Giải nghĩa.

Bạn không đọc.

 

ẤY:

1/ Đại từ (thường dùng sau danh từ hoặc dùng làm chủ ngữ trong câu); dùng để chỉ cái đã được nhắc tới, biết tới, nhưng không ở kề bên người nói hoặc không thuộc về hiện tại.

Ví dụ:

Đưa cho tôi quyển sách ấy.

Rau nào, sâu ấy (thành ngữ)

Cái thời ấy đã qua rồi

2/ Trợ từ hay tổ hợp trợ từ (khẩu ngữ); dùng biểu thị ý nhấn mạnh như muốn lấy lại điều vừa nói đến.

Ví dụ:

Nó đang bận làm gì ấy.

Tôi ấy ư, lúc nào đi cũng được.

3/ Cảm từ hay tổ hợp cảm từ; chỉ tiếng thốt ra từ đầu câu để gợi sự chú ý và để tỏ ý ngăn cản hay là không bằng lòng, hoặc ý khẳng định.

Ví dụ:

Ấy, đừng làm thế?

Ẩy, đã bảo mà!

Ấy, tôi cũng nghĩ thế!

 

TƯƠNG THÍCH:

Tính từ: phù hợp, thích hợp, tương ứng với nhau.

(Theo Từ điển Tiếng Việt, do Trung tâm Từ Điển học & NXB Đà Nẵng xuất bản năm 1998)

*

Anh không hiểu vì sao mình lại có một sự kiên nhẫn và sức chịu đựng đặc biệt như thế, trong tranh luận để kéo dài sự việc cũng như trong hành động cải thiện tình hình. Giá như trong quá khứ, gặp những tình huống tương tự, có thể anh đã chạy mất dép. Cũng có thể, sự cộng thêm của tuổi tác, sự thay đổi về nội tiết tố, sự biến đổi tâm tính, cụ thể là sự chùng xuống của ý chí đã làm cho anh rơi vào một tình trạng dễ cam chịu và biết chấp nhận hơn. Chấp nhận lún sâu trong một thực tế bi đát lạnh lùng. Chấp nhận vẫy vùng với một tia hy vọng mong manh rằng, chính việc vẫy vùng này, chứ không phải cứu cánh thay đổi kích cỡ Cái Của Anh, mới là ý nghĩa của mọi sự việc tồn tại.

Vậy đó.

Có lúc anh dùng tay. Có lúc anh dùng miệng. Có lúc anh dùng cả tay và miệng. Nhưng cũng có lúc anh dùng mắt. Và cũng có lúc dùng trí tưởng để điều khiển Nó. Như một nhà ngoại cảm đang định tâm để sử dụng hết thảy mọi năng lực phương tiện nhằm dõi bắt và định hướng những vong hồn. Nhưng anh không phải là một nhà ngoại cảm, ở chỗ, anh không còn niềm tin mình có thể nắm bắt được gì. Cái Của Anh hoàn hoàn nằm ngoài và càng lúc càng chứng tó, nó tách lìa khỏi sự điều khiển của anh (vậy mà đã có nhiều lúc trong quá khứ, anh cứ nghĩ nó thuộc sở hữu và nằm dưới sự điều khiển của mình). Nó độc lập với anh. Càng ngày nó càng bất tuân phục mong muốn và mệnh lệnh của anh. Nó đâm ra bất trị, giãy vùng khỏi tính sở hữu cách [của]. Nó co nhúm lại, chùn chụn rúm ró trước lái lỗ thủng giương oai của cô. Nó hèn nhát trước mặt anh và liên tục vả vào cái danh dự hão huyền kia những cứ tát đầy hàm hồ và bạo lực. Nó nói với anh bằng một ngôn từ bẽ bàng, rằng: “Từ nay, đừng hòng chơi trò độc tài toàn trị duy ý chí với tôi! Đừng gởi gắm bất kỳ điều gì vào tôi! Hãy xéo đi khỏi tôi!”.

