7

Đêm hôm sau thì tôi yêu cô say mê. Tôi ngủ không sâu, ước ao gặp cô, mơ đến cô, tưởng như chạm vào cô, cho đến khi nhận ra là tôi đang ôm gối hay chăn. Miệng tôi đau vì hôn. Dương vật tôi luôn cương lên, nhưng tôi không muốn tự làm thỏa mãn. Tôi sẽ không bao giờ tự làm thỏa mãn nữa, tôi muốn cùng cô.

Tôi yêu cô say mê, phải chăng đó là cái giá phải trả cho việc cô ngủ với tôi? Cho đến giờ, sau một đêm với phụ nữ, tôi có cảm giác là mình đã được chiều chuộng và nay phải đền đáp lại - đền đáp cho người phụ nữ ấy, bằng cách là dù sao tôi cũng cố tìm cách yêu cô ta, và đền đáp cho thế giới mà tôi dám đương đầu.

Một trong số ít ký ức sinh động từ hồi trẻ con là một buổi sớm mùa đông, lúc tôi lên bốn tuổi. Phòng ngủ của tôi hồi ấy không được sưởi, thường rất lạnh lúc đêm đến hay sáng sớm. Tôi nhớ đến phòng bếp ấm áp và cái bếp lò nóng, một cái lò gang nặng nề, trong đó nhìn thấy lửa nếu lấy cái móc kéo tấm đậy và vòng kiềng ở chỗ nấu ra, và có cả một bồn luôn trữ nước nóng sẵn sàng. Mẹ tôi đẩy chiếc ghế tôi đang đứng trên đó ra trước bếp lò, tắm rửa và mặc quần áo cho tôi. Tôi nhớ lại cảm giác khoan khoái của hơi ấm, sự sung sướng được tắm rửa và mặc quần áo trong hơi ấm đó. Tôi vẫn còn nhớ là mỗi khi hồi tưởng lại cảnh ấy tôi vẫn tự hỏi tại sao mẹ chiều tôi như thế. Vì tôi có bệnh? Vì các anh chị đã được thứ gì mà tôi không được? Liệu trong ngày sẽ xảy ra điều bất trắc và khó khăn mà tôi phải vượt qua?

Cũng vì người đàn bà không có danh tính trong tâm tưởng của tôi lúc chiều đã chiều chuộng tôi đến mức ấy mà hôm sau tôi đi học trở lại. Thêm vào đó, tôi muốn thể hiện tính cách đàn ông mà tôi mới có được. Không phải là tôi muốn khoe khoang gì, song tôi cảm thấy tráng kiện và hiên ngang, tôi muốn ra trước mặt các bạn và giáo viên với sức mạnh và sự hiên ngang đó. Ngoài ra, tuy không nói chuyện ấy với cô nhưng tôi nghĩ là công việc soát vé của cô thường kéo dài đến tối hoặc đến đêm. Làm sao tôi có thể gặp cô hằng ngày nếu tôi phải ở nhà và chỉ đi dạo dưỡng sức?

Lúc tôi từ chỗ cô về đến nhà, bố mẹ và các anh chị tôi đang ăn tối. “Sao con về muộn thế? Mẹ lo cho con đấy.” Giọng bố tôi nghe bực bội hơn là lo lắng.

Tôi nói là bị lạc đường khi định đi qua nghĩa trang liệt sĩ sang trại sữa dưỡng bệnh, lang thang mãi ở đâu đó và cuối cùng đến tận Nussloch. “Con không có tiền và phải đi bộ từ Nussloch về đây.”

“Đáng lẽ con có thể vẫy xe đi nhờ.” Em gái tôi thỉnh thoảng vẫy xe đi nhờ, bố mẹ tôi không ưa chuyện đó.

Anh tôi khịt khịt mũi đầy khinh miệt. “Trại sữa dưỡng bệnh và Nussloch nằm hoàn toàn ngược hướng nhau.”

