Anh thở dài, rút khăn mùi xoa trong túi ra đưa cho tôi, rồi suy tư nhìn ra cửa sổ, nói: “Em còn nhỏ, có một số chuyện em không hiểu. Dù sao đi nữa, tôi cũng là người đã có gia đình. Huống hồ, tôi đối với em quả thực cũng không có ý gì khác.” Đột nhiên anh ấy chuyển cái nhìn về tôi, nói: “Em có biết không? Em chỉ hơn con gái tôi có tám tuổi thôi.” Tôi đáp, “Em biết, em biết anh đối với em không có ý gì khác. Em cũng biết anh đã có gia đình, có vợ con, nhưng em không thể kìm chế những suy nghĩ của mình. Lẽ nào anh có thể kìm chế được những suy nghĩ của anh? Không ai có thể quản lý được suy nghĩ của mình đâu.”

Giang Thuần không nói gì, bắt đầu kể từng tí một chuyện giữa anh ấy và vợ. Tim tôi đập thình thịch, thực tình tôi cũng không nghe được nhập tâm… Thời gian trôi rất mau, thoắt một cái đã tới chín giờ tối. Anh ấy nhìn đồng hồ, kêu quá muộn, muốn tiễn tôi về nhà. Tôi lắc đầu kêu còn chuyến xe bus cuối cùng, không cần anh ấy tiễn. Rồi tôi chỉ vào cái khăn mùi xoa vừa lấy lau nước mắt, kêu muốn lấy cái này. Anh ấy khẽ lắc đầu, trên mặt lộ rõ nụ cười bất lực. Nhưng ngay cả nụ cười đó cũng thật mê hồn. Lúc sắp giã từ, tôi nhận lời với anh ấy rằng sẽ cố quên anh ấy thật nhanh. Để trao đổi điều kiện, anh ấy cũng nhận lời sẽ mời tôi đi ăn cơm khi có thời gian. Thực ra nếu một người đàn ông không muốn có bất kì sự phát triển quan hệ nào với người phụ nữ, tốt nhất họ cũng không muốn nhận lời những điều kiện như vậy. Vì có một sẽ có hai. Điều là sự thật. Đàn ông và đàn bà là vật rất dễ cháy nhưng lúc đó Giang Thuần hoàn toàn không tính tới những việc như vậy. Có lẽ do anh ấy quá tự tin hoặc là vì mới từ chối tôi nên nảy sinh cảm giác không nỡ. Đàn ông thường dùng những đặc ân nhỏ kiểu như “làm bạn bè bình thường” để an ủi một phụ nữ mà anh ta không muốn. Giang Thuần tự nhiên cũng không nằm ngoài.

Thế nên trong hai năm đầu, chúng tôi cứ qua lại khổ sở như vậy. Chúng tôi đã qua thời kỳ là bạn bè thông thường, đã trở thành tri kỉ không có gì không tâm sự. Từ mỗi lần tâm tình, tôi bắt đầu hiểu về anh ấy hơn, hiểu rõ nội tâm anh ấy và những điều chưa biết. Chỉ có mình tôi thấy rõ nhất, thực ra mấy năm qua, lòng tôi đối với anh ấy không hề thay đổi. Tôi chỉ đang chờ đợi, chờ đợi một cơ hội ập tới. Trải qua biết bao sóng gió, cuối cùng tôi cũng đợi được đến đêm đó. Để thuận tiện qua lại với Giang Thuần và cũng để che đậy bí mật của mình, một năm trước, tôi đã dọn ra khỏi nhà sống riêng. Cha mẹ tôi ngăn cản tôi không được. Huống hồ em trai tôi đi lính đã về, nhà cửa trong nhà quả thực chật chội. Thế nên gia đình cũng không quá phản đối. Đầu tiên tôi xin đăng kí ở trong kí túc xá của cơ quan, sau đó khu nhà kí túc xá bị phá đi để xây lại. Tôi chuyển ra ngoài thuê nhà. Đương nhiên lúc đó chúng tôi đã trở thành một cặp bạn trai – bạn gái cực kỳ thân thiết, nhưng chưa ai dám phá vỡ giới hạn cuối cùng. Anh ấy thường tới căn hộ thuê của tôi, nấu cơm tối cho tôi. Nhìn dáng anh ấy thắt tạp dề tất bật ở bếp, tôi chẳng cần ăn gì cả, đã hạnh phúc tới mức ngất đi.

