Chương 11

Một buổi tối giữa tháng Sáu, trong căn phòng tháp, Anne đang sửa bài kiểm tra thì phải dừng lại lau mũi. Tối đó cô lau mũi thường xuyên đến độ mũi đỏ như quả cà chua chín và hơi đau một chút. Thực ra, Anne đã thành nạn nhân của một cơn cảm lạnh nặng chẳng lãng mạn chút nào. Nó khiến cô chẳng còn được tự do tận hưởng bầu trời xanh dịu dàng phía sau những bụi độc cần giữa dinh thự Thường Xuân, vầng trăng trắng bạc treo lơ lửng trên đỉnh đồi Vua Bão, mùi tử đinh hương đầy ám ảnh ngan ngát dưới khung cửa sổ, hay những bông diên vĩ xanh thuôn dài ngậm sương đêm trong chiếc bình trên bàn. Nó ném tấm màn u ám bao trùm lên quá khứ và phủ bóng đen lên tương lai của cô.

“Bị cảm lạnh giữa tháng Sáu thì đúng là tội lỗi,” cô nói với Xám Tro đang ngồi trầm tư trên bậu cửa sổ. “Nhưng hai tuần nữa, chị sẽ lại được ở Chái Nhà Xanh thân yêu thay vì chịu cảnh bức bí ở đây vừa lau cái mũi tàn tạ vừa săm soi bài kiểm tra nhan nhản lỗi nghiêm trọng. Nghĩ mà xem, Xám Tro.” Có vẻ như Xám Tro quả thực đã nghĩ về điều đó. Có lẽ chú ta còn nghĩ rằng cô gái đang vội vã bước dọc đường Ma rồi sẽ xuống đường cái, bước trên con đường mòn dãi dầu sương gió kia trông có vẻ giận dữ, hoang mang và chẳng mang không khí tháng Sáu chút nào. Đó chính là Hazel Marr, mới từ Kingsport quay về được một ngày, và rõ ràng là một cô nàng Hazel Marr vô cùng bực bội mà chỉ vài phút sau đó, vừa gõ ầm ầm lên cửa xong đã sầm sầm lao vào phòng tháp, chẳng buồn chờ được trả lời.

“Sao thế, Hazel yêu dấu…” (Xì!) “… em đã ở Kingsport về rồi à? Chị cứ tưởng tới tận tuần sao em mới về chứ.” “Đúng vậy, chị tưởng như vậy,” Hazel nói giọng chua cay. “Phải, tiểu thư Shirley, tôi đã về rồi. Và tôi đã phát hiện ra chuyện gì chứ? Rằng chị đã nỗ lực hết sức để dụ dỗ Terry tránh xa tôi… và suýt nữa đã thành công rồi.” “Hazel!” (Xì!) “Ôi chao, tôi biết hết rồi! Chị đã nói với Terry rằng tôi không yêu anh ấy… rằng tôi muốn phá bỏ hôn ước… hôn ước thiêng liêng của chúng tôi!” “Hazel… nhóc này!” (Xì!) “Ồ, phải rồi, cứ nhạo báng tôi đi… nhạo báng hết thảy đi. Nhưng đừng tìm cách chối. Chị đã làm thế… và chị đã làm thế một cách có chủ ý.” “Tất nhiên là chị đã làm thế. Chính em đã nhờ chị còn gì.” “Tôi… nhờ… chị!” “Tại đây, chính trong căn phòng này. Em nói với chị rằng em không yêu cậu ấy và chẳng bao giờ có thể lấy cậu ấy làm chồng.” “Ôi dào, có lẽ chỉ đang lúc tâm trạng thôi. Tôi chẳng bao giờ tưởng tượng nổi chị lại coi chuyện đó nghiêm túc như thế. Tôi chứ tưởng chị sẽ hiểu như thế nào là tính nghệ sĩ chứ. Tất nhiên chị lớn tuổi hơn tôi, nhưng dẫu có thể thì chị cũng làm sao quên nổi cách nói năng… cách cảm nhận điên rồ của các cô gái chứ. Chị đã giả vờ là bạn tôi!” “Đây chắc hẳn là một cơn ác mộng,” Anne tội nghiệp thầm nghĩ, tay lại lau mũi. “Ngồi xuống đi, Hazel… ngồi đi.” “Ngồi xuống à!” Hazel điên cuồng đi đi lại lại trong phòng. “Làm sao tôi có thể ngồi được chứ… ai có thể ngồi được khi cuộc đời đang lọt thỏm giữa một đống đổ nát? Ồ, nếu như tuổi tác đã khiến chị thành ra như thế… ghen tị với hạnh phúc của những người trẻ tuổi hơn và rắp tâm phá hủy nó… có lẽ tôi nên cầu nguyện để không bao giờ trưởng thành hơn nữa.” Đột nhiên, Anne cảm thấy trỗi lên một thôi thúc nguyên thủy lạ lùng hết sức khó chịu khiến bàn tay cô ngứa ngáy chỉ muốn cho Hazel một cái bạt tai. Cô dập tắt cảm xúc này ngay lập tức, nhanh đến độ sau đó cô chẳng tài nào tin nổi mình đã thực sự cảm thấy như thế. Nhưng cô nghĩ cần phải có một sự trừng phạt nhẹ nhàng.