Chị tôi nhìn tôi dò xét.

“Ngày mai con sẽ đi học trở lại nhé?”

“Thế thì nhớ học cho tử tế môn Địa. Nhớ là có hướng Bắc và hướng Nam, còn mặt trời thì mọc ở...”

Mẹ tôi ngắt lời anh. “Bác sĩ bảo còn ba tuần nữa.”

“Nếu nó đi được qua nghĩa trang liệt sĩ đến Nussloch rồi từ đó quay trở về thì cũng đến trường được. Nó không thiếu sức khỏe, chỉ thiếu trí khôn thôi.” Lúc còn bé, anh tôi và tôi toàn đánh lộn, sau này chỉ khẩu chiến. Hơn tôi ba tuổi nên anh tôi trội hơn ở cả hai lĩnh vực. Đến lúc nào đó tôi thôi trả miếng và mặc xác tính hiếu chiến của anh. Từ đó trở đi anh chỉ còn hậm hực gây sự.

“Bố nghĩ sao?” Mẹ tôi quay sang hỏi bố. Ông đặt dao dĩa xuống đĩa, dựa vào lưng ghế và chắp tay trong lòng. Ông im lặng và trầm tư như mỗi khi nghe mẹ tôi nói chuyện về con cái hay nhà cửa. Và mỗi lần đó tôi tự hỏi, liệu ông có suy nghĩ thật sự về câu hỏi của mẹ hay đang nghĩ công việc riêng. Có thể ông cũng nghĩ ngợi về câu hỏi của mẹ, song một khi đã tập trung suy nghĩ là ông không thể nghĩ đến gì khác ngoài công việc của mình. Ông là giáo sư Triết, và cuộc đời ông là tư duy. Tư duy và đọc và viết và giảng dạy.

Thỉnh thoảng tôi có cảm giác là chúng tôi, gia đình của ông, đối với ông chỉ như thú nuôi trong nhà. Như con cún để dắt đi dạo, chú mèo để cùng chơi hay gừ gừ nằm co trong lòng và được vuốt ve - có thể người ta thích, thậm chí cần thiết về phương diện nào đó, nhưng đi mua đồ ăn cho chúng, rửa khay cát đựng cứt mèo và đưa đến thú y thì quá phiền nhiễu. Vì cuộc sống là một cái gì khác cơ. Thực ra tôi chỉ muốn rằng chúng tôi, gia đình của ông, chính là cuộc đời ông. Lắm khi tôi cũng không ưa ông anh trai hay gây sự và cô em gái nhỏ láo toét của tôi, nhưng tối đến đột nhiên tôi lại yêu tất cả một cách khủng khiếp. Đứa em gái bé bỏng của tôi. Làm đưa nhỏ nhất trong số bốn anh chị em chắc không hề đơn giản, không hỗn láo một chút thì không tự vệ được. Còn ông anh của tôi. Chúng tôi vốn ở chung phòng, đối với anh ấy thì chắc khó chịu hơn là đối với tôi, thêm vào đó, từ khi tôi ốm anh phải nhường cả phòng cho tôi và ra ngủ ngoài ghế sofa, làm sao tránh được gây sự cơ chứ? Còn bố tôi? Tại sao chúng tôi phải là cuộc đời của ông cơ chứ? Chúng tôi đã lớn, sắp phương trưởng và ra khỏi nhà cơ mà.

Tôi thấy cứ như cả nhà ngồi với nhau lần cuối bên bàn dưới chùm đèn bằng đồng thau có năm nhánh và năm ngọn đèn, cứ như là ăn với nhau lần cuối từ những cái đĩa cổ với đường vân xanh viền mép, cứ như là nói với nhau lần cuối một cách thân ái. Tôi cảm giác như khi chia tay. Tôi còn đó nhưng đã đi rồi. Tôi nhớ mẹ, nhớ bố và các anh chị em, và ước ao ở gần người phụ nữ nọ.

