Người cha tốt hơn là người thầy tốt - Chương III - Phần 11 - 12 - 13

Phần 11: Có đủ trò để vui chơi ngoài trời

Ích lợi của việc vui chơi ngoài trời đối với trẻ là rất lớn, không chỉ có ích cho việc phát triển trí tuệ, mà còn ảnh hưởng tích cực đến sức khỏe và tầm nhìn rộng lớn của trẻ.

Những bậc cha mẹ làm công nhân lao động bình thường có thể không cho trẻ một cuộc sống vật chất đầy đủ, nhưng chúng ta lại có thể mang lại cho trẻ một tuổi thơ nhiều màu sắc, cho trẻ một thế giới tình cảm phong phú, cho trẻ một hồi ức tuổi thơ tốt đẹp. Cho nên, cùng với việc cho trẻ chơi thỏa thích, chúng ta còn phải nghĩ cách cho trẻ chơi với nội dung phong phú hơn, với hình thức đa dạng hơn. Như vậy niềm vui mà trẻ thu được sẽ lớn lên gấp bội, kiến thức tầm nhìn của trẻ cũng phong phú hơn.

Vui chơi trong nhà có nhiều hình thức phong phú đa dạng, các trò chơi ngoài trời còn đa dạng hơn rất nhiều.

Sau khi Y Y tan học về nhà, tôi đều cho con thoải mái chơi những trò chơi thường ngày, đồng thời tìm mọi cơ hội để đưa con đi cảm nhận những điều mới mẻ và thú vị, cung cấp cho con không gian vui chơi rộng lớn.

Có vị phụ huynh sẽ nói, chúng tôi cũng muốn cho con chơi những trò chơi đa dạng thú vị hơn, nhưng chúng tôi không có điều kiện đưa con đi một số nơi đặc biệt, chúng tôi cũng không có cơ hội đưa con đi về các vùng quê để cảm nhận một cuộc sống khác với cuộc sống nơi thành thị, cho nên con chúng tôi hàng ngày chỉ có thể chơi các trò chơi cũ rích, không có gì là mới mẻ, hoặc là không chơi gì, chỉ có thể xem tivi để giết thời gian.

Các trò chơi trong nhà hay các trò chơi ngoài trời cũng giống nhau, có rất nhiều trò chơi không cần bất kì sự đầu tư về kinh tế nào. Ví dụ như sau một trận mưa, tôi và Y Y cầm xẻng hoặc các dụng cụ có thể thông nước, tìm những nơi nào nước bị tắc, để bắt đầu “đào kênh” dẫn nước, nhìn dòng nước được dẫn về nơi mình muốn, Y Y hưng phấn vỗ tay cười. Những trò chơi như vậy có thể làm cho Y Y vui đến quên hết mệt mỏi.

Kiến nghị của Đông Tử dành cho những người cha

1. Đưa trẻ đi tham gia các hoạt động lớn náo nhiệt

Hiện nay rất nhiều thành phố hàng năm đều tổ chức một số hoạt động lớn ví dụ như triển lãm hàng nông sản, triển lãm xe ô tô, triển lãm đồ ăn, lễ hội rượu, lễ hội thời trang, tuần lễ nghệ thuật, tuần lễ văn hóa, hội chợ sách với quy mô lớn..., mỗi lần có những hoạt động này tôi đều đưa Y Y đi chơi. Y Y được ngắm nhìn các sản phẩm nông sản đa dạng, được ăn các món ăn ngon của các nước trên thế giới, được đọc những cuốn sách phong phú ở hội chợ sách, còn có thể cùng hát cùng nhảy với mọi người khi tham gia hoạt động tuần lễ văn hóa, tôi nghĩ con không chỉ vui vẻ mà còn có thể học được rất nhiều điều không học được trong sách vở.

Tôi còn nhớ ngày 1 tháng 6 năm 2004 là ngày Triển lãm Thực phẩm Trung Quốc lần thứ 11 được tổ chức tại Trường Xuân. Tôi liền đưa con đi tham gia triển lãm để chúc mừng ngày 1 tháng 6. Ăn sáng xong, Y Y liền vội vàng giục chúng tôi đi.

