CHƯƠNG
16: TẠO QUYẾT TÂM MẠNH MẼ TỨC THÌ

CẢM XÚC
LÀM CHỦ CUỘC SỐNG

Đến lúc này, bạn đã biết được nhiều phương
pháp, kỹ thuật để học hiệu quả hơn và đạt điểm cao. Bạn cũng đã biết được cách
xác định những mục tiêu lớn lao cũng như cách lên kế hoạch hành động. Liệu điều
này có nghĩa là bạn chắc chắn sẽ bắt tay vào hành động không?

Bạn có thể tự nhủ: "Vâng, tôi biết rằng
tôi phải bắt đầu lên kế hoạch học tập, tận dụng phương pháp đọc sách hiệu quả,
lập Sơ Đồ Tư Duy... Nhưng không hiểu sao tôi vẫn không cảm thấy có động lực để
hành động? Tôi cảm thấy chán nản. mệt mỏi, lười biếng và bất lực".

Là con người, chúng ta thường hành động theo
lí trí hay cảm xúc? Câu trả lời là cảm xúc. Cảm xúc luôn vượt trên lí trí chúng
ta. Có rất nhiều việc chúng ta biết là nên làm, nhưng chúng ta vẫn cảm thấy
không muốn làm và rồi không làm. Nhiều lần chúng ta biết là nên ngưng xem tivi
để bắt đầu làm bài tập nhưng chỉ đơn giản là chúng ta không muốn làm bài tập.
Mặc dù nhiều người biết là việc hút thuốc có hại và có thể giết chết họ, họ vẫn
tiếp tục hút thuốc. Tại sao thế? Tại vì họ cảm thấy thoải mái khi hút thuốc.

Khi bạn cảm thấy chán nản, lười biếng hay bất
lực, có nhiều khả năng là bạn không muốn làm gì cả. Bạn có thể sẽ vứt sách sang
một bên và nằm lăn ra giường. Tuy nhiên, khi bạn cảm thấy có động lực hoặc phấn
chấn, bạn sẽ hoàn thất công việc ngay lập tức.

Bạn đã nhận ra cảm xúc chế ngự hành động của
chúng ta như thế nào chưa? Nếu bạn có thể học cách làm chủ cảm xúc, bạn sẽ có
thể làm chủ hành động cũng như kết quả đạt được.

CHÚNG TA CÓ THỂ LÀM CHỦ CẢM XÚC

Đáng tiếc, nhiều học sinh cảm thấy bất lực vì
họ nghĩ rằng họ không thể làm chủ cảm xúc. Họ chấp nhận những cảm xúc đang có,
để chúng chế ngự hành động và cuộc sống của họ.

Ví dụ, nếu thầy cô la mắng họ hoặc họ xung đột
với bạn bè, họ sẽ rơi vào tình trạng thất vọng não nề và không thể học được.
Nếu học được thầy cô khen ngợi hoặc làm bài kiểm tra tốt, họ sẽ cảm thấy phấn
chấn, vui vẻ để học. Tệ hơn nữa, vào một số ngày khi thức dậy, họ tự nhiên cảm
thấy chán nản, lười biếng. Vào một số ngày khác, họ lại thức dậy với cảm giác
rất hăng hái, phấn khởi.

Sự thật là chúng bị cảm xúc chế ngự mọi lúc
mọi nơi. May mắn thay, cảm xúc không giống như vi khuẩn lây lan từ người này
sang người khác, mà tự chúng ta tạo ra cảm xúc cho riêng mình. Nếu bạn cảm thấy
chán nản lười biếng, đó là vì bạn tạo ra cảm xúc ấy. Nếu bạn cảm thấy hăng hái
phấn chấn, đó cũng là vì bạn tạo ra cảm xúc ấy. Và nếu chúng ta tạo ra cảm xúc,
chúng ta có thể thay đổi chúng.

Cho nên, thậm chí nếu cha mẹ la rầy bạn hoặc
bạn làm bài thi một cách tệ hại, bạn cũng luôn có thể tự đặt cho mình vào trạng
thái sung mãn phấn khởi để hành động một cách tích cực. Trước khi chúng ta có
thể học cách kiềm chế và thây đổi cảm xúc, bạn hãy cùng tìm hiểu làm thế nào mà
chúng ta tạo ra cảm xúc từ đầu.

CẢM XÚC ĐƯỢC TẠO RA NHƯ THẾ NÀO?