Sinh nhật hai mươi tư tuổi của tôi là do anh ấy tổ chức. Anh ấy luôn kêu tôi là “a đầu”, nào là a đầu khi nào mới gả chồng đây, để anh đỡ mệt. Tôi hỏi, “Anh mệt gì chứ, chẳng phải chỉ muốn tống em đi nhanh nhanh sao.” Anh ấy cười, nói, “Chúng ta là người của hai thế hệ rồi. Em không biết sao? Lẽ ra em phải gọi anh là chú.” Tôi đáp “Em không biết. Em chỉ biết anh là đàn ông, em là đàn bà.” Anh ấy im bặt, nhìn tôi chằm chằm, rồi giả bộ thoải mái nói, “Đáng chết đáng chết, chưa kịp chuẩn bị quà sinh nhật cho em.” Tôi nói em không cần quà gì, chỉ cần anh không đẩy em ra, để mỗi lần sinh nhật, em đều có thể nhìn thấy anh là được. Nói rồi nước mắt tôi lại đầm đìa. Anh ấy có vẻ hơi mất bình tĩnh, không ngừng xoa đầu tôi, không ngừng mắng tôi ngốc. Tôi đáp, em ngốc đấy. Đồ ăn trên bàn để lạnh ngắt không ai đụng đũa. Lúc đó đã bảy giờ tối. Tôi biết một lúc nữa anh ấy phải về, lòng khó chịu không tả nổi. Nếu là lúc thường ngày thì cũng thôi, nhưng hôm nay, hôm nay là sinh nhật tôi mà. Tôi nhìn anh, không gian như ngưng đọng đầy đau buồn. Những ngày tháng như vậy thật không biết bao giờ mới đến tận cùng? Tôi nhấp một li rượu, ra vẻ thoải mái, nói, “Anh nói không sai, nên lấy chồng thôi.”

Anh gật đầu, nói, “Đúng vậy, nếu không lấy nhanh sẽ chả có ai thèm nữa.” “Không ai thèm nữa…”, tôi cười nhắc lại lời của anh. Hôm đó chúng tôi cũng đều uống hơi say. Khi tôi lao mạnh đầu ngực anh, tôi cảm nhận được tim anh đập thình thịch, người anh khẽ rùng mình. Đúng vậy vì trước đó, chúng tôi chưa hề gần gũi nhau tới vậy. Anh ấy luôn tôn trọng tôi nhưng từ thời khắc đó, cơ thể vốn lặng lẽ như nước như thể thực sự bắt đầu bị thiêu cháy. Tôi đã cảm nhận được ngọn lửa thiêu đó và nghĩ rằng có lẽ hôm nay là ngày đầu tiên tôi trở thành đàn bà. Thế nên tôi ngẩng đầu lên nhìn anh, gắn chặt môi lên mặt anh không chút phòng ngự kịp… Đó là nụ hôn đầu của tôi, cũng là đêm tình ái đầu tiên của tôi mặc dù tôi đã hai mươi tư tuổi. Anh ấy là người đàn ông đầu tiên của tôi. Người đầu tiên và cũng là người cuối cùng, người duy nhất suốt ngần đấy năm.