Từ khi bước vào triển lãm, Y Y không lúc nào ngừng nhảy nhót, con chạy từ gian hàng này sang gian hàng kia, mỗi khi nhìn thấy thứ gì mới mẻ, liền reo lên: “Cha mẹ, nhanh đến đây xem, vui quá!”. Khi nhìn thấy những món ăn trong triển lãm, mắt của Y Y dường như không đủ để nhìn, mồm ăn cái này, mắt lại nhìn sang cái kia, nhìn con như vậy chúng tôi cũng rất vui.

Từ trong triển lãm đi ra quảng trường có mấy vòi phun nước, Y Y liền vội vàng chạy vào tắm mưa, lúc chạy ra, quần áo đã bị ướt hết, con reo lên: “Thích quá!” sau đó lại chạy vào.

Hôm đó chúng tôi đi đến khi mặt trời lặn mới trở về nhà. Tôi và vợ tôi đều cảm thấy vô cùng mệt mỏi, nhưng Y Y lại vô cùng phấn khởi, vui mừng, về đến nhà vẫn còn hào hứng ôm vai bá cổ tôi nói: “Cha ơi, ngày mai lại đi triển lãm chơi nhé!”. Tôi bảo con, đi triển lãm chơi có gì hay đâu, con bắt đầu thao thao bất tuyệt nói về những điều nghe thấy, nhìn thấy ở triển lãm, nhớ lại chiếc bánh ga tô cao cả tầng lầu, nhớ đến miếng đậu phụ thối đệ nhất thiên hạ... mặt con sáng lên, chân tay múa may nhảy nhót.

Tôi nghĩ những kí ức này sẽ theo con đi suốt cuộc đời, khi con tạm biệt tuổi thơ, bước vào con đường tranh đua quyết liệt, những kí ức này vẫn sẽ đem lại niềm vui trong cuộc sống sau khi trưởng thành của con.

2. Thường xuyên đưa con về nông thôn chơi

Ngoài việc tham gia những hoạt động như trên, việc tôi hay làm nhất vẫn là đưa Y Y về nông thôn chơi, để con được chơi những trò chơi mới trong không gian rộng lớn.

Đối với những đứa trẻ sinh ra và lớn lên ở thành phố, vùng quê chính là một mảnh đất thần kì. Tôi luôn cho rằng, cuộc sống ở vùng quê hay cuộc sống ở thành phố đều thiếu thốn. Những người chưa từng sống ở thành phố tầm nhìn hạn hẹp, tư duy đơn giản; nhưng những người chưa từng sống ở nông thôn, cả ngày sống trong không gian nhỏ hẹp, từ nhà đến trường rồi lại từ trường về nhà, phương thức sống đơn nhất, nội dung học tập khô khan, không chỗ nào là không có tiếng ồn, chúng ta không có cách nào để cho trẻ có không gian vui chơi thuần khiết. Niềm vui, ánh sáng đều bị khóa chặt trong không gian nhỏ hẹp.

Ở nông thôn có những dòng nước trong trẻo, có hoa cỏ mọc khắp nơi, có những chú chim hát ca, có những đàn cá bơi lượn, có những đứa trẻ không sợ cha mẹ mắng vì làm bẩn quần áo, không cần phải đến lớp học đàn, học mĩ thuật... Về nông thôn, bạn sẽ luôn luôn cảm thấy vui tươi và không bị bó buộc vì được sống trong không gian rộng lớn, sẽ cảm thấy vô cùng sảng khoái vì non xanh nước biếc, cây cối tươi đẹp, sẽ cảm thấy thanh bình phóng khoáng vì tình người giản dị chất phác...

