm giập, và họ có một kho kiến thức và những câu danh ngôn đầy trí tuệ mà con người chưa từng nghe hoặc đã quên từ lâu.

Dù sao đi nữa thì tôi cũng chẳng thích rơi vào hoàn cảnh của anh chàng Baggins lúc đó. Đường hầm ấy dường như dài vô tận. Anh chàng chỉ biết là nó vẫn tiếp tục đi xuống đều đều và đúng theo một hướng mặc dù có một đôi chỗ quanh co uốn lượn. Thỉnh thoảng lại có những lối đi rẽ sang một bên, anh chàng biết điều đó nhờ ánh sáng lờ mờ của thanh kiếm, hoặc nhờ dùng tay sờ thấy trên tường. Anh chẳng để tâm đến chúng mà chỉ vội vã đi qua vì sợ rằng lũ yêu tinh hoặc những quái vật hắc ám không hình dung nổi sẽ từ đó chui ra. Anh chàng bước tiếp, bước tiếp mãi và cứ xuống thấp, xuống thấp mãi mà vẫn chẳng nghe thấy bất kỳ âm thanh gì ngoại trừ tiếng vù vù của một con dơi thỉnh thoảng bay sát bên tai, khiến anh chàng thoạt đầu còn giật mình, nhưng khi âm thanh đó trở nên quá thường xuyên thì anh chàng chẳng cần bận tâm nữa. Tôi không biết anh chàng cứ tiếp tục đi như thế trong bao lâu, vừa ghét phải đi tiếp, vừa không dám dừng lại, cứ tiến bước, tiến bước cho tới khi mệt mỏi quá chừng. Dường như đường hầm này phải đi nhiều ngày lắm mới hết được.

Bỗng nhiên, hoàn toàn bất ngờ, anh chàng bước đánh tõm một cái xuống nước! Úi chà! Nước lạnh như băng. Sự việc đó khiến anh chàng phát hoảng cả người. Anh chàng không biết liệu đó chỉ là một vũng nước trên đường mòn, hay là ven một dòng suối ngầm chảy ngang qua lối đi, hoặc là mép của một cái hồ sâu tối tăm dưới mặt đất. Thanh đoản kiếm hầu như chẳng còn chiếu sáng nữa. Anh chàng dừng lại, và khi lắng tai anh có thể nghe tiếng những giọt nước tí tách, tí tách rơi xuống mặt nước bên dưới từ một cái vòm không nhìn thấy được; nhưng dường như không có một thứ âm thanh nào khác.

“Ra là một vũng nước hay một cái hồ, chứ không phải một dòng sông ngầm,” anh chàng nghĩ bụng. Tuy vậy anh chàng vẫn không dám lội ra xa trong bóng tối. Anh chàng không biết bơi; và anh chàng cũng nghĩ đến những loài thủy tộc trơn nhẫy tởm lợm có đôi mắt lồi to mù lòa đang quẫy đuôi bơi lượn trong nước. Có nhiều loài kỳ lạ sống ở các ao hồ trong lòng núi: những loài cá mà tổ tiên chúng đã bơi vào đó, có trời mới biết được từ bao nhiêu năm trước rồi, và chẳng bao giờ bơi ra nữa, trong thời gian đó mắt chúng cứ to dần, to ra, to ra mãi vì cố nhìn trong bóng tối; ngoài ra lại còn có những con vật khác còn trơn nhẫy hơn cả cá nữa. Thậm chí trong các hang, hầm mà lũ yêu tinh làm cho bản thân chúng cũng có những sinh vật mà chúng không biết đã lẻn vào và nằm lì trong bóng tối. Một vài cái hang đã có từ rất lâu trước khi lũ yêu tinh đến; chúng chỉ mở rộng thêm và nối liền những cái hang đó bằng những lối đi, còn chủ nhân đầu tiên vẫn ở đó, trong những xó xỉnh kỳ cục, và đang lẩn quất rình rập khắp nơi.