“Nếu em không thể ngồi xuống và nói chuyện một cách hợp tình hợp lý thì chị phải đành mời em ra về, Hazel ạ” (một tiếng xì rất mạnh.) “Chị còn phải làm việc.” (Khịt mũi… khịt mũi… khịt khịt!) “Tôi sẽ không đi chừng nào chưa nói cho chị biết chính xác những điều tôi nghĩ về chị. Ồ, tôi biết rõ mình chỉ còn biết trách cứ chính bản thân mình thôi… lẽ ra tôi nên biết… tôi đã biết mà. Ngay từ lần đầu tiên gặp chị bản năng đã mách bảo tôi rằng chị là người nguy hiểm. Nhìn cái mái tóc đỏ và đôi mắt ấy mà xem! Nhưng tôi chưa bao giờ tưởng tượng nổi chị lại đi xa tới mức gây bất hòa giữa tôi và Terry. Tôi cứ đinh ninh ít ra chị cũng là một tín đồ Thiên Chúa giáo chứ. Tôi chưa từng nghe nói có ai lại làm một chuyện như thế này. Thế đấy, chị đã làm tan vỡ trái tim tôi rồi, chị thỏa mãn chứ.” “Cô bé ngốc này…” “Tôi sẽ không thèm nói chuyện với chị đâu! Chao ôi, trước khi chị phá hủy mọi thứ, Terry và tôi đang hạnh phúc xiết bao… cô gái đầu tiên trong nhóm kết hôn. Thậm chí tôi còn lên sẵn toàn bộ kế hoạch cho đám cưới… bốn cô phù dâu mặc váy lụa xanh nhạt viền ruy băng nhung đen vô cùng đáng yêu. Trông mới sang trọng làm sao chứ! Ôi, tôi không biết tôi căm ghét chị hết mực hay thấy tội nghiệp cho chị hết mực nữa! Ôi, làm sao chị có thể đối xử với tôi như thế này… sau khi tôi đã yêu quý chị đến thế…chân thành với chị đến thế… tin tưởng chị đến thế!” Giọng Hazel vỡ ra… đôi mắt đẫm lệ… cô gái sụp đổ xuống một chiếc ghế bập bênh.

“Kho dự trữ dấu cảm thán của em không còn nhiều đâu,” Anne thầm nghĩ, “nhưng chắc chắn nguồn cung cấp những từ in nghiêng thì vô tận.” “Mẹ tôi mà biết chuyện này thì sẽ chết mất thôi,” Hazel nức nở. “Bà ấy đang mãn nguyện đến thế… tất cả mọi người đều đang mãn nguyện đến thế… ai cũng cho rằng đây là một cuộc hôn nhân lý tưởng. Ôi, liệu có chuyện gì còn có thể được như xưa nữa hay không?” “Cứ đợi đến đêm trăng sáng tiếp theo rồi thử xem sao,” Anne khẽ khàng trả lời.

“Ồ, phải rồi, cứ cười đi, chị Shirley… cứ cười trên nỗi đau khổ của tôi đi. Tôi chắc chắn một trăm phần trăm rằng chị thấy chuyện này buồn cười lắm… quả thực buồn cười hết sức!Chị nào có biết đau khổ nghĩa là gì đâu! Nó khủng khiếp lắm… khủng khiếp lắm!” Anne nhìn đồng hồ và hắt hơi một cái.