Một người sinh ra và lớn lên ở nông thôn như tôi luôn luôn tràn ngập tình yêu và nỗi niềm nhớ nhung với mảnh đất ấy. Tại sao đô thị phồn hoa không thể trói buộc nổi lòng tôi, mà những cỏ cây ở quê hương lại đem đến cho tôi nhiều cảm xúc? Bởi vì ở nơi đó tôi có một tuổi thơ êm đềm và vui vẻ, tôi hiểu mảnh đất ấy có nhiều niềm vui như thế nào. Cho nên, sau khi Y Y sinh ra, tôi nghĩ tuổi thơ của con không thể thiếu những kí ức về nông thôn. Cho nên, tôi thường tranh thủ mọi thời gian có thể để đưa Y Y về quê thăm ông bà nội. Mỗi lần Y Y về đến cửa nhà ông bà, sau khi vội vàng chào ông bà, liền ngay lập tức chạy ra ngoài, bởi có rất nhiều bạn đang đợi con, có rất nhiều trò chơi hay đang vẫy gọi con. Một lần về quê vào mùa hè, tôi đưa Y Y và cháu tôi ra sông bắt cá, nhưng giữa đường gặp mưa to, mọi người ai nấy đều bị ướt hết, lạnh đến phát run. Y Y mặc quần áo của anh họ, mặt đầy bùn đất, giống như một đứa trẻ nông thôn. Nhưng tuy bị ướt như chuột lột nhưng con luôn luôn cười, trong mắt tràn ngập sự phấn khích.

3. Cổ vũ trẻ ra ngoài chơi

Các trò chơi ngoài trời rất phong phú đa dạng, có thể tiến hành ở khắp mọi nơi như thả diều, trượt patin, trượt ván, bắn bi, ném lon, cướp cờ, trốn tìm, bịt mắt bắt dê...

Ích lợi của việc vui chơi ngoài trời đối với trẻ là rất lớn, không chỉ có ích cho việc phát triển trí tuệ, mà còn ảnh hưởng tích cực đến sức khỏe và tầm nhìn rộng lớn của trẻ.

Y Y dần dần trưởng thành chính trong các hoạt động vui chơi ngoài trời đó. Mấy năm nay, tôi thường xuyên đưa Y Y đến công viên hoặc đi quảng trường thả diều. Đầu tiên con không thể tự thả được, phải nhờ tôi giúp, dần dần Y Y có thể tự thả diều một mình.

Mùa đông vùng Đông Bắc, hoa tuyết bao phủ khắp mọi nơi, khiến thành phố được trang hoàng vô cùng mĩ lệ. Sau vài trận tuyết liên tiếp, trẻ em có thể ra ngoài chơi nhiều trò chơi hơn: đắp người tuyết, ném tuyết, trượt tuyết, ngồi xe tuyết...

Khi mới chơi trò trượt xe tuyết, tôi cùng Y Y trượt, sau khi Y Y nắm vững một số kĩ năng cơ bản thì con tự trượt. Do động tác không thuần thục, con bị ngã nhiều lần. Nhưng con không cam lòng, thế là lại bắt đầu trượt lại, nỗ lực hết mình. Cho đến khi thao tác thành thục, khi có thể trượt nhanh, mặt con tràn ngập niềm vui. Trẻ cảm nhận niềm vui của việc thả diều hay việc trượt tuyết, được mài giũa qua gian khổ, dũng cảm vươn lên khắc phục khó khăn. Như vậy không chỉ rèn luyện thân thể, mà còn có thể bồi dưỡng tinh thần lạc quan của trẻ. Một công đôi việc, tại sao chúng ta lại không làm?

Cho nên, phải cổ vũ trẻ ra ngoài chơi. Nhưng, mong những người cha chú ý: Vui chơi bên ngoài một là phải dựa vào đặc điểm lứa tuổi và tình trạng sức khỏe của trẻ; hai là phải đảm bảo sự an toàn cho trẻ; ba là phải tôn trọng sở thích của trẻ.

Cuối cùng, Đông Tử xin giới thiệu cho mọi người một số trò chơi ngoài trời của cha và con:

(1) Biến thành quả bóng. Cách chơi: Trẻ và mẹ giả vờ mình là một quả bóng da, vừa đọc ca dao vừa nhảy như quả bóng da. Ca dao: “Tôi là quả bóng da, vừa thích múa lại vừa thích nhảy/Đập một cái, nhảy một cái/Dùng chân đá, tôi liền chạy”. (Nội dung của bài ca dao có thể tự biên một loạt các động tác). Ích lợi: Rèn luyện khả năng nhảy của trẻ, đồng thời tăng cường sức mạnh của đôi chân.

(2) Tìm báu vật. Chuẩn bị: Đầu tiên giấu đồ chơi ở mấy nơi khác nhau, hoặc ở một nơi. Cách chơi: Người mẹ làm trọng tài, cha và con làm người đi tìm báu vật. Người mẹ ra khẩu lệnh, con và cha liền đi tìm, xem trong thời gian quy định ai có thể tìm thấy “báu vật” trước. Ích lợi: Rèn luyện khả năng quan sát và khả năng phán đoán của trẻ, đồng thời bồi dưỡng cho trẻ năng lực tự mình giải quyết vấn đề.