Sâu tít ở nơi này, gần vùng nước tối tăm có lão Gollum, một sinh vật trơn nhẫy, sinh sống. Tôi không biết lão từ đâu tới, mà cũng chẳng biết lão là người hay ngợm. Lão là Gollum - đen như bóng đêm, ngoại trừ đôi mắt tròn to nhợt nhạt trên khuôn mặt mỏng quẹt. Lão có một chiếc thuyền nhỏ, và lão lặng lẽ chèo khắp hồ; bởi đó đúng là một cái hồ, rộng và sâu và lạnh giá kinh người. Lão chèo thuyền bằng hai bàn chân to tướng đung đưa qua mạn thuyền, nhưng không hề gây một gợn sóng. Không hề. Lúc này lão đang giương đôi mắt như hai ngọn đèn mờ tìm loài cá mù mà lão vẫn tóm được nhanh như chớp bằng những ngón tay dài. Lão cũng thích ăn thịt. Lão cho là thịt yêu tinh cũng ngon, khi mà lão có thể kiếm được; song lão thận trọng để chúng chẳng bao giờ phát hiện ra lão. Lão chỉ việc bóp cổ chúng từ phía sau, nếu có lúc nào chúng đi lẻ xuống tận gần mép nước, khi mà lão đang quanh quẩn rình mồi. Lũ yêu tinh rất hiếm khi xuống gần mép nước, bởi chúng có cảm giác rằng một cái gì đó rất khó chịu đang lẩn quất ở dưới đó, mãi tít trong lòng núi. Trước kia, đã lâu lắm rồi, chúng đã đến hồ này khi đang đào đường hầm, và chúng phát hiện ra là không thể đi xa thêm nữa; vì vậy con đường của chúng kết thúc ở hướng đó, và chẳng có lý do gì để mà đi xuống đây cả - trừ phi tên Yêu Tinh Chúa sai chúng đi. Đôi khi lão thích ăn cá ở hồ này, và đôi khi cả yêu tinh lẫn cá đều chẳng quay trở lại đây nữa.

Thực ra Gollum sống trên một hòn đảo đầy đá tảng nhầy nhụa ở giữa hồ. Lúc này lão đang quan sát Bilbo từ xa bằng đôi mắt lờ mờ nom như cặp ống nhòm. Bilbo không thể nhìn thấy lão, còn lão thì lại rất sửng sốt về Bilbo, bởi lão có thể thấy anh chàng hoàn toàn không phải là yêu tinh.

Gollum lên thuyền và lao vút ra từ hòn đảo, trong lúc Bilbo đang ngồi bên mép nước, hoàn toàn bối rối và tuyệt vọng. Bỗng lão Gollum ập đến, lão rít lên xì xì mà thì thầm:

“Trời đất ơi, mình thân yêêêu ơi! Ta nghĩ đây là một bữa tiệc hảo hạng; ít nhất thì cũng là một miếng ngon đây, gollum! Và khi nói gollum[6], lão làm một tiếng nuốt mồi khủng khiếp trong cổ họng. Vì thế mà lão có cái tên này, mặc dù lão lúc nào cũng tự gọi mình là “mình thân yêu”.

Khi tiếng rít lọt vào tai, anh chàng hobbit giật nảy mình sợ hãi vì bỗng nhìn thấy đôi mắt sáng lờ mờ kia cứ dán chặt lấy mình.

“Ngươi là ai?” anh chàng vừa nói vừa chĩa con dao găm ra phía trước.

“Nó là cái gì, hả mình thân yêu?“ Gollum thì thầm (lão luôn tự nói cho mình nghe, vì chẳng hề có ai để mà chuyện trò). Lão bỗng thấy mình nói ra câu này, bởi lúc đó lão không thật sự đói lắm mà chỉ tò mò thôi; nếu không thì trước hết lão đã tóm lấy anh chàng rồi mới thì thầm sau.

“Tôi là Bilbo Baggins. Tôi bị lạc mất mấy chú lùn và ông phù thủy, tôi không biết mình đang ở đâu mà tôi cũng chẳng cần biết làm gì, giá mà tôi có thể rời khỏi đây.”

“Nó đang cầm cái gì thế nhỉ?” Gollum vừa nói vừa ngắm nhìn thanh đoản kiếm, cái mà lão không thích lắm.

“Một thanh kiếm, lưỡi kiếm được sản xuất ở Gondolin!”