Yếu tố nào quyết định cảm xúc của chúng ta?
cảm xúc được quyết định bởi suy nghĩ và cách chúng ta điều chỉnh cơ thể. Xin
nhắc lại, cảm xúc ảnh hưởng đến hành động và do đó ảnh hưởng đến kết quả của
chúng ta đạt được. Khi chúng ta có những cảm xúc tích cực như hưng phấn, vui
vẻ, chúng ta sẽ hành động tích cực và đạt kết quả tích cực. Khi chúng ta có
những cảm xúc tiêu cực như thất vọng, chán nản, lười biếng, chúng ta sẽ hành
động tiêu cực và nhận lãnh hậu quả tiêu cực. Vậy để thay đổi hành động cũng như
kết quả, chúng ta phải học cách làm chủ cảm xúc thông qua việc làm chủ suy nghĩ
và điều chỉnh cơ thể hợp lý.

CÁCH BẠN ĐIỀU CHỈNH CƠ THỂ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CẢM
XÚC CỦA BẠN

Việc đầu tiên ảnh hưởng đến cảm xúc của bạn là
cách bạn điều chỉnh cơ thể. Cảm xúc của bạn hiện giờ bị ảnh hưởng bởi:

• Tư thế của bạn, vai của bạn đang
  cúi về phía trước hay hướng thẳng ra phía sau.
• Vẻ mặt của bạn, bạn đang mĩm cười
  hay nhăn mặt.
• Nhịp thở của bạn, bạn thở sâu hay
  cạn, chậm hay nhanh.
• Độ căng cơ trên cơ thể và trên mặt
  bạn.
• Giọng điệu, cường độ và âm lượng
  giọng nói của bạn.

Thực sự, với vẻ mặt của bạn hiện giờ cùng với
cách bạn thở và tư thế bạn ngồi đang ảnh hưởng đến cảm xúc của bạn. Tôi muốn bạn
hãy cùng tham gia với tôi vào một số thí nghiệm sau đây. Những thực nghiệm này
nhằm giúp bạn nhận ra được làm thế nào mà vẻ mặt, tư thế, giọng điệu và nhịp
thở có thể ảnh hưởng cảm xúc của bạn.

Thực nghiệm 1:

Bạn hãy ngồi theo tư thế ngồi, thở theo cách
thở và làm vẻ mặt của một người đang cực kỳ chán nản và mệt mỏi. Bây giờ, giữ
nguyên tình trạng đó, tôi muốn bạn hãy để ý tư thế vai của bạn như thế nào? Bạn
đang thở sâu hay cạn? Cơ mặt của bạn đang căng hay lỏng?

Đa số các bạn sẽ đồng ý với tôi rằng vai của
bạn thõng xuống, bạn cúi người về phía trước, thở cạn và chậm. Đồng thời, cơ
mặt bạn lỏng, mắt nhìn xuống. Một phát hiện thú vị đúng không? Trước khi chúng
ta có thể thật sự chán nản và mêt mỏi, chúng ta phải điều chỉnh cơ thể theo một
cách nhất định. Nếu chúng ta không thay đổi cơ thể theo cách đó, chúng ta không
thể nào cảm thấy chán nạn và mệt mỏi được.

Thực nghiệm 2:

Hãy thử thêm một thí nghiệm khác. Tôi muốn bạn
hãy đặt quyển sách xuống rồi đứng lên theo cách đứng, thở theo cách thở và làm
vẻ mặt của một người cực ky sung mãn phấn chấn. Bây giờ, trong lúc cơ thể bạn
đang ở trong trạng thái tuyệt với ấy, tôi muốn bạn hãy cố gắng cảm thấy chán
nản buồn phiền. Đừng buông thõng vai và hãy tiếp tục cười vui vẻ. Đừng gian lận
nhé. Vẫn thở sâu, vẫn giữ nụ cười tươi trên mặt, đứng thẳng vai và mở to mắt.
Trong tư thế này, bạn có thể cảm thấy chán nản buồn phiền được không.

Xin lưu ý rằng, trong thực nghiệm trên, nếu
bạn không hề thay đổi vẻ mặt, tư thế của bạn thì không có cách nào bạn cảm thấy
chán nản được cả. Rõ ràng, để có một cảm xúc nào đó, bạn phải điều chỉnh cơ thể
theo những cách nhất định phù hợp với cảm xúc ấy.