(3) Giẫm bóng. Cách chơi: Dưới ánh nắng mặt trời, bóng của cha in trên mặt đất, lúc này có thể cho trẻ giẫm vào bóng của cha, trẻ phải dựa vào phương hướng chuyển động và tốc độ di chuyển của cha để thay đổi tốc độ và phương hướng di chuyển của bản thân. Ích lợi: Rèn luyện sự chuyển động nhịp nhàng và khả năng theo dõi bằng mắt của trẻ.

(4) Hai hợp một. Cách chơi: Chân trẻ đứng trên chân phụ huynh, phụ huynh và trẻ khoác tay nhau, phụ huynh bước về phía trước đồng thời cũng đưa cơ thể trẻ hướng về phía trước. Ích lợi: Bồi dưỡng sự kết hợp ăn ý giữa hai cha con.

(5) Đồng tâm hiệp lực. Cách chơi: Trẻ đứng giữa cha mẹ, hai tay nắm chặt vào tay của cha và mẹ đồng thời hai chân nhấc lên khỏi mặt đất; lúc này cha mẹ cùng nhau đi về phía trước, trẻ phải dùng lực để bám chặt nếu không thì sẽ bị rơi ra khỏi tay cha mẹ. Ích lợi: Rèn luyện sức mạnh của đôi tay và khả năng giữ thăng bằng.

(6) Kim chỉ nam. Chuẩn bị: Cho trẻ nhận biết các phương hướng đông tây nam bắc và trái phải trước sau. Cách chơi: Trẻ đứng yên, người cha ra khẩu lệnh, ví dụ “phía bắc”, trẻ liền nhảy tại chỗ xoay về phía bắc. Ích lợi: Rèn luyện cảm giác về phương hướng và kĩ năng nhảy của trẻ.

(7) Trò chơi mô phỏng. Cách chơi: Người cha ra khẩu lệnh cho trẻ học tiếng kêu và động tác của động vật. Trẻ lớn thì có thể cho trẻ mô phỏng đặc điểm của người mà trẻ thân quen. Ví dụ như tiếng ho của ông nội, tiếng ngáy của cha... Ích lợi: Bồi dưỡng khả năng quan sát và mô phỏng của trẻ.

(8) Xem ai ném chuẩn. Chuẩn bị: 2, 3 túi cát, đồng thời vẽ các vòng tròn trên các vị trí khác nhau. Cách chơi: Cha và trẻ đứng ở nơi cách vòng tròn khoảng 1m, rồi ném túi cát vào vòng tròn. Ích lợi: Rèn luyện sức mạnh của cánh tay và khả năng kết hợp của tay và mắt.

Phần 12: Có nhiều cách chơi bài

Thông qua việc chơi bài, khả năng suy đoán, phán đoán, quyết đoán, khả năng ghi nhớ và cả khả năng đối mặt với thất bại của trẻ cũng được rèn luyện.

Đánh bài Tây là trò chơi thường gặp nhất trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta, người lớn hay chơi, trẻ em cũng vậy.

Đánh bài không chỉ là một hình thức giải trí mà nó cũng giống như các trò chơi khác, nó có thể phát huy tác dụng tăng cường mối quan hệ giữa con người với nhau, làm linh hoạt bộ não, bồi dưỡng tình cảm lành mạnh... Những lá bài vừa rẻ vừa đẹp, thuận tiện mang theo, mặt bài dễ nhận biết, không hạn chế số người chơi, không cần chọn địa điểm, cách chơi đa dạng, già trẻ đều có thể chơi. Vì thế đó là loại hình giải trí được mọi người yêu thích nhất.

Sở dĩ chơi bài có thể phát triển trí lực của trẻ là bởi vì khi chơi bài, người chơi phải không ngừng điều chỉnh sách lược của mình, làm thế nào để lợi dụng những con bài có ích, làm thế nào để biến thế bất lợi thành thế có lợi... mỗi lần đánh ra một con bài phải suy nghĩ và tính toán kĩ lưỡng.

