Chiếc Toyota 12 chỗ lèn chặt người đỗ xuống trung tâm thị trấn Sapa. Nắng rất nhạt và bầu không khí lãng đãng hơi sương, ngôi nhà thờ đá nằm im lìm, khép mình như xưa nay vẫn vậy. Dù vẫn còn ngầy ngật vì say xe Vân vẫn cố gắng tự thu dọn hành lý và bước xuống. Esmeralda Hiền thì lả đi trong vòng tay của Phong. Cũng may, cô ta không mang máy ảnh nên đồ đạc chỉ có một chiếc ba lô không nặng lắm. Vân, nhiệt tình và tốt bụng, xách giúp để Phong rảnh tay dìu người đẹp. Nàng vượt lên dẫn đầu đoàn người đi về phía phố Cầu Mây. Ngẩng lên như đón ánh nắng quen rồi cười chào một vài người hàng xóm trên phố, nàng vừa sải bước vừa cất tiếng hát nho nhỏ: 

- I don’t care about the sunshine, yeah… ‘cause Mama, Mama, I’m coming home, I’m coming home… 

Em trai và em dâu nàng đã đứng chờ ở cửa từ lúc nào. Thấy đoàn của chị gái, chúng í ới gọi thêm người đến giúp mang hành lý. Hai đứa em nhỏ hơn của Vân ùa ra, luống cuống vì không biết nên chạy tới ôm chị vòi quà hay là làm công việc đón khách thường nhật. Một lát rồi tất cả cũng được sắp xếp đâu vào đấy. Nhóm bạn của Vân cười nói râm ran cầm chìa khoá đi lên cầu thang còn nàng thì quẳng đồ đạc ở ngay quầy lễ tân và chạy đi tìm mẹ. 

Bà đang ở ngoài chợ, khệ nệ xách hai làn rau củ. Bà không béo lên không gầy đi, dáng điệu vẫn héo hắt như hai mươi năm nay vốn vậy. Dượng nàng đi phía sau xách một làn tú hụ thịt lợn và một cái bu gà. Vân chạy đến xách hai chiếc làn của mẹ, lễ phép chào dượng và cười thầm khi thấy ông ta không còn cách nào hơn là tử tế ừ hữ lại, rồi vừa nhẩn nha lên các bậc thang chợ vừa hỏi mẹ đủ thứ chuyện. Cảm giác ở nhà thật nhẹ nhõm làm sao. 

Lát sau nàng đã ở trong bếp với mẹ. Nhà nàng kinh doanh nhà nghỉ bình dân kiêm quán ăn, tất cả mọi người trong nhà đều gắn bó cái cơ nghiệp con con này, trừ nàng. Mẹ sai bảo người làm và mấy đứa em nàng xong liền vẫy tay: 

- Thái Vân, con vẩy rau này giúp mẹ. 

Mẹ luôn luôn gọi nàng bằng tên kép. Mỗi khi nghe giọng nói ấm áp của bà cất lên, hai chữ Thái Vân vang vang dọc hành lang dẫn xuống bếp, nàng lại có cảm tưởng như mình bé lại. Cầm rổ rau thơm ra khoảng sân giếng trời tràn nắng, Vân vẩy thật đều tay và ngó nghiêng quanh quất. Nhà chẳng có gì thay đổi, chỉ có khoảnh con con này là khác. Với một hòn non bộ khá đẹp, trông nó đã ra dáng một cái sân trong theo kiểu nhà ống Hà Nội cổ. 

Khu đất của gia đình nàng được tách làm đôi với hai khối nhà riêng biệt. Toà nhà năm tầng phía trước mới xây được hơn chục năm, ngoài gác thượng và tầng trệt ra, các tầng còn lại đều được cải tạo thành phòng nghỉ cho khách du lịch. Em trai và em dâu nàng ở trong phòng sát quầy lễ tân, chúng là người trông nom chính việc nhà nghỉ. Ngôi nhà hai tầng phía sau vốn được xây lại sau khi nàng ra đời, đó là của hồi môn mà ông bà ngoại dành cho mẹ. Hai em nhỏ của nàng và dượng ở tầng trên. Mẹ thường ở tầng dưới, ngay cạnh gian bếp lớn. Cầu thang dẫn lên gác xây bắc bên ngoài nhà và ở tít phía sau, trông hai tầng có vẻ tách biệt hoàn toàn. 

