Khi được Công ty Cổ
phần Sách và Truyền thông Quảng Văn mời viết lời giới thiệu cho bản dịch của tác
phẩm “Yêu thương và tự do” của tác giả Tôn Thụy Tuyết, chúng tôi khá bỡ ngỡ vì chưa
biết nhiều về tác giả, do đó cần đọc quyển sách 384 trang này ngay để tìm hiểu rõ
nội dung.

Toàn bộ quyển sách
bao gồm 22 chương; nội dung dựa trên những quan điểm và nguyên tắc giáo dục chính
của nữ bác sĩ Maria Montessori, người đề xướng phương pháp giáo dục trẻ thơ Montessori
hiện được áp dụng trên khắp thế giới và cũng là người đã thành lập tổ chức AMI (Association
Montessori Internationale) sau này. Mỗi chương sách trình bày một khía cạnh trong
cách tiếp cận với trẻ thơ theo triết lý giáo dục Montessori với những luận điểm
và nhiều ví dụ minh họa đầy xác thực được rút ra từ chính bản thân tác giả trong
quá trình tiếp xúc với con của mình và các bé xung quanh.

Tác giả kết hợp với
việc trích dẫn các phát biểu của bác sĩ Maria Montessori và một số học giả tâm lý
học để chứng minh các quan sát của mình và thêm nhiều ghi chú rất hữu ích.

Bản dịch lưu loát,
ngôn từ dễ hiểu khiến độc giả dễ tiếp cận với các quan niệm giáo dục Montessori.
Cuốn sách cũng cho thấy tác giả có cái nhìn sâu sắc về giáo dục con người và hiểu
rõ các nguyên lý giáo dục trẻ thơ của bác sĩ Montessori. Do tác phẩm minh họa các
trường hợp xảy ra trong đời sống thực tiễn về việc nuôi dạy trẻ ở một nước có văn
hóa khá gần gũi với xã hội Việt Nam, nên người đọc sẽ dễ nhận ra những tình huống
mà chính mình cũng đã từng trải nghiệm, qua đó nhận ra rằng triết lý giáo dục Montessori
mang tính phổ quát và có thể áp dụng cho chính mình!

Chúng ta có thể cụ
thể hóa phương pháp giáo dục Montessori bằng ba đỉnh của một hình tam giác với mối
quan hệ tương tác mang tính mật thiết, đó là trẻ em, người lớn và môi trường.

Ngoài môi trường vật
chất, “môi trường được chuẩn bị” đơn giản, sạch sẽ, có trật tự, được thiết kế với
tính thẩm mỹ cao cùng các học cụ mang tính khoa học chính xác, theo tiêu chuẩn mà
Maria Montessori đã đề ra, thì trẻ còn cần một môi trường tinh thần cần thiết cho
sự phát triển toàn diện để trở thành con người theo đúng nghĩa. Trong môi trường
tinh thần ấy cần có đủ hai yếu tố yêu thương và tự do.

Hai yếu tố này đòi
hỏi sự tôn trọng ở cả chủ thể lẫn khách thể trong các mối tương quan giữa người
với người (giữa trẻ em và người lớn, giữa trẻ em và trẻ em), giữa người với môi
trường xung quanh trẻ.

Nội dung quyển sách
tập trung vào giai đoạn phát triển đầu tiên của con người, nhất là giai đoạn từ
3 đến 6 tuổi. Trẻ em ở giai đoạn này có những nét đặc thù: trẻ có bộ óc và tâm thức
thấm hút, mẫn cảm với các kích thích giác quan, luôn hành động dưới sự hướng dẫn
của những thôi thúc nội tại mãnh liệt. Đây là giai đoạn tăng trưởng nhanh về cả
thể lực và trí lực. Trẻ củng cố những ấn tượng, kinh nghiệm và ngôn ngữ đã hấp thụ
ở giai đoạn từ 0 đến 3 tuổi, hướng tới sự độc lập về vận động, chức năng để tự định
hình trí tuệ và nhân cách của bản thân.

Các khái niệm trừu
tượng về tự do và yêu thương được lý giải một cách rất cụ thể, dễ hiểu qua những
ví dụ sinh động trong “Ngôi nhà của trẻ”.

Tự do là những gì
trẻ trải nghiệm trong sinh hoạt hằng ngày: Trẻ được tự chọn lựa công việc có mục
đích, ý nghĩa cho mình và hoàn tất việc ấy trong khoảng thời gian nó cần mà không
bị người khác gián đoạn, được tự do sinh hoạt theo nhịp điệu và tốc độ phát triển
của bản thân. Trẻ tìm được sự thỏa mãn trong việc trẻ chọn, chứ không phải làm để
vừa lòng người lớn. Trẻ được tự do giao tiếp với các trẻ khác trong sinh hoạt của
mình.