Tôi luôn luôn cho rằng chơi bài là một hình thức lao động trí óc phức tạp, nó giống như đánh cờ, muốn giành được thắng lợi phải tính toán suy nghĩ cẩn thận. Thông qua việc chơi bài, khả năng suy đoán, phán đoán, quyết đoán, khả năng ghi nhớ và cả khả năng đối mặt với thất bại của trẻ cũng được rèn luyện.

Ngoài ra, chúng ta có thể rèn luyện khả năng toán học thông qua việc chơi bài. Qua trò chơi, trẻ có thể nhận biết những con số đơn giản, lại có thể làm những phép toán đơn giản, phụ huynh có thể hoàn thành việc giáo dục vỡ lòng về toán học cho trẻ trong không khí thoải mái thư giãn.

Kiến nghị của Đông Tử dành cho những người cha

1. Nhận thức đúng đắn về việc trẻ chơi bài

Nói đến việc đánh bài trong đầu chúng ta sẽ nghĩ tới cảnh tượng như thế nào? Một đám người ngồi hút thuốc, quây vào đánh bài, bên ngoài là một đám người đứng xem...

Nếu như thử thay vào đó là một lũ trẻ quây vào đánh bài thì sẽ gây xôn xao dư luận. Trong mắt của cha mẹ, đánh bài đồng nghĩa với việc đánh bạc hoặc là đồng nghĩa với việc giết thời gian, không có ích lợi gì. Nhưng trẻ thì không thể đánh bạc, và trẻ đánh bài để giải trí chứ không phải để giết thời gian. Thậm chí có phụ huynh vì cho rằng cho trẻ chơi bài thì trẻ sẽ hư đốn nên bắt trẻ tránh xa những cây bài.

Tôi muốn nói, thứ nhất, đánh bài có liên quan đến đánh bạc hay không thì phải xem bài có phải là dụng cụ để đánh bạc không, trong quá trình chơi có hình thức ăn thua hay không. Nếu như muốn đánh bạc, bất kì vật gì cũng đều có thể dùng để đánh bạc. Ví dụ như cầm hai chiếc bút đoán xem chiếc bút ở tay nào dài hơn, đoán đúng thì được tiền đoán sai phải trả tiền, lúc đó hai chiếc bút chính là dụng cụ đánh bạc, như thế thì không cho trẻ dùng bút nữa sao? Cho nên không thể chỉ có định kiến với đánh bài. Điều thứ hai, trẻ không được giải trí sao? Người lớn làm việc mệt mỏi thì phải nghỉ ngơi thư giãn, đánh mạt chược, đi nhảy, đi hát hoặc đi du lịch; trẻ học tập mệt mỏi thì không thể thư giãn giải trí sao?

Đánh bài cũng là con dao hai lưỡi, nếu như mải mê đánh bài hoặc tham gia đánh bạc, thì nó có hại; nếu như biết tận dụng nó làm trò chơi giải trí, chơi một cách hợp lí thì nó có ích. Giống như con dao trong nhà bếp, nếu để thái rau thì nó là dụng cụ, nếu dùng nó để giết người thì nó lại là một hung khí.

Trong những lá bài còn hàm chứa những kiến thức như toán học, thiên văn, lịch, ví dụ: Mỗi nhóm bài có 13 con, bớt đi một con, thì nó chính là các tháng trong một năm, thêm một con chính là tháng nhuận; có 4 nhóm đại diện cho 4 mùa; 52 lá bài biểu thị 52 tuần trong một năm.

Cho nên, cha mẹ phải nhận thức đúng đắn về việc trẻ đánh bài.

2. Dạy trẻ biết đánh bài

Sau khi nhận thức được những ích lợi của việc chơi bài, phải dạy trẻ cách chơi. Bài Tây có thể theo chúng ta suốt cuộc đời, từ khi còn nhỏ đến khi là thanh niên, trung niên hay đến già.

Y Y học tính từ việc chơi bài. Lúc đầu chúng tôi đếm những hình vẽ trên lá bài, con hiểu được khái niệm về những con số; tiếp theo so sánh bài của ai to hơn, con liền hiểu được sự lớn nhỏ của những con số; chơi ba cây, con học được phép cộng...