Sau một trận hôn hối hả, phảng phất như thể cái dấu của chính quyền đóng xuống, thoắt một cái đã đóng tôi vào hạng mục của anh, trở thành người của anh. Có một cảm giác ngất ngây như ngã chúi xuống, nhưng lại như thể đang ngồi trên một tấm lụa cứ tụt mãi xuống đáy hun hút… Tất cả diễn ra rất tự nhiên. Tôi thuận theo anh mà nước mắt rơi lã chã. Đàn ông không từ chối người đàn bà thích mình. Mọi thứ cần chẳng qua chỉ là vấn đề sớm muộn về thời gian mà thôi. Tôi không có yêu cầu nhiều, chỉ muốn được ở bên anh. Giờ đây, cuối cùng tôi đã trở thành người đàn bà của anh… Nghĩ tới đó, tôi nằm trong lòng anh, hoan hỉ rơi nước mắt. Nhưng xong việc, anh lập tức ân hận, trách mình uống quá nhiều rượu và cương quyết mặc quần áo đòi về. Đối với tôi, đó rõ ràng là sự ô nhục lớn lao.

Tôi vừa hạnh phúc tới cực điểm lại rơi xuống tuyệt vọng tới cực điểm. Ô nhục đến vậy. Tôi thấy trái tim tôi thậm chí còn đáng thương hơn cả cơ thể trần trụi dưới lớp chăn của tôi. Đó là một dạng cảm giác không thể nào che đậy nổi. Anh ấy chỉ buông ra ba từ lạnh lùng: xin tha thứ. Tôi ngượng ngùng tới mức chỉ muốn lập tức chết quách đi cho xong. Hỏi anh, Anh rút cục coi em là cái gì đây? Anh ấy nói, anh đáng chết, không nên làm chuyện đó. Anh ấy còn nói có lỗi với vợ và cũng có lỗi với tôi…

Hoàn toàn không phải là đêm đầu tiên mà tôi hằng mong đợi. Mơ ước thật đẹp, nhưng tan vỡ cũng rất nhanh. Sau đó, để giải quyết tình cảm ngoài hôn nhân này, chúng tôi đã nói chuyện với nhau rất nhiều lần. Lần nào cũng đầy mâu thuẫn và nước mắt, những lần nói chuyện dằng dai không biết vô số lần nhưng vẫn không kết thúc. Trong những lần ân hận và suýt chia tay tới nơi, chúng tôi lại ôm lấy nhau hết lần này tới lần khác. Trong tác phẩm Mẫu đơn đình đã có một câu: tình cảm một khi đã xảy ra thật khó thu lại nổi. Câu này áp dụng với chuyện tôi và anh ấy quả thật chính xác. Luôn là tôi theo đuổi anh ấy, lần nào cũng vậy. Từ lúc bắt đầu tới bây giờ, anh ấy luôn là kẻ bị động. Bị động cần tôi, bị động tiếp nhận tôi, bị động thừa nhận. Tôi cho rằng sau này chúng tôi ắt có tương lai. Không có ai lại nỗ lực vì một kết quả không tồn tại. Chẳng phải có những nhân vật văn học phải chờ đợi mòn mỏi tới gần hai mươi năm mới có được kết quả viên mãn, được sống với người mình yêu thương sao.

Trong mắt tôi, Giang Thuần luôn là một người đàn ông rất vất vả. Đó cũng là nguyên nhân khiến tôi không nỡ rời bỏ anh. Tuy tôi nhỏ hơn anh rất nhiều nhưng tôi rất chiều chuộng anh, cũng biết thông cảm. Có khi ngay cả anh ấy cũng nói, thực ra vợ anh ấy mới giống như con gái anh ấy. Còn như tôi rất nhiều lúc lại giống như chị gái anh ấy. Sự lưu luyến giữa một người với một người khác có lúc lại hoàn toàn không hề liên quan tới tuổi tác.

