“A, khá lắm! Giờ chỉ cần thẳng đứng lên chút xíu. Chọn thế đứng thật vững… Thế, thế. Đừng vội. Nào… đứng lên. Ô hô! Bây giờ thả nó xuống sàn. Tuyệt!”

Tôi chắc là hắn sẽ thất vọng, nhưng tôi vừa thả hai tay ra và nhìn hắn thì thấy hắn cười hết cỡ và chỉ tay xuống sàn, chỗ bệ điều khiển đã bật ra khỏi ụ móng, lệch đi đến mười xăng ti mét. “Bây giờ trả nó về chỗ cũ để không ai nhận ra. Hiện thời chúng chưa cần thiết phải biết.”

Sau cuộc họp, giữa câu chuyện phiếm cạnh các con bạc, hắn lái sang đề tài sức khỏe, sức mạnh ý chí và sang cái bệ điều khiển trong phòng tắm. Tôi nghĩ hắn muốn kể cho chúng biết hắn đã giúp tôi hồi phục lại sức lực như thế nào, lúc đó chúng sẽ tin rằng là mọi thứ hắn đều làm vì tiền.

Nhưng hắn không nhắc gì đến tôi. Và hắn cứ tranh luận mãi cho đến khi Harding hỏi hay là hắn muốn thử nâng cái bệ một lần nữa, hắn trả lời không, nhưng nếu hắn không thể nhấc được, thì đâu có nghĩa là không ai nhấc nổi. Scanlon nói là cần cẩu may ra có thể, còn con người, sao làm nổi việc đó, McMurphy chỉ gật gù và nói: có thể, có thể thế, nhưng ai mà đoán được.

Tôi theo dõi hắn nhử mọi người, khéo léo làm cho cả lũ phải tự nói ra: Không, mẹ khỉ, chẳng có ai đủ sức làm việc đó và để cho chúng cuối cùng tự đề nghị cá cược. Tôi thấy hắn miễn cưỡng đặt cá, để chúng tự tăng tiền, kéo chúng lao sâu vào cho đến khi mỗi đứa chịu chi năm đô la cho bên thắng, vài đứa còn đặt đến hai mươi đô la. Hắn không hé răng lấy nửa lời rằng tôi đã nhấc được cái bệ.

Suốt đêm, tôi hy vọng hắn sẽ không thực hiện ý đồ đến cùng. Cả sang ngày hôm sau, trong lúc họp, khi mụ y tá tuyên bố rằng những người đi câu phải được tắm rửa kỹ càng bởi ngờ rằng chúng tôi mang vi trùng về, tôi đã hy vọng rằng mụ ta bằng cách nào đấy sẽ ngăn trở hắn – như lùa chúng tôi đi tắm chẳng hạn, hay nghĩ ra trò gì tùy ý, sao cho tôi khỏi phải nhấc cái bệ điều khiển.

Nhưng ngay sau cuộc họp, khi tụi hộ lý còn chưa kịp đóng cửa buồng tắm, hắn đã dẫn chúng tôi tới đấy và bắt tôi cầm lấy cần gạt nhấc lên. Tôi không muốn, nhưng chẳng thể chối từ. Tôi cảm thấy hóa ra tôi giúp hắn móc tiền của họ. Họ vẫn thân thiện với hắn khi trả tiền thua cuộc, nhưng tôi hiểu họ có cảm giác gì, như họ đã đánh mất điểm tựa dưới chân. Tôi đặt cái bệ vào chỗ cũ và lập tức bỏ chạy, thậm chí không nhìn McMurphy và lao vào phòng vệ sinh. Tôi chỉ muốn được yên tĩnh một mình. Tôi chợt nhìn thấy mình trong gương. Hắn đã làm đúng những gì hắn hứa: tay tôi lại to ra như những ngày tôi còn ở trường, hay ở làng, ngực, vai rộng và rắn chắc. Tôi đang ngắm mình trong gương thì hắn bước vào. Hắn chìa ra năm đô la.

“Thủ lĩnh, cầm lấy mà mua kẹo cao su.”

Tôi lắc đầu và bỏ đi về hướng cửa. Hắn chộp lấy tay tôi.