Nhưng anh không thể xéo khỏi nó. Anh phải dính với nó như một định mệnh. Như một kẻ nô lệ yếu đuối không sao giằng thoát được ách bóc lột nặng nề của chủ nô. Anh từ một kẻ độc tài chuyên quyền độc đoán trở thành một thằng tay sai, bị nô dịch, thậm chí, là tai mắt hèn kém của Nó, theo dõi về quá trình thu nhỏ đầy tự kỷ của nó!

Anh từ chỗ sai khiến Nó, trở thành một kẻ tuân phục và sợ hãi trước Nó. Anh từ chỗ coi Nó là bộ phận sai khiến phục tùng cho cái muốn, đã trở thành một kẻ van xin sự bao dung hy hữu ở Nó.

Anh trở thành một kẻ chiến bại. Một kẻ chiến bại chẳng còn mưu cầu gì khác ngoài việc trốn thoát trận tiền, chôn thanh gươm bách chiến bách thắng và trần truồng như thế mà hát ca về sự giải thoát linh hồn. Ô hô. A ha! A ha. Ô hô!

Sự tủi nhục trở thành một điều kiện, thậm chí giá trị thiêng liêng để tồn tại hòa bình, để an toàn nương náu. Trước đây, anh đã sử dụng Nó như một vũ khí lợi hại. Nó thuộc về anh. Nó thuộc về sức mạnh của anh. Thế mà, giờ đây, Nó dám dở quẻ lật lọng một cách ngoạn mục với a

“Ô hô a ha! Nó muôn năm! Nó muôn năm!” - Vị tướng kiêu hãnh gào lên như thế giữa bời bời gió mưa để dốc cho hết những hơi thở suy kiệt cuối cùng.

Hãy nhìn bộ dạng thảm hại của Nó kìa. Hãy nhìn vẻ độc tài ương ngạnh bạc nhược của nó khi đối diện với cái lỗ đen sâu hoắm và giãn nở cực đại trước Cái Của Cô kìa! Ô hô! A ha! - Nó cười nhạo anh.

Cô vẫn nằm ở tư thế đó. Lưng tựa trên gối. Ngực oằn cong vổng. Và mắt lim dim. Hai tay buông thõng thượt xuống thành giường. Cô không buồn nói gì. Mà còn biết nói gì. Chẳng còn lấy một hứng khởi nào để nói. Cảm giác buông xuôi và thất vọng tràn trề. Sự thất vọng ngày càng đầy lên. Nó choáng ngợp trong mắt cô. Nó tràn bờ trong tim cô. Nó dập tắt mọi sự rậm rựt trong đợt cao trào của những hormone, khiến cô thụ động, trơ trẽn đến cộc lốc.

Theo cách sinh học, cái lỗ đen càng mở rộng. Mở rộng vô cùng. Ước lượng, vừa cho cái đầu bờm xờm ngu muội của anh rúc vào. Và toàn cơ thể phì nộn bủn nhủn của anh lọt vào. Sẽ không một tiếng kêu cứu nào kịp thoát ra. Tất cả sẽ Biến Mất. Những ý nghĩ trong đầu cũng Biến Mất. Một cuộc Biến Mất tuyệt đối. Không để lại tông tích và dấu vết nào trên mặt đất này. Không để lại một án mạng huy hoàng hay bi tráng nào trên căn hộ tầng thứ mưới bảy của tòa building bốn mươi tầng này cho những người đời sau cố thế khai quật hay người đời nay có thể điều tra và thêu dệt những trang văn tình mộng bi đát.