“Vậy thì đừng đau khổ nữa,” cô nói, giọng không chút thương cảm.

“Tôi sẽ đau khổ. Cảm xúc của tôi quá sâu sắc. Tất nhiên một tâm hồn nông cạn thì sẽ chẳng đau khổ rồi. Nhưng thật may mắn vì dẫu có là người như thế nào đi chăng nữa thì tôi cũng không phải là một tâm hồn nông cạn. Chị có mảy may hiểu được yêu nghĩa là gì không? Chị Shirley? Yêu một cách đích thực, tuyệt vời và sâu sắc kinh khủng? Và chị có hiểu thế nào là tin tưởng và bị lừa dối không? Tôi đã đến Kingsport trong tâm trạng hạnh phúc xiết bao… yêu mến hết thảy mọi thứ trên đời! Tôi đã bảo Terry hãy đối xử tử tế với chị trong thời gian tôi đi vắng… đừng để chị phải lẻ loi một mình. Tối hôm qua tôi quá đỗi hân hoan trở về nhà. Và anh ấy bảo tôi anh ấy không còn yêu tôi nữa… rằng toàn bộ chuyện này chỉ là sự nhầm lẫn…sự nhầm lẫn!... và rằng chị đã bảo anh ấy rằng tôi không còn quan tâm đến anh ấy nữa, tôi chỉ muốn được tự do!” “Mọi hành động của chị đều bắt nguồn từ những ý định rất ngay thẳng,” Anne bật cười nói. Khiếu hài hước tinh quái đã giải cứu cô và cô bật cười, chế nhạo chính mình lẫn Hazel.

“Ôi chao ôi, chị biết tôi đã trải qua buổi tối như thế nào không?” Hazel điên cuồng nói. “Tôi chỉ biết đi đi lại lại trong phòng. Chị làm sao mà biết được… chị làm sao tưởng tượng nổi hôm nay tôi đã trải qua những chuyện gì. Tôi cứ phải ngồi đó mà nghe… thực sự lắng nghe… mọi người nói về sự si mê mà Terry dành cho chị. Ồ, mọi người vẫn đang dõi mắt theo chị đấy! Họ biết thừa chị đang làm gì đấy. Mà tại sao chứ…tại sao! Đó mới là chuyện tôi không tài nào hiểu nổi. Chị đã có người yêu của chị rồi… tại sao chị không thể để yên người yêu của tôi cho tôi? Chị chống đối tôi vì cái gì mới được chứ? Tôi đã gây chuyện gì với chị chứ?” “Theo chị thì cả em lẫn Terry đều đáng bị đét vài phát vào mông,” Anne nói, giận sôi lên. “Nếu em không quá giận dữ đến độ chẳng thèm nghe lý do…” “Ồ, tôi có giận dữ gì đâu, chị Shirley… mà chỉ đau khổ thôi… đau khổ khủng khiếp,” Hazel nghẹn ngào nói. “Tôi cảm thấy mình bị phản bội trên mọi phương diện… cả trong tình bạn lẫn trong tình yêu. Chao ôi, người ta nói khi trái tim đã tan vỡ rồi thì sau đó sẽ chẳng bao giờ đau khổ nữa. Tôi hy vọng điều đó là sự thực, nhưng chỉ e là chẳng như thế đâu.” “Đã có chuyện gì với tham vọng của em vậy, Hazel? Rồi còn bệnh nhân triệu phú và tòa biệt thự kỳ trăng mật bên bờ Địa Trung Hải xanh ngăn ngắt thì sao?” “Chắc chắn tôi chẳng biết chị đang nói về chuyện gì cả, chị Shirley ạ. Tôi không phải người nhiều tham vọng… tôi không nằm trong số những người phụ nữ thời đại mới đáng sợ đó. Tham vọng cao nhất của tôi là được làm một người vợ hạnh phúc và vun vén một tổ ấm hạnh phúc cho chồng tôi. Đã từng là như thế… đã từng là như thế! Hãy nhớ rằng đáng ra phải đặt nó vào thì quá khứ! Thế đấy, khôn ra thì đừng có tin tưởng bất kỳ ai. Tôi đã học được bài họcđó rồi. Một bài học cay đắng, thật cay đắng!” Hazel lau nước mắt còn Anne lau mũi, và Xám Tro nhìn chằm chằm lên vì sao đêm với dáng vẻ của một kẻ căm ghét toàn nhân loại.