“Thủ lĩnh, đây chỉ là dấu hiệu biết ơn. Nếu mày cho rằng phần mày lớn hơn…”

“Không! Cất đi, tao không cầm đâu.”

McMurphy lùi lại một bước, đút hai ngón cái vào túi quần và nghiêng mặt nhìn tôi từ chân lên đầu. Hắn ngắm nghía khá lâu.

“Thế đấy,” hắn nói. “Chuyện gì vậy? Chuyện gì khiến tụi bay quay mũi hết vậy?”

Tôi không đáp.

“Tao đã làm như tao hứa, đúng không? Đã làm cho mày to lên. Thế sao bỗng nhiên tao trở thành người xấu? Tụi bay cư xử như tao là kẻ phản bội tổ quốc vậy.”

“Mày luôn luôn… kiếm chác được!”

“Kiếm chác! Con hươu ngu ngốc, mày buộc tội tao sao? Đó chỉ là thỏa thuận và tao thực hiện, thế thôi. Vậy thì có gì…”

“Bọn tao nghĩ mục đích của mày không phải là kiếm chác…”

Tôi cảm thấy cằm mình run run như mỗi khi sắp khóc, nhưng tôi không khóc. Tôi đứng trước hắn và cằm tôi run lên. McMurphy mở miệng định nói gì đấy nhưng lại thôi. Hắn rút tay ra khỏi túi đưa ngón tay trỏ và ngón cái bóp lấy sống mũi, tuồng như ở đó có một cái kính ép hắn chặt quá và nhắm mắt lại.

“Kiếm chác à, thật tình,” hắn nói, mắt vẫn nhắm. “Bố khỉ, kiếm với chác.”

Có lẽ vì thế, tôi là kẻ có lỗi nhiều nhất với những gì đã xảy ra trong phòng tắm chiều hôm đó. Và vì thế tôi chỉ còn cách duy nhất ấy để chuộc lỗi mà thôi, không suy tính đến sự ranh ma, thận trọng hay hình phạt mà mình phải lãnh – và một lần trong đời không suy tính gì khác ngoài điều cần làm và làm điều đó.

Chúng tôi vừa mới bước ra khỏi buồng vệ sinh thì ba thằng hộ lý da đen xuất hiện và lùa cả bọn đi tắm tẩy trùng đặc biệt. Tên hộ lý nhỏ bé đi dọc bờ tường, bàn tay sần sùi, đen đúa và lạnh tanh lôi ra những bệnh nhân đang dựa vào đấy, bảo mụ y tá gọi đây là vệ sinh cảnh tỉnh. Xét theo những kẻ chúng tôi đã đồng hội đồng thuyền trong chuyến đi thì cần phải xử lý trong khi các tác nhân gây bệnh chưa kịp lan ra.

Cả bọn đứng trần truồng dọc theo bức tường lát gạch men, để cho tên hộ lý cầm ống tuýp chất dẻo màu đen bước vào phụt ra một thứ chất lỏng thối khẳm, đặc và nhờn như lòng trắng trứng. Đầu tiên hãy bôi lên tóc, sau đó quay đi nào, cúi xuống, giạng háng ra!

Các con bệnh Cấp tính càu nhàu, đùa cợt, cố gắng không nhìn lẫn nhau và không nhìn lên mấy cái mặt nạ đen sì đang bơi trong không khí hối hả sau những ống tuýp, như những bộ mặt âm bản của một giấc mơ hoảng loạn đang nhằm các nòng súng giấc mơ mềm và nhẽo vào chúng tôi. Các con bệnh trêu trêu chọc bọn hộ lý: “Ê Washington, mày tiêu khiển mười sáu giờ còn lại thế nào?”, “Ê William, mày có thấy tao ăn gì buổi sáng không?”

Tất cả đều cười. Bọn hộ lý cắn răng không đáp; chưa bao giờ có chuyện như thế trước khi cái thằng súc sinh tóc đỏ kia xuất hiện.

Khi Fredrickson giạng mông ra thì vang lên một tiếng nổ mà tôi nghĩ dư sức làm bắn tên hộ lý nhỏ bé sang bức tường bên kia.

“Cầu Chúa đi!” Harding đưa tay lắng tai. “Tiếng nói dịu dàng của thiên thần.”

