163. Khi tôi còn nhỏ và mới đến trường lần đầu, cô giáo chính của tôi là Julie, vì Siobhan hồi đó chưa bắt đầu làm việc ở trường. Cô chỉ bắt đầu làm việc ở trường khi tôi mười hai tuổi.

Và một hôm Julie ngồi xuống bàn bên cạnh tôi và đặt một ống kẹo Smarties lên bàn, và cô nói: “Christopher, em nghĩ trong này là cái gì?”

Và tôi nói: “Smarties.”

Khi ấy cô mở nắp ống Smarties và dốc ngược nó xuống và một cây bút chì nhỏ màu đỏ rơi ra và cô cười và tôi nói: “Không phải Smarties, nó là cây bút chì.”

Rồi cô bỏ cây bút chì nhỏ màu đỏ vào lại ống Smarties và đậy nắp lại.

Rồi cô nói: “Nếu bây giờ má em đến và mình hỏi bà có cái gì trong ống Smarties, em nghĩ bà sẽ nói gì?” Vì hồi đó tôi gọi Mẹ là Má, không phải Mẹ.

Và tôi nói: “Một cây bút chì.”

Đó là vì khi tôi còn nhỏ tôi không hiểu người khác có trí óc. Và Julie bảo Mẹ và Cha rằng tôi sẽ luôn thấy việc này rất khó. Nhưng bây giờ tôi không thấy việc này khó. Vì tôi nghĩ rằng đó là một loại câu đố, và nếu một sự việc là câu đố thì luôn luôn có cách giải.

Nó giống như máy vi tính. Người ta nghĩ máy vi tính khác với con người vì chúng không có trí óc, mặc dù trong thử nghiệm Turing máy vi tính có thể đối thoại với người ta về thời tiết và rượu vang và nước Ý như thế nào, và thậm chí chúng có thể nói đùa nữa.

Nhưng trí óc chỉ là một bộ máy phức tạp mà thôi.

Và mỗi khi nhìn sự vật chúng ta nghĩ mình chỉ nhìn ra ngoài con mắt của mình như khi ta nhìn ra ngoài khuôn cửa sổ nhỏ và có một người bên trong đầu chúng ta, nhưng không phải. Ấy là chúng ta đang nhìn vào một màn hình trong đầu chúng ta, như màn hình máy vi tính.

Và bạn có thể biết thế nhờ một thí nghiệm tôi đã xem trên TV trong loạt phim tên Bộ óc hoạt động như thế nào. Trong thí nghiệm này ta cho đầu mình vào một cái kẹp rồi nhìn vào một trang viết trên màn hình. Nó như một trang viết thường và không có gì thay đổi. Nhưng một lúc sau, khi mắt ta di chuyển khắp trang, ta nhận ra rằng có gì đó rất lạ lùng vì mỗi khi ta cố đọc một chỗ trong trang giấy mà ta đã đọc qua rồi thì nó lại khác đi.

Và đó là vì khi mắt ta chớp từ một điểm sang một điểm khác, ta không thấy gì cả và ta mù. Và cái chớp mắt đó được gọi là sự di chuyển mắt đột ngột. Vì nếu khi mắt ta chớp từ một điểm sang một điểm khác mà ta nhìn thấy mọi thứ thì ta sẽ cảm thấy chóng mặt. Và trong thí nghiệm có một dụng cụ cảm biến để ghi nhận khi mắt ta đang chớp từ một chỗ sang một chỗ khác, và khi mắt làm điều này nó làm thay đổi một số chữ trên trang giấy ở một chỗ ta đang không nhìn tới.

Nhưng ta không nhận ra mình đang bị mù trong những lúc di chuyển mắt đột ngột vì bộ óc của ta lấp đầy màn hình trong đầu ta để ta thấy có vẻ như mình đang nhìn ra từ hai khuôn cửa sổ nhỏ trong đầu. Và ta không nhận ra rằng những chữ đã thay đổi trên một chỗ khác của trang giấy vì trí óc ta đã lấp vào những hình ảnh sự vật mà ta không nhìn tới tại thời điểm lúc đó.