Bố nhìn qua phía tôi. “Mai con sẽ đi học trở lại - con vừa nói thế đúng không?”

“Vâng ạ.” Té ra là ông cũng nhận ra rằng tôi hỏi ông chứ không hỏi mẹ, và cũng không nói là tôi tự hỏi có nên đi học trở lại hay không.

Ông gật đầu. “Mọi người hãy để con đến trường. Nếu thấy quá sức thì con lại ở nhà.”

Tôi mừng. Đồng thời tôi cảm thấy sự chia tay đã diễn ra.

8

Những hôm sau đó cô làm ca sáng. Mười hai giờ trưa cô về đến nhà, và ngày nào tôi cũng trốn học tiết cuối để ngồi đợi cô trên bậc cầu thang trước căn hộ của cô. Chúng tôi tắm và làm tình, trước một rưỡi tôi hấp tấp mặc quần áo rồi chạy vù đi. Hai giờ là bữa ăn trưa. Chủ nhật ăn trưa sớm vào mười hai giờ, nhưng ca sáng của cô cũng bắt đầu và kết thúc sớm hơn.

Thật ra thì tôi muốn bỏ tắm. Cô sạch sẽ kinh khủng, sáng sớm đã tắm rồi, và tôi ưa mùi nước hoa, mùi mồ hôi mới và mùi tàu điện mà cô đem theo từ nơi làm việc về. Song tôi cũng thích cơ thể cô ướt nước, xát xà phòng; tôi thích để cô xát xà phòng cho mình và thích xát xà phòng cho cô, và cô dạy tôi đừng ngại ngùng làm việc đó, mà phải làm kỹ lưỡng một cách tự nhiên và chiếm hữu. Cả khi làm tình cô cũng chiếm hữu tôi một cách hiển nhiên. Miệng cô chiếm lấy miệng tôi, lưỡi cô đùa với lưỡi tôi, cô bảo tôi chạm vào cô ở đâu và như thế nào, và khi cô cưỡi lên tôi cho đến khoái cực thì tôi chỉ tồn tại để cô vui thú với tôi và thông qua tôi. Không phải là cô không âu yếm và không làm tôi sướng. Nhưng cô làm việc đó để vui chơi thỏa mãn cho chính mình, cho đến khi tôi cũng học được cách chiếm hữu cô.

Đó là chuyện về sau. Tôi không bao giờ học được cho thấu đáo. Một thời gian dài tôi cũng không lấy đó làm thiếu. Tôi còn trẻ, và tôi nhanh xong, và sau đó trong khi dần dần hồi sức tôi thích để cô chiếm hữu tôi. Tôi ngắm nhìn cô khi cô ở trên tôi, ngắm bụng cô có một vết gấp sâu trên rốn, ngắm vú bên phải cô to hơn bên trái một chút xíu, khuôn ngực cô với miệng đang mở. Cô chống hai tay lên ngực tôi và hất tung tay lên trong khoảnh khắc cuối, ôm đầu và hắt ra tiếng kêu nấc nghẹn không ra hơi, lần đầu khiến tôi phát sợ, về sau lại hau háu chờ.

Sau đó chúng tôi mệt nhoài. Thường thì cô ngủ thiếp đi trên tôi. Tôi nghe tiếng cưa trong sân, tiếng hò hét của những người thợ bên máy cưa át cả tiếng máy. Khi máy cưa tắt đi thì tiếng xe cộ yếu ớt từ phố Ga lọt vào phòng bếp. Nghe tiếng trẻ con hò hét và chơi đùa, tôi biết là tan trường và đã quá một giờ. Ông hàng xóm về qua nhà buổi trưa tung thức ăn cho chim ra bao lơn, những con bồ câu bay đến và gù.

“Tên em là gì?” Tôi hỏi cô vào ngày thứ sáu hay thứ bảy gì đó. Cô nằm thiếp đi trên tôi và vừa tỉnh dậy. Cho đến lúc ấy tôi tránh gọi cô, tránh dùng cách xưng hô khách sáo hay thân mật.