Cả bọn cười hí lên trêu chọc lẫn nhau trong khi tên hộ lý đến bên người tiếp theo, bỗng nhiên một sự im lặng chết chóc trùm lên cả phòng. Đã đến lượt George. Và trong tích tắc đó, khi tiếng cười đùa và than thở lắng đi, khi Fredrickson quay người và đứng thẳng bên cạnh George và tên hộ lý to con sắp sửa bảo lão cúi đầu để hắn bơm lên đó cái thứ nước thối hoắc – chính trong khoảnh khắc ấy, tất cả chúng tôi đều đoán được điều gì sẽ xảy ra cũng như tại sao phải xảy ra, và chúng tôi đã nghĩ oan cho McMurphy thế nào.

George không bao giờ tắm bằng xà phòng. Ông lão thậm chí không cầm khăn từ tay người khác. Bọn hộ lý ca chiều chuẩn bị nhà tắm cho chúng tôi vào các ngày thứ Ba và thứ Năm hiểu sinh mạng của chúng quý hơn nên không động đến George. Từ lâu đã như thế. Và đứa hộ lý nào cũng biết. Nhưng bây giờ thì tất cả, thậm chí George đang ngửa đầu ra phía sau lắc lắc và che mặt bằng hai tay như hai cái lá đa cũng hiểu rằng thằng hộ lý có cái mũi dập nát và tâm hồn cay độc cùng với hai thằng bạn của hắn đang đứng đằng sau chờ xem hắn làm gì, sẽ không bỏ qua cơ hội này.

“A, cúi đầu xuống, George…”

Bọn còn lại đã nhìn sang McMurphy đứng thứ ba hay thứ tư sau George.

“Nào, George…”

Martini và Sefelt lặng đi dưới vòi hoa sen. Cái cửa lỗ thoát nước dưới chân chúng òng ọc kêu lên từng đợt khi sặc không khí và nước xà phòng. George nhìn xuống cái lỗ đó tựa như nó đang trò chuyện với ông lão. Lão nhìn nó hết nuốt vào rồi lại sặc. Lão lại nhìn lên ống tuýp trong bàn tay đen đúa, nhìn chất nhờn chảy ra từ miệng tuýp và bò lên nắm tay màu gang. Tên hộ lý đưa ống tuýp lại gần hơn và George cứ ngửa mãi ra phía sau, lắc đầu.

“Không… cái đó không cần.”

“Cần, nhất định cần, lão Rửa Tay ạ,” thằng hộ lý nói, nghe gần như thương xót. “Nhất định. Không nên để bệnh viện tràn đầy sâu bọ, đúng không. Có thể chúng đã lặn sâu vào người lão mấy xăng ti mét rồi đấy.”

“Không!” George nói.

“Thôi đi, George, lão không thể cảm thấy được đâu. Các chú sâu ấy rất bé, bé hơn cả đầu kim băng kia. Chúng làm gì biết không – chúng leo lên mớ tóc xoăn của lão đây này, treo mình trên đó và khoan vào đầu lão ấy George ạ!”

“Chẳng có sâu bọ gì hết!” George nói.

“Lão nghe tôi, George, tôi đã nhìn thấy trường hợp các chú sâu kinh khủng ấy…”

“Đủ rồi đấy, Washington,” McMurphy nói.

Cái sẹo trên mũi dập của tên hộ lý sáng rực lên. Hắn biết ai đang nói với mình nhưng không quay lại, chỉ có thể biết hắn đã nghe thấy vì hắn im bặt và vuốt ngón tay xám dọc theo vết sẹo đã nhận được trong trận bóng rổ. Hắn lau mũi và sau đó xòe bàn tay ra, đưa tới trước mặt George, vê vê các ngón tay. “Con chấy đấy, George, thấy không? Lão biết nó thế nào rồi đấy. Rõ ràng là lão đã lây chấy trên thuyền. Không nên để chúng khoan vào lão, đúng không, George?”

“Làm gì có chấy!” George hét lên. “Không có!” Lão đứng thẳng lên, thậm chí còn ngẩng cao đầu nên chúng tôi nhìn thấy mắt lão. Tên hộ lý lùi lại. Hai tên khác cười hắn. “Không được hả, Washington?” Tên lớn hỏi. “Cái gì làm quy trình chậm lại ở chỗ đó thế?”

