“MCP, trong nhất thời, xem ra khó mà đương đầu được với một chính quyền mà rõ ràng đang nắm được sự ủng hộ nhiệt thành của số đông dân chúng nói tiếng Hoa. Chính ông Lee Kuan Yew cũng đánh giá rằng thời kỳ đầy thiện chí này có thể kéo dài độ một năm hay hơn nữa.”

Hai tháng rưỡi sau đó, vào ngày 7/9, ông cũng vẫn còn có vẻ lạc quan, tuy rằng có liệt kê những thiếu sót của chính quyền chúng tôi.

“Thật khó mà nhận ra tất cả bọn họ chính là phái PAP cực đoan của bốn năm về trước, chịu ảnh hưởng của cộng sản và cố gắng giành quyền lực dựa vào sự hỗ trợ của quần chúng có được bằng cách khai thác những bất mãn của công nhân, nông dân, học sinh người Hoa và trí thức trẻ. Nhưng cũng sẽ sai lầm khi nghĩ rằng chính chuyện cầm quyền đã làm thay đổi những con người trẻ tuổi ấy.”

"Tôi hằng tuần đều có họp với Lee Kuan Yew vào chiều thứ năm tại Dinh Chính phủ, tại đó chúng tôi nói chuyện thoải mái và thẳng thắn với nhau. Tôi thấy ông ta hết sức là chín chắn. Ông ta vẫn còn có những định kiến và nỗi ám ảnh, nhưng nói chung ông ta rất tinh ý, luôn luôn nhanh nhạy và thông minh. Tôi thường hay chỉ trích về cách hành xử của chính quyền ông ta, cảnh cáo ông thẳng thừng về những hậu quả mà tôi đã thấy trước. Thỉnh thoảng ông ta có thể đính chính thông tin của tôi hay trình bày nó theo một ánh sáng khác. Thường là đều có lý do hợp lý biện minh cho những gì mà chính phủ đang làm, chính cung cách thực hiện nó mới là sai thôi. Nói chung, ông ta chấp nhận phê bình của tôi, nhất là trong chuyện hành xử của cơ quan công quyền. Câu trả lời của ông ta là các Bộ trưởng của ông phải trưởng thành qua gian khổ bằng cách nhìn thấy hệ quả của những sai lầm của họ, rằng ông ta không thể giám sát họ quá chặt chẽ, và rằng họ sẽ phải học hỏi lấy."

"Trong khi ở những chuyện lớn họ vững vàng và có tráchnhiệm thì đối với những việc nhỏ họ lại có vẻ đầy cảm tính và khó chịu. Chúng ta sẽ có những khó khăn và ưu tư thường xuyên khi làm việc với họ, sự rộng rãi và hiểu biết của chúng ta sẽ bị lạm dụng. Nhưng họ có khả năng thành tựu được nhiều điều và hiện tại không có giải pháp cộng tác nào khác đâu. Các đảng đối lập không được dân chúng tin cậy và thậm chí có thể sẽ không còn tồn tại được nữa."

Vào ngày 23/11, ông ta viết bản báo cáo sau cùng của ông, được mệnh danh là báo cáo "hạ cờ", sở dĩ nó được gọi như vậy vì các thống đốc Anh thường nộp các báo cáo cuối cùng của họ khi họ làm lễ hạ cờ.

“Khó có khả năng là giới lãnh đạo hiện nay của PAP sẽ công khai tự coi mình là những người chống cộng. Thế nhưng, quan điểm của chính quyền đối với chủ nghĩa cộng sản thì quả thật rất tốt, và do vậy chúng ta có lý do vững chắc để cảm thấy thơ thới. Tôi vẫn còn tin rằng việc xem các nhà lãnh đạo PAP hiện nay là những người cộng sản ngầm là sai lầm hoàn toàn. Mô tả họ là những người chống cộng ngấm ngầm có lẽ gần với sự thậthơn.”

