Chương 5

Thứ sáu. Duncan ra khỏi bệnh viện sau một ngày thật bận rộn. Ngay sáng, anh đã nộp đơn ứng cử vào chức viện trưởng, và bây giờ tâm trí đầy ắp dự tính, anh đi ngược đường Công Chúa để về nhà. Anh chợt dừng lại. Một bóng dáng quen thuộc đi về phía anh.

- Hamish!

- Vâng, chào bác sĩ, chính tôi đây!

Họ bắt tay nhau thật chặt.

Rõ ràng là Hamish có vẻ không được tự nhiên trong bộ quần áo diện ngày chủ nhật màu sậm, mặt đỏ au lên vì cái cổ cồn cao trắng. Anh ta rụt rè nhận xét:

- Thưa bác sĩ, đã lâu rồi tôi không gặp bác sĩ. Nhân dịp ghé qua Edimbourg, tôi định sẽ qua thăm bác sĩ một lát. Bây giờ, bác sĩ đã là người thành danh, chắc bác sĩ không còn thì giờ tiếp những người như bọn tôi.

- Thật là vớ vẩn, Hamish ạ! Ông bạn già ôi, mình thật mừng gặp lại cậu. Hãy vào phòng tôi đi, mình sẽ cụng ly.

Chỉ lát sau, Hamish đã ngồi ở trong phòng Duncan, mũ kết trên gối và một ly whisky cầm ở tay.

- Xin chúc sức khỏe bác sĩ!

- Mình cũng chúc sức khỏe cậu, Hamish ạ! Có gì lạ không? Cậu lên Edimbourg làm gì thế?

- À... ờ mà! Tôi phải lên mua mấy thứ. Thuốc men, vài thứ vặt vãnh…

Duncan ngạc nhiên:

- Tôi tưởng dưới nhà mua thuốc ở Saint Andrews chớ?

- Vâng, hồi xưa. Nhưng bây giờ mua ở một tiệm khác, rẻ hơn.

- À ra thế!

Duncan chợt thẳng người lại.

- Vả lại… (anh chàng cao lớn này có vẻ lúng túng) tôi không chỉ đến Edimbourg vì mỗi việc ấy, tôi đi bán vài quyển sách cũ của bác sĩ Murdoch.

- Lại có chuyện đó nữa cơ à?

Duncan nhìn sững người khách đến thăm. Rồi với lấy cái tẩu để trên mặt lò sưởi, anh bắt đầu nhồi thuốc.

- Tôi mong rằng mọi việc đều tiếp tục tốt đẹp ở Strath Linton chứ?

- Vâng, vâng, - Hamish vội trả lời, - mọi việc cũng chạy vậy thôi. Hiển nhiên là cụ chủ không được khỏe lắm từ ít lâu nay. Chao ôi, bảy chục chứ ít gì, cũng phải mệt chứ!

- Đáng lý cụ phải có một phụ tá.

- Phụ tá! - Hamish nhắc lại, môi bĩu ra dè bỉu, - cụ đã thay bốn bác sĩ phụ tá chỉ trong có sáu tháng!

- Sao thế?

Hamish e dè mỉm cười:

- Họ làm mọi việc đều trái khoáy hết cả. Họ không chịu đi khám nếu có bệnh nhân gọi lúc ban đêm, họ nhầm thuốc. Chao ôi! Họ làm cụ chủ gần phát điên lên, vì vậy cụ đã tống họ ra cửa hết người này đến người khác. (Anh ta dừng lại giây lát) Có thể nói là chẳng gặp ai ra hồn cả, ngoại trừ bác sĩ, bác sĩ ạ.

Duncan quẹt mạnh một que diêm:

- Chắc chắn ta có thể tìm ra một người tốt. Tôi biết khối bác sĩ trẻ rất có khả năng. Tôi sẽ gửi về một người.

Rượu Whisky đã làm Hamish hoạt bát hẳn lên:

- Không cần nữa đâu bác sĩ ạ. Bây giờ thì số khách không còn nhiều đủ để phải có một phụ tá.

