Chương 1

Hạt
giống suy nghĩ

Bạn
chính là những gì bạn nghĩ

"Với
mỗi phút giận dữ, bạn đã đánh mất hơn rất nhiều chứ không chỉ là lãng phí 60
giây hạnh phúc."

Bạn
nói những gì, làm điều gì, cảm thấy như thế nào - tất cả đều có nguồn gốc từ
trong tâm trí bạn, và bắt đầu chỉ bằng một ý nghĩ.

Suy
nghĩ của chúng ta cũng giống như những hạt giống, mỗi suy nghĩ sẽ đơm hoa kết
trái để tạo ra một hương vị riêng biệt. Suy nghĩ có thể là sự sáng tạo hay phá
hủy, yêu thương hay thù hận, nâng đỡ hay vùi dập. Khi chúng ta hiểu và học cách
kiểm soát những ý nghĩ của bản thân thì chúng ta sẽ trải nghiệm được sự bình
an, niềm hạnh phúc và sự vững vàng trong tâm hồn. Suy nghĩ tích cực dạy chúng
ta cách hành động thay vì phản ứng; "hướng dẫn" cuộc đời ta thay vì
để cho hành vi của người khác, những trải nghiệm quá khứ, hay hoàn cảnh hiện
tại điều khiển tinh thần của ta. Bạn đã bao giờ dừng lại để quan sát những hình
ảnh đang hiện diện trong tâm trí bạn cũng như những suy nghĩ mà bạn tạo ra?
Theo tính toán, mỗi người trung bình có khoảng 30.000 - 50.000 ý nghĩ mỗi ngày.
Một tâm trí đang trong tình trạng stress sẽ tạo ra nhiều suy nghĩ hơn, có thể
lên đến 80.000 suy nghĩ. Hẳn bạn đã từng rơi vào trạng thái căng thẳng thần
kinh vì gặp phải một sự kiện đột ngột xảy ra trong đời, lúc ấy có đến hàng ngàn
ý nghĩ chạy dồn dập trong đầu bạn.

[Chúc bạn đọc sách vui vẻ tại www.gacsach.com - gác
nhỏ cho người yêu sách.]

Tâm
trí chúng ta có một khả năng rất lớn, làm việc không ngừng nghỉ ngay cả khi
ngủ. Như đã nói, suy nghĩ chính là hạt giống cho những hành động và cảm xúc. Vì
vậy, bằng cách tạo nên những suy nghĩ tích cực và lành mạnh, chúng ta đã kích
hoạt tiềm năng tích cực của chính mình.

Cuộc
đời bạn là tổng kết những lựa chọn (bao gồm có ý thức hay không có ý thức) của
bạn. Nếu bạn có thể kiểm soát được quá trình lựa chọn của mình, bạn cũng có thể
kiểm soát được tất cả mọi lĩnh vực trong cuộc đời của bạn. Bạn có thể tìm thấy
sự tự do từ việc chịu trách nhiệm về chính bản thân mình.

Suy nghĩ chính là nhiên
liệu cho tâm trí

"Thái
độ của chúng ta trước những điều bên ngoài phụ thuộc vào cách suy nghĩ từ bên
trong chúng ta."

Park
Cousins

-
Thực phẩm cung cấp nhiên liệu cho cơ thể chúng ta. Nếu bạn muốn chạy
ma-ra-tông, bạn cần tiêu thụ nhiều chất đạm và những thức ăn giàu năng lượng để
có đủ năng lượng chạy một quãng đường xa. Mặt khác, nếu cơ thể bạn hấp thụ các
loại thức ăn không tốt cho sức khỏe, bạn có thể mắc bệnh đau bao tử, cảm thấy
lờ đờ và mệt mỏi.