Tôi quen anh ấy hai mươi năm, dù là bạn tình, mà dù là vợ chồng đi nữa, tôi nghĩ hẳn cũng có những mệt mỏi khó nói với nhau. Có lúc ngay cả anh ấy hỏi tôi, “Em xem anh già thế này rồi, em còn cứ ở vậy vì anh làm cái gì? Nếu không lấy ai đi, sẽ thực sự không lấy nổi ai nữa đâu.” Tôi chỉ cười đáp, “Gả không được thì không gả nữa. Đợi tới khi nào anh già rồi, bên cạnh không còn người thân nào nữa, em tới hầu anh không được sao?” Tôi nói như vậy rất thật lòng. Chỉ cần có một ngày như vậy, tôi nguyện tiếp tục chờ đợi không hề oán thán hay ân hận. Trong chuyện này, tôi chưa bao giờ ép buộc anh ấy, cũng không hề ép anh ấy li dị, luôn tránh cho anh ấy những chuyện khó xử.

Lúc đó anh ấy còn chưa xét nghiệm ra căn bệnh này. Khi thực sự tìm ra được bệnh là vào mùa hè năm ngoái. Từ lúc phát hiện tới lúc anh ấy mất, thời gian chưa đầy nửa năm. Thực ra tôi vẫn đang chờ đợi. Tôi từng nghĩ thầm rằng vợ anh ấy chắc chắn không thể chăm sóc nổi anh ấy. Tôi còn trẻ, tương lai nếu vợ anh ấy có mệnh hệ nào, ít nhất anh ấy còn có tôi. Cứ ngỡ rằng người đi trước là vợ anh ấy, đâu ngờ rằng lại là anh. Sức khỏe anh ấy luôn tốt như vậy. Ai ngờ nổi vừa phát hiện ra đã là bệnh hiểm nghèo nhất, không tài nào cứu nổi. Nhưng giờ nói gì đi nữa cũng có tác dụng gì chứ? Lần cuối cùng tôi đi thăm anh ấy, là một tuần trước khi anh ấy mất. Đương nhiên tôi đến với tư cách bạn bè. Con gái anh ấy cũng tới. Sau đó con gái anh ấy ra ngoài rót nước, tôi vội tới trước giường bệnh, hàng nghìn lời muốn nói mà tôi không sao nói nổi lên lời. Nhưng anh ấy lại nhẹ nhàng nói với tôi một câu, “Sao gầy thế?” Đôi mắt anh ấy tràn đầy tình yêu thương, như hồi tôi nằm viện, như hồi anh ấy tới thăm phòng bệnh của tôi.

Nhưng đó là người đàn ông duy nhất mà tôi yêu, là mối tình duy nhất. Anh ấy nằm đó, không khác gì những ông già bị bệnh khác, mặt xám tro, hết sinh khí. Tôi nhìn thấy sinh mạng anh như chảy ra khỏi cơ thể anh từng tí một, không tài nào lấy lại được… Đáng tiếc là con gái anh lúc đó đã lấy nước về. Ông trời cũng biết tôi mong được ở thêm bên cạnh anh, ôm anh như thế nào, lau nước mắt cho anh, hôn lên trán anh, nói với anh đừng sợ hãi, còn em đây, em sẽ ở bên anh. Dù anh đi tới bất cứ nơi đâu, em cũng đi theo anh. Nhưng tôi không thể. Ông trời không cho tôi cơ hội và tư cách như vậy. Ai bảo tôi là một người tình không danh phận cơ.

Từ bệnh viện đi ra, tôi khóc suốt dọc đường. Cũng may ngoài cổng bệnh viện luôn có người khóc tới hết hơi, vì nơi đây là nơi giã biệt cuộc sống và cái chết. Mỗi người đều sinh ra ở đây và cuối cùng đã được mặc định ở đây mà giã biệt. Ai cũng có ngày này, ai cũng có cả. Vào tối anh ấy ra đi, tôi cũng sớm có linh cảm, ngủ không được. Khi trở dậy lấy nước uống đã đánh vỡ cái phích… Tôi sống một mình bên ngoài bao nhiêu năm, chưa bao giờ cảm thấy sợ hãi nhưng tối đó, tôi thực sự cảm thấy sợ hãi đến vậy. Không chỉ sợ hãi, mà tôi còn thấy rất lạnh, như thể toàn thân đang ở trong một hố băng đen ngòm, chờ ngày phán quyết.