Duncan quay lại và bắt đầu đi tới đi lui.

- Trời đất! Sao lại thế?

- Thế này, bác sĩ ạ, ở nhà đang có sự cạnh tranh. Có một bác sĩ, ông Bailey, do đích thân Overton mang tới. Ông ta nhận lệnh của tên cướp có giọng đường mật đó và đáp lại, ông ta được một ngàn hai trăm công nhân của nhà máy đúc nhôm và nhà máy thủy điện. Họ bắt buộc phải đến phòng khám của ông ta, dù họ ưng hay không. Vì đó là người của công ty! Bác sĩ cũng biết là cụ chủ không bắt trả tiền mặt. Cụ chỉ nhận ít tiền qua các phiếu bảo hiểm xã hội đem lại. Thế mà bây giờ cụ chỉ còn khoảng nửa tá phiếu, chỉ đủ chi tiêu theo kiểu giật gấu vá vai thôi, chật vật lắm! Bác sĩ cứ tin tôi đi.

Duncan thảng thốt hình dung ra tình cảnh túng quẫn của ông thầy thuốc già.

- Ôi dào! Rồi cũng có lối thoát chứ! - Hamish tiếp thêm đầy vẻ lạc quan. - Dẫu sao tôi cũng rất mừng gặp lại bác sĩ. Cô Jeanne dặn tôi nhắn với bác sĩ là bác sĩ luôn luôn là vị khách quý của nhà nếu có khi nào bác sĩ có dịp ghé thăm cái nơi chó ăn đá gà ăn muối của chúng tôi.

Khi nghe nhắc đến Jeanne, Duncan cứng người lại. Anh mường tượng thấy cô đấu tranh chống lại thù nghịch, làm việc vất vả với lòng can đảm bình thản và vui vẻ biết chừng nào! Anh hiểu ra là anh chưa bao giờ hết yêu cô, và anh cũng lại nhớ ra một điều khác.

- Tôi tưởng cô ấy thường gặp cậu Aigle.

- Đúng vậy! Alex vẫn lảng vảng đến nhà. Cậu ấy nghĩ rất tốt về cô. Hai tháng sau này, cậu ấy ở Canada. Nhưng chúng tôi chờ cậu ấy trở về vào cuối năm nay.

- Có lẽ khi ấy mọi việc sẽ được dàn xếp cho bác Murdoch. Và cho cả cô Jeanne.

- Là cái chắc rồi! (Hamish mỉm cười đầy ngụ ý) Alex muốn lấy cô, bác sĩ biết chứ!

Sau khi Hamish ra về, Duncan ngồi thừ ra nhìn những món quà đạm bạc mà gia đình Mac Kebre gửi tặng anh. Anh nhớ lại thật rõ căn nhà nghèo nàn của người gác rừng trong đêm tối đầy tuyết với người phụ nữ đang hấp hối, người phụ nữ mà anh đã cứu sống.

Đêm đó mới thật sự có ý nghĩa, thật sự tuyệt vời. Anh thả mình vào suy tư “Trời ơi! Tôi đã thật sự làm được điều gì có ích chưa kể từ thời kì đó tới giờ?”

Nhưng bây giờ, tấn bi kịch trong tuyết đó có nghĩa lý gì? Những rủi ro của một vị thầy thuốc nông thôn già nua và tầm thường liên quan gì đến anh? Đã từ lâu, anh gột bỏ ngoài đời mình mọi xúc cảm. Tương lai và sự nghiệp của anh tùy thuộc vào sự gột bỏ cảm xúc ấy. Vả lại cuộc hôn nhân giàu có sắp tới sẽ xóa đi rất nhanh những lo âu phiền muộn của gia đình Murdoch.

oOo

Ba ngày sau lần đến thăm của Hamish, Duncan lần đầu tiên gặp lại bác sĩ Overton sau cái đêm tiếp tân mà anh được mời.

Hôm ấy, vào khoảng mười hai giờ rưỡi, anh vào phòng Overton, tay cầm một tập báo cáo.