“Bất chấp những nỗ lực rất lớn của các Bộ trưởng Singapore nhằm giành được sự thừa nhận của các Bộ trưởng Liên bang, nhưng thái độ của Liên bang cũng vẫn là nghi kị. Thủ tướng giờ đây đang nhận ra rằng chẳng có mấy hy vọng hợp nhất trong thời gian nhiệm quyền của chính phủ Liên bang hiện nay, và ông cũng đánh giá rằng chuyện công khai nhấn mạnh về việc hợp nhất tại Singapore đang gây ra rắc rối chính trị và những phản đối công khai sau đó tại Liên bang. Nhưng ông vẫn quan tâm giữ vững cho Singapore trong tình trạng modus vivendi (tạm ước) theo hiến pháp như hiện nay và tiếp tục giữ mục tiêu hợp nhất như thể một ảnh hưởng có tính quyết định đối với nền chính trị của Singapore. Ông đã đúng khi tin tưởng rằng quả làtai hại cho cả Singapore lẫn Liên bang nếu chuyện hợp nhất không thành và Singapore phải quay sang hướng khác để lo chotương lai của nó. Điều quan trọng tột cùng đối với tất cả chúng ta là chuyện đó không nên xảy ra.”

“Nên tình thế hiện nay là ông Lee Kuan Yew nắm vững nội các của ông và nội các đó hết sức đoàn kết. Họ, có lẽ ngoại trừ Thủ tướng, đều có những sai phạm, điều tất nhiên phải có, và tôi nghĩ rằng, họ đều có năng lực y như người ta đánh giá về họ lúc ban đầu. Họ rất hiểu rằng điều hành một chính phủ khó khăn hơn là tổ chức một đảng phái chính trị thành công. Nhưng nhìn chung, họ đã có một bước khởi đầu tốt đẹp trong việc thực hiện những đường lối họ đã tuyên bố. Vị Thủ tướng yêu cầu tôi hãy hoãn việc phê phán năng lực của họ cho đến khi họ đã nhiệm quyền được một năm. Cho đến nay, phần lớn những gì ông ta đã nói đều đúng cả.”

"Chính sách của chúng ta là phải tiếp tục cộng tác với chính phủ PAP và làm hết sức mình để bảo đảm thiện chí và sự tin cậy của họ. Do đó, chúng ta sẽ có thể trợ giúp họ tạo cho Singapore một chính quyền ổn định và có năng lực, và chỉ có như thế chúng ta mới vượt qua được những khó khăn vụn vặt thường xuyên cùng những khiêu khích mà tôi chắc là chúng ta sẽ gặp phải."

Cũng giống như giáo sư hướng dẫn của tôi ở Học viện Raffles, Goode đã cho tôi một nhận xét tử tế. Tuy nhiên ông đã không biết nơi tôi và các đồng sự còn gặp phải những khó khăn gì, và sự đánh giá của ông sẽ sai lầm đến mức nào nếu cuộc diện chuyển biến khác đi. Báo cáo hạ cờ của Goode đã có một ảnh hưởng mang tính quyết định đối với viên cao ủy Anh kế nhiệm, ngài Selkirk, hay nói cho chính xác hơn, đối với phó cao ủy là Philip Moore, một quan chức của Sở Công dân vụ Anh, từng là thư ký riêng của Selkirk khi ông này làm Bộ trưởng Hải quân.

Trước khi Goode ra đi vào ngày 2/12, tôi đã viết thư gửi ông để nói rằng ông đã phục vụ tuyệt vời cho nữ hoàng và xứ sở của ông, nhưng ông cũng phục vụ tuyệt vời cho nhân dân Singapore. Ông đã từng nhận xét với tôi trong một lần giải lao: "Chúng tôi có mặt ở đây là bởi có phần trăm. Nếu chúng tôi chẳng còn phần trăm nào, chúng tôi sẽ ra đi." Ông không hề giả vờ, và tôi tôn trọng ông hơn vì điều đó. Do ông chọn đi bằng tàu, chứ chẳng phải bằng máy bay, để về nước, nên nội các chúng tôi đã sắp thành hàng dài ở bến tàu để tiễn ông.