Bây giờ anh lại lâm vào một cơn lo ngại khác: Liệu một ngày nào đó, sẽ xảy ra chuyện Nó bị tiêu vong như một nhúm rong biển phơi nắng hay không? Anh thấy số phận của mình được định đoạt bởi sự an nguy của Nó như một kẻ nô lệ lo ngại không biết mình sẽ bơ vơ bất vất về đâu khi tên chủ nô độc ác lạnh lùng một hôm không còn trên cõi đời này nữa. Anh tự đặt câu hỏi và nhìn cô như thể cầu cứu. “Em nghĩ sao?” - Bây giờ, anh hiện nguyên hình, đích thị là một kẻ yếu bóng vía. Một kẻ không còn khả năng kháng cự trước cái thực tế khánh kiệt sĩ diện và khí chất này. Anh đi đi lại lại trước cô. “Em nghĩ sao?” - Mùi mồ hôi thoát ra, không nóng hừng hực mà lạnh buốt. Thứ mồ hôi nhớt của kẻ hấp hối. Anh đóng sập cửa sổ. Rồi đến đóng sập cửa chính. Gian buồng lặng im. “Em nghĩ sao?” - Tiếng ầm ầm xe cộ bên dưới không còn lọt vào. Không còn cái cảm giác bận tâm như lúc nào cũng bị đặt trên một dòng chảy gằn gừ. Anh ngáp dài. Và hít thở sâu. “Em nghĩ sao nếu điều đó xảy ra?” - Cô vẫn ngồi ở tư thế giạng chân bất động. Như một nhân vật trong bức tranh đơn sắc có chủ đề gợi dục của một họa sĩ có tiền sử cuồng dâm. Áo ngủ của cô tiệp màu với bức tường. Cái Của Cô vẫn mở hoác ra, kiêu hãnh thách thức. Anh nghĩ bụng: “Được rồi, em lặng im ư? Anh đã có”. Và ngồi xuống!

Anh ngồi thật lâu. Cúi xuống. Cúi xuống thật gần. “Anh định làm gì đó?” - cô hỏi. Anh không nói. Anh ngồi xích sát lại Cái Của Cô. “Đừng làm liều nhớ!” - cô căn dặn. Anh vẫn không nói. Nhích đến gần hơn. “Anh sắp giở trò gì đó?” - cô lại hỏi. Nhưng, anh chỉ nén một hơi thở dài. Trong lúc đó, Cái Của Cô co thóp lại như để lấy sức để rồi sau đó trương nở ra to hơn. Như một lỗ cống. Anh vẫn lặng im. Và tập trung tia nhìn soi mói lên những điểm chi tiết của bên ngoài cái lỗ. “Chơi trò này coi bộ bí ẩn đây!” - cô lại nói, vẻ mặt thách thức. Nhưng anh không trả lời. Môi mím chặt. Mồ hôi lạnh đã ráo. Người anh nóng trở lại, tràn trề sinh lực. Thứ sinh lực được gởi đến từ một thế lực siêu nhiên, chứ không từ nội tại. Vì anh không chủ động được nó. Anh cảm giác cơ bắp mình đang căng mở, rộn ràng, những đường gân đang bật rung dưới da. Anh lấy tay xem lại Cái Của Anh. Thấy nó vẫn vậy. Không khá hơn chút nào. Cũng không tệ hơn cũ. Nó ở một trạng thái cân bằng và lạnh cảm tuyệt đối. Nó vô cảm, im lặng, uy nghiêm. Nó chẳng nhằm nhò gì mọi mong muốn lẫn bức xúc hằn học của anh.

Anh cúi gần. Và thấy Cái Của Cô đang thở. Bên trong thoát ra những làn hơi thơm như làn hương thoảng của loài hoa hạnh đào nở vào mùa xuân. Nó thở mỗi lúc một mạnh mẽ. Như một cái miệng con thú mở sẵn đợi mồi. Anh nghe được mùi ẩm ướt nhớt nhát ở bên dưới làn hương. Nhưng cái viền thành bên ngoài đã khô khốc và nứt nẻ vì phải chờ đợi sự Ăn Khớp diễn ra quá lâu, vô vọng. Thật thảm hại với cái bộ dạng bên ngoài mỏi mòn của nó. Nhưng không sao. Anh lại cúi xuống. Và nhìn sâu vào bẽn trong. Cô không nói gì. Thở hơi mạnh hơn chút ít. Hơi thở nóng tỏa sang vai anh. Mùi hương hạnh đào hơi nồng như thể chính những cánh hoa đang bị thiêu cháy dưới cái nắng rát bỏng. Cô nói: “Cũng chẳng thể giải quyết được gì nữa rồi!”. Đầu cô hơi ngẩng lên và tay cô vịn lên gối như sẵn sàng chờ đón trong tuyệt vọng một hành động nào đó có tính lịch sử của anh. Nhưng anh chỉ im lặng. Và nhắm mắt, thở đều.