- Đây là bản báo cáo về ba bệnh nhân mà anh phụ trách đấy, Overton.

Ngước mắt lên khỏi bàn giấy, Overton ngần ngừ trong giây lát rồi quyết định lấy, vẻ thờ ơ:

- Cám ơn! Cậu thật dễ thương đã mang chúng đến hộ tớ. À này, Stirling, tớ nghe có lời đồn mơ hồ là cậu sẽ nộp đơn tranh cử chức viện trưởng, điều đó có đúng không thế?

- Hoàn toàn đúng sự thật. - Duncan lịch sự trả lời.

- Thật đáng tiếc là cậu với tớ lại tranh chấp nhau công khai (anh ta nhún vai thoải mái). Thôi, đằng nào cũng phải có một trong hai đứa dưới quyền đứa kia.

- Những áy náy của anh làm tôi rất xúc động!

- Ô kìa Stirling, dạo này tớ rất quan tâm đến cậu. Tớ tự hỏi sao cậu chưa chịu vừa lòng với một chỗ mà cậu đang thành công quá rực rỡ.

- Anh có cần tôi nói thêm hộ anh câu này “thay vì xen vào làm đảo lộn tất cả?”.

- Đúng thế. Tớ nghĩ rằng trong lĩnh vực riêng của cậu, những viễn cảnh tương lai là rất, rất thỏa đáng. Cậu phải nghĩ lại một chút. Vả lại nếu cậu quyết định tiếp tục công việc của cậu trong khoa và đừng có thọc gậy bánh xe thì…

- Anh sẽ cho tôi chìa khóa mở cửa thiên đàng khi anh được bổ nhiệm làm viện trưởng chứ gì? - Duncan châm biếm hỏi.

Overton đỏ mặt:

- Tớ chỉ muốn tránh cho cậu khỏi bị bẽ mặt.

- Tôi sẽ cố chịu đựng nó.

- Cậu còn phải chịu gấp ngàn lần ấy! (Overton chợt như ngạt thở vì giận) Khi nào tôi lãnh đạo, tôi sẽ để ý xử lí cậu thích đáng! Rồi để xem cậu có còn cười được nữa không một khi cậu phải nhận lệnh của tôi.

- Tôi chưa hề nhận sự sai bảo của anh và điều đó cũng sẽ không bao giờ xảy ra.

- Rồi xem! (Bây giờ Overton đang gào lên, mọi thận trọng biến mất) Còn đây là lệnh đầu tiên này: Đừng có ve vãn Margaret nữa. Cô ấy là vợ tao chứ không phải vợ mày!

- Anh thật sự muốn nói gì vậy hả?

- Cái tao vừa nói, giản dị có vậy thôi! Đã hàng tháng nay mày cứ xun xoe quanh cô ấy.

- Anh phải rút lại ngay những lời vừa nói, dù chỉ là nhân danh tình yêu vợ, Overton ạ!

- Giết chết tao cũng không rút lại! (Overton nổ ra). Mọi người quá rành danh tiếng mày. Cả Saint Andrews chỉ nói về mày với Anna. Mày tưởng tao điên đến mức để cho một việc tương tự như vậy xảy ra với chính vợ tao à?

Duncan tiến lên phía Overton một bước:

- Overton, nhận ngay là cậu nói láo, nếu không tôi sẽ bẻ gãy cổ bây giờ.

- Tao không nói láo. Chính Margaret kể cho tao nghe.

Đúng lúc ấy, Margaret bước vào phòng. Cô ả đứng im một lát, thản nhiên và lịch lãm. Hoàn toàn nhận thức rõ về màn kịch mà mình vừa ngắt ngang, cô ả giả vờ không để ý đến Duncan và thân mật mỉm cười với chồng:

- Mình yêu, đi ăn cơm chứ?

Overton rút khăn mùi xoa trong túi ra và chặm mồ hôi trán.

- Ừ, anh đi đây, Margaret. Nếu người yêu em không thấy gì trái mắt.