Cũng
tương tự như vậy, suy nghĩ cung cấp nhiên liệu cho tâm trí. Nếu bạn có những
suy nghĩ tiêu cực, vô ích và lãng phí, chúng sẽ lấy mất năng lượng của tâm trí.
Nếu bạn có những suy nghĩ tích cực, chúng sẽ "nạp" năng lượng cho tâm
trí, khiến bạn có đủ năng lượng và sức mạnh để đối đầu với những thách thức và
khó khăn trong cuộc sống hàng ngày.

Theo
nghiên cứu y khoa, khoảng 75 % - 90 % các chứng bệnh thuộc về thể chất có nguồn
gốc từ tinh thần, bắt đầu từ suy nghĩ của chúng ta. Nói một cách đơn giản, chất
lượng của suy nghĩ ảnh hưởng đến tình trạng sức khỏe. Điều gì xảy đến cho cơ
thể chúng ta khi chúng ta giận dữ hay căng thẳng? Các bắp thịt căng lên gây ức
chế quá trình lưu thông máu, tạo nên những điểm áp lực - chính những điểm này
gây đau đớn cho cơ thể. Đau cổ, đau vai, đau đầu thường là kết quả của những
suy nghĩ căng thẳng hay giận dữ. Trái lại, khi ta tạo nên những suy nghĩ tích
cực và bình an trong tâm trí, các cơ của cơ thể được thư giãn, lượng ôxy nạp
vào giảm, huyết áp hạ, tỷ lệ mắc bệnh tim cũng giảm đáng kể.

Hiệp
hội Nghiên cứu về Khoa học Thường thức Cuộc sống (The Associates of Reseach
into the Science of Enjoyment - ARISE) đã xác nhận mối liên hệ giữa cảm giác
của con người đối với những phản ứng hóa học xảy ra trong cơ thể. Khi những
người tham gia thí nghiệm có những suy nghĩ tích cực và có cảm giác hạnh phúc,
cơ thể sẽ sinh ra một lượng lớn chất kháng thể - loại kháng thể bảo vệ cơ thể
khỏi những lây nhiễm qua đường hô hấp. Chúng còn tạo ra những chất giảm đau tự
nhiên được xem là có thể chống được bệnh ung thư, ngăn chặn ảnh hưởng của
"stress" và làm cho không gian xung quanh được phủ kín một nguồn năng
lượng tích cực. Trái lại, khi họ có những suy nghĩ tiêu cực và có cảm giác bất
hạnh, cơ thể họ phản ứng lại tình trạng đó bằng cách ức chế chức năng miễn
dịch, khiến cơ thể hoạt động trì trệ và có nguy cơ bệnh tật cao.

Suy nghĩ và các mối quan
hệ của chúng ta

"Hãy
chăm sóc tâm trí bạn thật tốt, chú ý đến nó và bạn sẽ trở thành người bạn của
chính mình. Cho dù sống ở đâu, sử dụng ngôn ngữ nào thì mỗi chúng ta vẫn sẽ là
bạn hoặc là thù của chính ta. Bạn có quyền chọn lựa: trở thành người bạn tốt
nhất hay là kẻ thù xấu xa nhất của chính mình."

B.K. Dadi Janki

Như
mô tả, suy nghĩ của chúng ta chính là nơi bắt đầu để hình thành cảm giác, lời
nói và hành động. Vậy nên, việc kiểm soát được suy nghĩ của bản thân là rất
quan trọng, nó giúp bạn kiểm soát cảm giác, lời nói và hành động của mình.

Chúng
ta đã thấy rõ trong phần trên là suy nghĩ có ảnh hưởng rất lớn đến cơ thể.
Ngoài ra, nó còn là yếu tố quyết định bầu không khí chúng ta đang sống và mối
quan hệ của chúng ta với những người xung quanh.