Hiện nay Y Y đã biết chơi hơn mười trò với bài Tây. Ngay cả khi không có người chơi cùng, con cũng có thể sáng tạo ra cách chơi bài không cần đối thủ, một mình tự chơi vui vẻ.

Tôi còn cùng Y Y sáng tạo ra những cách chơi bài mới. Tôi và Y Y dùng bài để viết ra những câu chuyện, đầu tiên một người rút một cây bài sau đó soạn tình tiết một câu chuyện, người kia cũng rút một cây bài, cũng phải nói ra một tình tiết, nhưng yêu cầu là phải tiếp tục tình tiết câu chuyện của người trước. Cứ như vậy nối tiếp, một câu chuyện mới rất dài sẽ ra đời. Y Y chơi rất vui, tình tiết những câu chuyện được nghĩ ra ngày càng hấp dẫn. Những câu chuyện mà chúng tôi dùng phương thức này nghĩ ra đủ để có thể biên tập thành một cuốn sách.

Khi còn nhỏ, có thể cho trẻ chơi các trò chơi như nhận biết màu sắc hoặc nhớ vị trí. Cách chơi của hai trò này như sau:

Nhận biết màu sắc: Bạn có thể đem các quân bài trong tay chia làm hai phần, đưa một phần cho trẻ đồng thời nói với trẻ: “Con nhìn xem những con số trên cây bài có hai loại màu sắc, một loại là màu đỏ một loại là màu đen, bây giờ chúng ta phân loại những cây bài màu đen và màu đỏ thành hai loại khác nhau, ai phân loại xong trước, thì người đó thắng”. Sau đó hai bên bắt đầu thao tác. Để tăng thêm tính hứng thú, có thể đề ra một số nguyên tắc thi đấu, ai thắng thì có thể được nhận phần thưởng. Cha mẹ nên cố ý để cho trẻ thắng vài lần, để nâng cao lòng tin và sự thích thú lâu dài của trẻ với trò chơi.

Nhớ vị trí: Lấy ba quân bài, trong đó có một lá là Joker, đặt lá bài này vào giữa hai lá bài khác sau đó nói với trẻ, con là Tôn Ngộ Không, còn con Joker này chính là một con yêu quái có rất nhiều phép biến hóa, con phải nhìn đúng, không được nhận nhầm, nếu để nó xểnh ra thì nó sẽ làm những việc xấu. Để cho trẻ nhớ rõ vị trí của quân bài Joker, sau đó bắt đầu thay đổi vị trí của các quân bài rồi bắt trẻ nói ra vị trí của quân Joker. Chơi bài như vậy có thể rèn luyện khả năng tập trung và phản ứng nhanh của trẻ.

Trò chơi có thể phát triển trí tuệ của trẻ. Chơi là bản tính của trẻ. Điều quan trọng là phải để trẻ trưởng thành, tăng thêm tri thức thông qua việc vui chơi.

Con người ai cũng phải bước ra xã hội, người không biết chơi có thể sẽ không biết giao tiếp xã hội, người không biết chơi cũng là người không biết hưởng thụ cuộc sống. Trong khi chơi làm nóng không khí, trong khi chơi thư giãn bản thân, trong khi chơi tích lũy sức mạnh.

Hi vọng các trò chơi bài phong phú có thể cùng trẻ trưởng thành khỏe mạnh.

Phần 13: Có rất nhiều cách chơi cờ

Chơi cờ đầu tiên phải ngồi được một chỗ lâu, phải có lòng kiên trì, sự cẩn thận và lòng tự tin, còn phải biết nắm bắt thời cơ, khi thời cơ chưa chín muồi thì phải bình tĩnh.

Văn hóa cờ là một bộ phận cấu thành quan trọng trong nền văn hóa Trung Hoa. Những trò đánh cờ lưu truyền trong dân gian ở nước ta rất phong phú, là kết tinh trí tuệ của những người có sở thích chơi cờ xưa nay, là một di sản văn hóa quý báu.