Và người ta khác con vật vì họ có thể mang trên các màn hình trong đầu mình những hình ảnh về những thứ mà họ đang không nhìn đến. Họ có thể có hình ảnh của một người trong một căn phòng khác. Hay họ có thể có hình ảnh của một điều sẽ xảy ra ngày mai. Hay họ có thể có hình ảnh chính họ là phi hành gia. Hay họ có thể có hình ảnh của những con số thật lớn. Hay họ có thể có hình ảnh của Chuỗi Lập Luận khi họ đang thử giải đáp điều gì.

Và đó là lý do tại sao một con chó có thể tới bác sĩ thú y để trải qua một cuộc đại phẫu và có mấy cây đinh kim loại thòi ra ngoài chân nó nhưng nếu nó thấy một con mèo nó sẽ quên khuấy rằng nó đang có mấy cây đinh thòi ra ngoài chân nó và cứ thế đuổi theo con mèo. Nhưng khi một người bị giải phẫu họ sẽ có một hình ảnh về sự đau đớn trong đầu suốt tháng này sang tháng khác. Và họ có hình ảnh những mũi khâu trên chân họ và cái xương bị gãy và mấy cây đinh và thậm chí nếu họ thấy chuyến xe buýt mà họ phải bắt để tới bệnh viện họ cũng sẽ không chạy vì họ đã có hình ảnh trong đầu về những khúc xương nghiến vào nhau và những mũi khâu bị đứt và chậm chí còn đau hơn nữa.

Và đó là lý do tại sao người ta nghĩ rằng máy vi tính không có trí óc, và tại sao người ta nghĩ rằng bộ óc của họ là đặc biệt và khác máy vi tính. Vì người ta có thể thấy màn hình trong đầu họ và họ nghĩ có ai đó ngồi trong đầu họ mà nhìn lên màn hình, như Trưởng đoàn Jean-Luc Picard trong Star Trek: Thế hệ tiếp theo ngồi trên ghế trưởng phi hành đoàn nhìn lên một màn hình lớn. Và họ nghĩ rằng người này là trí óc đặc biệt của riêng con người, gọi là homunculus, nghĩa là người tí hon. Và họ nghĩ máy vi tính thì không có người tí hon này.

Nhưng người tí hon này chỉ là một hình ảnh khác trên màn hình trong đầu họ thôi. Và khi người tí hon hiện trên màn hình trong đầu họ (vì người ta đang nghĩ về người tí hon) thì có một mẩu óc khác đang nhìn màn hình. Và khi người ta nghĩ về phần óc này (mẩu óc đang nhìn người tí hon trên màn hình) họ đặt mẩu óc này lên màn hình và lại có một mẩu óc khác nhìn màn hình. Nhưng bộ óc không thấy điều này xảy ra bởi vì nó giống như con mắt chớp từ chỗ này sang chỗ khác và khi người ta chuyển từ suy nghĩ về một vật này sang suy nghĩ về một vật khác thì họ bị mù trong đầu.

Và đó là lý do tại sao bộ óc con người giống như máy vi tính. Và không phải vì họ đặc biệt mà vì họ cứ phải tắt đi trong một tích tắc mỗi khi màn hình thay đổi. Và vì có thứ họ không thấy nên người ta nghĩ nó phải đặc biệt, vì người ta luôn nghĩ rằng điều gì họ không thấy thì đặc biệt, giống như phía bên kia của mặt trăng, hay phía bên kia của lỗ đen, hay trong bóng tối lúc họ thức dậy lúc ban đêm mà sợ hãi.

Người ta cũng nghĩ họ không phải là máy vi tính vì họ có cảm giác và máy vi tính không có cảm giác. Nhưng cảm giác chỉ là có một hình ảnh trên màn hình trong đầu ta về điều sẽ xảy ra ngày mai hay năm tới, hay điều đáng lẽ phải xảy ra thay vì điều đã xảy ra, và nếu nó là hình ảnh hạnh phúc họ mỉm cười và nếu nó là hình ảnh buồn thì họ khóc.

167. Sau khi Cha tắm cho tôi và lau sạch vết nôn mửa trên người tôi và lau khô tôi bằng chiếc khăn tắm, ông đưa tôi vào phòng ngủ của tôi và mặc quần áo sạch vào.

Rồi ông nói: “Tối nay con đã ăn gì chưa?”