Suy
nghĩ tích cực khiến cho các mối quan hệ hài hòa còn suy nghĩ tiêu cực gây ra
mâu thuẫn, bất hòa với những người xung quanh. Suy nghĩ tiêu cực về người khác
sẽ làm cho mức độ khoan dung của ta giảm xuống, sự căng thẳng trong mối quan hệ
nảy sinh và gia tăng. Một ngày kia, khi tôi thừa nhận rằng mình chỉ có thể ảnh
hưởng đến người khác chứ không thể "kiểm soát" được họ, tôi sẽ cảm
nhận được một cảm giác tự do. Tôi không thể kiểm soát người khác nhưng tôi có
thể học cách kiểm soát phản ứng của tôi đối với người khác. Có thể họ cư xử tồi
nhưng tôi có quyền chọn lựa cách đáp lại lối cư xử của họ. Điều này có nghĩa là
dù đôi khi quanh ta là những người "tiêu cực" nhưng ta có thể chọn
lựa để hành động tích cực.

Hầu
hết chúng ta dành phần lớn thời gian "phản ứng" lại những hành vi của
người khác để rồi thấy thất vọng, buồn chán và giận dữ khi họ không cư xử theo
cách chúng ta muốn. Nếu có thể chấp nhận ý kiến của họ và tập trung chú ý vào
những điểm tốt của họ, ta sẽ thấy hạnh phúc hơn khi họ hiện diện; đồng thời
cũng có thể tạo ảnh hưởng tích cực đối với họ. Nhờ đó, ta bắt đầu chấp nhận
rằng ta là tác giả tạo ra những suy nghĩ của chính mình. Khi ta tạo nên những
suy nghĩ hạnh phúc, bình an, tích cực thì chúng sẽ lan tỏa ra và ảnh hưởng tới
những người xung quanh. Đây là cách đơn giản để chia sẻ sự tích cực với người
khác. Giống như khi ta ném một viên đá xuống hồ - sẽ làm gợn sóng và tạo nên
nhiều vòng sóng lan rộng.

Hình
2 chỉ rõ tác hại của suy nghĩ tiêu cực "Tôi ghét người đồng nghiệp của
tôi". Những suy nghĩ như thế ảnh hưởng mạnh đến cuộc sống của chúng ta.
Gần như chúng ta sống 8 giờ mỗi ngày ở công sở, nếu cứ để những suy nghĩ tiêu
cực về những người đồng nghiệp lấp đầy tâm trí, ta sẽ phải trải qua 8 giờ làm
việc căng thẳng, không vui vẻ. Việc tạo ra những suy nghĩ tiêu cực về người
khác sẽ làm chính bản thân ta phải chịu đựng buồn phiền. Nếu thay thế những suy
nghĩ tiêu cực bằng suy nghĩ tích cực về nơi làm việc, bạn sẽ có nhiều niềm vui
hơn. Điều này cũng có hiệu quả tương tự đối với những mối quan hệ cá nhân khác
của chúng ta.

Năm loại suy nghĩ chính

Chúng
ta có năm loại suy nghĩ chính sau đây:

Suy
nghĩ tích cực:

Dạng
suy nghĩ này mang lại ích lợi cho chính bản thân ta và cho những người khác. Đó
là suy nghĩ với thái độ lạc quan, chấp nhận và khoan dung... Ví dụ khi nhìn một
nửa ly nước, bạn sẽ thấy "nửa ly có nước" thay vì "nửa ly không
có nước", nghĩa là bạn nên tập trung vào cái bạn có và hài lòng với nó hơn
là cảm thấy thất vọng về những gì bạn không có. Hình ảnh nửa ly nước chính là
hình ảnh tượng trưng cho nhiều điều trong cuộc sống của chúng ta. Chẳng hạn
như, khi ta nhìn vào người khác, thay vì tập trung vào điểm yếu của họ, như
nhiều người trong chúng ta thường làm, thì những suy nghĩ tích cực sẽ hướng
chúng ta nhìn vào những điểm mạnh và những phẩm chất tốt đẹp của họ. Có một câu
nói rất hay là “Ăn gì bổ nấy”, nghĩa là chúng ta sẽ trở thành điều mà chúng ta
giữ lấy trong nhận thức. Giữ lấy những phẩm chất tốt đẹp của người khác trong
nhận thức của mình, cũng như cho tâm trí ta “ăn” những suy nghĩ tích cực, sẽ
giúp những điều tốt đẹp ấy phát triển trong ta. Tương tự như vậy, khi cứ mang
những điểm yếu, nhược điểm của người khác vào nhận thức của mình, chúng sẽ làm
mạnh thêm cho những nhược điểm yếu kém có trong chúng ta. Vì thế, suy nghĩ tích
cực sẽ giúp bạn hạnh phúc hơn rất nhiều trong cuộc sống.