Khi đó Margaret mới vờ vĩnh như vừa nhận ra sự hiện diện của Duncan và kênh kiệu hất hàm chào anh. Rồi cô ả nhận xét:

- Chàng sở khanh thân mến ạ, anh phải để ý đến cách ăn mặc một chút.

- Thật thế à?

- Dĩ nhiên! (cô ả bật cười) Tối hôm nọ trong buổi tiếp tân, tôi không ngăn được việc nhận thấy vẻ… tôi phải nói sao nhỉ…, à, vẻ quê mùa của quần áo anh.

- Có lẽ tốt hơn hết là tôi không nên đem chúng ra chưng ở đấy nữa?

- Trời đất! Tôi cũng không nghĩ là chúng ta sẽ có dịp gặp nhau nhiều trong mùa đông này đâu. Tôi đã dự định trong đầu cả lô buổi tiếp tân với mục đích tạo thuận lợi cho việc ứng cử của Euen, và vì tình trạng đó, tôi không nghĩ là anh sẽ thích dự.

- Cô nói đúng đấy.

Cô ta sửa lại chiếc mũ nhỏ:

- Tôi thật bận từ khi cái ghế ngon lành ấy để trống! Mọi người đều tin là Euen sẽ được bổ nhiệm. Anh ấy được quý mến quá mà! Tôi cũng thế, tôi tin chắc vào điều ấy, và tôi sẽ làm hết sức mình để giúp anh ấy.

Nhẹ đặt tay lên tay áo Overton, cô kéo anh ta ra ngoài không để Duncan kịp nói một lời nào. Rõ ràng là cô ta đã thêu dệt lại theo kiểu của mình tấn kịch trên bao lơn cho chồng nghe và cô ta biết quá rõ cách để hạ uy tín Duncan với Hội đồng và giáo sư Lee.

oOo

Ra khỏi văn phòng, Duncan đụng đầu với một người đội nón quả dưa, mặc áo choàng mà anh nhận ra chính là Joe “người lương thiện”.

- Chào, chào, - lão thầu vui vẻ reo lên (lão đã phải đi vội nên hơi thở dốc). - Anh chính là người tôi đang tìm gặp. Tôi đến đón con trai tôi và vợ nó đi ăn trưa. Anh cùng đi nhé?

- Cám ơn ông, để khi khác vậy.

- Uổng quá, tôi rất tiếc! Tôi có thể nói chuyện với anh một lát không? Tôi chỉ giữ anh một chút thôi. Bác sĩ nghe tôi này. Thường chúng ta không hợp với nhau nhưng tôi vẫn luôn là bạn anh. Anh có nhớ buổi nói chuyện của chúng ta hôm ở bên đập nước không? Cũng vì chuyện ấy mà tôi đến đây. Tôi định đến cả mấy tháng nay nhưng quá bận chẳng có lấy một phút rảnh rỗi nữa. Hôm nay đích thân tôi đến đây mời anh làm… (lão ta ngưng một lát để nhấn mạnh) bác sĩ nội và ngoại khoa cho công ty điện lực khu vực Đông.

- Tôi tưởng là ông đã có bác sĩ rồi mà.

- Bailey ấy à? Đúng! Nhưng anh ta không có tầm cỡ như anh. Công ty sắp hoạt động, tôi cần một bác sĩ tầm cỡ lớn và tôi sẵn sàng trả anh thật xứng. Một ngàn bảng Anh mỗi năm, với bảo hiểm xã hội, và một tập cổ phần nữa.

Cuộc vận động này huênh hoang đến mức trở thành sự lăng mạ. Thì ra chính lão, Joe “người lương thiện” cũng sợ Duncan ngăn cản sự nghiệp con trai lão. Bực điên lên, Duncan quay phắt đi, bỏ mặc Joe “người lương thiện” đứng trơ ra và câm như hến; anh đi về khoa mình.

Cuối tháng mười một, dư luận công khai đã nhận ra ba người có thể được chọn giữ chức viện trưởng. Theo thứ tự ưu tiên: Bác sĩ Overton, giáo sư Chivers dạy Anh văn ở đại học Dunham và Duncan.