“Có lẽ tốt hơn hết em nên về đi thôi, Hazel ạ. Chị thật tình rất bận trong khi có kéo dài cuộc nói chuyện này như thế nào chăng nữa thì chị cũng chẳng thấy có bất cứ ích lợi gì hết.” Hazel bước về phía cửa trong dáng vẻ y hệt nữ hoàng Mary xứ Scotland đang thẳng tiến tới đoạn đầu đài, nhưng rồi đột ngột quay người lại.

“Vĩnh biệt, chị Shirley. Tôi để chị lại cho lương tâm của chị soi xét đấy.” Còn lại một mình với lương tâm của mình, Anne hạ bút xuống, hắt hơi ba lần trước khi thẳng thắn mắng cho mình một trận.

“Có thể mi là một cử nhân thật đấy, Anne Shirley ạ, nhưng còn một vài điều mi vẫn chưa học được đâu… một vài điều mà đến cả Rebecca Dew cũng có thể nói cho mi biết… đã nói cho mi biết. Hãy thẳng thắn mà nhìn nhận đi nào, cô gái thân mến, và cố mà ngậm đắng nuốt cay đúng như một tiểu thư dũng cảm. Hãy thừa nhận rằng mi đã quá lâng lâng trước những lời tâng bốc. Hãy thừa nhận rằng mi thực lòng thích thú trước cái gọi là sự ngưỡng mộ mà Hazel dành cho mi. Hãy thừa nhận rằng mi cảm thấy thỏa mãn khi được người khác tôn sùng. Hãy thừa nhận rằng mi rất thích thú khi nghĩ rằng mình cũng thuộc dạng dea ex machina [1]… cứu vớt mọi người thoát khỏi sự điên rồ của bản thân họ trong khi họ chẳng hề mảy may mong muốn được cứu thoát. Và khi đã thừa nhận hết thảy những điều trên, khi đã cảm thấy mình khôn ngoan hơn, u sầu hơn và thấy mình già hẳn đi vài nghìn tuổi, hãy cầm bút lên, tiếp tục xử lý đống bài thi, dừng lại khi bất chợt để ý thấy Myra Pringle cứ đinh ninh thiên thần tối cao là “một loài động vật nhan nhản ở châu Phi”

[1] Tiếng Latin: Nữ thần cứu thế.

Chương 12

Một tuần sau, Anne nhận được một bức thư, được viết trên loại giấy màu xanh nhạt mép viền nhũ bạc.

CHỊ SHIRLEY THÂN MẾN:

Tôi viết thư này để thông báo với chị rằng mọi hiểu nhầm giữa Terry và tôi đều đã được làm sáng tỏ và chúng tôi đang chìm đắm trong niềm hạnh phúc tuyệt vời, mãnh liệt và sâu sắc đến độ chúng tôi quyết định rằng chúng tôi có thể tha thứ cho chị. Terry bảo anh ấy chỉ tưởng tượng rằng anh ấy yêu chị thôi thứ thật ra trái tim anh ấy chưa bao giờ thật sự lạc bước khỏi con đường thủy chung mà anh ấy dành cho tôi. Anh ấy nói anh ấy thật lòng thích những cô gái đơn giản, đáng yêu… rằng đàn ông ai cũng thế cả… và chẳng tài nào ưa nổi những cô nàng giảo hoạt, quyến rũ. Chúng tôi không tài nào hiểu nổi tại sao chị lại đối xử với chúng tôi như thế… chúng tôi sẽ không bao giờ hiểu được. Có lẽ chị chỉ đang tìm kiếm chất liệu sáng tác và cho rằng chị có thể tìm thấy nó bằng cách chĩa mũi vào mối tình đầu ngọt ngào, e ấp của một cô gái. Nhưng chúng tôi cảm ơn chị vì đã tiết lộ cho chúng tôi biết về chúng tôi. Terry nói rằng trước đây anh ấy chưa bao giờ nhận ra ý nghĩa cuộc đời một cách sâu sắc hơn. Bởi vậy quả thực chuyện này hóa ra lại tốt hơn nhiều so với tưởng tượng. Cả hai chúng tôi đều vô cùng nhạy cảm… chúng tôi có thể cảm nhận được suy nghĩ của nhau. Chẳng ai hiểu anh ấy ngoài tôi và tôi muốn trở thành nguồn cảm hứng của anh ấy mãi mãi. Tôi không thông minh như chị nhưng tôi cảm thấy tôi có thể trở thành như thế, vì chúng tôi là hai tâm hồn đồng điệu và thề sẽ vĩnh viễn tin tưởng và chung thủy với nhau, dẫu bao nhiêu con người ghen tị và bạn bè gian dối có thể tìm mọi cách chia rẽ chúng tôi thì cũng chẳng thành vấn đề.