Căn phòng tối. Và mùi bên trong Cái Của Cô tỏa ra khắp không gian. Nó làm cho anh bị rơi vào một trạng thái gần như chao đảo, mê lịm. Anh liên tục chỉnh sửa tư thế Cái Của Anh. Không phải để dò la nó đang cương phồng lên hay thu nhỏ lại nữa. Nhưng để xác nhận xem nó đã biến mất hay còn. Cuộc trốn tìm rượt đuổi diễn ra giữa anh với Nó như một trò chơi kì quái và hài hước. Rồi chính anh cũng nghi ngờ sự hiện hữu của Nó lẫn khả năng nhận biết của mình. Nó dần dần chuyển hóa trong anh, từ sự nhỏ nhoi câm lặng giờ còn là một nỗi thần phục, nô dịch mơ hổ, phá bỏ sự định dạng.

Họ giữ im lặng một lúc lâu. Chỉ có tiếng máy điều hòa cũ chạy rù rù phả ra một làn hơi lạnh khan phá bĩnh.

Nhưng rồi cô là người phá vỡ sự im lặng trước, vẫn với một câu hỏi gần như thách thức: “Bộ có cách gì mới à?”. Anh nói không. Giọng lạnh tanh. “Không có gì!”- Đôi mắt anh vẫn không thôi nhìn vào cái lõ đen sâu hoắm đó. “Anh thấy gì trong đó à?” - cô lại hỏi, lần này thiệt tình hơn, có lẽ cô cũng muốn biết điều gì quan trọng nằm bên trong khiến anh mất quá nhiều thì giờ để săm soi.

“Có!”

“Cái gì?”

“Anh thấy mình trong đó!”

“Anh nói gì?”

“Anh thấy mình bị nhốt ở trong đó”

Cô không trả lời. Trong đầu nghĩ rằng, những trò sến thường xuất hiện như một biện pháp vẽ vời lời lẽ khi người ta không còn cứu vãn được thực tế. “Thế nào là soi mình trong đó, thấy mình trong đó? Hệt một kẻ duy mỹ nửa vời!”

Cô ngồi dựng dậy khiến anh giật mình, dịch ra xa. Cái Của Cô khép lại.

“Em làm gì đó?”

“Đi đái! Em mắc tiểu nãy giờ!” - cô nói.

Anh ngồi thừ. Nghe tiếng nước chảy trong bồn cầu. Và tiếng thút thít.

“Có chuyện gì thế em?”

“Không. Không có gì!” (Cô nói. Và tiếng thút thít vẫn vọng ra)

“Em khóc à?”

“Không. Em chỉ...”

Anh xô cửa bước vào. Thấy cô đã nằm lọt trong bồn tắm. Cặp chân dài dạng mở trên thành bồn. Thuôn và mịn màng. Mắt đẫm nước.

“Anh đã nói rồi, đừng buồn, để anh cố gắng mà!”

“Không. Em không còn thiết tin vào điều gì nữa”

“ Em cho anh thời gian”

“Không!!!”

Anh đến gần cô và định ngồi lên thành bồn tắm vỗ về. Nhưng cô lồng lên, bước ra bên ngoài. Anh đi theo sau như một con thú ngoan ngoãn cun cút bước theo chủ nhân dắt dây. Tay anh vẫn đặt ở vị trí trước đây ngự trị Cái Của Anh, bây giờ là một khoảng trống. Cô lại nằm xuống tư thế ban đầu. Cái Của Cô lại mở hoác. Lần này, lỗ đen còn trương nở hơn cả lần trước. Nó khuếch đại không thể tưởng tượng được. Thật lạ lùng, anh thấy mình không còn hoang mang hay bối rối trước điều lạ lùng đó. Anh như một vận động viên đã yên tâm rằng mình như một kẻ bỏ cuộc từ lâu trong cuộc chạy đua này. Kẻ ấy nhìn mọi đích đến với một thái độ hờ hững không mưu cầu.

Tất cả nằm ngoài mình.