Nằm giữa hai khối hộp vuông vức ấy là một khoảng rộng trồng cột lợp ngói ba bề tạo thành một mái hiên và một giếng trời nho nhỏ. Bàn ăn giờ được kê vòng theo hàng cột ốp gạch đỏ, ngồi bàn nào khách cũng có thể nhìn thấy một hòn non bộ được đặt giữa giếng trời. 

Dượng nàng là người luộm thuộm, không có mắt thẩm mỹ và ngại thay đổi, hẳn mẹ nàng cũng đã phải vất vả để thuyết phục ông ta cho sửa sang thế này. Tuy có vẻ hơi trưởgn giả học đòi nhưng kiểu bài trí cũng làm cho không gian có vẻ sinh động hơn. Quán ăn đã mang phong cách một nhà hàng nhỏ sáng sủa thay cho sự bình dân xuề xoà trước đây. 

Mang rổ rau đưa cho mẹ xong, nàng trở ra bưng những chậu đỗ quyên hoa đỏ chói đang đặt lộn xộn cạnh mấy cây cột ra. Xếp chúng dưới chân hòn non bộ, nàng hài lòng ngắm nghía. Đặt đám đỗ quyên ở đây vừa đỡ vướng lối đi vừa tạo nên một tiểu cảnh vui mắt hơn cho khách ăn. 

Mẹ từ trong bếp bước ra nhìn nàng âu yếm: 

- Đẹp rồi. Bây giờ con lên với các bạn đi. Việc ở đây để mấy em làm. 

Dượng nàng đang vặt lông gà gần đó thấy vậy liền buông một câu mắng mèo ăn vụng chửi chó ăn hại. Vân cười nhạt bỏ những lời ấy ra ngoài tai, nàng đi lên “ổ” của mình. Căn phòng nhỏ trên gác thượng không một mảy bụi, ngay cả những đoá hoa bất tử trong chiếc lọ con nàng đặt trên bàn cũng sạch tinh tươm. Mẹ hẳn đã tỉ mẩn chăm chút quét tước để giữ cho góc nhỏ sống động như thể nàng vẫn ngày ngày vào ra. Vân ngả đầu vào chiếc chăn bông còn thơm mùi băng phiến nhìn ra ô cửa sổ rộng mở, đỉnh núi xa lẫn trong sương như một nét lông mày mờ mờ trên khuôn mặt buồn của người thiếu phụ, đã bốn năm nay nàng không được ở trong chốn bình yên này. 

* * * 

Sau cả một ngày đi bãi đá cổ, leo Hàm Rồng và rồng rắn đi hết những con phố dốc quanh co của thị trấn, đoàn “nhiếp ảnh gia đi thực tế sáng tác” bắt đầu tản mát đi riêng. Đám những tay ảnh lớn tuổi thì về phòng nghỉ ngơi chờ bữa tối. Mấy tay ruột để ngoài da như kiểu như Cảnh thì mở đại tiệc phèo nướng dọc dãy quán dã chiến ven nhà thờ. Thanh, Vân, Tường và một anh chàng nữa tên là Tín có nickname ngộ nghĩnh là Gà quay mật ong thì ngồi nói chuyện về máy ảnh trong một quán café theo phong cách Pháp ấm cúng. Một lát sau, Phong và Hiền nhập bọn. 

Cung cách nhí nhảnh của nàng Esmeralda làm rộn cả một góc quán. Hết tựa salon nhìn xa xăm đến bưng ly cà phê nhắm mắt thả hồn mơ màng cho Phong rồi Tín rồi Thanh chụp chân dung, cô ta lại đứng dậy uốn éo tạo dáng đòi chụp toàn thân. Dường như đám đàn ông đã thấm mệt vì phải chiều cô nàng nên ai cũng có vẻ lảng đi. Vân quan sát cái cách Hiền phô diễn hình thể, cô ta mặc một bộ váy len may sẵn thiết kế rất khéo, chất len bắt sáng và những chỗ xẻ hay hở ra đều rất hợp lý. Những đường nét ưu việt trên thân thể cô ta được tôn lên đáng kể. 