Nhưng tôi không nói gì.

Rồi ông nói: “Cha lấy gì cho con ăn nhé, Christopher?”

Nhưng tôi vẫn không nói gì.

Vì thế ông nói: “Được rồi. Nào. Cha sẽ đi cho quần áo của con và tấm vải trải giường vào máy giặt rồi cha sẽ quay lại nhé?”

Tôi ngồi trên giường và nhìn đầu gối mình.

Thế là Cha đi ra khỏi phòng và nhặt quần áo của tôi trên sàn phòng tắm và để chúng trên đầu cầu thang. Rồi ông đi lấy tấm ga trải giường và ông mang ra đầu cầu thang cùng với sơ mi và áo len của tôi. Rồi ông nhặt hết lên và mang xuống lầu. Rồi tôi nghe ông mở máy giặt và tôi nghe thùng nước nóng chạy và nước trong ống chảy vào máy giặt.

Tôi chỉ nghe thấy thế một lúc lâu.

Tôi làm tính nhân 2 trong đầu mình vì nó khiến tôi cảm thấy bình tĩnh hơn. Tôi làm tới 33554432, là 2²⁵, vậy là không nhiều lắm vì trước kia tôi đã làm tới 2⁴⁵, nhưng bộ óc tôi không hoạt động tốt lắm.

Khi ấy Cha lại vào phòng và nói: “Con cảm thấy thế nào? Có muốn cha lấy cái gì không?”

Tôi không nói gì. Tôi tiếp tục nhìn đầu gối mình.

Và Cha cũng không nói gì. Ông chỉ ngồi xuống trên giường bên cạnh tôi và chống khuỷu tay lên đầu gối và nhìn xuống chỗ thảm giữa hai chân ông nơi có một miếng Lego nhỏ màu đỏ có tám cái mấu.

Rồi tôi nghe Toby thức dậy, vì nó sống về đêm, và tôi nghe nó sột soạt trong chuồng.

Và Cha im lặng thật là lâu.

Rồi ông nói: “Nào, có lẽ cha không nên nói điều này, nhưng... Cha muốn con biết rằng con có thể tin cha. Và... ừ, có thể cha không phải lúc nào cũng nói sự thật. Có Chúa chứng giám, cha cố gắng lắm, Christopher ạ, có Chúa chứng giám là cha cố lắm, nhưng... Sống trên đời khó lắm, con biết đó. Lúc nào cũng phải nói sự thật thì khó vô vàn. Đôi khi không thể được. Và cha muốn con biết là cha đang cố, cha thật lòng đang cố. Và có lẽ đây không phải là lúc nói điều này, và cha biết con sẽ không thích, nhưng... Con phải biết là cha từ nay sẽ nói sự thật với con. Về mọi thứ. Vì... nếu bây giờ không nói thật, thì sau này... sau này sẽ còn đau khổ hơn nữa. Vì vậy...”

Cha dùng hai bàn tay xoa mặt và lấy ngón tay kéo cằm xuống và nhìn đăm đăm vào tường. Tôi có thể thấy ông qua khóe mắt mình.

Và ông nói: “Cha giết Wellington, Christopher ạ.”

Tôi tự hỏi có phải đây là một lời nói đùa không, vì tôi không hiểu các câu nói đùa, và khi người ta nói đùa thật ra họ không định nói điều họ nói.