Cô bật dậy. “Gì cơ?”

“Tên em ấy mà!”

“Tại sao cậu muốn biết?” Cô nhìn tôi vẻ nghi ngờ.

“Em và anh... Anh biết họ của em, nhưng mà không biết tên em là gì. Anh muốn biết tên gọi của em. Có gì sai đâu mà...”

Cô cười. “Không sao, cậu bé ạ, không có gì sai cả. Em tên là Hanna.” Cô cười tiếp, không ngừng lại được, làm lây sang cả tôi.

“Em vừa nhìn rất lạ.”

“Em còn nửa thức, nửa ngủ. Anh tên gì?”

Tôi cứ tưởng là cô biết rồi. Hồi đó bọn tôi không cho sách vở vào túi mà cặp dưới nách, thế mới là sành điệu. Khi tôi đặt sách lên bàn nhà cô thì tên tôi có trên vở, cả trên các cuốn sách mà tôi bọc bằng giấy cứng và dán nhãn ghi đầu đề sách và tên tôi. Nhưng cô không để ý.

“Anh tên là Micheal Berg.”

“Micheal, Micheal, Micheal.” Cô thử đọc tên tôi. “Cậu bé của tôi tên là Micheal, là sinh viên...”

“Học sinh.”

“... là học sinh, và, mấy nhỉ, mười bảy tuổi?”

Tôi tự hào về hai năm tuổi dư mà cô gán cho tôi, và gật đầu.

“... mười bảy tuổi, và lớn lên muốn nổi danh là một...” Cô ngập ngừng.

“Anh không biết sẽ định làm gì.”

“Nhưng anh học chăm chỉ.”

“Không hẳn.” Tôi nói với cô rằng đối với tôi, cô còn quan trọng hơn là học hành và nhà trường. Rằng tôi muốn đến với cô nhiều hơn nữa. “Đằng nào anh chả bị lưu ban.”

“Lưu ban lớp nào?” Cô ngồi dậy. Đây là cuộc trò chuyện tử tế đầu tiên giữa hai chúng tôi.

“Lưu ban lớp Mười. Anh nghỉ học qua nhiều trong mấy tháng bị bệnh vừa rồi. Nếu định qua được lớp này thì anh phải làm việc như một thằng điên mới được. Giờ này đáng lẽ anh phải ở trường mới đúng.” Tôi kể cho cô nghe chuyện tôi trốn học.

“Cút.” Cô lật chăn ra. “Cút khỏi giường tôi. Và đừng bao giờ quay lại nếu chưa làm xong việc của mình. Công việc của anh là điên à? Điên? Thế anh tưởng bán vé và bấm lỗ vé là gì?” Cô đứng dậy, đứng khỏa thân trong bếp và làm động tác của người soát vé. Tay trái cô mở cuốn sổ con với những tập vé, dùng ngón tay trái có bọc một đầu chụp bằng cao su đẩy ra hai tấm vé, hất tay phải để tóm lấy cán chiếc kìm bấm lỗ đeo lủng lẵng ở cổ tay và bấm hai nhát. “Hai vé đi Rohrbach.” Cô thả rơi chiếc kìm, chìa tay ra, cầm lấy tờ tiền giấy, mở túi đựng tiền đeo trước bụng ra, cho tiền vào, đóng túi tiền lại và ấn xu lẻ ra từ hộp đựng xu gắn bên ngoài túi. “Còn ai chưa có vé không?” Cô nhìn tôi. “Điên? Anh không biết thế nào là điên đâu.”