Chúng tôi sẽ làm đám cưới ngay sau khi của hồi môn của tôi sẵn sàng. Tôi sẽ đến Boston để sắm sửa. Quả thật ở Summerside chẳng có bất cứ thứ gì hết, váy của tôi may từ lụa vân màu trắng còn quần áo du hành màu xám nhạt đi kèm mũ, găng tay và áo cánh màu xanh phi yến. Tất nhiên tôi vẫn còn trẻ lắm, nhưng tôi muốn lấy chồng khi vẫn đang độ xuân xanh, trước khibông hoa tuổi xuân tàn úa.

Terry là tất cả những gì mà những giấc mơ phóng túng nhất của tôi có thể hình dung được và mọi suy nghĩ trong trái tim tôi chỉ dành cho một mình anh ấy. Tôi biết chúng tôi sẽ hạnh phúc vô ngần. Đã từng có thời tôi tin tưởng tất cả bạn bè sẽ chia vui với niềm hạnh phúc của tôi, nhưng kể từ đó đến giờ, tôi đã học được mộtbài học cay đắng bằng sự hiểu biết trần tục.

Người bạn chân thành của chị,

HAZEL MARR.

Tái bút 1. Chị đã nói với tôi rằng Terry rất nóng tính. Thế thì sao chứ, chị gái anh ấy bảo rồi, anh ấy là một con chiên hoàn hảo.

H.M.

Tái bút 2. Tôi nghe nói nước chanh sẽ tẩy sạch vết tàn nhang. Chị có thể thử dùng lên mũi xem sao.

“H.M.” “Như Rebecca Dew vẫn nói đấy,” Anne nhấn mạnh với Xám Tro, “tái bút Số Hai chính là giọt nước làm tràn ly.”

Chương 13

Trong kỳ nghỉ hè thứ hai từ khi đến Summerside, Anne trở về nhà với những cảm xúc lẫn lộn. Mùa hè đó Gilbert không ở Avonlea. Anh đã tới miền Tây để làm việc cho một đường sắt mới đang trong quá trình xây dựng. Nhưng Chái Nhà Xanh vẫn là Chái Nhà Xanh và Avonlea vẫn cứ là Avonlea. Hồ Lấp Lánh vẫn lấp lánh tỏa sáng như bao đời nay vẫn thế. Những cây dương xỉ vẫn mọc lên sin sít trên khắp núi Bong Bóng Thần Rừng, còn cây cầu gỗ, dẫu xập xệ và rêu phong hơn mọi năm, vẫn dẫn tới những bóng đen, sự im lặng và khúc ca của gió trong rừng Ma Ám.

Và Anne đã thuyết phục được bà Campbell cho phép bé Elizabeth về nhà cô trong hai tuần… không hơn. Nhưng Elizabeth, vốn háo hức trước hai tuần trọn vẹn bên cô Shirley, chẳng đòi hỏi thêm bất cứ thứ gì trên đời nữa.

“Hôm nay em cảm thấy mình chẳng khác gì cô Elizabeth,” cô bé nói với Anne kèm theo một tiếng thở dài hào hứng phấn khích trên đường hai cô cháu đánh xe rời khỏi Bạch Dương Lộng Gió. “Liệu cô có thể vui lòng gọi em là “cô Elizabeth” khi cô giới thiệu em với bạn bè ở Chái Nhà Xanh không? Như thế em sẽ cảm thấy mình đã trưởng thành hẳn hoi rồi.” “Cô sẽ làm thế,” Anne nghiêm túc hứa, thầm nhớ đến một cô bé tóc đỏ từng có lần cầu xin người khác gọi cô là Cordelia.