Vậy thì, bất cứ lúc nào bạn cảm thấy lười
biếng mệt mỏi, không muốn bắt tay vào học, bạn chỉ cần đứng dậy, chuyển nhanh
vào trạng thái dồi dào năng lực bằng cách thở sâu, hướng thẳng vai ra phía sau,
rồi cười thật tươi. bạn cũng có thể hét lớn đầy quyết tâm "Tôi cảm thấy
thật sung sức!". Bạn sẽ thay đổi được cảm xúc và hành động ngay lập tức.
Nếu bạn bè, gia đình bạn thấy bạn làm việc này, họ sẽ nghĩ rằng bạn điên. Đừng
bận tâm về họ. Những người thành công làm những việc mà kẻ thất bại không bao
giờ làm.

Đây là một phương pháp đơn giản nhưng vô cùng
hiệu quả. Hãy thực tập việc chuyển đổi bản thân vào một trạng thái đầy năng
lượng bằng cách thay đổi cơ thể của bạn bất cứ lúc nào bạn cảm thấy chán nản,
lười biếng. Càng thực tập nhiều, bạn sẽ càng thành thạo và có thể tự động thay
đổi. Chẳng bao lâu, mỗi khi bạn cảm thấy chán nản, mệt mỏi, tâm trí bạn sẽ tự
động chuyển đổi vào trạng thái quyết tâm mạnh mẽ.

BÀI HỌC TỪ CUỘC SỐNG

Một nghiên cứu được tiến hành tại Trướng Đại
học California vào đầu những năm 1980 liên quan đến một nhóm người bị trầm uất.
Không một liệu pháp trị liệu nào có thể giúp họ thoát khỏi tình trạng này. Tuy
nhiên, khi các nhà nghiên cứu buộc những người này mỉm cười và thở sâu, nhiều
người trong số họ bao nhiêu năm sống trong u uất bắt đầu cảm thấy trạng thái
tinh thần được cải thiện.

SUY NGHĨ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CẢM XÚC CỦA BẠN

Bạn đã biết được cách điều chỉnh cơ thể ảnh
hưởng đến cảm xúc như thế nào. Nhân tố thứ hai ảnh hưởng đến cảm xúc chính là
suy nghĩ của mình. Nếu học được cách điều khiển suy nghĩ, chúng ta có thể làm
chủ được cảm xúc.

Có bao giờ bạn thắc mắc là bạn suy nghĩ như
thế nào không?

Trước khi bạn có thể học cách làm chủ suy
nghĩ, bạn phải hiểu được bạn suy nghĩ như thế nào. Hãy suy nghĩ về việc này.
Bạn suy nghĩ như thế nào?

Ví dụ, hãy nghĩ về một thầy cô mà bạn yêu quý
ở trường.

Khi nghĩ về thầy cô mà bạn yêu quý, trong tâm
trí bạn tồn tại những gì? Bạn có tưởng tượng được hình ảnh của thầy cô đó? Bạn
có đang tự nói với mình rằng "để xem nào", "không biết mình yêu
quý thầy cô nào?" Nếu bạn giống như đa số mọi người, bạn sẽ bắt đầu mường
tượng hình ảnh trong tâm trí và tự động đối thoại với bản thân.

Bạn thấy đó, chúng ta suy nghĩ bằng:

- Mường tượng hình ảnh trong tâm trí.

- Tự nói với bản thân.

Cảm xúc của bạn lúc nào cũng dựa trên những
hình ảnh bạn tạo ra trong tâm trí và cách bạn tự nói với bản thân. Nếu bạn ở
trong trạng thái tồi tệ như buồn phiền thì chỉ đơn giản là do bạn đang tạo ra
những hình ảnh u ám trong tâm trí như cảnh cha mẹ la rầy bạn hoặc bạn bè lừa
dối bạn. Đó cũng là do bạn đang tự nói với bản thân một cách tiêu cực
"Cuộc sống thật tệ hại", "Mình không biết tại sao mình lại ngu
đến thế?", "Mình cảm thấy quá đau đớn".

Ngược lại, khi bạn nhận thấy bản thân trong
trạng thái đầy động lực mạnh mẽ, đó là khi bạn tạo ra những hình ảnh phấn khởi
trong tâm trí về thành công và những lợi ích đạt được. Đó cũng là lúc bạn tự
nói với bản thân "Mình có thể làm được việc này", "Việc này thật
dễ như trở bàn tay", "Mình cảm thấy thật sung sức".

Bây giờ, chúng ta hãy tìm hiểu chính xác làm
thế nào chúng ta có thể kiểm soát được những hình ảnh chúng ta tạo ra và cách
chúng ta tự đối thoại với bản thân.

