Tư Duy Tích Cực - Bạn Chính Là Những Gì Bạn Nghĩ! - Chương 6 - Phần 2 (Hết)
Sự chân thật
Sự chân thật là uy lực, là sức mạnh, là nguồn lực nội tại cung cấp các phương pháp giúp tâm trí, tình cảm và đời sống tinh thần của ta được lành mạnh.
Sự hài lòng đến khi một người sống bằng sự trung thực và giản dị. Hài lòng nghĩa là ta vượt qua những ham muốn phù du. Người ta nói rằng, bạn có thể nhận định được sự chân thật của một người thông qua mức độ hài lòng của người đó.
Để phát triển nội lực, ta cần trung thực. Trung thực nghĩa là áp dụng được sự chân thật trong cuộc sống hàng ngày. Không có sự trung thực, ảo tưởng sẽ thống trị. Càng nhiều ảo tưởng, ta càng trở nên yếu đuối.
Dù có nhiều kiến thức đến đâu đi nữa, nếu không trung thực, ta vẫn không thể nhận thấy rằng cần phải nhìn vào nội tâm để tìm thấy những điều cần thay đổi. Sự trung thực hướng ta tập trung chú ý vào chính mình thay vì chú ý vào người khác.
Nơi đâu có sự trung thực thì sẽ không có sự lười biếng, nỗi sợ hãi hay sự lệ thuộc. Lười biếng là sự bám víu vào những gì nhàn hạ, vào những cách suy nghĩ tối giản hóa mọi việc miễn sao cho tiện lợi. Không có một khát vọng thay đổi! Ý thức không vươn đến tầm cao được là do ý thức cứ mải mê với những lề thói quen thuộc của nó.
Sợ hãi đơn giản chỉ là thiếu hiểu biết. Lệ thuộc dẫn đến sợ hãi. Đôi khi ta thấy sợ chỉ vì có điều gì đó không quen thuộc. Khi trung thực, người ta sẵn lòng thay đổi, bởi sự yên tâm của họ không phải do họ tuân theo những quy chế hay những tiêu chuẩn của xã hội mà xuất phát từ sâu trong nội tâm. Những người chân thật biết rằng khi thay đổi, họ không thể mất gì, thậm chí còn có thể học hỏi thêm.
Một người càng bị lệ thuộc vào một khuôn mẫu suy nghĩ, vào một người nào đó hay một vai trò nào đó thì càng sợ bị mất mát. Họ không biết rằng sự yên tâm do lệ thuộc mang lại chỉ là sự ảo tưởng. Thực tế cuộc sống cho thấy, bất cứ điều gì đến với ta từ bên ngoài đều có thể biến mất bất kỳ lúc nào. Lúc đó, ta sẽ neo vào đâu? Nếu không trụ lại với cái tâm, ta sẽ chịu thống khổ.
Sự lệ thuộc không tạo nên một quan hệ tốt đẹp. Nó tạo nên sự ràng buộc. Nghĩ rằng có một ai khác có thể làm ta hoàn toàn hài lòng thì phi lý như việc mò kim đáy bể! Không có sự thành thật trong một quan hệ dựa vào sự lệ thuộc. Đó là lý do vì sao lại có sự sợ hãi và bất mãn. Chúng ta phản ứng quá đáng, tưởng tượng thêm và rồi chuyện bé xé ra to.
Sự lười biếng, sợ hãi và lệ thuộc thường được biểu lộ qua một vài cụm từ quen thuộc: "Tôi không thể", "Tôi không biết", "Tôi không hiểu", "nếu", "có thể", "đôi khi", "không bao giờ", "có lẽ", "ngày mai", "sang năm tới"... Đây là những cách nói chúng ta dùng để biện hộ cho mình hay để trì hoãn mọi việc. Thái độ này chẳng bao giờ mang lại sức mạnh cho ta.
Thông thường, nội lực mang lại ngoại lực để biến suy nghĩ thành hành động. Người có nội lực nhìn sự việc từ xa trong một bối cảnh chung. Cách nhìn này giúp ta có thể giải quyết sự việc hiệu quả hơn.
Tránh thói quen đổ lỗi
- Có những người luôn luôn nhận hết lỗi về mình. Khi xảy ra bất kỳ việc gì sai trái, họ mặc nhiên cho rằng đó là lỗi của họ. Sự thiếu tự trọng, thiếu tự tin khiến họ nghĩ rằng mình luôn có lỗi.
Thời gian qua đi, điều này đẩy họ tới suy nghĩ rằng họ không xứng đáng được hưởng hạnh phúc hay yêu thương, rằng những phiền muộn và thống khổ là sự trừng phạt hợp lý mà họ gánh chịu. Họ đánh mất sức mạnh và tầm nhìn để tìm giải pháp.
Lại có những người luôn xem người khác là nguyên nhân của những điều không may xảy đến với họ. Nguyên nhân chính của sự đổ lỗi này là do họ không sẵn lòng nhận trách nhiệm về những chọn lựa của riêng mình. Có thể ta sẽ thấy thoải mái hơn và thuận tiện hơn khi có người khác giơ đầu chịu báng thay mình, nhưng thật ra, chúng ta đã bỏ lỡ cơ hội thay đổi cách suy nghĩ, bỏ mất những cơ hội của hiện tại.