Nhưng tự do luôn đi
đôi với kỷ luật tự giác và tinh thần trách nhiệm: Trẻ tự dọn món học cụ đã chọn,
trả nó về chỗ cũ, để một bạn khác đang kiên nhẫn chờ đợi đến phiên dùng.

Yêu thương không phải
là từ trên đầu môi chót lưỡi. Trong phương pháp giáo dục này, người lớn không phải
là người chỉ huy mà là kẻ kiên nhẫn quan sát, tôn trọng nhịp điệu và tốc độ phát
triển của trẻ.

Còn trẻ em thì sao? Trẻ em được thực hành phong cách ứng xử trang
nhã và lịch thiệp. Trẻ lớn có thể chỉ dẫn thêm cho trẻ nhỏ, trẻ nhỏ quan sát và
học thêm từ trẻ lớn. Trong cái xã hội thu nhỏ này, các em học hỏi và giúp đỡ lẫn
nhau. Điều này xảy ra tự nhiên, không do người lớn sai bảo hay yêu cầu. Trong môi
trường ấy, sự cộng tác được khuyến khích, phần thưởng và sự cạnh tranh bị vắng bóng,
cách hành xử với bạo lực, làm tổn thương người khác hay thiệt hại đến môi trường
là những điều không được chấp nhận.

Tất cả những điều này đều nhấn mạnh đến tầm quan trọng của hai
yếu tố tự do và yêu thương trong lĩnh vực giáo dục, phát triển con người từ tấm
bé.

Trẻ thơ là cha mẹ của loài người, là những mầm non tương lai
của đất nước, là những tảng đá gốc làm nền cho một xã hội hài hòa, một đất nước
cường thịnh và một thế giới hòa bình mai sau. Đầu tư không đúng mức và bỏ qua giai
đoạn phát triển này của trẻ là một thiếu xót và sai lầm cơ bản chắc chắn sẽ dẫn
đến một hệ lụy trầm trọng khó tháo gỡ. Qua lời tựa ngắn gọn, cuốn sách muốn hàm
ý nhắn gửi tới người đọc là trẻ thơ phải được phát triển toàn diện trong bầu không
khí yêu thương và tự do thì hy vọng về một xã hội hòa bình mới có thể trở thành
hiện thực.

Tự do không hiện hữu nhờ xin cho; yêu thương không tồn tại nếu
không được ấp ủ và vun trồng. Cả hai cùng đồng hành, cả hai đều đòi hỏi sự trân
trọng, nâng niu, nuôi dưỡng tinh tế.

Dựa trên quan niệm và tinh thần đó, chúng tôi trân trọng giới
thiệu tác phẩm "Yêu thương và tự do" của Tôn Thụy Tuyết. Hy vọng quí độc
giả sẽ có dịp tìm hiểu thêm về phương pháp giáo dục trẻ thơ này và bước đầu có thể
ứng dụng nó vào đời sống thường nhật khi tiếp cận với con trẻ. Đó phải chăng cũng
là cách tốt nhất mà người lớn chúng ta có thể tích cực góp phần vào việc tạo dựng
nên một xã hội hòa bình, bình đẳng và bác ái.

Nghiêm Phương Mai

© Nghiêm Phương Mai, 2013

Lời cảm ơn của
độc giả

Tôi cảm thấy may mắn vì đã đọc cuốn sách này vào lúc con tôi
được 1,5 tuổi. Tôi thực sự được tẩy não, cảm thấy mình phải học lại rất nhiều điều
trong phương pháp giáo dục con. Sau đó, tôi đã đặt thêm rất nhiều cuốn sách khác
về giáo dục, vì giai đoạn trước 6 tuổi của trẻ vô cùng quan trọng.

Tô Quân Khang

Tác giả cuốn sách này có thể nói là người Trung Quốc phát huy
tốt nhất phương pháp giáo dục Montessori, tác giả hiểu sâu sắc những tinh túy trong
phương pháp giáo dục Montessori, kết hợp với đặc sắc Trung Quốc, giảng dạy và học
tập vô cùng thông suốt, thu được khá nhiều lợi ích. Về những vấn đề hạt nhân và
then chốt liên quan đến giáo dục trẻ nhỏ, tác giả đã trình bày dưới góc độ giáo
dục từ khi còn là trẻ nhỏ đến khi trưởng thành được kết hợp ví dụ thực tiễn của
rất nhiều người lớn, đọc xong khiến phụ huynh có nhiều cảm nhận và nhận thức. Đề
nghị các bậc phụ huynh nên đọc để tự trang bị kiến thức cho mình.

tangyu 73

Tôi vừa đọc sách vừa tự trách mình, tại sao lại không đọc quyển
sách này sớm hơn một chút. Cuốn sách nói về quá trình phát triển của trẻ từ 0 đến
6 tuổi, nay con trai đã vào tiểu học tôi mới bắt đầu phương pháp giáo dục này, không
biết còn kịp nữa không? Tôi đặc biệt giới thiệu với những bậc cha mẹ có con từ 0
đến 6 tuổi, hãy đọc cuốn sách này càng sớm càng tốt.