Nhưng khi ấy Cha nói: “Làm ơn. Christopher. Cứ... để cha giải thích.” Rồi ông hít hơi và nói: “Khi mẹ con bỏ đi... Eileen... bà Shears... bà ấy rất tốt với mình. Rất tốt với cha. Bà ấy giúp cha qua lúc rất khó khăn. Và cha không chắc cha có thể vượt qua nếu không có bà ấy. Con biết đó, hầu như ngày nào bà ấy cũng quanh quẩn ở đây. Giúp nấu ăn và thu dọn. Ló qua xem mình có ổn không, mình có cần gì... Cha nghĩ... A... Trời ơi, Christopher, cha đang cố nói cho đơn giản... Cha nghĩ bà ấy có thể cứ qua đây. Cha nghĩ... và có thể cha ngu ngốc... Cha nghĩ bà ấy có thể... Cuối cùng... muốn dọn vào đây. Hay mình có thể dọn vào nhà bà ấy. Cha với bà ấy rất hòa thuận, hòa thuận lắm. Cha nghĩ chúng ta là bạn. Và chắc cha đã nghĩ sai. Chắc là... Cuối cùng... nó hóa ra... Trời ơi... Bà ấy và cha cãi nhau, Christopher ạ, và... Bà ấy nói những điều cha sẽ không nói cho con vì nó không hay, nhưng nó đau lòng, nhưng... Cha nghĩ bà ấy coi trọng con chó khốn kiếp đó hơn cha, hơn chúng ta. Và có thể điều đó không ngốc lắm, nếu bây giờ nghĩ lại. Có thể cha con mình rầy rà quá. Và có thể sống một mình mà chăm sóc một con chó ngu độn nào đó thì dễ hơn là sống chung với một con người thực sự nào khác. Cha muốn nói, khỉ thật, cha con mình đâu có phải cái loại nhu cầu thấp phải không...? Dù thế nào, cha và bà ấy cũng xảy ra lần cãi cọ này. Ồ, thật ra thì có khá nhiều lần cãi cọ. Nhưng sau vụ cãi cọ đặc biệt bực mình này, bà ấy tống cha ra khỏi nhà. Và con biết con chó khốn khiếp đó thành ra thế nào sau vụ giải phẫu. Tâm thần phân liệt khốn kiếp. Lúc thì tử tế ra điều, lăn lưng ra, gãi bụng. Khi thì lại phập răng vào chân mình. Ôi dào, cha và bà ấy quát tháo nhau và nó ra vườn đi tiểu tiện. Vì vậy khi bà ấy đóng sập cửa sau lưng cha thì đồ chó chết đó đang đợi cha. Và... Cha biết, cha biết. Có lẽ nếu cha chỉ cho nó một cái đá thì có thể nó sẽ lùi lại. Nhưng, trời ạ, Christopher, khi mà mình mờ mắt mụ người thì... Chúa ơi, con biết là thế nào rồi đấy. Cha muốn nói là con và cha, mình không khác gì nhau. Và cha chỉ nghĩ được là bà ấy coi trọng con chó khốn khiếp này hơn con và cha. Và cứ như là mọi thứ cha đã dồn nén trong suốt hai năm trời...”

Rồi Cha im lặng một lát.

Rồi ông nói: “Cha xin lỗi, Christopher. Cha hứa với con. Cha không bao giờ có ý để chuyện xảy ra như thế này.”

Và khi ấy tôi biết rằng đó không phải là một lời nói đùa và tôi rất sợ.

Cha nói: “Ai cũng có lúc làm điều lầm lỗi, Christopher ạ. Con, cha, mẹ con, mọi người, ai cũng vậy. Và đôi khi là những lỗi rất nặng. Mình chỉ là con người.”

Rồi ông giơ bàn tay phải lên xòe các ngón tay ra thành cái quạt.

Nhưng tôi la hét và đẩy ngược ông vì thế ông ngã khỏi giường xuống sàn nhà.

Ông ngồi dậy và nói: “Được. Nào. Christopher. Cha xin lỗi. Tối nay thế là đủ rồi, OK? Cha sẽ xuống lầu và con ngủ một chút, đến sáng mình sẽ nói chuyện.” Rồi ông nói: “Mọi việc sẽ ổn thỏa. Thật mà. Tin cha đi.”

Rồi ông đứng lên hít một hơi sâu và ra khỏi phòng.

Tôi ngồi trên giường một lúc lâu nhìn sàn nhà. Rồi tôi nghe Toby đang sột soạt trong chuồng.

Tôi nhìn lên thấy nó nhìn tôi qua chấn song.

Tôi phải ra khỏi nhà. Cha đã giết Wellington. Nghĩa là ông có thể giết tôi, vì tôi không thể tin ông, dù cho ông đã nói: “Tin cha đi,” vì ông đã nói dối về một việc lớn.

Nhưng tôi không thể ra khỏi nhà ngay vì ông sẽ thấy tôi, do đó tôi phải đợi đến khi ông ngủ.

Lúc đó là 11 giờ 16 phút đêm.