ĐIỀU KHIỂN SUY NGHĨ THÔNG QUA TỪ

Việc đầu tiên bạn phải học để điều khiển suy
nghĩ là kiểm soát những từ ngữ bạn dùng để đối thoại với bản thân. Trung bình
chúng ta nói chuyện với bản thân hơn 60.000 lần một ngày. Thật đáng tiếc, 80%
những lời nói ấy có tính chất tiêu cực.

Có những từ ngữ tích cực mà khi nói với bản
thân sẽ giúp chúng ta có được trạng thái dồi dào năng lực, thúc đẩy hành động
chúng ta và mang lại kết quả tốt đẹp. Đồng thời, cũng có những từ ngữ tiêu cực
khiến chúng ta cảm thấy tồi tệ và không muốn hành động.

Những từ ngữ tích cực thúc đẩy chúng ta.

Tôi có thể làm được việc này.

Tôi sẽ làm hết sức mình.

Tôi yêu toán học (yêu là một từ có động lực
mạnh mẽ).

Tôi giỏi ngoại ngữ.

Những từ ngữ tiêu cực cần tránh.

Tôi không thể làm được việc này.

Tôi sẽ cố hết sức (cố là một từ thiếu quyết
tâm).

Tôi ghét toán học (từ ghét làm chúng ta suy
yếu).

Tôi dở ngoại ngữ.

BÀI HỌC TỪ CUỘC SỐNG: TỪ NGỮ BẠN DÙNG CÓ THỂ
BẬT/TẮT NÃO CỦA BẠN

Những từ ngữ mà chúng ta tự nói với bản thân
có tác dụng mạnh đến nỗi chúng ta có thể bật tắt não bộ chúng theo đúng nghĩa
đen của việc bật/tắt. Chắc chắn bạn đã gặp trường hợp khi mẹ bạn nhờ bạn lấy
giùm một món đồ trong nhà bếp và bạn trả lời rằng "Con không biết nó ở
đâu". Sau khi mẹ bạn giục đi tìm nó, bạn đi vào bếp, trong đầu liên tục
nói với bản thân "Mình đâu biết nó ở đâu". Thế là, bạn tìm kiếm khắp
bếp mà vẫn không tìm thấy nó. Sau đó, bạn gọi mẹ bạn "Con không thấy nó
đâu cả". Mẹ bạn trả lời "Tìm kỹ đi, nó nằm ở ngay đó". Bạn lại
tiếp tục tự nhủ "Mình không biết làm sao tìm được". Cuối cùng, mẹ bạn
buộc phải bước vào nhà bếp lấy món ấy ra ngay trước mũi bạn và quát lên rằng:
"Đây nè. Mắt mũi con để đâu thế?"

Mặc dù món đồ ở ngay đó, mắt của bạn không
thấy nó vì bạn liên tục nói với bản thân là bạn không thể tìm thấy nó. Việc này
cũng áp dụng tương tự trong cuộc sống của bạn. Nếu bạn liên tục tự nhủ rằng bạn
không thể nào thi đậu môn toán, bạn sẽ không bao giờ thi đậu được, bởi vì bạn
đang ra lệnh cho não bộ của bạn ngừng việc hiểu môn toán. Tuy nhiên, khi bạn tự
nói rằng môn toán rất dễ học, não bộ của bạn sẽ phát huy tất cả khả năng để
giúp bạn học và hiểu toán dễ dàng hơn.

TỰ ĐẶT CÂU HỎI HỢP LÝ

Chúng ta rất thường tự nói với bản thân bằng
cách đặt câu hỏi. Nếu bạn vừa nghĩ "Mình có tự đặt câu hỏi cho mình không
nhỉ?", bạn chẳng phải vừa đặt câu hỏi cho bản thân là gì?

Những loại câu hỏi mà bạn tự hỏi cũng quan
trọng với việc bạn cảm thấy quyết tâm hay mất tinh thần. Ví dụ, khi thi rớt dù
đã học hành chăm chỉ, chúng ta có thể tự hỏi "Tại sao mình lại thi
rớt?", hoặc "Tại sao mình lại bất cẩn đến thế?" hoặc "Tại
sao mình luôn luôn thất bại?". Nếu chúng ta gặp rắc rối, chúng ta có thể
tự hỏi "Tại sao những chuyện này luôn xảy ra với mình?". Bằng việc
đặt ra những câu hỏi như thế, chúng ta sẽ cảm thấy tồi tệ hợn và mắc kẹt ở
trạng thái tệ hại ấy.

