Nhà báo Enderby hỏi Emily:

- Cô nghĩ thế nào về cậu Brian Pearson?

- Tôi thấy anh ta rất khó hiểu.

Sau khi gặp cảnh sát, Biran đã ăn trưa với hai người. Anh ta tỏ ra vồn vã với Emily, thậm chí hơi quá mức.

Vốn kiêu hãnh, Emily cảm thấy thái độ của Brian không bình thường. Đáng lẽ trách nhà báo Enderby tò mò chen vào câu chuyện riêng tư của anh ta, Brian lại rất ngoan ngoãn lắng nghe rồi vui vẻ để Enderby dẫn đến đồn cảnh sát thị xã Exter gặp thanh tra cảnh sát Narracott.

Emily đưa suy nghĩ đó ra với chàng nhà báo.

Enderby nói:

- Tôi hiểu ý cô rồi. Cô cho rằng nếu Brian không có lỗi lầm nào, hẳn cậu ta phải cưỡng lại chứ, đúng là cô nghĩ như vậy chứ gì?

- Anh đoán đúng.

- Hay cô nghi cậu ta là thủ phạm giết đại úy Trevelyan?

- Có khả năng ấy. Brian thuộc loại người táo tợn. Gặp bất cứ trở ngại nào, anh ta cũng dám đạp tung lên.

- Nếu ta tạm gạt tình cảm cá nhân, thì cô có cho rằng Brian đáng bị tình nghi hơn James không?

- Tất nhiên tôi cho là như thế.

- Thật lòng, cô tin rằng Brian có khả năng giết người?

- Tôi chưa dám khẳng định điều gì, nhưng anh ta là loại người không từ việc gì, kể cả việc giết người.

- Còn động cơ?

- Thứ nhất, Brian cũng được hưởng phần thừa kế như mấy người khác, trong đó có James. Thứ hai, Brian nhất định không chịu nói chiều thứ sáu anh ta ở đâu và làm gì. Nếu anh ta không phải thủ phạm vụ án mạng, tại sao anh ta phải giấu? Cuối cùng, chúng ta có đủ lý để đoán hôm thứ sáu, Brian có lảng vảng trong khu vực bao quanh biệt thự "Hazelmoor".

- Cho đến nay, chưa ai nói đã thấy Brian ở thị trấn Exhampton. Mà nếu cậu ta có mặt ở Exhampton, tất phải có người nhìn thấy.

Emily gật đầu.

- Biran không nghỉ lại ở thị trấn Exhampton. Nếu anh ta gây án, hẳn anh ta phải tính toán, bố trí rất chu đáo. Brian không nông nổi, nhẹ dạ và nhu nhược như ông anh James của ta đâu... Anh thấy không Enderby, là xung quanh đây có bao nhiêu nơi có thể nghỉ chân, các thị trấn Lydford, Chagford... rồi thị xã Exter. Rất có thể Brian nghỉ tại thị trấn Lydford, rồi đi bộ đến Exhampton. Từ Lydfrod đến Exhampton là đường lớn, tuyết không đọng dày lắm, vẫn có thể đi được.

- Nghĩa là... Emily, cô cho rằng chúng ta cần tiến hành một cuộc điều tra nhỏ mấy thị trấn xung quanh đây?

- Việc ấy cảnh sát làm tốt hơn chúng ta. Thứ cảnh sát không làm được bằng chúng ta là ngồi nghe chuyện ngồi lê đôi mách của bà Curtis, hoặc rình xem những chuyện xảy ra trong gia đình phu nhân Willett... Đấy mới là những việc chúng ta nên làm, và chúng đem lại lợi ích thật sự.

Nhà báo Enderby nói:

- Tôi hy vọng, những thứ đó đã đem lại lợi ích ít nhiều.

- Còn về Brian, tôi thấy có một chuyện khác khiến tôi quan tâm hơn.

- Chuyện gì?

- Ngay từ đầu, chuyện "bàn ma” làm tôi rất chú ý. Tôi đã suy nghĩ về nó rất nhiều. Tôi cân nhắc mọi khả năng và rút ra được ba cách giải đáp. Một, đấy là hiện tượng siêu nhiên. Có thể là như thế, nhưng tôi không tin. Hai, một trong số những người ngồi xung quanh bàn cố tình tạo ra lời báo tin của hồn ma. Điều này tôi thấy cũng không có cơ sở. Ba, một trong số những người ngồi đó biết về vụ án và do tiềm thức để lộ điều hắn biết trước.