Tôi lại thử nhân 2, nhưng tôi không thể qua khỏi 2¹⁵, là 32768. Vì thế tôi rên rỉ để thời giờ qua nhanh hơn và khỏi suy nghĩ.

Rồi đã đến 1 giờ 20 phút sáng nhưng tôi không nghe cha lên lầu đi ngủ. Tôi tự hỏi ông ngủ dưới lầu hay ông đang đợi để vào giết tôi. Vì thế tôi lấy con dao Quân đội Thụy Sĩ của mình và mở lưỡi cưa ra để tự vệ. Rồi tôi đi ra khỏi phòng ngủ thật khẽ khàng và lắng nghe. Tôi không nghe thấy gì, vì thế tôi bắt đầu xuống thang thật êm và thật chậm. Và khi tôi xuống dưới lầu tôi thấy chân của cha qua cánh cửa phòng khách. Tôi đợi trong bốn phút để xem nó có nhúc nhích không, nhưng nó không nhúc nhích. Vì thế tôi tiếp tục bước đến khi tới hành lang. Rồi tôi nhìn qua cửa phòng khách.

Cha đang nằm nhắm mắt trên ghế sofa.

Tôi nhìn ông một lúc lâu.

Rồi ông ngáy và tôi giật mình và tôi nghe máu trong tai mình và tim mình chảy rất nhanh, và một con mắt đau như có người đập nổ một quả bong bóng thật lớn trong ngực tôi.

Tôi lo mình sẽ bị đau tim.

Mắt cha vẫn nhắm. Tôi tự hỏi có phải ông đang giả vờ ngủ không. Vì thế tôi nắm thật chặt con dao bỏ túi và gõ lên khung cửa.

Cha quay đầu sang bên kia và chân ông co giật và ông nói “Gnnnn”, nhưng mắt ông vẫn nhắm. Và khi ấy ông lại ngáy.

Ông đang ngủ.

Nghĩa là tôi có thể ra khỏi nhà nếu tôi thật im lặng để không đánh thức ông dậy.

Tôi lấy cả hai áo khoác và khăn quàng của mình ra khỏi móc bên cạnh cửa trước và tôi mặc hết vào vì ban đêm bên ngoài lạnh. Rồi tôi lại lên lầu thật im lặng, nhưng thật khó vì chân tôi đang run. Tôi vào phòng mình và cầm cái chuồng của Toby lên. Nó gây tiếng sột soạt, vì thế tôi cởi một áo khoác và đậy lên cái chuồng để làm giảm tiếng ồn. Rồi tôi lại mang nó xuống lầu.

Cha vẫn đang ngủ.

Tôi đi vào bếp lấy hộp thức ăn đặc biệt của mình. Tôi mở khóa cửa sau và bước ra ngoài. Rồi tôi vừa đè tay cầm cánh cửa xuống vừa đóng nó lại để tiếng lách cách không lớn quá. Rồi tôi bước xuống cuối vườn.

Phía cuối vườn là một cái kho nhỏ. Trong đó có một cái máy cắt cỏ và kéo cắt bờ giậu, và rất nhiều dụng cụ làm vườn Mẹ hay dùng, như chậu và các túi phân trộn và gậy tre và dây và cái mai. Ở trong kho sẽ ấm hơn những tôi biết Cha có thể tìm tôi trong nhà kho, vì thế tôi đi vòng ra phía sau nhà kho và chen vào khoảng trống giữa bức tường nhà kho và hàng rào, phía sau cái bồn lớn bằng nhựa màu đen để hứng nước mưa. Rồi tôi ngồi xuống và cảm thấy an toàn hơn rất nhiều.

Tôi quyết định để cái áo khoác kia trên chuồng của Toby vì tôi không muốn nó bị lạnh và chết.

Tôi mở hộp thức ăn đặc biệt của mình. Bên trong là thỏi Milky Bar và hai sợi cam thảo và ba quả cam nhỏ và một cái bánh xốp màu hồng và phẩm thức ăn màu đỏ của tôi. Tôi không thấy đói nhưng tôi biết mình nên ăn vì nếu không ăn gì thì ta có thể bị lạnh, vì thế tôi ăn hai quả cam và thỏi Milky Bar.

Rồi tôi tự hỏi mình nên làm gì kế tiếp.