Thay vào đó, bạn nên tự đặt ra những câu hỏi
tạo động lực thúc đẩy bạn. Nếu bạn thi rớt hoặc nhận điểm bài tập kém, hãy hỏi
"Mình rút ra được bài học gì giúp mình thành công ở lần sau?". Bằng
việc đặt ra những câu hỏi tích cực mới, bạn giữ được trạng thái tinh thần mạnh
mẽ để cải thiện bản thân. Bạn cũng cảm thấy quyết tâm tìm ra phương pháp hiêu
quả hơn và cách học chăm chỉ hơn. Tương tự, nếu bạn gặp phải chuyện không vui,
hãy phản ứng bằng cách tự hỏi "Không kể đến những mặt xấu, chuyện này có thể
giúp mình ở điểm nào?". Bằng cách thay đổi câu hỏi tự đặt ra trong tâm
trí, bạn sẽ trở thành một người sống tích cực và có động lực hơn.

VẤN ĐỀ KHÔNG PHẢI LÀ VIỆC GÌ XẢY RA VỚI BẠN MÀ
LÀ CÁCH BẠN PHẢN ỨNG NHƯ THẾ NÀO?

Tôi đã đề cập phía trước là cho dù chuyện gì
xảy ra với bạn đi chăng nữa, bạn vẫn có thể làm chủ được cảm xúc và trạng thái
tinh thần của bạn. Bạn làm được việc đó bằng cách kiểm soát phản ứng của bạn
với những việc xảy ra. Ví dụ, nếu ai đó đến trước mặt bạn và nói "bạn rất
ngu ngốc, không làm được việc gì và không bao giờ thành công trong cuộc
sống", bạn nghĩ bạn sẽ cảm thấy như thế nào? Đa số mọi người sẽ nói rằng
họ cảm thấy kinh khủng, bị xỉ nhục và bị suy sụp tinh thần.

Như đã biết, cảm xúc lệ thuộc vào cách chúng
ta tự nói với bản thân. Nếu bạn phản ứng bằng cách tự nói rằng "Có thể anh
ta nói đúng. Mình rất ngu ngốc và không làm được việc gì". Sau đó, bạn sẽ
cảm thấy tồi tệ, không muốn làm gì nữa cả. Tuy nhiên, bạn có thể phản ứng bằng
cách tự nhủ "Thật buồn cười. Tôi có đầy đủ khả năng để thành công. Tôi sẽ
chứng minh cho anh thấy điều đó". Bằng cách này, bạn sẽ cảm thấy quyết tâm
mạnh mẽ để hành động và chứng tỏ khả năng của bản thân.

ĐIỀU KHIỂN SUY NGHĨ THÔNG QUA NHỮNG HÌNH ẢNH
TRONG TÂM TRÍ

Bạn đã biết từ ngữ bạn dùng ảnh hưởng đến
trạng thái tinh thần và cảm xúc của bạn như thế nào. Việc tiếp theo bạn cần
biết để làm chủ cảm xúc chính là kiểm soát những hình ảnh trong tâm trí bạn.

Chúng ta thường cảm thấy lười biếng, không có
động lực vì chúng ta tạo ra những hình ảnh trong tâm trí về sự khó khăn, tẻ
nhạt, tốn thời gian của việc học. Kết quả là chúng ta không thích học. Hoặc
chúng ta luôn cảm thấy chán nản vì cứ liên tục quay đi quay lại trong tâm trí
những hình ảnh bị la rầy hay thất bại.

Bạn cần phải hiểu rằng bạn có thể điều khiển
những hình ảnh, những đoạn phim diễn ra trong đầu bạn giống như một nhà quay
phim vậy. Bạn có thể ngừng quay những hình ảnh chán nản, thất vọng và chỉ tập
trung vào những hình ảnh vui vẻ, phấn khởi trong tâm trí bạn.

Điều
khiển cường độ cảm xúc của bạn.

Bạn có bao giờ để ý rằng chúng ta cảm nhận
được những mức độ khác nhau của hạnh phúc, động lực, của lười biếng hay thất
vọng? Đôi khi chúng ta cảm thấy một chút quyết tâm, trong những lúc khác nhau,
chúng ta lại cảm thấy rất quyết tâm và thậm chí thỉnh thoảng là cực kỳ quyết
tâm. Có những lúc chúng ta cảm thấy chỉ hơi buồn, nhưng một vài lúc khác lại
cực kỳ buồn thảm.