Khi nhận được tin chính xác đã là chuyện của ngày hôm sau rồi. Trên báo đã đăng cáo phó, thông báo cho mọi người biết thời gian của lễ truy điệu… Tất cả như vừa tỉnh một giấc mơ. Hai mươi năm tươi trẻ của tôi, tình cảm của tôi như một lượt bỏ đi, để lại một con số không to tướng. Thậm chí trong cả căn phòng nhỏ của mình, tôi cũng không có cơ hội lập bàn thờ cho anh. Tôi chỉ có thể giấu anh vào trong trái tim mình, trước đây khi còn sống cũng vậy, sau khi chết cũng thế. Điều duy nhất khiến tôi còn cảm thấy được an ủi rằng căn hộ mà tôi đang ở hiện nay là tiền anh ấy cùng góp giúp tôi mua. Đó là nơi duy nhất mà tôi dùng tiền của anh ấy. Nhưng ngoài khoản trả đợt đầu, các đợt thanh toán sau vẫn do tôi tự trả. Sau đó con gái anh ấy đi du học, cần tiền. Tôi nói trả lại tiền nhưng anh ấy không chịu, tôi cũng không ép. Vì nói thật, tôi cũng muốn có một nơi như thế này, viết đầy những đoạn kí ức giữa hai chúng tôi ở bên nhau. Dù cái gia đình này là giả, không được xã hội thừa nhận, nhưng chí ít trong sâu thẳm trái tim, đây cũng là những suy nghĩ cuối cùng mà anh ấy dành cho tôi. Còn có một chuyện mà anh không hề hay biết. Đó là khi tôi và anh có quan hệ thân mật rồi, tôi đã một mình tới bệnh viện làm phẫu thuật. Tuy anh ấy rất muốn có con nhưng điều đó không hề hiện thực, cũng đem lại cho anh ấy những phiền toái. Anh ấy đang trên con đường tiền đồ được chọn làm chủ nhiệm khoa trong bệnh viện. Tôi không muốn vì tôi mà liên lụy tới anh ấy.

Nói tới cha mẹ tôi, đều là những người ngoài bảy mươi tuổi rồi. Họ không an tâm nhất chính là tôi. Tôi từng nói chuyện của con, cha mẹ đừng hỏi nữa, suốt đời này, con cũng không lấy ai đâu. Người già khi nghe những lời nói này của tôi đều bất lực lắc đầu. Thực ra từ phút giây tôi làm phẫu thuật tuyệt đường sinh nở vì anh ấy, tôi đã coi nhẹ mọi thứ rồi. Trước đó tôi luôn nghĩ một lòng một dạ thờ phụng anh ấy. Nhưng giờ anh ấy đã đi rồi, có thể tôi sẽ dọn về sống cùng cha mẹ tôi. Tuy tôi không thể dành cho họ niềm vui sướng mà họ ao ước nhưng chí ít tôi cũng có thể chăm sóc cha mẹ những năm tháng cuối đời an bình. Con biết con có lỗi với cha mẹ. Những năm qua, con đã trả giá quá nhiều nhưng tới cuối cùng như thể ai đó cũng đều có lỗi. Đó là một món nợ lộn xộn, mãi mãi không thể trả hết.

Một người đã chết rồi, mọi thứ có liên quan, bao gồm cả tình cảm cũng đã tới lúc cần phải đi tới điểm kết, người ta thường dùng cách nói như vậy để hình dung những hoài niệm của mình đối với kẻ thù. Mọi người nói, anh ấy sẽ sống mãi trong lòng tôi. Thật ra đó là lời an ủi vô cùng giả tạo. Người đã không còn nữa, sống trong lòng cũng có ích gì?