Sâu xa thâm tâm, anh đã yên tâm rằng Cái Của Anh đã mất. Nhưng hãy còn chút băn khoăn về trách nhiệm, không phải với cô mà với chính mình, anh vẫn yêu cầu được “soi bóng mình” vào bên trong Cái Của Cô. Như một sự vớt vát. Vừa như một giải pháp níu kéo sự hiện hữu mơ hồ của thói quen cảm giác. Anh bỏ ngoài mình mọi ý thức tham lam hay vồ vập. Anh tiếp cận nó như một thiền sư đang bình thản tìm thấy trong sự buông xả một ánh sáng thanh thản. Không phải là mất cũng không hẳn được. Một cảm giác Là Mình.

Còn cô. Cô vẫn nằm như thế. Và ngủ một giấc thật dài. Cái lỗ đen không ngừng mở ra. Ban đầu là bằng lỗ cống. Vì bên trong rất tối. Nhưng rồi, nó chuyển dần sang màu đỏ tái và cuối cùng là màu trắng đùng đục, sau đó chuyển dần sang màu trung tính, sáng trong. Có tiếng suối tuôn róc rách xa bên trong. Rồi đường tròn cứ mở ra dần như một lối mở vào rừng sâu yên tĩnh. Con đường mở ra mãi, đến bất tận.

Anh mỗi lúc một xích lại gần. Gần hơn. Gần hơn. Hơi nóng từ đó, hương thơm cỏ cây từ đó đã làm cho anh đi từ trạng thái chuyển từ mê dại sang tỉnh ngộ, chân tâm trong sáng.

Anh dịch chuyển dần vào sát Cái Của Cô.

Mọi ý nghĩ về Cái Của Anh biến dần trong đầu. Anh là tên đầy tớ vừa được giải phóng khỏi tên chủ toàn trị. Anh tiến dần đến trạng thái buông xả và nhẹ nhõm.

Anh không ngừng dịch sát, vào tiệm cận và mạnh dạn đi vào bên trong Cái Của Cô.

Nghi thức ấy được thực hiện như sau:

(Có thể đọc, xem đây như là cái mở đầu cũng là phần kết của truyện):

Ban đầu, anh tắm rửa sạch sẽ như tẩy trần, chải lại mái tóc gàng, tươm tất. Anh dùng tay xác nhận lại một lần nữa, rằng Cái Của Mình đã bị biến mất lúc mà ở đó có một khoảng trống. Anh không còn bận tâm với khoảng trống ấy nữa. Điều lạ là chính anh cũng không thấy ngạc nhiên hay hốt hoảng vì sự trống trải tan biến của Nó. Suốt thời gian ngồi soi mình vào vùng tối của cái lỗ đen, có lẽ anh đã chuẩn bị cho sự việc này; anh đang hướng đến một mục tiêu khác, với một diễn trình mới. Hoàn toàn gạt bỏ mọi tính từ lớn bé, mọi tên gọi.

Trong tĩnh lặng và nghiêm trang như một tu sĩ đang thực hành nghi thức tâm linh quan trọng. “Anh định làm gì vậy?” - cô lại hỏi. Và nằm bấu chặt tay lên thành giường. Khuôn mật tươi hồng, ngập tràn phấn khích. Anh tiến lại. Rất gần. Vẫn tĩnh lặng, trang nghiêm, cúi đầu xuống, đặt cơ thể nằm ngang trước Cái Của Cô. Cái Của Cô giãn nở mạnh. Nó choán lấy không gian, khoảng trống, phong tỏa trước mặt anh. Thành trì của nó bủa vây phong kín cả tầm nhìn của anh. Nhưng anh không bối rối. Anh nằm yên như thế trước Cái Của Cô, hít thở rất đều. Buông xả hết mọi ý nghĩ lởn vởn trong đầu. Vô sự. Những xúc cảm chất chứa bấy lâu như một khối băng rã và tan. Tuôn chảy êm đềm. Rồi bốc thành mây. Bay lên trời. Mênh mang. Anh vẫn nằm như thế. Mắt nhắm hờ. Không ngủ không thức. Ngực hít những hơi dài và sâu. Dần dà, thở như không thở. Vì trọng lượng toàn thân đã được chuyển hóa vào không gian. Nhịp thở đã múc lấy sức nặng cơ thể để rót ra bên ngoài.

Cứ như thế.