Thật tuyệt vời nếu chúng ta có thể kiểm soát
được cường độ cảm xúc của chúng ta đúng không? Chúng ta sẽ luôn tăng cường
những cảm xúc tích cực như vui vẻ, phấn chấn. Đồng thời, chúng ta sẽ giảm thiểu
những cảm xúc tiêu cực. Đúng thế, bạn hoàn toàn có thể làm được điều đó bằng
cách thay đổi những hình ảnh trong tâm trí bạn. Điều này có ý nghĩa gì? Chúng
ta hãy cùng tìm hiểu thông qua một thực nghiệm nhỏ.

Thực
nghiệm.

Tôi muốn bạn nhắm mắt lại và nghĩ đến một thời
điểm trong quá khứ mà bạn cảm thấy rất vui vẻ, hạnh phúc. Đó có thể là lúc bạn
đạt điểm 10 trong kỳ thi, hoặc là lúc bạn thắng một giải thi đấu hoặc bất cứ
thời điểm nào khiến bạn cảm thấy tuyệt vời nhất.

Bây giờ tôi muốn bạn hãy đạo diễn những hình
ảnh trong tâm trí bạn. Trong lúc đạo diễn, hãy để ý liệu cảm xúc của bạn đang
mạnh hơn hay yếu đi. Nếu hình ảnh của bạn màu đen trắng, hãy thêm màu sắc cho
nó. Nếu hình ảnh nằm phía xa, hãy kéo nó lại gần. Tương tự, nếu hình ảnh bạn mờ
mịt nhỏ bé, hãy phóng to ra và thêm ánh sáng. Thay đổi vị trí hình ảnh trên màn
ảnh tâm trí bạn cho đến khi cảm xúc của bạn tăng mạnh hơn. Nếu đó vẫn là một
hình ảnh tĩnh, hãy biến nó thành một đoạn phim. Cuối cùng, nếu bạn đang hình
dung sự việc theo con mắt của người khác quan sát bạn, hãy nhập tâm để hình
dung sự việc theo cách nhìn của bạn.

Nếu bạn đã đạo diễn thành công, bạn chắc chắn
hẳn cũng cảm nhận thấy cảm xúc của bạn đang thay đổi một cách mạnh mẽ. Tương
tự, khi bạn làm ngược lại, cảm xúc của bạn sẽ yếu đi và giảm cường độ.

Biết được lúc nào nên tăng cường, lúc nào nên
giảm thiểu cảm xúc

Vậy thì, bạn nên tận dụng những kiến thức này
như thế nào trong cuộc sống? Bất cứ khi nào bạn rơi vào trạng thái tồi tệ, bạn
cũng có thể làm giảm cảm giác tệ hại đó bằng cách thay đổi hình ảnh trong tâm
trí bạn, nghĩa là điều chỉnh hình ảnh nhỏ đi, mờ dần, không nhập tâm và đẩy nó
ra xa.

Khi bạn cảm thấy vui vẻ tự tin, hãy tăng cường
cảm xúc bằng cách điều chỉnh hình ảnh trong tâm trí bạn to hơn, sáng ra, với
nhiều màu sắc rực rỡ. Nhập tâm hoàn toàn vào hình ảnh, biến nó thành một đoạn
phim và kéo nó lại gần phía bạn.

Làm thế
nào để thay đổi cảm giác tồi tệ.

Giả sử có ai đó hay một việc gì đó làm bạn bực
bội. Ví dụ, một bạn cùng lớp xúc phạm bạn khiến bạn cảm thấy rất chán nản, thất
vọng, thậm chí giận dữ. Nếu bạn giống như hầu hết mọi người, bạn sẽ nghĩ mãi về
chuyện này cả ngày và cứ quay đi quay lại những hình ảnh tồi tệ đó trong tâm
trí bạn. Thế là cả ngày của bạn (và có thể là những ngày tiếp theo) sẽ bị phá
hủy vì bạn không có tâm trạng để làm gì cả.

Thay vào đó, bạn có thể chọn cách thay đổi
hình ảnh trong tâm trí giúp bạn chuyển từ cảm giác tồi tệ sang cảm giác bình
tâm hoặc thậm chí vui vẻ ngay lập tức.

Đó là những việc bạn nên làm. Trước hết, tách
rời bản thân bạn ra khỏi hình ảnh nếu hiện tại bạn đang nhìn sự việc theo cách
nhập tâm. Tưởng tượng ra cảnh bạn bước ra khỏi bức tranh đó, đi xa mười bước và
đây bức tranh ra xa cho đến khi nó nhỏ lại chỉ còn khoảng một phần tư kích cỡ
ban đầu. Bây giờ, hãy tưởng có hai tai chuột móc mọc ra từ tai của người bạn đó
và mũi của hắn sưng tấy lên như một quả cà chua to đùng. Cuối cùng, tóm lấy
hình ảnh đó trong tay bạn, vò nát, rồi quăng mạnh nó ra xa về phía mặt trời và
thưởng thức cảnh nó vỡ tung ra hàng triệu mảnh. Bạn cảm thấy thế nào? Tuyệt!