Hành trình Elizabeth đi từ sông Bright tới Chái Nhà Xanh, băng qua một con đường tới quang cảnh mà chỉ đảo Hoàng Tử Edward vào tháng Sáu mới phô diễn được, mang lại cho cô bé một cảm giác mê ly cũng gần như ngang bằng với tâm trạng của Anne vào buổi tối mùa xuân không thể nào quên nhiều năm về trước. Thế giới thật tươi đẹp, khắp nơi là những đồng cỏ dập dờn trong gió, và rất nhiều điều bất ngờ đang ẩn nấp tại mọi ngóc ngách. Cô đang được ở cạnh cô Shirley yêu quý; cô sẽ được giải phóng khỏi bà giúp việc suốt hai tuần liền; cô có một chiếc váy kẻ mới màu hồng cùng một đôi giày cao cổ mới màu nâu đáng yêu. Gần như thể Ngày Mai đã ở đó… với mười bốn Ngày Mai nối tiếp theo sau. Đôi mắt Elizabeth long lanh mơ màng lúc cỗ xe ngựa rẽ vào con đường nhỏ dẫn tới Chái Nhà Xanh đang nhuộm sắc hồng của những bông hoa hồng dại.

Ngay khi Elizabeth đặt chân tới Chái Nhà Xanh, thế giới của cô bé dường như đã đổi thay một cách diệu kỳ. Suốt hai tuần lễ, cô bé được sống trong một thế giới đầy lãng mạn. Chỉ cần bước ra ngoài cánh cửa là ta sẽ nghiễm nhiên đặt chân vào một sự lãng mạn nào đó. Mọi chuyện chắc chắn sẽ xảy ra ở Avonlea… nếu không phải hôm nay thì sẽ là ngày mai. Elizabeth biết cô vẫn chưa hoàn toàn bước vào Ngày Mai, nhưng cô bé cũng biết rõ mình đã ở ngay trên lằn ranh của nó rồi.

Hết thảy mọi thứ bên trong và xung quanh Chái Nhà Xanh dường như đều quen thuộc với cô bé. Đến cả bộ ấm chén in hình nụ hoa hồng của bác Marilla cũng chẳng khác gì một người bạn cũ. Các căn phòng nhìn cô bé như thể từ trước đến giờ cô vẫn luôn thân thuộc và yêu quý chúng; vạt cỏ kia xanh hơn màu xanh của mọi vạt cỏ ở bất kỳ nơi nào khác; còn những người sinh sống tại Chái Nhà Xanh quả đúng là kiểu người sinh sống ở Ngày Mai. Cô yêu quý họ và được họ yêu quý. Davy và Dora ngưỡng mộ cô và chiều chuộng cô hết mực; bà Marilla và bà Lynde rất vừa lòng về cô bé. Cô bé gọn gàng ngăn nắp nhé, cô bé lại rất ra dáng quý cô nhé, và cô lại lễ phép với người lớn nữa. Mọi người đều biết Anne không thích các phương pháp của bà Campbell, nhưng có thể nhìn thấy rõ ràng bà đã dạy dỗ cháu mình đâu ra đấy.

“Ôi, em chẳng muốn đi ngủ gì cả, cô Shirley ạ,” Elizabeth thì thầm khi cả hai cô cháu đã nằm trên chiếc giường trong chái nhà nhỏ, sau cả một buổi tối hạnh phúc vô ngần. “Suốt cả hai tuần lễ tuyệt vời này, em không muốn ngủ bất kỳ giây phút nào hết. Giá như trong thời gian ở đây, em có thể chẳng cần ngủ nghê gì hết.” Cô bé thao thức mất một lúc. Thật tuyệt vời xiết bao khi được nằm đây lắng nghe tiếng sấm ầm ì tráng lệ mà theo lời cô Shirley thì chính là âm thanh của biển cả. Elizabeth thích âm thanh đó, và thích cả tiếng gió đang thở dài quanh những mái hiên. Elizabeth vốn luôn thường trực nỗi “sợ bóng đêm”. Ai mà biết được liệu có thứ kỳ dị nào sẽ từ trong bóng tối nhảy xổ vào ta hay không? Nhưng giờ thì cô bé không còn e sợ nữa. Lần đầu tiên trong đời, đêm tối dường như đã trở thành một người bạn của cô.