“Xiìììì,” Gollum nói, và trở nên khá lịch sự. “Có lẽ chúng ta nên ngồi đây mà tán gẫu với nó một chút, mình thân yêu à. Nó thích những câu đố, có lẽ thế, nhỉ?” Lão sốt sắng tỏ ra thân thiện, chí ít cũng vào lúc này, cho tới khi lão tìm hiểu được thêm về thanh kiếm và anh chàng hobbit, xem liệu anh chàng có thật sự chỉ đi một mình không, liệu thịt anh chàng ăn có ngon không, và liệu Gollum có thực sự đói không. Lão chỉ có thể nghĩ đến những câu đố. Hỏi và đôi khi cả đoán câu trả lời là trò tiêu khiển duy nhất mà lão từng chơi với những sinh vật lạ lùng khác trong lúc ngồi trong hang của chúng vào thời xa xưa, trước khi lão mất hết bạn bè và bị đuổi đi, cô độc một mình, để rồi cứ bò xuống, bò xuống mãi tận cái cõi tối đen ngầm dưới dãy núi này.

“Được thôi,” Bilbo nói, sốt sắng đồng ý, để còn tìm hiểu thêm về sinh vật này, xem liệu lão có hoàn toàn cô độc không, liệu lão có hung dữ hoặc là đói hay không, và liệu lão có phải là bằng hữu của lũ yêu tinh hay không.

“Ngươi hỏi trước đi,” anh chàng nói, bởi không có đủ thì giờ mà nghĩ ra một câu đố.

Thế là Gollum rít lên:

Cái gì có rễ mà không ai nhìn thấy,

Nó cao hơn các ngọn cây,

Nó cứ vươn cao, vươn cao mãi,

Mà chẳng bao giờ lớn được.

“Dễ ợt!” Bilbo nói. “Quả núi, ta cho là thế.”

“Nó đoán dễ dàng nhỉ? Nó phải thi tài với chúng ta, mình thân yêu à! Nếu nó hỏi chúng ta mà chúng ta không trả lời được, khi đó chúng ta phải thực hiện điều nó muốn, nhé? Chúng ta sẽ chỉ đường cho nó thoát khỏi đây, đúng rồi!”

“Đồng ý!” Bilbo nói, chẳng dám không đồng ý, và đầu óc gần như vỡ tung ra để mà nghĩ những câu đố có thể cứu mình khỏi bị ăn thịt.

Ba mươi chú ngựa bạch trên quả đồi màu đỏ,

Thoạt đầu chúng nhai rào rạo,

Rồi chúng giậm giậm chân,

Rồi chúng đứng im thin thít.

Anh chàng chỉ nghĩ được có thế để mà hỏi - ý nghĩ về việc ăn cứ luẩn quẩn trong đầu. Đó cũng là một câu đố khá cổ, và Gollum cũng biết rõ câu trả lời như các bạn vậy.

“Cũ rích, cũ rích,” lão rít lên. “Những cái răng! những cái răng! mình yêu à; song chúng ta chỉ có sáu cái thôi!” Sau đó lão hỏi câu đố thứ hai của lão:

Đã câm mà lại hay kêu,

Đã không có cánh mà bay phấp phới,

Đã móm xều mà lại hay cắn,

Đã không miệng mà hay thì thào.

“Đợi chút xíu!” Bilbo kêu lên, vẫn còn đang bị ám ảnh về chuyện ăn uống. Thật may là trước kia anh chàng đã từng nghe một câu gì đó khá giống thế này, và vừa lấy lại bình tĩnh anh chàng vừa nghĩ câu trả lời. “Gió, tất nhiên là gió rồi,” anh chàng nói, và rất hài lòng là mình cũng sáng tác được một câu đố ngay tại chỗ. “Câu này sẽ khiến lão quái vật tởm lợm dưới lòng đất phải bối rối đây,” anh chàng nghĩ bụng:

Một con mắt trên khuôn mặt màu xanh

Nhìn một con mắt trên khuôn mặt màu lục.

“Con mắt kia nom giống con mắt này,”

Con mắt đầu tiên nói,

“Nhưng ở dưới thấp

chứ không ở trên cao.”

“Xìì, xìì, xìì,” Gollum nói. Lão đã ở dưới đất quá lâu rồi, và đã gần quên hết những thứ như thế này. Nhưng đúng vào lúc Bilbo bắt đầu hy vọng là lão quái vật khốn khổ sẽ không thể trả lời nổi, thì Gollum lại lục tìm ký ức của biết bao năm tháng xa xưa, khi lão sống với bà nội trong một cái hang bên bờ sông, “chààà, chààà, mình yêu ơi,” lão nói. “Câu đó nghĩa là mặt trời chiếu lên hoa cúc dại, đúng là thế.”