Với sự ra đi của vị Thống đốc Anh cuối cùng, chúng tôi phải chọn người đứng đầu xứ sở của mình. Chúng tôi chọn Yusof bin Ishak, chủ nhiệm điều hành của tờ Utusan Melayu, trở thành người thừa kế chức vụ ông, vị quốc trưởng đầu tiên người bản xứ. Chúng tôi cần đến một người Malay có tên tuổi như ông để cho Liên bang thấy rằng người Singapore sẵn sàng chấp nhận người Malay là lãnh đạo của mình, và tôi biết ông là một con người tốt, giản dị và đức hạnh. Vợ ông, hơi nhỏ tuổi hơn ông, là một phụ nữ sôi nổi, vui tính và quảng giao. Ông đã tuyên thệ nhậm chức tại phòng khách Tòa thị sảnh vào ngày 3/12, cũng y như nội các sáu tháng trước đó. Nhưng trong khi nội các tuyên thệ trong sơ sài, trong cảnh bài trí giật gấu vá vai, thì vào dịp này, chúng tôi có thời gian hơn để tổ chức một cuộc lễ tân có đủ mặt những nhân vật trong giới kinh doanh và các cộng đồng quan trọng, thành viên của các ngoại giao đoàn, và cũng có thời gian để bố trí chỗ ngồi hợp lý. Chúng tôi tổ chức vào lúc 8 giờ sáng để tránh khí trời nóng bức làm cản trở cho đoàn diễu hành khoảng một tiếng mười lăm phút quanh Tòa thị sảnh khi mà quốc kỳ mới được kéo lên và ca đoàn xướng bài quốc ca mới, với sự có mặt của các dân biểu trên khán đài và công chúng đứng quanh.

Chuyện lá cờ cũng là một chuyện lắm nhiêu khê, bởi một lần nữa phải có sự tôn trọng tình cảm chủng tộc. Người dân nói tiếng Hoa thì muốn màu đỏ cho nó hên, người Malay thì muốn đỏ và trắng, những màu truyền thống của họ biểu tượng lòng can đảm và sự thanh khiết. Nhưng Indonesia đã dùng màu đỏ và màu trắng trong lá cờ của họ rồi, và Ba Lan cũng vậy. Người Hoa, do ấn tượng với năm ngôi sao vàng trên lá cờ của Trung Quốc, nên muốn có những ngôi sao. Người Malay thì muốn có mặt trăng lưỡi liềm. Chúng tôi đã chọn một mặt trăng lưỡi liềm đi cùng với năm ngôi sao màu trắng, thay vì một sao theo truyền thống của Hồi giáo. Năm ngôi sao tượng trưng cho năm lý tưởng của đất nước: dân chủ, hòa bình, tiến bộ, công lý và bình đẳng. Như thế chúng tôi đã hòa hợp được các biểu tượng và lý tưởng chủng tộc khác nhau.

Sau cùng chúng tôi cũng đã thỏa thuận xong về quốc huy, gồm một con sư tử và một con hổ là những con vật hỗ trợ nằm hai bên một tấm khiên có hình mặt trăng lưỡi liềm và năm ngôi sao, bên dưới là hoa văn dạng cuộn có hàng chữ Malay Majulah Singapura, có nghĩa là "Cầu chúc cho sự thịnh vượng của Singapore".

Việc chọn quốc ca có phần dễ thở hơn. Một nhạc sĩ người Malay là Haji Zubir Said đã sáng tác ra một bản nhạc rất phù hợp. Nó không mang âm điệu hành khúc, hào hùng như bài Marseillaise của Pháp hay bài quốc ca Arise, Arise, Arise,(Dậy Mà Đi) thời kháng chiến cách mạng của Trung Quốc. Giai điệu của nó có sắc thái địa phương và lời ca bằng tiếng Malay phù hợp với khẩu hiệu của chúng tôi, Majulah Singapura.

Tuy có những vấp váp trong sáu tháng cầm quyền đầu tiên, chúng tôi cũng đã đạt được nhiều nền tảng quan trọng cho các chính sách của nhà nước, kể cả việc khởi động bước đầu cho một chương trình xây dựng nhằm làm thay đổi bộ mặt của Singapore. Vào tháng 3/1960 chúng tôi giải tán cơ quan Tín thác cải thiện Singapore và chia công việc của cơ quan đó cho Ủy ban phát triển và gia cư (HDB), một cơ quan trực thuộc quyền của Bộ trưởng phát triển quốc gia, và cho Cục kế hoạch, cơ quan đặt dưới quyền của Thủ tướng. Thế rồi chúng tôi đã cử Lim Kim San làm chủ tịch của HDB. Đây là một bổ nhiệm hết sức quan trọng. Kim San là bạn học của Keng Swee ở trường Anglo–Chinese School và ở đại học Raffles. Ông là một doanh nhân, một con người thực tế, sáng tạo, từng tự chế ra một cái máy chế biến bột cọ. Ông đã quản lý các cửa hiệu cầm đồ của cha vợ và các trạm xăng của cha ruột, bên cạnh đó ông còn là giám đốc của một trong những ngân hàng lớn trong nước. Ông là một con người đa tài. Keng Swee muốn rằng bất kỳ khoản tiền nào dành cho HDB để xây dựng nhà ở cho nhân dân cũng đều phải được chi tiêu thật thỏa đáng, và Kim San sẽ lo được chuyện đó. Ong Eng Guan không còn được phép phung phí công quỹ nữa.