Ivycdy

Thông qua cuốn sách này, tôi đã đọc được tình yêu thương khoa
học, hoàn thiện và lý tính của một nhà giáo dục với con trẻ, đọc được sự quan tâm
đến từng giai đoạn trưởng thành, từng thời kỳ nhạy cảm của con trẻ. Cuốn sách thực
sự đã giúp tôi tìm được một đáp án khiến tâm hồn mình thực sự thoải mái. Đây đúng
là cuốn sách hay không chỉ phù hợp với những người làm công tác giáo dục mà nó còn
là cuốn sách vô cùng hữu ích đối với các bậc phụ huynh.

Mạt Lợi Thanh Thanh

Đầu tiên là đồng nghiệp giới thiệu với tôi chương trình phỏng
vấn “Nhân vật mới trong tuần” trên CCTV(*) có Tôn Thụy Tuyết làm khách mời đặc biệt,
thật là chấn động, tiếp theo là không ngừng tìm kiếm, đầu tiên mua “Yêu thương và
tự do”, “Nắm bắt thời kỳ nhạy cảm của trẻ“, còn có “Khám phá trẻ” (The Discovery
of the Child), “Bí ẩn trẻ thơ” (The Secret of Childhood) của tác giả Maria Montessori...
Đọc xong tôi cảm thấy như người bắt đầu mắc chứng rối loạn ám ảnh cưỡng chế, tôi
đã giới thiệu với tất cả bạn bè và đồng nghiệp có con cái, và sức ảnh hưởng của
những cuốn sách này quả thực không nhỏ.

Mẹ Hội Hội

(*) CCTV (China
Central Television) - Đài truyền hình trung ương Trung Quốc.

Tôi cho rằng, cuốn sách này là một cánh cửa, mở cánh cửa, phát
hiện con trẻ, phát hiện chính mình…

Mẹ Đông Đông

Sau khi phát hiện cuốn sách này, tôi thực sự hâm mộ nó một cách
cuồng nhiệt, không biết tôi đã đọc đi đọc lại bao nhiêu lần. Cuốn sách đã đánh thức
tình yêu trong tôi khiến cả con người tôi bỗng trở nên dịu dàng và bao dung với
mọi thứ xung quanh mình. Con trai tôi đã 4 tuổi, cháu được lớn lên trong yêu thương
và tự do, vô cùng thông minh; bởi vậy tôi muốn cảm ơn cuốn sách này, cảm ơn nhà
giáo Tôn Thụy Tuyết!

Mẹ Tiểu Lộc

Trước khi con ra đời một tháng, tôi và chồng vô tình xem được
một loạt những chương trình về thời kỳ nhạy cảm của trẻ trên kênh trẻ em của CCTV.
Lúc đó, chúng tôi bàng hoàng nhận ra rằng, “Hóa ra mình còn có thể hiểu trẻ theo
cách này”. Sau đó, bởi trong khi tìm cuốn “Nắm bắt thời kỳ nhạy cảm của trẻ”, chúng
tôi vô tình phát hiện cuốn “Yêu thương và tự do”. Thật không ngờ, “Yêu thương và
tự do” càng khiến tôi chấn động hơn nữa. Cuốn sách như sợi dây xích xâu chuỗi lại
những cảm giác vụn vặt trước nay của tôi về thế giới, khiến tôi hiểu hơn về bố mẹ
tôi, mẹ chồng tôi, chồng tôi, anh trai tôi, bạn bè của tôi và hiểu cả bản thân tôi
nữa. Những điều này đã giúp cho cuộc sống vốn đã hạnh phúc của tôi càng thêm lấp
lánh.

Zisexinling

Sách
thuộc dự án sách bản quyền của Gác Sách

Đơn
vị giữ bản quyền: Quảng Văn​

Tác
phẩm được giữ đúng nguyên bản sách in, không qua chỉnh sửa.​

Thực hiện
bởi​

nhóm Biên
tập viên Gác Sách

Sienna -
Nhocmuavn

(Duyệt –
Đăng)​