Nhưng những câu đố loại bình thường trên mặt đất như thế này khiến lão mệt mỏi. Chúng cũng gợi nhớ cái thời lão không đến nỗi cô đơn, chui lủi và tởm lợm như bây giờ, và điều đó khiến lão nổi nóng. Hơn nữa, chúng còn khiến lão thấy đói; vì vậy lần này lão cố đưa ra một câu gì đó khó đoán hơn đôi chút và khó chịu hơn:

Không thể thấy, không thể sờ,

Không thể nghe, không thể ngửi,

Nó nằm sau các vì sao và dưới các quả đồi,

Và nó lấp đầy các hang trống rỗng,

Nó đến trước rồi mới chạy theo sau,

Kết liễu cuộc đời và giết chết tiếng cười.

Thật không may cho Gollum là Bilbo đã được nghe loại câu đố như thế từ trước; và câu trả lời thì anh chàng có sẵn bất kỳ lúc nào. “Bóng tối!” anh chàng nói, thậm chí không cần gãi đầu hoặc phải bận tâm suy nghĩ.

Một cái hộp không bản lề, chìa khóa hay nắp đậy,

Vậy mà cả một kho vàng được giấu bên trong

Anh chàng hỏi để kéo dài thời gian, trước khi có thể nghĩ được một câu đố thật sự khó. Câu này anh chàng cho là dễ như trò đùa, tuy rằng anh chàng không sử dụng những từ quen thuộc người ta vẫn dùng. Song nó lại tỏ ra là một câu hỏi vô cùng hóc búa đối với Gollum. Lão tự rít lên với mình, và lão vẫn không trả lời được, cứ thì thào ấp a ấp úng.

Một lát sau Bilbo trở nên sốt ruột. “Nào, cái gì thế nhỉ?” anh chàng nói. “Câu trả lời đâu phải là cái siêu nước sôi trào ra ngoài, bằng vào cái âm thanh ngươi đang tạo ra thì dường như ngươi nghĩ thế thì phải.”

“Cho chúng ta một cơ hội nào; hãy để nó cho chúng ta một cơ hội, mình yêu a... xìì... xìì... xìì.”

“Nào,” Bilbo nói sau khi đã để lão suy nghĩ một lúc lâu, “ngươi đoán là gì nào?”

Song Gollum bỗng sực nhớ đến hồi ăn trộm các ổ trứng từ xửa từ xưa, rồi ngồi bên dưới bờ sông mà dạy bà mình hút - “Trứngg!”[7] lão rít lên. “Đó là quả trứngg!” Sau đó lão hỏi:

Không thở mà vẫn sống,

Người thì lạnh như ma,

Không hề khát mà luôn uống nước,

Mặc áo giáp không hề kêu xủng xoảng.

Đến lượt mình, lão cũng cho rằng câu đố này là một câu quá dễ, bởi lão luôn nghĩ đến câu trả lời. Song ngay lúc ấy lão không thể nhớ được câu nào khó hơn, vì đang quá bối rối với câu đố về quả trứng. Tuy vậy, đó lại là một câu hỏi hóc búa đối với anh chàng Bilbo tội nghiệp vốn từ trước đến giờ chẳng dính dáng gì đến nước, nếu tránh xa được nước thì càng tốt. Tôi nghĩ rằng các bạn biết câu trả lời, dĩ nhiên rồi, hoặc có thể đoán ra dễ dàng trong nháy mắt, bởi các bạn đang ngồi thoải mái ở nhà và thỏa sức suy nghĩ, không bị quấy rầy bởi cái nguy cơ bị ăn thịt kia. Bilbo ngồi đó và đằng hắng một đôi lần, nhưng câu trả lời vẫn không đến.

Một lát sau Gollum bắt đầu khoái trí tự rít lên với mình: “Nó ngon lành đấy, mình yêu nhỉ? Nó có mọng nước không đây. Có thể nhai nó rau ráu thật ngon lành không đây?” Lão bắt đầu nhìn kỹ Bilbo từ trong bóng tối.