Ngay sau khi được bổ nhiệm, Kim San đã đến gặp tôi. Với tư cách Bộ trưởng phát triển quốc gia, Ong đã ra lệnh cho ông ta trực tiếp thuê công nhân xây dựng, và do vậy cắt giảm được số nhà thầu xây dựng là những người đứng trung gian, những "kẻ bóc lột công nhân". Ông ta muốn HDB trở thành một ông chủ gương mẫu. Kim San bất đồng với chuyện này. Ông đã hỏi tôi: "Ông muốn tôi xây nhà hay muốn tôi trở thành một ông chủ đi mướn những người thợ xây dựng? Nếu ông muốn có những căn hộ, thì tôi biết cách để cho xây nên những căn hộ, ông hãy để chuyện đó cho tôi, tôi sẽ làm ra những căn hộ đó cho ông. Nếu ông muốn tôi thuê trực tiếp công nhân, thì tốt hơn ông nên kiếm vị chủ tịch khác. Nhà thầu nào cũng có những nhân viên giám sát công trình của họ, những người bà con và đốc công đáng tin cậy của họ, những người này hoặc có quan hệ thân tộc hoặc đã làm ăn lâu dài với ông ta. Và những người đó có trong tay những kíp thợ riêng của họ, họ biết từng người trong nhóm họ và biết cách trả thù lao tương xứng với kết quả công việc."

Đây là một mánh lới quảng cáo chính trị khác nữa của Ong. Tôi đã hủy bỏ lệnh của ông ta và bảo Kim San cứ tiếp tục những gì ông nghĩ là tốt nhất. Ông đã làm ra các căn hộ. Vào tháng 6/1960, đã xảy ra một đám cháy lớn tại khu Bukit Ho Swee, khiến khoảng 30.000 người rơi vào cảnh không nhà. Trong vòng 18 tháng, Kim San đã lo được nhà ở cho họ, những căn hộ một phòng với nhà bếp và nhà vệ sinh dùng chung. Ông cũng đã xây dựng được một khu nhà trong khu vực bầu cử của tôi trên đường Cantonment, một vị trí nổi bật. Các cử tri của tôi có thể nhìn thấy nó được xây lên và mong tới lúc được dọn vào ở trong đó. Nếu như nó không tiến tới lúc hoàn tất vào thời điểm của kỳ bầu cử tới, tôi có thể đã không tái đắc cử được.

Tất cả các chính quyền mới đều muốn tự chứng tỏ mình bằng cách thông qua nhiều đạo luật mới và tung ra nhiều dự án mới. Chúng tôi cũng đã làm tới tấp như vậy, trước khi kịp có văn bản. Vào tháng 3/1960 tôi đã công bố các kế hoạch tái tổ chức Ủy ban Cảng Singapore thành Cục Hải cảng Singapore. Kế đó, chúng tôi xúc tiến thảo luận về Hiến chương Phụ nữ để đưa Singapore bước sang kỷ nguyên mới của chế độ một vợ một chồng và bình quyền. Thế rồi chúng tôi lập định quy chế Tòa án Quan hệ Công nghiệp dựa trên mô hình của Úc, và bổ nhiệm Charles Gamba, giáo sư kinh tế học tại Đại học Malaysia làm chủ tịch. Từng làm trọng tài trong vụ đình công của hãng xe buýt Hock Lee, ông nổi danh là có thiện cảm với giới lao động, nhưng không hề mang vẻ muốn triệt giới chủ nhân cả. Chúng tôi đã tung ra một chương trình kế hoạch hóa gia đình gồm 1.000 người tình nguyện, những người này được huấn luyện để cổ động quần chúng và có quyết tâm làm giảm mức tăng dân số 4 % hằng năm hiện nay. Quan trọng nhất là dự luật cho phép chúng tôi có quyền hạn rộng rãi hơn để chống tham nhũng. Đó là điều đầu tiên trong số nhiều thứ nhằm củng cố pháp luật sao cho người vi phạm có thể được truy tố và kết tội trước tòa. Điều này dẫn đến việc lập ra một cơ quan mới là Văn phòng điều tra hành vi tham nhũng, giúp giữ cho Singapore được trong sạch.