Những rắc rối và khó khăn là dấu hiệu cho biết ta cần thay đổi thái độ và cách cư xử của ta. Chúng ta cần nhận biết những yếu kém của mình và nhận trách nhiệm về cho những gì ta chọn lựa. Khi nhận trách nhiệm, ta đạt được sự tự do.
Người khác không là nguyên nhân lẫn giải pháp cho hạnh phúc của ta. Chúng ta sẽ chẳng bao giờ tìm ra giải pháp nếu cứ mải tìm cách đổ lỗi cho người khác. Đầu óc ta sẽ chỉ chất chứa sự oán trách, thù hằn và vô vọng. Ta sẽ mất đi sự sáng suốt để có sự chọn lựa khôn ngoan.
Đổ lỗi cho người khác còn có nghĩa là bào chữa cho sự thiếu trách nhiệm của riêng ta. Chỉ khi nhận lỗi về phần mình, ta mới có thể rũ bỏ được cảm giác tội lỗi và mặc cảm của mình. Hiểu sâu sắc về những giá trị nội tại của tinh thần mang đến cho ta sự thông thái để bỏ xa cả hai điều này.
Sự quân bình
- Quan tâm chăm lo cho đời sống tinh thần của mình không có nghĩa là phải đi đến những lớp dưỡng sinh, chăm chỉ nguyện cầu hay thực hiện những nghi thức tôn giáo. Làm phong phú đời sống tinh thần còn có nghĩa là học cách giữ quân bình.
Sự quân bình giúp chúng ta có được sự tiên liệu trước, nắm trong tay thực tế của hoàn cảnh và biết tránh sự quá khích - là nguyên nhân chính gây chia rẽ và ngăn cách. Trong quân bình có sự dung hòa, thậm chí với những điều có vẻ trái ngược nhau.
Những người có ý thức về đời sống tinh thần hiểu rằng bất cứ điều gì xảy ra trong cõi trời đất bao la này đều được tạo thành bởi vô số yếu tố, mà yếu tố nào cũng cần thiết cả. Chúng như những sợi chỉ muôn màu muôn sắc được dệt chung để tạo nên một tấm thảm kỳ diệu của cuộc sống.
Tạo sự quân bình là biết cách nắm giữ và đan xen các sợi chỉ ấy lại với nhau một cách hài hòa. Thước đo cho sự thông tuệ của một người là khả năng giữ quân bình của người đó. Quân bình là sự hài hòa và trật tự, là sự bình yên.
Trong thế giới ngày nay, không dễ gì giữ được quân bình: chỉ một suy nghĩ hay một lời nói tiêu cực thôi cũng có thể đẩy chúng ta ra khỏi sự quân bình. Chúng ta như những người đi trên dây. Để có thể thành công đi sang đầu bên kia sợi dây, ta cần cẩn thận đặt bước chân nọ sau bước kia còn tay thì giữ thăng bằng. Chỉ cần bước đi hơi chệch một chút, một đầu sào hơi nặng một chút, là ta sẽ đổ nhào. Để đến được đầu dây bên kia, mỗi bước chân phải chính xác - đòi hỏi ở ta sự quân bình của nhiều đức tính khác nhau. Không nên quá thiên lệch một bên, hoặc chỉ chú trọng đến một vài đức tính, bằng không ta sẽ bị mất thăng bằng. Ví dụ, sự ngọt ngào trong cung cách ăn nói có thể là biểu hiện của một bản chất tốt bụng và hiểu biết. Tuy nhiên, nếu quá ngọt ngào, ta sẽ giống như mật ong làm rít tay người khác. Sự bó buộc, khách sáo trong giao tiếp sẽ khiến cả đôi bên mất quân bình.
Thậm chí, những điều tích cực cũng cần sự quân bình. Chẳng hạn, ta cần có quyết tâm cao để đạt được mục tiêu. Lòng quyết tâm tạo ra sức lực và sự tập trung cần thiết để hoàn thành mục tiêu. Nhưng nếu vượt quá giới hạn, quyết tâm có thể biến thành cố chấp và hẹp hòi. Vậy nên, quyết tâm cần được quân bình với kiên nhẫn và sự uyển chuyển.
Mỗi giá trị khi đem ứng dụng đều mang lại lợi ích, nhưng để giữ được quân bình thì mỗi giá trị lại cần sự tách biệt trong chừng mực nào đó. Nếu ta áp dụng một giá trị nào đó đến độ trở nên cực đoan thì giá trị ấy trở thành một điều tiêu cực. Với sự tách biệt, mọi thứ giữ được quân bình.