Tôi ngồi ở mép giường. Như bị mê muội. “Xin lỗi. Anh sẽ làm công việc của mình. Anh không biết có làm nổi không, sáu tuần nữa là xong năm học. Anh sẽ cố xem sao. Nhưng anh sẽ không làm nổi nếu không được phép gặp em nữa. Anh...” Tôi vừa định nói “Anh yêu em”. Nhưng tôi lại không muốn nói. Có thể cô có lý. Nhất định cô có lý. Nhưng cô không có quyền đòi hỏi tôi phải học nhiều hơn và việc chúng tôi gặp nhau bị phụ thuộc vào đó. “Anh không thể không gặp em.”

Đồng hồ trong hành lang gõ một rưỡi. “Anh phải đi đi.” Cô ngập ngừng. “Từ mai em làm ca chính. Năm rưỡi, sau đó em về nhà và anh có thể đến. Nếu trước đó anh đã xong việc.”

Chúng tôi đứng đối diện nhau, trần truồng, nhưng vẻ lạnh nhạt của cô đối với tôi thì có mặc đồng phục chăng nữa cũng không thể tệ hơn. Tôi không hiểu được tình thế. Cô làm như vậy vì tôi? Hay vì chính mình? Nếu công việc của tôi là điên thì công việc của cô mới lại càng điên - điều đó đã xúc phạm cô? Nhưng tôi hoàn toàn không nói là việc của tôi hay của cô điên. Hay cô không muốn có người tình là một kẻ vô dụng? Nhưng liệu tôi có phải là người tình của cô? Tôi là gì của cô? Tôi mặc quần áo, chùng chình và hy vọng cô sẽ nói điều gì. Song cô không nói gì cả. Lúc tôi đã mặc xong thì cô vẫn khỏa thân đứng đó, và khi tôi ôm cô từ biệt thì cô không phản ứng gì.

9

Tại sao hồi ức về ngày ấy lại làm tôi buồn phiền đến thế? Phải chăng vì khát khao về niềm hạnh phúc đã qua - và đúng là tôi đã hạnh phúc trong hai tuần kế tiếp, hai tuần mà tôi làm việc như một thằng điên và được lên lớp và chúng tôi yêu nhau như không còn gì đáng đếm xỉa trong thế giới bên ngoài nữa. Phải chăng vì nhận biết cái gì sẽ xảy ra sau đó, và biết rằng sau đó chỉ biểu hiện những gì vốn đã tồn tại?

Tại sao? Tại sao khi nhìn lại quá khứ thì những gì đẹp đẽ của chúng ta lại rạn nứt bởi sự xấu xa tiềm ẩn trong đó? Tại sao hồi ức về những năm tháng hôn nhân nhuốm cay đắng khi lộ ra rằng người kia chừng ấy năm có một người tình? Vì người ta không thể hạnh phúc trong tình cảnh đó được? Song người ta đã hạnh phúc cơ mà? Có lúc hồi ức không trung thành với hạnh phúc, nếu kết cục diễn ra đau đớn. Vì hạnh phúc chỉ đúng thật nếu nó vĩnh viễn tồn tại? Vì chỉ cái gì đã từng đau đớn, cho dù không ý thức và không nhận ra, mới kết thúc đau đớn? Nhưng thế nào là nỗi đau không ý thức và không nhận ra?

Tôi nhớ lại ngày xưa và nhìn lại mình trước đây. Tôi mặc cho đến khi rách những bộ com lê lịch sự do một ông bác giàu có để lại, cùng với mấy đôi giày hai màu, đen và trắng, đen và nâu, da trơn và da lộn. Tay và chân tôi quá dài, không hợp với những bộ com lê mà mẹ tôi cho đem ra dùng, nhưng hợp với những cử động của tôi. Kính của tôi có gọng rẻ tiền của quỹ bảo hiểm y tế, tóc tôi là một mớ bờm xờm dù tôi có làm gì đi chăng nữa. Ở trường, tôi không giỏi cũng không dốt. Tôi tin là giáo viên và tất cả những đứa học sinh có máu mặt trong lớp chẳng biết đến mặt tôi. Tôi không ưa diện mạo, cách ăn mặc và cử động của mình, không ưa những gì mình làm ra và vị thế của mình. Nhưng bao nhiêu năng lượng có trong tôi, bao nhiêu tin tưởng rằng sẽ có một ngày trở nên đẹp trai và khôn ngoan, vượt trội và được khâm phục, bao nhiêu mong đợi khi gặp những người mới và hoàn cảnh mới.