Chúng tôi tuyên bố sẽ tài trợ như nhau cho Đại học Malaysia (ở Singapore) và Đại học Nanyang, nhưng cũng sẽ đòi hỏi những chuẩn mực như nhau. Cũng ngang ngược như mọi khi, Liên hiệp Sinh viên Đại học Nanyang đã phát biểu trên cơ quan ngôn luận của họ là tờ University Tribune rằng trong khi họ vui vì được đối xử bình đẳng thì đồng thời họ cũng muốn việc tài trợ đó là vô điều kiện. Chúng tôi không vui, nhưng cũng chẳng nói gì. Chúng tôi cải thiện tương lai của những người theo Hán học bằng cách cho phép họ học lên cao qua Đại học Malaysia. Chúng tôi cho mở các khóa dự bị đại học gồm ba học kỳ ở các khoa nghệ thuật, luật và khoa học nhằm trang bị cho các sinh viên không nói được tiếng Anh có đủ chất lượng để trở thành sinh viên của Đại học Malaysia.

Tuy nhiên các kế hoạch kinh tế của chúng tôi lại chẳng mấy khả quan. Vào tháng 9, chúng tôi có nói chuyện với Malaysia về việc thành lập một thị trường chung hạn chế, nhưng họ thậm chí còn thờ ơ hơn cả trước đó nữa. Mọi chuyện trở nên tệ hại đến độ khi một nhà sản xuất địa phương định mở rộng nhà máy se sợi cotton để kiêm luôn dệt ra vải thành phẩm, tin đó cũng trở thành tin quan trọng, bởi nhà máy sẽ tăng lực lượng lao động thêm khoảng 300 người. Chúng tôi đang rất cần công ăn việc làm.

Du lịch khi ấy vẫn hãy còn là một kỹ nghệ non trẻ tại châu Á, bởi hầu hết khách du lịch đều muốn đến thăm các nước đã phát triển. Chúng tôi đã lấy năm 1961 làm năm "Du lịch phương Đông", có những buổi biểu diễn máy bay, triển lãm truyền thanh và truyền hình, trưng bày xe hơi, triển lãm phong lan, triển lãm nhiếp ảnh, rồi lễ Quốc khánh vào ngày 3/6 và tiếp đó là hai tuần lễ hội văn hóa. Đúng là một chương thu hút èo uột.

Chúng tôi đặt hy vọng vào nhóm Ủy ban Viện trợ Kỹ thuật Liên Hiệp Quốc, đã đến Singapore vào tháng 10 nhằm khảo sát địa điểm khu công nghiệp đề xuất ở Jurong và cố vấn về những loại hình kỹ nghệ phù hợp. Chúng tôi có cái may nhờ việc chọn người đứng đầu nhóm là Tiến sĩ Albert Winsemius. Ông là một kỹ nghệ gia người Hà Lan. Ông đã sống ba tháng ở Singapore và đã có những đóng góp đầu tiên trong số nhiều đóng góp cực kỳ quan trọng của ông cho sự phát triển của Singapore. Ông là một doanh nhân hết sức thực tế, hiểu rõ nền kinh tế của châu Âu và châu Mỹ sau Thế chiến thứ hai. Ông ta sẽ đóng vai trò lớn trong công tác hoạch định kinh tế của chúng tôi về sau này.

Thời ấy chúng tôi tùy thuộc rất nhiều vào mậu dịch, nhất là hoạt động trung chuyển (tạm nhập để tái xuất). Hồi tháng trước đã có một nhóm Indonesia đến thảo luận phương cách tiệt trừ chuyện “mậu dịch thất thường”, và để cải thiện thu nhập ngoại thương của họ. Họ muốn chúng tôi ứng cho Indonesia một tỷ lệ ngoại tệ đáng kể trong tổng giá trị họ xuất khẩu sang Singapore, đổi lại họ sẽ mua một khối lượng hàng hóa theo thỏa thuậnthông qua chúng tôi. Nhưng quả thực rất khó làm cho khu vực tư nhân chịu hợp tác, sẽ chẳng có ai chịu khai báo trị giá nhập khẩu hoặc xuất khẩu của họ sang Indonesia cả, hay chịu khai báo xem họ đã thực sự mua hay bán những gì, số lượng ra sao, giá cả là bao nhiêu, các hãng tàu biển Indonesia sẽ ghi hóa đơn thấp hơn trị giá hàng hóa của họ, và thường sử dụng cùng mộtgiấy phép xuất khẩu để gửi đi cùng số lượng hàng hóa thêm một lần nữa, v.v...