Chắc cô ta giúp nhà thuốc bán được ối dầu cao xoa bóp trị sái cổ cho đám đàn ông dại gái rồi đây! Vân nghĩ thầm rồi nhấc máy ảnh lên, rời khỏi chỗ ngồi. Đã đến lúc nàng cho cô ta biết thế nào là kỹ xảo rồi. 

- Để em chụp cho Esmeralda. 

- Ui, may quá, em chụp thì chị tự nhiên hơn là mấy nam nhân kia… 

Cô ta hơn nàng hai tuổi, với đàn ông thì lúc nào cũng nhí nhảnh ngây thơ còn với phụ nữ thì lại luôn ra vẻ đàn chị. Tốt thôi, thưa chị! 

Đặt chế độ chụp dành cho ánh sáng đèn dây tóc, chỉnh độ nét sâu bớt đi và để tốc độ chụp nhanh nhất, ngay lập tức Vân “chộp bắt” những cử chỉ điệu đàng của cô ta. Vờ tập trung nhiều vào việc ngắm và bấm máy, nàng phô bày một dáng vẻ hơi trễ nải tự nhiên và duyên dáng hơn hẳn. Nghe tiếng lạch xạch vang lên liên tiếp, nàng biết là đã có ai đó đang coi nàng là người mẫu, chứ không phải Esmeralda. 

Được một lát, mặt vẫn làm như chăm chú cùng cô nàng õng ẹo xem lại ảnh và lắng nghe cặn kẽ những lời nhận xét lung tung của cô ta, nàng đưa cả bàn tay lên nhưng chỉ dùng một ngón út để vuốt mấy giọt mồ hôi trên tóc mai rồi nhẹ nhàng cởi áo khoác ngoài vắt lên thành ghế ngay trước mũi đám nam nhân. Hôm nay nàng dùng Coco Mademoiselle của Chanel, mùi thơm nồng nàn gợi tình hơn hẳn loại CKOne phổ thông nửa giọt nước hoa pha thêm ba giọt cồn mà cô nàng nghé ọ đang tưới trên người. Còn chiếc áo len không tay cổ chữ V màu đỏ bordeaux này mới hợp với mái tóc nâu đỏ, làn da mịn, khuôn ngực tròn đầy và chiếc quần jeans đen hơi ôm có chiều dài ống tới 100cm của nàng làm sao! 

Độ mươi phút sau thì show trình diễn của cả người mẫu lẫn người chụp ảnh kết thúc. Vân quay trở lại ghế ngồi, mặc lại áo khoác cũng bằng vẻ duyên dáng mềm mại cố ý. Liếc thấy ánh mắt ngỡ ngàng của Phong và Tín, nàng đoán biết từ phút này Esmeralda có lẽ chỉ còn là tên một nhân vật nữ đã lên rêu trong tiểu thuyết. 

Bữa tối với các loại rau cải thảo, cải xanh, cải làn và nấm Sapa tươi ngọt đã khiến những nhân viên văn phòng vốn quen với những bữa cơm thừa đạm ở thành phố cảm thấy thảnh thơi và ngon miệng hơn bao giờ hết. Cả đám hầu như không động đũa tới con gà mà dượng Vân đã nướng rất kỳ công. Gắp nốt miếng cuối cùng trong đĩa cải thảo luộc chấm xì dầu dầm trứng thứ tư, Phong liếc Vân đầy ngụ ý: 

- Bây giờ thì em hiểu tại sao da dẻ con gái Sapa đẹp mướt ra rồi. 