Có nhiều đức tính và phẩm chất cần thiết khác trong đời cần đến sự quân bình. Chúng ta cần vững tâm để đối mặt với nhiều tình huống khó khăn, nhưng đừng nên quá cứng nhắc đến độ không quan tâm đến sự đau khổ của người khác. Chúng ta nên trở thành người hài lòng bằng cách biết trân trọng những gì chúng ta có được trong đời, nhưng đừng bao giờ quá hài lòng đến độ không phấn đấu để tiến bộ. Chúng ta nên rộng lượng, thông qua sự khoan dung và khiêm tốn, nhưng đừng bao giờ dễ dãi với những nguyên tắc của ta để đến mức phải hối hận. Chúng ta quan tâm đến người khác nhưng không cần phải lo lắng về họ. Sự lo lắng xuất phát từ sự sợ hãi, và việc lo lắng chẳng giải quyết được gì. Quan tâm là chăm lo, nhưng để giúp được người khác, chúng ta cần phải sáng suốt và không lo sợ. Chúng ta nên tự nhiên nhưng không được bốc đồng. Nếu bốc đồng, ta sẽ hành động mà thiếu suy nghĩ. Những tình cảm bốc đồng có thể rất tiêu cực. Những cảm xúc yêu thương và niềm vui thuần khiết, nếu đó là những cảm xúc chân thực, sẽ có tính tự nhiên và tự phát.
[Chúc bạn đọc sách vui vẻ tại www.gacsach.com - gác nhỏ cho người yêu sách.]
Chúng ta phải thử thách nhưng không bao giờ khiêu khích. Để tiến bộ và có những thay đổi tích cực, chúng ta cần thách thức bản thân mình và người khác suy nghĩ và hành động theo những cách mới. Sự khiêu khích, ngược lại, có nền tảng là sự chế giễu. Chế giễu hay nhạo báng những gì người khác tin tưởng thì chỉ có tính phá hủy chứ không bao giờ có ích cả.
Chúng ta phải có nguyên tắc nhưng không giáo điều. Nguyên tắc là cần thiết. Là thành viên của nhân loại, ta cần làm những gì đúng đắn và công bằng nhằm bảo vệ sự an nhiên của mọi điều. Tuy nhiên, ta cần gìn giữ sự nhạy cảm của mình đối với nhu cầu của người khác và tuân theo những quy luật của muôn đời tạo nên lòng nhân từ.
Sự quân bình khiến cuộc sống bình yên và hạnh phúc. Khi có sự thông hiểu sâu sắc, chúng ta sẽ đạt đến sự quân bình.
Lời cảm ơn
- Quyển sách Tư duy tích cực đã trở thành người bạn nhỏ và cũng là quà tặng của nhiều người từ nhiều năm qua, kể từ lần xuất hiện đầu tiên vào năm 2000.
Trong lần xuất bản này, chúng tôi có bổ sung và sửa chữa để quyển sách được hoàn thiện hơn. Theo đó, quyển sách được tạo thành từ ý tưởng của ba tác giả: Trish Summerfield đã viết từ chương 1 đến chương 4 với sự cộng tác của Frederic Labarthe. Chương 5 và chương 6 được trích từ quyển “Sự thông tuệ qua hiểu biết tâm linh” (Wisdom Through Spirituality) của Anthony Strano với sự cho phép của ông.
Với ý tưởng tạo cơ hội để mọi người trực tiếp thảo luận, chia sẻ những kinh nghiệm trong cuộc sống, và qua đó rút ra bài học cần thiết cho riêng mình, lớp học Tư duy tích cực đã ra đời và được thiết kế dựa theo nội dung quyển sách. Mặc dù xuất hiện chưa lâu, nhưng lớp học đã được đông đảo mọi người từ nhiều thành phần trong xã hội quan tâm và hưởng ứng. Sau đây là một số lời cảm nhận của những người đã từng tham gia khóa học Tư duy tích cực:
“Đây thật sự là món quà vô giá mà tất cả mọi người mang đến cho tôi. Nó làm thay đổi suy nghĩ của tôi về con người. Tôi cũng mong muốn gửi tặng món quà này cho những người quanh tôi.”
- Huỳnh Đắc Thông, TP. Hồ Chí Minh
“Buổi đầu bước chân vào lớp chỉ là sự tò mò, nhưng khóa học ngắn này đã khơi dậy trong tôi nhiều tiềm năng. Mỗi ngày, tôi luôn tự nhắc nhở bản thân rằng tôi phải tự hoàn thiện mình để ngày càng trở nên tốt hơn.”
- Minh Ngọc, giáo viên thanh nhạc TP. Hồ Chí Minh
“Lớp học này đã giúp tôi nhận thức được cuộc sống, khiến tôi lạc quan, yêu đời và vững tin trong công việc. Tôi hiểu rằng, dù cho bất cứ tình huống nào xảy ra đi chăng nữa, tôi cũng có thể vươn đến thành công nếu luôn giữ vững được tâm trí.”
- Nguyễn Thành Thuấn, TP. Hồ Chí Minh
“Em cảm thấy thoải mái lắm! Và buổi tối đầu tiên sau khi tham dự lớp học này, em đã mơ về phần thư giãn, nó thật dễ chịu và nhẹ nhõm. Còn phần chia sẻ sau lớp học giúp em tăng thêm niềm tin vào con người.”
HẾT
Thực hiện bởi
nhóm Biên tập viên Gác Sách:
Sienna – Minh Nguyệt – Tiểu Bảo Bình
(Tìm - Chỉnh sửa - Đăng)