Làm thế nào để có động lực ngay tức thì?

Bạn đã bao giờ ở trong tình huống là phải hoàn
tất một công việc nhưng lại cảm thấy quá lười biếng và mệt chưa? Xin nhớ rằng
điều bạn cảm thấy chỉ đơn thuần là một trạng thái tinh thần có thể thay đổi
ngay lập tức. Chúng ta hãy áp dụng những gì vừa học theo các bước sau đây.

Tạo hình
ảnh.

Nghĩ về một khoảnh khắc trong quá khứ mà bạn
cảm thấy quyết tâm mạnh mẽ và hết sức hưng phấn. Đó có thể là bất cứ sự kiện
nào khiến bạn cảm thấy thật tuyệt vời. Hãy tạo ra một hình ảnh thật rõ ràng
trong tâm trí bạn.

Tăng cường độ cảm xúc bằng cách nhập tâm hoàn
toàn vào hình ảnh như thể bạn thật sự đang hiện diện ở đó. Kế tiếp, chuyển
những hình ảnh đó thành một đoạn phim. Phóng to, kéo gần và thêm đủ màu sắc vào
hình ảnh. Tăng âm lượng của những âm thanh, tiếng nói mà bạn nghe được xung
quanh. Cảm nhận giây phút tuyệt vời đó lan tỏa trong cơ thể bạn.

Thay đổi
tư thế của bạn.

Cúng lúc đó, tôi muốn bạn thay đổi hoàn toàn tư
thế để phù hợp với cảm xúc khi bạn quyết tâm mạnh mẽ với một tinh thần phần
chấn. Đứng thẳng dậy và nhảy nhót xung quanh nếu bạn muốn. Đẩy vai ra phía sau,
hít thở sâu với vẻ mặt cực kỳ phấn khích.

Thay đổi
từ ngữ của bạn.

Bây giờ, thay đổi từ ngữ bạn dùng để đối thoại
với bản thân. Tự nói với bản thân bằng giọng điệu phấn khởi nhất bạn có thể
nghĩ tới: "Đúng thế! Mình sẽ hành động ngay bây giờ! Mình cảm thấy rất
phấn khởi!"

Sức mạnh
của Neo.

Một phương pháp hiệu quả khác mà tôi dùng để
chuyển đổi trạng thái tinh thần ngay lập tức là sử dụng neo. Trước hết, định
nghĩa neo là gì? Theo nghĩa đen, neo là một dụng cụ hàng hải để giữ tàu thuyền
không bị nước cuốn đi. Còn theo nghĩa trừu tượng mà chúng ta dùng gần đây? Hãy
tưởng tượng mỗi trạng thái tinh thần của bạn là một con tàu. Nếu bạn không neo
chúng lại một chỗ cố định mà để chúng trôi tự do, bạn sẽ mất nhiều thời gian
tìm lại chúng khi cần. Ngược lại, nếu bạn neo chúng vào một vị trí cố định, bạn
sẽ tìm được chúng ngay. Cũng như mỗi con tàu, mỗi cảm xúc có một cái neo riêng
của nó. Neo của cảm xúc chính là những gì bạn thấy, bạn nghe, bạn làm hoặc cảm
nhận khiến bạn có được cảm xúc đó ngay lập tức.

Bạn đã có rất nhiều cái neo xung quanh mà
không hề biết. Thật đáng tiếc, đa số chúng lại đi cùng với những cảm xúc tiêu
cực khiến bạn cảm thấy tồi tệ. Ví dụ, những cái neo có thể là chiếc giường của
bạn, giọng nói của thầy, sách giáo khoa và phòng thi.

Đối với nhiều học sinh, chỉ cần nhìn chiếc
giường đã khiến học cảm thấy uể oải, nhìn thấy sách giáo khoa khiến học cảm
thấy lười biếng, nghe giọng nói của thầy khiến họ cảm thấy tẻ nhạt, vào phòng
thi khiến học cảm thấy lúng túng lo sợ. Tất cả những cái neo tồi tệ này cần
được tìm lại chúng.