Suy
nghĩ tiêu cực:

Là
dạng suy nghĩ có hại cho chính mình và cho những người khác. Đó là những suy
nghĩ mang thái độ giận dữ, hẹp hòi, dằn vặt bản thân hoặc chỉ trích người khác,
phân biệt đối xử...

Suy
nghĩ vô ích:

Suy
nghĩ về quá khứ hay những điều vượt ngoài tầm kiểm soát của bản thân như:
"Tại sao lại thế?", "Giá như"... bao gồm cả sự nghi ngờ,
hối tiếc, ảo tưởng, lo lắng về những việc nhỏ nhặt...

Suy
nghĩ cần thiết:

Suy
nghĩ để lập kế hoạch cho ngày làm việc của mình: "Tôi cần gặp người ấy vào
giờ này", "Tôi phải đi đến nơi đó"...

Suy
nghĩ hướng thượng:

Là
những suy nghĩ dựa trên nền tảng các giá trị, các phẩm chất của cá nhân hay của
nhân loại như sự bình an, lòng nhân ái, sự hợp tác v.v. Đó là những suy nghĩ có
liên quan đến việc nhận thức ý nghĩa sâu sắc của cuộc sống, hay những sự việc
diễn ra xung quanh ta. Suy nghĩ hướng thượng không chỉ liên quan đến những vấn
đề hiện thực trước mắt mà còn liên quan đến kết quả của các hành động. Suy nghĩ
hướng thượng giúp chúng ta có một tầm nhìn xa, không mang tính vị kỷ mà hướng
đến lợi ích của tất cả mọi người. Chúng ta có thể tập trung một cách có ý thức
các suy nghĩ này và làm cho chúng trỗi dậy trong tâm trí mình. Các suy nghĩ
hướng thượng được tích lũy dần dần qua việc tìm hiểu về đời sống tinh thần, suy
nghĩ về ý nghĩa của sự vật và quan sát các hành vi của chúng ta. Suy nghĩ hướng
thượng mang lại cho chúng ta một cảm giác tốt đẹp và một cuộc sống tràn đầy
năng lượng.

Với
thái độ tích cực, chúng ta sẽ tạo ra một nguồn năng lượng dồi dào cho bản thân.
Ngược lại, sự tiêu cực sẽ làm cạn kiệt năng lượng và nội lực bên trong, để lại
trong ta cảm giác hoàn toàn trống rỗng. Và kết quả của sự trống rỗng đó là đau
khổ và lo âu. Nếu ta không biết cách suy nghĩ tích cực thì có thể dẫn đến hiện
tượng trầm cảm và trên thế giới ngày nay, bệnh trầm cảm đang có xu hướng gia
tăng ở cả lớp trẻ lẫn người già.

Khi
ai đó đang suy nghĩ tiêu cực, họ thường gây nên sự sợ hãi trong chính họ và cho
những người xung quanh. Chúng ta cần tự đặt câu hỏi: "Mình thật sự muốn có
loại cảm giác nào?". Phần lớn sẽ trả lời rằng ta muốn bình yên. Khi ta
nghĩ những ý tốt lành, lời lẽ của ta sẽ tốt và việc làm của ta sẽ tốt - thực tế
là mọi việc đều sẽ tốt.