Cô Shirley đã hứa là ngày mai hai cô cháu sẽ ra biển, ngâm mình trong những con sóng bạc đầu mà trên đường đánh xe ngang qua ngọn đồi cuối cùng, hai cô cháu nhìn thấy đang vỡ tung sau những cồn cỏ xanh mướt của Avonlea. Elizabeth có thể nhìn thấy chúng đang xô về, lớp sau dồn lớp trước. Trong đó có một con sóng buồn ngủ tối đen mạnh mẽ… nó chồm lên cuốn lấy cô bé… Elizabeth chìm vào giữa những con sóng đó mang theo tiếng thở dài đầy khoan khoái.

“Ở… đây… thật… quá… dễ… dàng… bộc… lộ… tình… yêu… dành… cho… Chúa,” là suy nghĩ tỉnh táo cuối cùng của cô bé.

Nhưng trong thời gian ở Chái Nhà Xanh, đêm nào cô bé cũng thao thức một lúc lâu, suy nghĩ về đủ thứ chuyện trên đời, tận sau khi cô Shirley đã chìm sâu vào giấc ngủ. Tại sao cuộc sống ở Thường Xuân lại không thể giống với cuộc sống ở Chái Nhà Xanh được nhỉ? Elizabeth chưa từng sống ở nơi nào cho phép cô bé thích gây ồn ào lúc nào cũng được. Mọi người ở Thường Xuân luôn phải đi lại nhẹ nhàng… nói năng nhẹ nhàng… thậm chí, như trong cảm nhận của Elizabeth, đến suy nghĩ cũng phải nhẹ nhàng nốt. Có nhiều khi Elizabeth chỉ khát khao được hét toáng lên một lúc lâu.

“Ở đây, cháu có thể thỏa sức muốn làm ồn như thế nào thì làm,” Anne nói với cô bé. Nhưng lạ thật đấy… bây giờ mặc dù chẳng có gì ngăn cản nhưng cô bé lại chẳng muốn hò hét nữa. Cô bé muốn đi lại thật nhẹ nhàng, bước đi một cách êm ái giữa hết thảy những sự vật đáng yêu đang quây quần xung quanh cô. Tuy vậy, trong thời gian lưu lại Chái Nhà Xanh, Elizabeth đã học được cách cười đùa. Và đến lúc quay trở về Summerside, cô bé đã mang theo rất nhiều ký ức vui vẻ, và cũng để lại sau lưng nhiều ký ức vui vẻ chẳng hề kém cạnh. Đối với những cư dân của Chái Nhà Xanh, suốt nhiều tháng sau đó, họ dường như vẫn cảm thấy Chái Nhà Xanh tràn ngập những ký ức về Elizabeth bé bỏng. Đối với họ, cô bé vẫn là “bé Elizabeth”, dẫu rằng Anne đã nghiêm trang giới thiệu cô là “cô Eliazabeth”. Cô mới bé bỏng làm sao chứ, mái tóc mới vàng óng làm sao chứ, trong mới giống tiểu tiên làm sao chứ, đến độ họ chẳng thể có bất kỳ hình dung nào khác về cô ngoài hình ảnh “bé Elizabeth”… bé Elizabeth đang nhảy múa giữa những khóm hoa loa kèn tháng Năm trắng muốt trong vườn dưới ánh chiều chạng vạng… cuộn mình đọc truyện cổ tích trên cánh cây táo cổ thụ Nữ Công Tước, hoàn toàn tự do… bé Elizabeth chìm lấp nửa người trong một cách đồng mao lương vàng khiến mái tóc vàng óng của cô bé dường như chỉ là một bông mao lương vàng to hơn mà thôi… đang săn đuổi những con bướm đêm màu xanh bạc hay cố gắng đếm đom đóm trên đường Tình Nhân… lắng nghe bầy ong nghệ bay vù vù vào khóm hoa chuông… đang được Dora cho ăn dâu trộn kem trong hầm dự trữ hay cùng Dora ở trong sân sau ăn những quả lý chua chót… “Những quả lý chua đỏ chót mới xinh đẹp làm sao chứ, phải không chị Dora? Cứ như đang ăn ngọc ngà châu báu ấy nhỉ?”… bé Elizabeth đang hát một mình dưới bóng cây dương xỉ bị ma ám… với những ngón tay thơm ngát bởi hái những “bông hồng cải bắp” to mập mạp khổng lồ treo lơ lửng trên thung lũng có dòng suối vắt qua… “Cháu nghĩ vầng trăng có đôi mắt lo lắng, phải vậy không bà Lynde?”… đang cay đắng nức nở vì một chương truyện dài kỳ được đăng tải trên tạp chí của Davy đã để nhân vật nam chính rơi vào tình thế sầu thảm… “Ôi, cô Shirley, em tin chắc anh ấy sẽ chẳng bao giờ sống sót nổi qua chuyện này đâu!”… bé Elizabeth nằm co tròn, hồng hào dễ thương như một bông hồng dại sau giấc ngủ ban trưa trên chiếc ghế sofa trong bếp giữa đàn mèo con của Dora đang cuộn mình xung quanh cô… đang cười ngặt nghẽo khi chứng kiến gió thổi tốc ngược đuôi lũ gà mái già đứng đắn… bé Elizabeth liệu có khi nào được cười vui vẻ như thế chưa?... đang giúp Anne rắc đường lên bánh nướng, giúp bà Lynde cắt vải để may tấm chăn mới có hình hoa văn “dây thép kiểu Ailen”, giúp Dora lau chùi các chân nến đồng lâu đời cho đến khi người ta có thể soi gương vào đó được… đang dùng một cái vòng sắt cắt những chiếc bánh bích quy bé xíu xiu dưới sự chỉ bảo của bà Marilla. Thế đấy, hễ cứ ngó chỗ nào nhìn cái gì là y như rằng các cư dân của Chái Nhà Xanh lại nhớ ngay đến bé Elizabeth.