Sau khi Giang Thuần mất, tôi đã nghĩ rất nhiều. Anh ấy từng nói, chúng ta không phải là người cùng đi trên một con đường. Về chuyện này, tôi chưa bao giờ phản đối. Lúc đó tôi chỉ muốn dùng thời gian để chứng minh tất cả. Ai khiến khi tôi gặp anh ấy, anh ấy đã là người có vợ con cơ chứ. Vì khi còn sống, yêu nhau không được danh chính ngôn thuận nên sau khi chết, tôi cũng bị tước mất cái quyền đau thương một cách danh chính ngôn thuận. Đó là điều mà trước kia tôi chưa từng nghĩ tới. Hai mươi năm qua, tôi cứ ngỡ mình không cần gì cả. Nhưng kỳ thực tôi vẫn cần. Tôi muốn lấy thời gian còn lại của anh ấy, nhưng ông trời cuối cùng cũng không chịu nhận lời với tôi. Anh ấy vẫn luôn là của vợ anh ấy, dẫu cho tới chết. Tuy tôi tạm thời có được anh ấy nhưng sức mạnh đó tuyệt đối không đủ để tách rời anh ấy ra khỏi vợ mình, chỉ vì anh ấy không yên tâm về cô ấy. Còn tôi thì sao? Tôi cứ đi theo anh không danh không phận, nhìn anh ấy đóng vai một người chồng toàn mỹ, một ông bố hạnh phúc trước mặt người khác. Đã thế tôi còn hi sinh cả tuổi thanh xuân tươi đẹp của mình. Tôi muốn gì đây? Đó cũng chính là điều khiến tôi day dứt khôn nguôi.

Mấy ngày trước tôi xem một tiết mục truyền hình, thấy họ nói rằng day dứt mới chính là tình yêu. Nghĩ đi nghĩ lại, có lẽ người mà anh ấy yêu từ trước đến nay không phải là tôi, vì anh ấy không hề day dứt về tôi. Còn tôi, vẫn thật lòng yêu anh ấy. Khi anh ấy mất, anh ấy đã là một ông già sáu mươi tuổi, còn tôi cũng là một phụ nữ trung niên bốn mươi tuổi rồi. Không ai hay biết quan hệ giữa hai chúng tôi. Chúng tôi luôn cực kỳ cẩn thận giữ cho nhau. Anh ấy là tất cả của tôi nhưng tôi chỉ là một tàn hoa trong cuộc sống của anh ấy. Đương nhiên điều này cũng không thể trách anh ấy được. Đó là chuyện mà tôi tự nguyện.

Tôi cũng tới lễ truy điệu của anh ấy, nhìn vợ anh ấy cùng cô con gái xinh đẹp mang thần sắc rất giống anh ấy. Họ đứng cạnh nhau, nhận những lời an ủi của mọi người. Đó là một cảm giác thật đáng sợ, cũng tức là khán giả và diễn viên như tất thảy đều không nhìn thấy bạn, như thể tôi không liên quan tới nhân vật chính. Bi thương biết bao. Thì ra người đàn ông mà tôi yêu đó chưa bao giờ thuộc về tôi. Từ trước đã vậy, bây giờ cũng vậy và sau này càng không. Tôi đã nuốt vào nhau rồi vẫn phải nhả ra. Chính thời khắc đó, tôi mới biết tôi chẳng là gì cả, cũng chẳng có gì cả. Mất mát to lớn này vĩnh viễn lớn hơn những đau khổ khi tôi mất anh. Tôi rất sợ cảm giác mình chẳng là gì cả. Tôi luôn nghĩ có cái gì đó buộc chúng tôi lại với nhau mới tốt, nhưng cuối cùng ngay cả chính mình, tôi cũng làm mất đi…