Cộng với tình hình công ăn việc làm là mối đe dọa ngày càng rõ dần của phía những người cộng sản. Hội đồng an ninh nội chính đang ngày càng không vui trước sức mạnh ngày càng lớn của các nghiệp đoàn, và đang muốn chính phủ Singapore ra tay đối đầu. Tôi đã từ chối. Nếu làm như vậy, chúng tôi có thể cuối cùng rồi cũng đi đến hành động y như Lim Yew Hock, đơn giản là tống giam những người hoạt động, và như vậy sẽ giống như kiểu càng tỉa cành cúc dại, chồi non càng nhiều. Goode đã bật đèn xanh cho tôi ra tay theo kiểu như vậy trước khi tôi nhậm chức. Nhưng tôi còn phải chịu áp lực thường xuyên của phía Malaysia muốn tôi ra tay hành động nữa.

Với tư cách mới là cao ủy Anh và là chủ tịch của Hội đồng an ninh nội chính, Goode đã tổ chức cuộc họp đầu tiên của hội đồng vào tháng 8. Ong Eng Guan, Pang Boon và tôi đại diện cho Singapore, còn tiến sĩ Ismail bin Dato Abdul Rahman, Bộ trưởng Ngoại giao, đại diện cho chính phủ Malaysia. Ismail vốn là một bác sĩ, lùn, có hơi béo phệ và đen so với một người Malay bình thường, ông có mái tóc quăn, để ria mép, đeo một cặp kính gọng sừng, và trên miệng lúc nào cũng ngậm ống vố. Ông là một người trầm tính, kín đáo và là một người rất mê đánh gôn. Để làm việc hữu hiệu với ông, tôi lại phải cầm lại mấy cây gậy gôn mà tôi đã bỏ lơ trong cả một thời gian dài. Tôi mến và kính nể ông vì tính tình thẳng thắn của ông. Ông biết công việc của ông là gì – đó là nền an ninh của Malaysia. Ông lắng nghe ý kiến của nhân viên mình.

Khi tôi biết rõ hơn về các Bộ trưởng Malaysia, thì ông là một trong số những người tôi rất tin tưởng. Ông trung thực và chân thành trong quan hệ với tôi, và tôi tin tưởng rằng ông cũng đáp lại tình bạn và sự tôn trọng của tôi. Ông là nhân vật quan trọng thứ ba trong hàng ngũ lãnh đạo của UMNO, sau Tunku và phó Thủ tướng Tun Abdul Razak. Ông không có được sức lôi cuốn quần chúng và thân thế quý tộc như Tunku, cũng không có đầu óc rất nhạy bén như Razak, nhưng Ismail lại là một nhà lãnh đạo đáng tin cậy nhất và mang tính quyết định. Ông có lẽ sẽ là một vị Thủ tướng rất giỏi nếu như ông không mất quá sớm vì bệnh tim.

Tại cuộc họp đầu tiên này, Singapore đã đệ trình hai văn kiện: một là từ các chuyên gia trong Sở đặc vụ, và một từ các Bộ trưởng muốn phóng thích những người đã có quan hệ gần gũi với PAP trong thời gian họ bị bắt giữ. Goode vạch ra rằng các chuyên gia của Sở đặc vụ đã báo cáo rằng những biến cố trước đây đang có xu hướng lặp lại – cũng vẫn chuyện những người cộng sản xây dựng sức mạnh để thách đố với chính quyền – và ông hỏi rằng liệu có phải ngu ngốc không khi ra tay ngăn chặn và nghiền nát đối thủ ngay bây giờ trước khi nó trở nên quá phát triển. Tôi không đồng ý. Goode buộc tôi phải giãi bày đường lối của mình. Chính sách chung, tôi nói, là đừng để những người cộng sản điều khiển mình. Nếu chúng ta, đầu tiên, không biết chuẩn bị cơ sở để các công nhân trung lập người Hoa hiểu rằng các nhà lãnh đạo của họ bị bắt giữ bởi vì những người đó đang làm hại cho nền kinh tế và do đó làm đe dọa đến công ăn việc làm của họ, chúng ta sẽ mất họ. Không được để cho họ tin rằng các nhà lãnh đạo của họ bị bắt bởi vì đó là những nhà hoạt động nghiệp đoàn tốt và ngẫu nhiên thân cộng.