Phải chăng điều đó làm tôi buồn? Có phải đó là sự nỗ lực đón nhận và niềm tin tràn trề trong tôi ngày ấy về lời hứa từ phía cuộc sống, một lời hứa mà cuộc sống không và mãi mãi không bao giờ đáp ứng? Thỉnh thoảng tôi thấy sự nỗ lực và niềm tin giống như thế trên khuôn mặt của trẻ con và lũ mới lớn, và tôi nhìn nó với một nỗi buồn, hệt như khi tôi nghĩ lại về chính mình. Có phải nỗi buồn ấy chỉ đơn thuần là nỗi buồn? Có phải đó là nỗi buồn đến với chúng ta khi những hồi ức đẹp đẽ bị rạn nứt trong cái nhìn về quá khứ, vì hạnh phúc trong hồi ức không chỉ sinh ra từ một tình cảnh, mà còn từ một lời hứa không được đáp ứng?

Cô ta - có lẽ tôi nên nhắc đến cô với cái tên Hanna như tôi hồi bắt đầu gọi cô là Hanna - dĩ nhiên cô ta không sống bằng một lời hứa mà sống trong tình cảnh, và chỉ trong tình cảnh mà thôi.

Tôi hỏi cô về quá khứ của cô, và câu trả lời của cô tựa như phải lục lọi từ trong một cái rương bụi bặm ra. Cô lớn lên ở Siebenbuergen⁽¹⁾, mười bảy tuổi tới Berlin, làm công nhân cho Siemens và vào quân đội ở tuổi hăm mốt. Sau chiến tranh cô kiếm sống bằng đủ mọi nghề. Trong nghề soát vé tàu điện mà cô làm từ nhiều năm nay thì cô thích bộ đồng phục và sự chuyển động, khung cảnh thay đổi và bánh xe lăn dưới chân. Chứ còn cô không ưa cái nghề ấy. Cô không có gia đình. Cô đã ba sáu tuổi. Tất cả chuyện ấy cô kể như không phải chuyện của mình mà là của người khác, người mà cô không quen và cũng chẳng có dây mơ rễ má gì. Điều gì mà tôi muốn biết rõ hơn thì cô cũng chẳng nhớ nữa, và cô cũng không hiểu tại sao tôi quan tâm đến bố mẹ cô ra sao, cô có anh chị em gì không, cô sống ở Berlin thế nào và làm gì trong quân đội. “Cái gì cũng muốn biết thế hả cậu bé!”

(1) Siebenbuergen: địa phương thuộc Romania hôm nay, nơi có nhiều chủng tộc chung sống.