Washington lại sán tới. “George, tôi nói lão cúi xuống! Hoặc là lão cúi xuống và người ta tắm rửa cho lão, hoặc là tôi tóm lão lại!” Hắn lại giơ tay lên, cánh tay to và đen như đầm lầy. “Tôi sẽ giữ lão bằng cái tay đen! thối! bẩn thỉu này!”

“Không được sờ tay vào!” George nói và giơ nắm đấm lên như muốn đập tan cái đầu lâu các bon ấy, cho tung tóe các bánh răng, đinh ốc, bù loong ra sàn. Nhưng tên hộ lý đã chọc các tuýp vào rốn George và bấm nút và lão gập đôi người lại, kêu không thành tiếng. Tên hộ lý bóp xà phòng lên mớ tóc trắng lưa thưa của lão rồi dùng bàn tay xoa nó lên khắp đầu, màu đen nhem nhuốc cả lên đầu lão. George hai tay ôm bụng kêu lên:

“Không, không!”

“Nào, quay người xem nào, George…”

“Người anh em, tao bao đủ rồi đấy.” Lần này giọng hắn làm tên hộ lý phải quay lại. Tôit hấy hắn cười và nhìn McMurphy đang đứng trần truồng, không quần áo giày dép, thậm chí ngón tay cũng không biết nhét vào đâu. Gã cười gằn, đưa mắt soi mói nhìn McMurphy từ đầu đến chân.

“McMurphy,” hắn nói và lắc đầu. “Mày biết không, tao đã bắt đầu nghĩ rằng tao và mày sẽ không bao giờ thanh toán với nhau được.”

“Mày chỉ là con chồn hôi,” McMurphy trả lời, nhưng giọng nói chứa nhiều mệt mỏi hơn là giận dữ. Tên hộ lý im lặng. McMurphy nói to hơn. “Đồ mọi đen chó đẻ khốn nạn!”

Tên hộ lý lắc đầu, cười hềnh hệch và quay lại phía tụi bạn, “Không hiểu ngài McMurphy muốn đi tới đâu với kiểu ăn nói này? Hay là để tao đi bước trước? Hì, hì. Hắn không biết rằng người ta đã dạy cho tụi mình làm ngơ khi bị kẻ điên sỉ nhục hay sao?”

“Đồ chết giẫm! Washington, mày là đồ…”

Washington đã quay lưng lại, tiếp tục hành hạ George. George vẫn đứng gập cong người, thở dốc vì cú thúc vào bụng. Tên hộ lý tóm lấy tay lão và quay mặt lão vào tường.

“Đủ rồi, George, giạng mông ra.”

“Không!”

“Washington,” McMurphy nói. Hắn hít một hơi dài, bước lại tên hộ lý và đẩy y ra khỏi George. “Đủ rồi, Washington, đủ rồi…”

Chúng tôi nghe thấy trong giọng nói của McMurphy một sự chán chường và vô vọng của kẻ cùng đường.

“McMurphy, ông bắt buộc tôi phải tự vệ đấy. Đúng không?” Hai đứa bạn hắn gật đầu. Hắn cẩn thận đặt ống tuýp lên cái ghế bên cạnh George và quay phắt lại, bất ngờ đấm vào mặt McMurphy. McMurphy suýt ngã. Cú đấm đẩy hắn văng lại phía những người đang trần truồng xếp hàng, họ túm lấy hắn và đẩy ngược lại phía bộ mặt bồ hóng đang cười. Chỉ khi nhận cú đấm thứ hai vào cổ hắn mới chấp nhận rằng dẫu sao cái việc hắn không muốn xảy ra cũng đã xảy ra và không còn cách nào khác ngoài việc phải kết thúc nó. Hắn túm lấy cái cổ tay đang bổ về phía hắn như một con rắn và cứ giữ vậy, lắc mạnh đầu cho tỉnh táo.

Cả hai ghìm nhau như thế mấy giây, miệng thở hồng hộc cùng với cái lỗ thoát nước, sau đó McMurphy đẩy tên hộ lý ra, xuống tấn, vai nhô cao để bảo vệ cằm, nắm tay che thái dương, lượn vòng vòng quanh gã.