Hiền thấy Phong nói thế thì nhìn sang phía Vân bằng cặp mắt khinh khỉnh ra vẻ đàn chị không chấp. Từ lúc chiều đến giờ cô ta bị bỏ quên, người xun xoe với cô ta nhất là Phong cũng đã chuyển mục tiêu sang nàng. Thấy Vân không nói gì về chuyện da dẻ, anh ta chuyển sang ba hoa khen ảnh của nàng, rằng phong cảnh không đặc sắc nhưng người chụp có con mắt tinh tế, có tâm hồn rộng mở rồi bố cục vững, độ nét sâu khống chế tốt vân vân… 

Thấy Phong bắt đầu khen lấy được, Vân cười nhạt nhẽo, nàng khá thất vọng vì một nick Trần Huyền Phong lúc nào cũng ra vẻ nghiêm trang đạo mạo trên mạng ra ngoài đời lại là một gã thích lấy điểm với gái bằng cái kiểu nịnh thô thiển thế này. Nếu những tấm ảnh ấy là ai đó khác chứ không phải nàng chụp, chắc anh ta đã phải moi ra đến một tỷ nhược điểm, như lâu nay vẫn vậy. 

Nàng chưa kịp nói móc anh ta câu nào thì Ngữ đã ý tứ chen vào: 

- No say tuý luý rồi. Các thanh niên tiên tiến có chợ tình chợ yêu gì không? Đồng chí Vân đã bố trí lực lượng địa phương ứng chiến chưa? 

Vân cười không trả lời Ngữ, nàng phụ mấy người làm dọn dẹp bát đĩa xong xuôi rồi mới lên trên gác. Theo lời đề nghị hiếu kỳ của Esmeralda từ lúc sáng thì buổi tối nay sẽ được dành cho phiên chợ tình Sapa. Nhưng trừ cô nàng nghé ọ đó ra, hầu như ai cũng biết là chợ tình bây giờ đã biến đổi nhiều và chẳng còn gì thú vị. Thứ bảy, TV có truyền trực tiếp một trận đinh ở giải ngoại hạng Anh nên phần lớn đám nam giới đòi cố thủ trong phòng đến hết trận bóng đá rồi mới tính tiếp. Làm nũng không ăn thua, Esmeralda dằn dỗi tuyên bố là sẽ đi ra bar Green Bamboo nhảy với Tây! Mặc kệ để cô nàng thích diễn trò làm mình làm mẩy bỏ về phòng thay váy áo, Vân đi dọc hành lang và thấy Phong đã đứng chờ ở đầu cầu thang từ khi nào. 

- Bọn tạp chí Tuổi mộng mơ đang đòi anh ảnh bìa quá mà chưa biết làm sao Vân ạ. Vân giúp anh nhé. 

Vân nhìn vẻ dương dương tự đắc của anh chàng hội viên chính thức của hội nghệ sĩ nhiếp ảnh. Lời đề nghị chụp ảnh bìa của anh ta quả là một miếng cà rốt ngon lành cho những con thỏ non. Rất tiếc cưng ạ, em lại già mất rồi! Vân nghĩ thầm và cười rất hiền lành, vờ hiểu sai ý anh chàng: 

- Để mai em giới thiệu cho bác mấy cháu dân tộc nhé. 

- Ấy không, ý anh là… muốn mời Vân làm mẫu. 

- Em qua tuổi mộng mơ 10 năm nay rồi, bác ơi! Với lại em thích chụp hơn là bị chụp. 

Để mặc anh ta đứng chưng hửng, nàng xuống cầu thang đi về phía nhà sau. Trái với nàng dự đoán, phòng mẹ đã tắt đèn. Nàng định cất lời gọi thì nghe thấy tiếng dượng vang lên, ông ta vừa thở hồng hộc vừa đay nghiến gì đó. 

Không có một lời đáp lại, chỉ có tiếng cót két. Đây không phải lần đầu Vân bắt gặp những âm thanh như thế này. Ngay từ khi biết nhận thức nàng đã phải lắng nghe cuộc sống vợ chồng đầy chịu đựng của mẹ. Giờ đây khi ở trong một hoàn cảnh gần giống với bà, chấp nhận quan hệ không có tình yêu, nàng có thể hình dung và thấu hiểu hoàn toàn những gì xảy ra trên chiếc giường tre trong phòng mẹ suốt quãng thời gian hơn hai mươi lăm năm qua. Dượng là người ít học ù lì, với ông ta, mẹ nàng là một cánh cửa luôn luôn đóng kín. Và thay vì gõ hoặc tìm chìa khoá để mở, ông ta lại thường dùng sức đập và nạy phá để rồi cánh cửa ngày càng sứt sẹo xộc xệch.