Ismail không hiểu cách làm này. Ông đã giải thích đường lối cứng rắn ở Liên bang đã có tác dụng đè bẹp âm mưu lật đổ của những người cộng sản ra sao. Tôi nói rằng Malaysia khác với Singapore. Chính phủ Malaysia có thể mạnh tay với những người cộng sản mà không bị mất lòng đa số công chúng bởi ở đó phần lớn là người Malay. Trong khi chính phủ Singapore còn phải lo lấy lòng công chúng – số người Hoa còn lừng khừng, nhất là giới trí thức, những người vốn có thể tác động đến những người còn lừng khừng. Goode đã quen với lối nghĩ của chúng tôi, nhưng không để lộ ra vì lợi ích của Ismail.

Chúng tôi cần phải vững vàng đi theo quan điểm của mình. Vào cuối sáu tháng đầu tiên của chính phủ, việc xây dựng mặt trận thống nhất của cộng sản vẫn tiếp tục tiến triển. Lim Chin Siong và các đồng chí của ông đã lôi kéo được nhiều nghiệp đoàn về phe với cộng sản, và khi họ đã chiếm được đa số, Tổng liên đoàn lao động (TUC), vốn có sự tham gia của cả các nghiệp đoàn thân cộng lẫn không thân cộng, đã tách khỏi Liên hiệp Quốc tế các Nghiệp đoàn Tự do (ICFTU) do phương Tây bảo trợ. Vì rằng ICFTU được lập ra để đối trọng với Liên hiệp Nghiệp đoàn Thế giới vốn chịu ảnh hưởng của Moscow, nên những người thân cộng mới lấy cớ rằng ICFTU đã tham gia vào cuộc tranh giành quyền bính chính trị.

Cùng lúc đó họ đã tác động mạnh đến Fong Swee Suan và lôi cuốn được ông ta trở lại. Devan Nair thì mất tinh thần trước việc họ có thể dễ dàng làm hỏng ba năm làm việc của ông với Fong ở Changi. Khác với Nair, Fong là một người Hán học, một tín đồ về những chuyện về phong trào cách mạng tại Trung Quốc và không hề có một thang giá trị nào có thể dung nạp được quan điểm cách mạng xã hội và biến đổi kinh tế theo phương pháp hòa bình. Đối với những người mang Hán học như Fong, cách mạng là phải có bạo lực. Không có bạo lực, nói theo biện chứng Mác, "chỉ là cải lương". Trong bất kỳ trường hợp nào ông ta cũng không cưỡng lại được sức lôi kéo tình cảm của bạn bè cũ và lòng tôn trọng truyền thống. Woodhull và Puthucheary chẳng lâu sau thì cũng thuận theo phía có thế mạnh và rõ ràng là khó có thể bị hạ bệ được. Họ đã cô lập Nair mà khi ấy, với sự đồng ý của tôi, đã từ chức bí thư chính trị vào tháng 2, để tham gia vào công tác nghiên cứu và viết lách nhằm "góp phần củng cố nền tảng ý thức hệ và lý thuyết cho PAP."

Lim Chin Siong và Fong đạt được hết sức mạnh này đến sức mạnh khác, tranh thủ được phe thân cộng trong TUC, không chỉ những nhà lãnh đạo nghiệp đoàn có Anh học mà còn rất nhiều người có học vấn Malay nữa. Điều đó đã khuyến khích họ tung ra nhiều phát biểu mang tính chỉ trích quan điểm của chính phủ về chuyện những người bị bắt giữ và chuyện nghiệp đoàn, đến nỗi tôi đã phải cảnh báo trước quốc hội rằng nếu họ cứ thách thức nhà cầm quyền, họ sẽ bị trả đũa mạnh. Sau lần đó, ba trong số các bí thư chính trị – Lim Chin Siong, Fong vàWoodhull – đã chính thức tuyên bố quan điểm của họ cũng vẫn y như lúc họ được phóng thích hồi tháng 6/1959: tức là ủng hộ PAP và đường lối của đảng này là đạt được sự độc lập thông qua cuộc hợp nhất với Liên bang.

Vào thời điểm đó, họ nghĩ việc hợp nhất hãy còn là một tương lai mù mờ – tôi cũng vậy – nhưng tuy vậy họ đã khơi dậy những đòi hỏi về một Singapore độc lập mà không cần phải hợp nhất.