Cả dãy người trần truồng đang trật tự và yên lặng biến thành một vòng tròn hú hét vây quanh, thân thể và tứ chi kết thành một hàng rào.

Hai nắm tay tên da đen cứ liên tục đấm vào cái cổ bò mộng và cái đầu tóc đỏ đang cúi xuống làm máu tóe ra từ trán và hai bên má. Tên da đen nhảy như choi choi trước mặt McMurphy. Hắn cao hơn và tay dài hơn đôi tay to và đỏ của McMurphy, hắn vung nắm đấm nhanh và liên tục hơn, từ đằng xa hắn cứ nhằm đầu và tai McMurphy mà nện. McMurphy nặng nề tiến lên, bước chắc chắn, đầu cúi xuống, mắt nheo nheo giữa hai nắm tay đầy hình xăm, tới khi ép tên da đen tới sát hàng rào thân thể lõa lồ và đấm vào chính giữa bộ ngực hồ bột màu trắng. Trên bộ mặt bồ hóng xuất hiện một vết nứt màu đỏ; cái lưỡi như một mẩu kem dâu tây chạy qua chạy lại giữa hai bờ môi. Tên hộ lý lẩn tránh cuộc tấn công lùi lũi như xe tăng của McMurphy và kịp đấm vài cú trước khi nắm tay đầy hình xăm chạm đến hắn lần nữa. Lần này miệng hắn há ra, một cục màu đỏ bệnh hoạn.

Vai và đầu McMurphy loang lổ máu, nhưng hắn dường như không cảm thấy điều đó. Hắn vẫn tiến lên, chịu đấm hàng chục lần để đấm lại một. Chúng cứ quẩn quanh như thế trong phòng tắm, giáng và nhận, tới khi tên hộ lý thở hồng hộc, vấp liên tục và chủ yếu tránh những nhát búa tạ nhiều hơn là đánh trả. Các con bệnh hò reo đòi McMurphy quật chết hắn đi. McMurphy hành động không vội vã.

Bị một cú đấm vào vai, tên hộ lý quay lại nhìn hai đứa bạn đang đứng xem. “William… Warren… quân súc sinh!” Tên da đen cao to thứ hai rẽ đám đông và từ sau ôm lấy McMurphy. McMurphy giũ hắn ra như bò mộng giũ một con khỉ, nhưng hắn lại nhảy bổ vào.

Vì thế tôi nhấc hắn lên và ném vào buồng tắm. Người hắn đầy các bóng đèn điện tử, nặng không đến năm mươi ki lô gam.

Tên hộ lý nhỏ bé nhìn sang phải, sang trái và quay người chạy ra phía cửa. Trong khi tôi đang nhìn hắn thì tên kia từ phòng tắm bước ra và khóa tôi lại – cho hai tay vào nách và bắt lên cổ tôi – và tôi đành phải chạy giật lùi vào buồng tắm, dằn hắn xuống lớp gạch men, và trong khi tôi nằm bên dưới vòi hoa sen và theo dõi McMurphy đánh gãy thêm vài xương sườn của Washington, cái tên khóa tôi và đang nằm bên dưới tôi bắt đầu cắn vào cổ tôi, nên tôi đành phải thoát khóa. Lúc đó hắn lặng đi, và bột hồ từ quần áo hắn tan thành dòng tơi tả xuống lỗ thoát nước đang sặc.

Đến lúc tên hộ lý nhỏ bé quay lại với các thứ thắt lưng, còng tay, vải trải giường ướt và với bốn tên hộ lý từ phòng Điên thì các con bệnh đều đã mặc quần áo, bắt tay tôi và McMurphy, nói rằng phải cho bọn hộ lý một trận như thế mới đáng đời và các cậu choảng mới tuyệt làm sao, thắng lợi thật là vang dội! Và cả bọn cứ tiếp tục nói, khích lệ, động viên chúng tôi – tuyệt vời – chiến thắng vang dội! – trong lúc mụ y tá xuống giúp bọn hộ lý phòng Điên khóa tay chúng tôi vào những chiếc còng tay da mềm mại.