“Chờ cho chút xíu đã,” anh chàng hobbit vừa nói vừa run lẩy bẩy. “Ta vừa cho ngươi một cơ hội khá lâu mà.”

“Nó phải nhanh nhanh lên chớ!” Gollum vừa nói vừa bắt đầu trèo ra khỏi thuyền của mình và bước lên bờ để lại gần Bilbo. Nhưng khi lão vừa đặt một bàn chân vừa dài vừa có màng xuống nước thì một con cá hoảng sợ nhảy vọt lên và rơi vào mấy ngón chân Bilbo.

“Úi chà!” anh chàng nói, “nó lạnh và ướt!” - và thế là anh chàng đoán. “Con cá! Con cá!” anh chàng kêu lên. “Nó là con cá!”

Gollum thất vọng kinh khủng; còn Bilbo thì hỏi một câu đố khác thật nhanh để lão phải quay trở về thuyền mà suy nghĩ:

Không-chân nằm trên một-chân, hai-chân ngồi gần ba-chân, bốn-chân được vài cái.

Câu đố này được đem ra hỏi không thật sự đúng lúc, nhưng Bilbo khi ấy đang vội. Lẽ ra Gollum đã gặp phải đôi chút phiền toái khi đoán, nếu như anh chàng hỏi vào một lúc nào khác. Sự thể là, vì đang nói đến cá, nên “không-chân” không còn quá khó đoán nữa, và sau đó thì phần còn lại thật là dễ. “Con cá trên cái bàn nhỏ, một người ngồi trên cái ghế đẩu cạnh bàn, con mèo được vài cái xương,” tất nhiên câu trả lời là thế, và chẳng mấy chốc Gollum đã giải được. Rồi lão nghĩ đã đến lúc phải hỏi một câu gì đó khó khủng khiếp. Sau đây là câu lão hỏi:

Cái này ăn ngấu nghiến tất cả mọi thứ;

Chim chóc, muông thú, cây cối, cỏ hoa;

Gặm cả sắt và cắn cả thép;

Nghiền nát đá cứng thành hạt nhỏ;

Giết chết nhà vua, phá hủy thành phố,

Và hạ gục cả ngọn núi cao.

Bilbo tội nghiệp ngồi trong bóng tối mà nghĩ đến tất cả những cái tên khủng khiếp của tất cả những gã khổng lồ và chằn tinh mà anh chàng từng nghe nói đến trong những câu chuyện kể, nhưng chẳng thấy một gã nào đã làm tất cả những việc này. Anh chàng có cảm giác là câu trả lời phải hoàn toàn khác và chắc là mình phải biết song lại không thể nào nghĩ ra được. Anh chàng bắt đầu hoảng sợ, mà như thế thì bất lợi cho việc suy nghĩ. Gollum bắt đầu ra khỏi thuyền. Lão nhảy ùm xuống nước và lội vào bờ; Bilbo có thể nhìn thấy đôi mắt lão đang tiến về phía mình. Lưỡi của anh chàng dường như mắc kẹt trong miệng; anh chàng muốn hét to lên: “Cho ta thêm thời gian! Cho ta thời gian!” Song chỉ bật ra một tiếng hét bất ngờ:

“Thời gian! Thời gian!”

Bilbo đã được cứu mạng hoàn toàn nhờ may mắn. Bởi, dĩ nhiên, đó là câu trả lời đúng.

Gollum lại thất vọng thêm lần nữa; và lúc này lão trở nên cáu kỉnh và cũng chán trò chơi này. Quả thật nó đã khiến lão thấy rất đói bụng. Lần này lão không trở về thuyền nữa. Lão ngồi xuống trong bóng tối, bên cạnh Bilbo. Điều đó khiến chàng hobbit vô cùng khó chịu và mất bình tĩnh.

“Nó phải hỏi chúng tao một câu hỏi, mình yêu à, đúng, đúúúng, đúúúng rồi. Chỉ thêm một câu hỏi nữa để mà đoán thôi, đúúúng, đúúúng rồi,” Gollum nói.

Song Bilbo mặc nhiên không thể nghĩ ra bất kỳ câu hỏi nào khi có con quái vật tởm lợm ướt sũng và lạnh giá ngồi bên cạnh, cứ lấy chân rờ rẫm và huých vào anh chàng. Anh chàng tự cào cấu mình hoài, vậy mà vẫn không nghĩ ra được cái gì hết.