Cờ là trò chơi tư duy, già trẻ giàu nghèo đều có thể chơi. Đánh cờ không chỉ có thể nâng cao chỉ số thông minh, mà còn có thể nâng cao chỉ số cảm xúc. Trong xã hội hiện đại, chỉ số cảm xúc quan trọng hơn chỉ số thông minh. Chơi cờ đầu tiên phải ngồi được một chỗ lâu, phải có lòng kiên trì, sự cẩn thận và lòng tự tin, còn phải biết nắm bắt thời cơ, khi thời cơ chưa chín muồi thì phải bình tĩnh. Những điều này chính là những tố chất cơ bản mà con người hiện đại cần có. Có chỉ số cảm xúc đủ cao thì mới có thể phát huy chỉ số thông minh một cách bình thường, mới có thể nâng cao khả năng quan sát, khả năng tưởng tượng, khả năng phân tích, khả năng ghi nhớ...

Chơi cờ là trò chơi giải trí được người lớn yêu thích, cũng là trò chơi khiến trẻ em thích thú.

Kiến nghị của Đông Tử dành cho những người cha

1. Chơi cờ tốt cho trí tuệ và tư duy

Tất cả các trò chơi cờ ngoài việc có tác dụng giải trí, đều có chức năng phát triển trí tuệ.

Đánh cờ là hoạt động văn thể mang tính giải trí, tính thể dục và tính trí tuệ, đầu tiên nó có thể phát huy tác dụng quan trọng trong việc khai phá thúc đẩy và nâng cao trí tuệ trẻ em. Người xưa có câu “Muốn luyện trí thì nên đánh cờ”; cho dù là cờ caro, cờ nhảy, cờ tướng, cờ vây, khi đối diện với bàn cờ và các quân cờ, đều phải động não nghĩ cách bày quân, cách di chuyển. Đi như thế nào mới có thể không có nguy hiểm, mới có thể giành được thắng lợi, cần phải có năng lực quyết đoán và năng lực phán đoán.

Thường xuyên phải động não, tự nhiên tư duy sẽ linh hoạt, khả năng phán đoán, suy đoán cũng không ngừng được nâng cao; tiếp đó, chơi cờ cần sự tập trung chú ý cao, cần phải tĩnh tâm quan sát và mưu tính nước đi, như vậy có tác dụng nâng cao khả năng kiềm chế tính nông nổi, tăng tính kỉ luật, và bồi dưỡng thói quen làm việc tập trung cho trẻ; thứ ba, chơi cờ có thể tạo cơ hội cho trẻ rèn luyện khả năng đối mặt với thất bại. Hai bên chơi cờ, ắt sẽ có bên thắng bên thua, biết chấp nhận thất bại có thể tăng cường khả năng đối mặt với thất bại, từ đó sẽ có tinh thần không sợ thất bại; hơn nữa, đánh cờ cần phải có ý thức quan sát toàn cục, không thể chỉ hạn chế ở mấy quân cờ hoặc mấy nước đi trước mắt, cho nên rất có ích cho việc rèn luyện ý thức nhìn trước toàn cục của trẻ.

Chơi cờ có nhiều ích lợi như vậy, đương nhiên tôi sẽ không để trò chơi này xa rời thế giới của con gái. Khi con chưa đầy 1 tuổi, hai vợ chồng tôi chơi cờ tướng, con đã ngồi bên cạnh gây rối.

Sau này lớn lên, con dần dần nhận biết được các quân cờ, học cách bày bàn cờ, sau đó bắt đầu học đánh cờ. Ngoài cờ tướng, tôi còn dạy con chơi cờ caro, cờ nhảy... Trong ngăn kéo tủ trong nhà bày đủ loại cờ, chỉ cần tôi có thời gian, Y Y liền bày các loại cờ lên giường, thách đấu với tôi, và tôi trở thành đối thủ của con.

2. Dạy trẻ chơi cờ

Chơi cờ có nhiều ích lợi như vậy, vậy thì chúng ta phải giúp trẻ học đánh cờ. Đương nhiên đầu tiên cha mẹ phải biết đánh cờ. Đối với những trẻ nhỏ, có thể dạy trẻ đánh cờ nhảy, cờ caro. Trẻ lớn hơn một chút có thể dạy trẻ những trò khó hơn như cờ tướng, cờ vây…

Qua việc chơi cờ, hãy nói với trẻ thắng không kiêu bại không nản, luôn luôn phải có một tâm thế vững vàng. Như vậy những thu hoạch ngoài trò chơi là một tài sản quý giá không thể cân đong đo đếm được đối với trẻ.