Anh trút bỏ.

Trút bỏ dần dần.

Anh nhẹ.

Hẫng.

Và ngay lúc anh đạt tới tình trạng trống không bồng bềnh, thì bên dưới có một sức đẩy nhẹ. Như sương lùa đi trong gió. Anh bắt đầu cất lên khỏi mặt nệm. Anh cất dần lên ở phương ngang. Dịch chuyển đến phía trước, nơi Cái Của Cô đang mở rộng, đón chờ. Cô khẽ thét lên một tiếng. “Aum!...” Rồi lịm đi. Cũng buông xả. Những nếp nhăn trên trán cô giãn ra. Cô trôi bồng bềnh, cô trút bỏ mình từ khi từng phần của anh lặn vào và trú ngụ bên trong mình. Còn anh, phần đầu của anh đã đi vào bên trong cái vòm sáng vĩ đại đó. Và cái lực đẩy hên dưới khẽ khàng đưa anh nhích dần, phần vai, phần ngực, phần tay, phần hông, phần chân... lồng dần vào bên trong. Vùng sáng đang giãn nở đến vô cùng. Rỗng không. Cõi Rỗng Không Khuếch Đại.

Cô vẫn nằm như thế cho đến khi anh đã lặn hoàn toàn vào trong cô. Anh không vùng vẫy. Không vướng víu. Anh bồng bềnh trượt đi, những tri nhận về biên giới, giới hạn của khuôn khổ kích thước Cái Của Cô cũng Cái Của Cô chỉ còn là Cái. Rồi Cái. Chính Nó. Không mang pháp danh và khái niệm. Không phụ thuộc vào bất kỳ sự phỏng chiếu nào. Nó biến mất khỏi Nó.

Cô cũng không phản ứng gì ngoài tiếng thét “Ahmmm...” vang dài. Ý niệm thời gian và Không gian đồng loạt bị triệt tiêu, tan biến. Hai sự vật khít vào nhau không vì một lí do gì. Là ở trong là. Không tùy thuộc nhãn quan, cảm giác, kinh nghiệm hay tri thức.

Không còn cô.

Không còn anh.

Không còn Nó.

Không còn Cái Của Cô hay Cái Của Anh.

*

Trong chương VI, Đạo đức kinh - Lão Tử viết:

Cốc thần bất tử, thị vị huyền tẫn. Huyền tẫn chi môn, thị vị thiên hạ căn. Miên miên nhược tổn. Dụng chi bất cần.

Tạm dịch:

Thần hang bất tử, gọi là mẹ huyền diệu. Cửa mẹ huyền diệu là căn nguyên đất trời. Miên man còn là. Dùng hoài không hết.

*

Giải nghĩa từ như một việc làm thừa nhưng không thể khác:

Xin đừng nghĩ rằng việc giải nghĩa này chính là hướng đến cách diễn giải áp đặt của truyện để trả lời cho bất kỳ câu hỏi thực ra những thứ bên trên là gì và các thứ trạng thái ấy thực ra là thế nào. Tác giả nghĩ rằng, mọi dẫn dắt là thừa, vì bạn đọc vẫn có thể tiếp tục bổ sung bằng những cách hiểu và diễn giải khác, tùy nghi!

KHÔNG

Cunyata (scr.), Akâsa (scr.), Néant, Vide, Espace (fr.). Trống không, không có thật. Không có cảnh, không có thể. Đối với các chúng-sanh, đối với các pháp, tức đối với các sự vật trong tam giái, mình nhận là chẳng phải thật, như vậy tức là Không. Đồng nghĩa: Vô. Đối nghĩa: Hữu (có).

Không cũng có nghĩa: Hư - Không (Phạn: Akâsa), chống Không gian vô-tận (Pháp: Espace), ở đâu cũng có; ấy là cõi lớn, chất lớn thứ năm trong Lục đại.

Đại Trí - độ luận, phần thứ năm: Có người nói rằng: nếu nhìn xét ra, thấy rằng trong Ngũ âm (Ngũ uẩn) không có ta, không phải là của ta, như vậy kêu là Không.