Những cuộc tranh luận nảy lửa diễn ra giữa viện và liên đoàn y tế đã báo động báo chí địa phương và những tin tức về cuộc tranh cử sắp tới đã nhanh chóng tràn ngập trên báo. Những bức ảnh Overton và vợ đã bắt đầu xuất hiện, kèm với những lời chú thích đầy giọng tâng bốc như: “Viện trưởng tương lai của viện Wallace” hay “Bác sĩ và bà Overton, mà viện Wallace sắp chào mừng!” Tiền của Joe “người lương thiện” bỏ ra bắt đầu thực hiện tốt.

Chẳng bao lâu, cuộc tranh cử đã chuyển sang giai đoạn tấn công. Một tờ báo lá cải rất phổ biến, tờ “Chiều Đàm” cho đăng bài mang tựa đề “Bác sĩ Lothaire”. Với lời lẽ bóng gió rất khéo để tránh khỏi bị kiện vì phỉ báng, bài báo nhắc lại những lời gièm pha về hai cái tên ghép đôi Duncan và Anna ở Saint Andrews.

Duncan tức nghẹn cổ, nhưng cố gắng quên đi bài báo đó. Tuy vậy, khi những lời bóng gió ấy được lặp lại, vào tuần sau trên tờ “Tin tức ngày thứ hai” dưới một hình thức ồn ào hơn, thì anh phải mang nó lại cho Anna.

- Chị nghe này! (Anh vừa đi lại vừa đọc to bài báo) Tôi đến phải hành động. Tôi sẽ đập tan phòng tên chủ bút. Tôi sẽ đập Overton một trận để nó nhớ suốt đời.

- Duncan thân mến, anh còn nhớ một tập thư thật hấp dẫn chứ? Nếu anh quên thì…

Chị mở khóa ngăn kéo và đưa cho anh một tập thư tay cột dây xanh. Đấy là những bức thư Overton gửi cho cô y tá Damson.

- Không, Anna, chúng ta không thể dùng chúng. Cách ấy thật nhỏ mọn. Ngày xưa tôi đã từng từ chối rồi.

- Khi đó thì anh có lý! Nhưng bây giờ chẳng lẽ anh tính để người ta dìm anh xuống bùn trước toàn thành phố mà không phản ứng gì à? Chính trời đã xui khiến cho chúng ta có được những bức thư này. Chúng ta sẽ chờ thời cơ. Cứ để họ đầu độc Hội đồng với mớ bùn ấy, vào phút chót, chúng ta sẽ ném trái bom này thẳng vào mặt họ.

- Trời ơi! Thật khủng khiếp!

- Nếu cần tôi sẽ mời cô y tá Damson can thiệp. Tôi vẫn thư từ qua lại với cô ta. Hiện giờ cô ta đang làm ở bệnh viện Glasgow. Tình cảm của cô ta đối với bác sĩ Overton không được đậm đà gì.

- Chị có lý đấy, Anna! Tôi đã bảo chị là tôi chơi tới cùng mà, tôi cũng biết cách bôi nhọ như họ.

Kể từ hôm ấy, Duncan tấn công mọi mặt để củng cố uy tín của mình. Anh tăng cường công việc của mình trong khoa, đến làm từ sớm, ra về thật khuya, và, đến tháng chạp, anh cho in tham luận thứ hai rực rỡ thành công về “Sự tái sinh của neuron” trong tờ “Tập san y khoa”.

Lúc đó anh vẫn không chịu nghỉ trên vòng hoa chiến thắng. Mặc dù rất ghét sự khô khan của phần kĩ thuật trong các cuộc khảo cứu của mình, anh vẫn lăn vào nó với cơn sốt tìm hướng mới “Cơ thể bệnh lý về sự phối hợp các bắp cơ”. Rồi anh cho đăng bảng tóm tắt về những khảo nghiệm của anh trong “Sổ tay khoa học” và mê mải tiếp tục công việc.

oOo