Chuyện tương lai cũng vậy. Cố nhiên tôi không có kế hoạch gì về hôn thú và gia đình. Song tôi quan tâm đến quan hệ của Julien Sorel với bà Rênal⁽²⁾ nhiều hơn là với Mathilde de la Mole. Tôi thích thấy Felix Krull⁽³⁾ rốt cuộc ngã vào vòng tay bà mẹ thay vì yêu con gái bà. Chị tôi học Đức ngữ, trong bữa ăn hay nói về cuộc tranh cãi liệu quý ông von Goethe có quan hệ yêu đương với bà von Stein⁽⁴⁾, và cả nhà ngạc nhiên khi tôi nhất quyết bảo vệ ý kiến đó. Tôi tưởng tượng quan hệ của chúng tôi sau năm hay mười năm nữa sẽ đi đến đâu. Tôi hỏi Hanna mường tượng chuyện ấy ra sao. Cô thậm chí không muốn nghĩ xa đến quá lễ Phục Sinh, vào dịp tôi sẽ được nghỉ học và cùng cô làm một chuyến đi xe đạp. Chúng tôi có thể cùng lấy một phòng như mẹ con và ở với nhau suốt đêm. Cũng lạ là ý tưởng ấy không làm tôi ngần ngại. Nếu giả sử đi du lịch với mẹ thì tôi sẽ cố lấy phòng riêng bằng được. Ở tuổi tôi mà còn được mẹ đưa đến bác sĩ hay đi mua áo choàng mới hoặc đón từ chuyến du lịch trở về thì có vẻ không thích hợp lắm. Khi cùng mẹ ra đường và gặp mặt các bạn cùng trường, tôi chỉ sợ bị gọi là thằng bám vé mẹ. Nhưng đi cũng Hanna, dù cho cô có trẻ hơn mẹ tôi mười tuổi song vẫn có thể coi là mẹ tôi, tôi chẳng thấy hề hấn gì. Mà còn thấy tự hào nữa.

(2) Julien Sorel, bà de Rênal, Mathilde de la Mole: nhân vật trong tiểu thuyết Đỏ và Đen của nhà văn Pháp Stendhal (1783-1842). (Các chú thích là của người dịch.)

(3) Felix Krull: nhân vật trong tiểu thuyết Bekenntnisse des Hochstaplers Felix Krull của nhà văn Đức Thomas Mann (1875-1955).

(4) Charlotte von Stein (1742-1842): bạn đời lâu năm của nhà thơ Đức Johann Wolfgang von Goethe (1749-1832).

Hôm nay nếu nhìn thấy một phụ nữ băm sáu tuổi thì tôi cho là trẻ. Nhưng nếu gặp một thằng mười lăm tuổi thì tôi thấy nó là con nít. Tôi ngạc nhiên thấy Hanna đã đem lại cho tôi biết bao tự tin. Thành tích học tập của tôi làm các giáo viên chú ý và tôi tin là được họ tôn trọng. Những cô gái mà tôi tiếp xúc nhận ra và thích thú khi thấy tôi không ngại họ. Tôi thấy thoải mái với con người mình.

Hồi ức làm sáng tỏ và khắc ghi những lần đầu tiên gặp gỡ Hanna đã trộn lẫn những tuần lễ đầu tiên giữa lần chuyện trò thứ nhất của chúng tôi và giai đoạn cuối năm học. Một lí do là sự đều đặn của những lần gặp nhau và diễn biến của chúng. Một lí do khác nữa là trước đó tôi chưa bao giờ có được những ngày viên mãn, cuộc sống của tôi chưa bao giờ khẩn trương và tập trung như vậy. Khi nhớ lại công việc của tôi vào những tuần ấy, có cảm giác là tôi ngồi vào bàn học và ở lại đó cho đến khi tất cả những bài học bị bỏ lỡ trong thời gian mắc bệnh được truy bù, học hết từ vựng, các chứng minh toán học, các hợp chất hóa học. Trên giường bệnh tôi đã đọc về nền Cộng hòa Weimar và Đế chế thứ ba. Những lần chúng tôi gặp nhau trong hồi ức đối với tôi cứ như một cuộc hội ngộ duy nhất kéo dài. Sau cuộc chuyện trò ấy chúng tôi toàn gặp nhau vào buổi chiều - từ ba giờ đến bốn rưỡi vì cô làm ca muộn, ngoài ra thì vào lúc năm rưỡi. Bảy giờ là giờ ăn tối, mới đầu Hanna hay giục tôi về nhà đúng giờ. Ít lâu sau tôi không chỉ ở lại đó có một tiếng rưỡi nữa, mà bắt đầu bịa ra lý do để bỏ bữa tối.