Đồng thời, chúng ta cần tạo ra những cái neo
tích cực để có thể có được cảm xúc tích cực ngay khi cần. Những cái neo tích
cực chính là những việc chúng ta làm, nhìn thấy, nghe thấy hoặc cảm thấy có tác
dụng mang lại động lực mạnh mẽ cho chúng ta.

Làm thế nào chúng ta tạo ra những cái neo?

Bất cứ khi nào chúng ta ở trong một trạng thái
tinh thần mạnh mẽ và có một tác nhân kích thích (một cái gì đó chúng ta làm,
nhìn thấy, nghe thấy hoặc cảm thấy) được liên tục lặp đi lặp lại, tác nhân kích
thích ấy sẽ gắn liền vào trạng thái tinh thần cụ thể đó. Đởi thế, ở lần tiếp
theo khi chúng ta làm, nhìn thấy, nghe thấy hoặc cảm thấy tác nhân kích thích
trước đó, chúng ta sẽ có lại được cùng trạng thái tinh thần ấy ngay tức khắc.
Tác nhân kích thích lúc này đã trở thành một cái neo.

Ví dụ, giả sử bạn đang rất vui vẻ phấn khởi.
Bây giờ, trong lúc cảm thấy hết sức vui vẻ phấn khởi này, bạn vỗ tay lặp đi lặp
lại nhiều lần theo một cách nhất định. Sau một lúc, việc vỗ tay sẽ gắn liền với
cảm giác vui vẻ. Lần tới nếu bạn cảm thấy tệ hại, chỉ cần vỗ tay chính xác theo
cách trước đây và nó sẽ lập tức mang lại cho bạn trạng thái vui vẻ và phấn
khởi. Đây là một kỹ năng hết sức hiệu quả mà tôi đã sử dụng nhiều lần.

Tạo ra
những cái neo tích cực của riêng bạn.

Vậy thì những gì tôi muốn bạn làm bây giờ là
tạo ra những cái neo tích cực của riêng bạn. Sau đây là các bước cụ thể.

Đặt Bản
Thân Vào Một Trạng Thái Tinh Thần Tích Cực.

Đầu tiên, áp dụng những gì bạn đã học về việc
thay đổi hình ảnh trong tâm trí bạn, thay đổi tư thế của bạn để đặt bản thân
vào một trạng thái cân bằng cảm xúc càng mạnh mẽ càng tốt.

Áp dụng
tác nhân kích thích.

Kế tiếp, khi bạn đang ở trong trạng thái cảm
xúc mãnh liệt nhất, hãy áp dụng một tác nhân kích thích độc nhất mà bạn muốn
dùng như một cái neo. Để có thể là một hành động nhỏ, một vật bạn nhìn thấy,
một âm thanh bạn nghe hoặc một điều gì đó bạn cảm thấy. Ví dụ, cái neo đó có
thể là việc bạn vỗ tay (hành động, âm thanh, cảm giác) hoặc đấm tay vào không
khí (hành động) như Tiger Woods. Bạn cũng có thể sử dụng âm nhạc vì khi được
dùng làm neo, âm nhạc tỏ ra rất hữu hiệu.

Lặp đi
lặp lại nhiều lần.

Bây giờ, hãy lặp đi lặp lại cái neo này ít
nhất mười lần trong khi bạn vẫn giữ nguyên cảm xúc tích cực mãnh liệt.

Kiểm tra
và áp dụng.

Cuối cùng, bạn có thể kiểm tra cái neo này
bằng cách trở về trạng thái bình thường và sau đó bắt đầu dùng neo (đấm tay vào
không khí hoặc bật nhạc). Việc này sẽ mang lại cho bạn cảm xúc tích cực ngay
tức thì.

Bài Học Từ Cuộc Sống: Những Vận Động Viên Hàng
Đầu Sử Dụng Neo.

Kỹ thuật dùng neo thật ra không có gì mới. Nó
thường được các vận động viên hàng đầu sử dụng để đặt học vào trạng thái tinh
thần tích cực trước khi họ có thể thi đấu một cách tốt nhất. Lần tới nếu bạn
xem các trận thi đấu bóng rổ, bóng đá, bóng chày, quần vợt hoặc đánh gôn, bạn
hãy theo dõi cách những vận động viên này tạo ra những cử chỉ độc nhất trước
khi thi đấu. Ví dụ, Michael Jordan thường hay lè lưỡi trước khi ném bóng vào
rổ, một số vận động viên bóng chày thường lầm bầm tự nói với mình trước khi học
đánh vào mục tiêu.