“Hãy hỏi chúng ta đi! Hãy hỏi chúng ta đi!” Gollum nói.

Bilbo tự cấu véo và vả vào mình; anh chàng nắm chặt thanh đoản kiếm; thậm chí còn đưa tay kia sờ lần trong túi nữa. Anh chàng tìm thấy chiếc nhẫn mình nhặt được trên đường mà đã quên bẵng đi.

“Ta có cái gì ở trong túi ấy nhỉ?” Anh chàng nói cho mình nghe, nhưng Gollum lại nghĩ đó là một câu đố, và lão vô cùng tức giận.

“Không công bằng! Không công bằng!” lão rít lên. “Thật không công bằng, mình yêu à, mới đi hỏi xem trong cái túi nhỏ bé của nó có cái gì, phải không?”

Bilbo hiểu được việc gì đã xảy ra, và vì chẳng có câu nào khá hơn để mà hỏi nên cứ kiên trì bám vào câu hỏi ấy, “Ta có cái gì ở trong túi?” anh chàng nói to hơn.

“Xìììì,” Gollum rít lên. “Nó phải cho chúng ta đoán ba lần, mình yêu à, ba lần cơ.”

“Được thôi! Ngươi đoán ngay đi nào!” Bilbo nói.

“Bàn tayyy!” Gollum nói.

“Sai,” Bilbo nói, may mắn là anh chàng đã lại rút tay ra từ trước, “Đoán lại đi!”

“Xìììì,” Gollum nói, bối rối hơn bao giờ hết. Lão nghĩ đến tất cả những thứ lão đựng trong túi quần của chính mình: nào xương cá, răng yêu tinh, vỏ sò ướt, nào một mẩu cánh dơi, một hòn đá sắc để lão mài răng, và những thứ tởm lợm khác nữa. Lão còn cố nghĩ về những thứ khác mà người ta đựng trong túi của họ.

“Con dao!” cuối cùng lão nói.

“Sai!” Bilbo nói, anh chàng đã đánh mất con dao của mình trước đó ít lâu. “Đoán lần cuối cùng đi!”

Lúc này tình trạng của Gollum còn tồi tệ hơn nhiều so với lúc Bilbo hỏi lão câu hỏi về quả trứng khi nãy. Lão cứ rít lên rồi lắp ba lắp bắp, người lão hết rướn về phía trước lại ngả về phía sau, chân lão giậm thình thình xuống sàn, rồi lão lại quằn quại và vặn vẹo, song lão vẫn không dám phí hoài lần đoán cuối cùng của mình.

“Tiếp tục đi nào!” Bilbo nói. “Ta đang chờ đây!” Anh chàng cố nói bằng một giọng bạo dạn và vui mừng, song cũng không cảm thấy hoàn toàn chắc chắn cuộc chơi sẽ kết thúc thế nào, dù Gollum đoán đúng hay sai.

“Hết giờ!” anh chàng nói.

“Một sợi dây, hoặc không có gì cả!” Gollum thét lên, trả lời như vậy là không công bằng - đưa ra hai lời giải cùng một lúc.

“Cả hai đều sai,” Bilbo kêu to, nhẹ hẳn cả người; rồi anh chàng đứng phắt dậy, tựa lưng vào cái tường gần nhất, và giơ thanh đoản kiếm của mình ra. Dĩ nhiên anh chàng biết rằng trò chơi giải câu đố là rất thiêng liêng và đã có từ thời xa xưa, ngay cả kẻ đồi bại nhất cũng không dám gian lận khi chơi trò này. Song anh chàng cảm thấy không thể tin rằng con quái vật nhầy nhụa này sẽ giữ lời hứa trong lúc cam go. Lão có thể viện ra bất kỳ lý do nào để thoái thác việc đó. Mà suy cho cùng thì cái câu hỏi cuối cùng kia đâu phải là một câu đố hợp lệ theo đúng các luật lệ cổ xưa.

Nhưng dù sao thì Gollum cũng không tấn công anh chàng ngay lập tức. Lão có thể nhìn thấy thanh kiếm trong tay Bilbo. Lão ngồi yên, vừa run rẩy vừa thì thào. Cuối cùng, Bilbo không thể đợi được lâu hơn nữa.