“Không biết liệu có bao giờ mình còn được trải qua hai tuần hạnh phúc như thế này một lần nữa không,” bé Elizabeth nghĩ thầm trên con đường rời khỏi Chái Nhà Xanh. Con đường dẫn tới ga tàu hỏa xinh đẹp y như hai tuần trước đây, nhưng suốt nửa chặng đường Eliazabeth chẳng thể nhìn ngắm được gì vì mắt vẫn đang mờ lệ.

“Lúc trước, có nói gì thì tôi cũng chẳng tin nổi mình sẽ nhớ nhung một đứa trẻ đến mức này,” bà Lynde nói.

Khi Elizabeth đã đi rồi, Katherine Brooke mang theo con chó đến ở cho tới hết hè. Hồi cuối năm học, Katherine đã từ nhiệm ở trường trung học và dự định mùa thu tới sẽ đến Redmond học một khóa thư ký tại trường Đại học Redmond. Anne đã khuyên cô làm thế.

“Tôi biết cô sẽ thích nó trong khi cô chẳng bao giờ yêu thích công việc giảng dạy,” Anne nói vào một buổi tối họ đang ngồi bên gốc dương xỉ giữa cánh đồng cỏ ba lá, ngắm nhìn bầu trời hoàng hôn huy hoàng tráng lệ.” “Cuộc sống nợ tôi nhiều hơn những gì nó đã trả cho tôi, và tôi sẽ bước ra ngoài đời để đòi bằng được,” Katherine kiên quyết nói. “Tôi cảm thấy mình trẻ hơn rất nhiều so với độ này năm ngoái,” cô bật cười bổ sung.

“Tôi tin chắc cô làm thế này là tốt nhất, nhưng tôi chẳng hề thích thú viễn cảnh Summerside và trường trung học thiếu vắng cô. Đến năm sau, phòng tháp sẽ như thế nào đây khi chẳng còn những buổi tối chúng ta chuyện trò tranh luận, chẳng còn hàng bao nhiêu tiếng đồng hồ chúng ta bày những trò ngốc nghếch, biến tất cả mọi người mọi chuyện thành một trò đùa?”