Đại trí - Độ luận, phần thứ 20: Tất cả các pháp đều đo nhơn-duyên mà sanh ra, tức là không có tự tánh. Đã không có tự tánh, tức là Không. Hễ mình nhận ra không, thì các sở kiến đều tiêu diệt.

Đại trí - độ luận, phần thứ 46: Nầy Tu-Bồ-Đề! Bồ-tát Ma-ha-tát, ấy là: 1 /Nội không (Trong không); 2/ Ngoại không (Ngoài không); 3/ Nội ngoại không (Trong và ngoài đều không)] 4/ Không không; 5/ Đại không; 6/ Đệ nhứt nghĩa không; 7/ Hữu vi không; 8/ Vô-vi không; 9/ Tất cánh không (Rốt ráo không); 10/ Vồ thỉ không; 11/ Tán không (Tan rã là không); 12/ Tánh không; 13/ Tự tướng không; 14/ Chư pháp không; 15/ Bất khả đắc không; 16/ Vô pháp không; 17/ Hữu pháp không; 18/ Vô pháp Hữu pháp không (Vỗ pháp và có pháp đều không).

(Xem: Thập bát không,)

Đại bát Niết-bàn kinh, quyển 40: Hoặc có người giảng thuyết các lẽ: 1/ Nội không; 2/ Ngoại không; 3/ Nội ngoại không; 4/ Hửu-vi không; 5/ Vồ-ví không; 6/ Vô thỉ không; 7/ Tánh không; 8/ Viễn ly không; 9/ Tán không; 10/ Tự-tướng không; 11/ Vô tướng không; 12/ Âm không; 13/Nhập không; 14/Giải không; 15/Thiện không; 16/ Bất thiện không; 17/ Vô-ký không; 18/ Bồ-đề không; 19/ Đạo không; 20/ Niết-bàn không; 21/ Hành không; 22/ Đắc không; 23/ Đệ nhứt nghĩa không; 25/ Không không; 26/ Đại không.

(Như vậy là 25 lẽ Không)

Vô-Lượng-Thọ kinh: Chư Bồ-tát ở cõi Cực-lạc của Đức Phật A-Di-Đà quán niệm thấy Tam giái đều như nhau: trống không, chẳng có gì hết.

(Tr. 156, Phật học từ điển, quyển II, Đoàn Trung Còn, NXB Tổng hợp TP.HCM, 2005)

 

KHÔNG

Chẳng có gì cả. Theo thuyết của Phật thì hết thảy muôn vật trong vũ trụ đều là gốc ở “không” mà ra. Cửa không: cửa Phật.

(Tr. 299, Tầm nguyên từ điển, cổ văn từ ngữ tầm nguyên, Bửu Kế, NXB Thanh niên 2005)

Phần lưu ý dành cho độc giả:

Những thắc mắc về sự kết thúc cuộc tình hay những chi tiết mang màu sắc nhập nhèm lấp lửng trên rồi sẽ dẫn đến đâu, xin quỹ độc giả xem trong các tác phẩm viết về tình yêu khác của cùng/ hay khác tác giả. Loại truyện này hiện nay đã khá phong phú nếu không muốn nói là quá tải trên thị trường sách văn chương. Và trong mấy ngàn năm lịch sử văn chương, nhân loại đã dành khá nhiều thì giờ, tâm lực cho việc làm sao mở và kết những chuyện tình. Chung quy thì mọi phần mở và mọi phần kết không khác nhau cho lắm.

Nhận thức như thế, tôi đã gạt đi tham vọng khám phá điều mới mẻ về tình yêu, tình ái trong tác phẩm này. Nếu sự lười biếng và (có thể bị hiểu) kém tự tin ấy có làm ai đó hẫng hụt hay bực dọc vì mất thời giờ đọc nó, đành trông vào lượng bao dung.

Xin lượng thứ cho những tra cứu nếu chúng làm cho bạn đọc rối mắt mà chẳng thu thập được dấu vết gì trong cuộc truy tầm chi tiết đầy cực nhọc với truyện ngắn này mà không dẫn đến một câu chuyện rạch ròi hay phục vụ hành trình tìm kiếm được một ý nghĩa cụ thể nào.

Điều đó nằm ngoài sự kiểm soát của người viết.