Lý do là đọc truyện. Một ngày sau cuộc nói chuyện, Hanna muốn biết là tôi học gì ở trường. Tôi kể về trường ca Homer, cái bài diễn thuyết của Cicero⁽⁵⁾, truyện Hemingway⁽⁶⁾ về ông già và cuộc vật lộn với con cá và biển cả. Cô muốn nghe âm hưởng tiếng Hy Lạp và Latinh ra sao, và tôi đọc cho cô nghe Odyssey⁽⁷⁾ và lời buộc tội Catilina⁽⁸⁾.

(5) Marcus Tullius Cicero (106-43 trước Công nguyên): diễn giả, chính khách và nhà văn La Mã nổi tiếng.

(6) Ernest Hemingway (1899-1961): nhà văn Mỹ, truyện Ông già và biển cả là tác phẩm cuối cùng được xuất bản lúc ông còn sống.

(7) Odyssey: trường ca của nhà thơ Hy Lạp Homer (thế kỷ 8 (?) trước Công nguyên).

(8) Lucius Sergius Catilina (108-62 trước Công nguyên): chính khách La Mã.

“Anh cũng học cả tiếng Đức?”

“Em hỏi thế nghĩa là gì?”

“Anh chỉ học ngoại ngữ hay còn học thứ gì trong tiếng mẹ đẻ nữa?”

“Ở lớp phải đọc luận văn.” Trong lúc tôi bị bệnh, ở lớp đã đọc Emilia Galolti⁽⁹⁾, Âm mưu và tình yêu⁽¹⁰⁾, và sắp tới sẽ viết bài về chủ đề đó. Nghĩa là tôi phải đọc cả hai vở kịch, và làm tôi làm việc đó lúc mọi bài vở đã xong xuôi. Lúc ấy đã tối, tôi mệt, và đọc gì thì sáng hôm sau quên hết, phải đọc lại lần nữa.

(9) Emilia Galotti: nhân vật trong vở kịch cùng tên của nhà viết kịch Đức Gotthold Ephraim Lessing (1729-1781).

(10) Âm mưu và tình yêu: kịch của nhà thơ Đức Friedrich Schiller (1759-1805).

“Đọc cho em nghe đi!”

“Em tự đọc lấy đi, anh đem sách lại đây cho em.”

“Anh có giọng rất hay, cậu bé ạ, em thích nghe anh đọc hơn là tự mình đọc.”

Cô nói nghiêm chỉnh. Tôi phải đọc cho cô nghe Emilia Galolti nửa tiếng, trước khi cô cho tôi đi tắm rồi lên giường. Bây giờ thì tôi lại thích đi tắm. Sự ham muốn mà tôi mang theo đã nguội lạnh trong khi đọc truyện. Muốn đọc ra sao để ít nhiều phân biệt được tư cách nhân vật, đòi hỏi phải tập trung tinh thần một chút. Sự ham muốn quay trở lại dưới vòi nước tắm. Đọc truyện, tắm, làm tình rồi nằm rốn lại cạnh nhau đã trở thành nghi thức của những lần chúng tôi gặp nhau.

Cô là một thính giả chăm chú. Cách cô cười, khịt mũi khinh bỉ, thốt ra những lời căm phẫn hay đồng tình rõ ràng cho thấy rằng cô hồi hộp theo dõi, coi Emilia và Luise là bọn ngu xuẩn. Những lúc cô sốt ruột bảo tôi đọc tiếp chứng tỏ cô hy vọng rằng sự ngu dại đó rồi sẽ phải chấm dứt. “Chuyện không thể tin được!” Nhiều lúc tôi tự thúc mình đọc tiếp. Khi ngày đã dài hơn, tôi đọc lâu hơn để cùng nằm cạnh cô trên giường lúc trời đã nhập nhoạng. Khi cô ngủ thiếp đi trên tôi, máy cưa im tiếng, con chim hót và các đồ vật trong bếp chỉ còn mang màu xám ở các độ đậm nhạt, đó là lúc tôi tràn đầy hạnh phúc.