- Nghĩa là hắn không định, nhưng đã vô tình để lộ ra?

- Đúng thế. Nếu điều tôi phỏng đoán này là đúng, thì có nghĩa trong số người ngồi đó có một người biết việc đại úy Trevelyan đã hoặc sẽ bị giết trong buổi chiều hôm đó. Hoặc ít nhất người đó cũng thấy được trước khả năng kia. Tuy sáu người ngồi đó không ai là thủ phạm, nhưng có một người trong số đó có quan hệ với hung thủ. Tôi đã điểm lại từng người. Thiếu tá Burnaby, cụ già Rycroft, và anh chàng Garfield đều không có quan hệ gì với gia đình đại úy Trevelyan. Chỉ còn lại cô Violette, rất có thể cô ta đoán trước được hành động của Biran đối với ông cậu anh ta, vì hai người rất thân nhau. Hơn nữa, tôi biết sau cuộc chơi trò "bàn ma" cô ta choáng váng một cách quá mức...

- Nghĩa là theo cô, Violette đã biết về vụ án mạng?

- Cô ta hoặc bà mẹ cô ta... mà có thể cả hai mẹ con đều biết.

Hai người im lặng một lúc lâu, đuổi theo dòng suy nghĩ riêng.

Đột nhiên Emily nói:

- Anh đã bao giờ thấy cái cảm giác rất lạ khi ta linh cảm thấy có người ở phía sau đang nhìn chằm chằm vào lưng ta không? Khi đó ta cảm thấy lưng ta như nóng ran. Đấy phải chăng chỉ là một ảo giác?

Enderby bỗng nhích ghế, ngoái nhìn xung quanh.

Bàn bên cạnh cửa sổ có một phụ nữ rất đẹp, tóc đen, đang nhìn chằm chằm vào cô.

- Bà ta còn trẻ không?

- Không. Không còn trẻ lắm. Mà khoan đã?...

- Sao?

- Garfield! Y vừa bước vào, bắt tay bà ta rồi ngồi xuống bên cạnh. Tôi có cảm giác bà ta đang nói chuyện với gã về chúng ta.

Emily mở xắc, lấy phấn sáp ra trang điểm lại khuôn mặt một cách cố tình cho người khác thấy, rồi đặt chiếc gương vào đúng một chỗ cô đã chọn.

- Đấy là dì Gardner - Cô nói rất khẽ - Họ đứng lên rồi.

- Họ chỉ đổi chỗ cho nhau thôi. Cô muốn gặp họ không?

- Không - Emily đáp - Tốt nhất là ta làm như không nhìn thấy họ.

Enderby nhận xét:

- Nói cho cùng thì bà Gardner rất có thể quen Garfield và mời anh ta dùng trà lắm chứ?

- Tôi thì chưa thấy có lý do nào.

- Nhưng như thế thì có sao không?

- Ta không trở lại chuyện ấy nữa, vô ích. Như chúng ta vừa bàn, trong số những người tham dự trò chơi "bàn ma", ngoài hai mẹ con bà Willett, không ai có mối quan hệ nào với gia đình đại úy Trevelyan. Vậy mà chỉ năm phút sau, chúng ta đã nhìn thấy gì?

- Anh chàng Garfield dùng trà với chị của đại úy Trevelyan?

- Vậy là chúng ta còn chưa biết rất nhiều thứ, và cuộc điều tra của chúng ta phải bắt đầu lại từ đầu.

- Chao ôi! Đúng là như thế - chàng nhà báo Enderby thở dài nói.

Emily ngước mắt nhìn anh ta, vẻ dò hỏi:

- Anh nói thế nghĩa là sao?

- Hiện nay thì chưa sao cả.

Nhà báo Enderby trẻ tuổi nắm bàn tay cô gái, và cô không rụt lại.

- Để sau chúng ta sẽ bàn chuyện đó.

- Sao phải để sau?

- Emily thân mến, cô muốn yêu cầu tôi làm gì cũng được, tôi sẵn sàng làm mọi thứ chiều cô.

- Thật chứ? Anh tốt quá, anh Enderby!

- Lại tôi đây - Emily tươi cười nói - Bà Gardner đi vắng, tôi biết, nhưng tôi có thể gặp ông Gardner chứ?

Chị hầu ngạc nhiên, lúng túng, đáp:

- Tôi không biết. Xin tiểu thư để tôi vào hỏi ông chủ xem sao.

- Được. chị vào hỏi đi.

Beatrice lên thang gác. Vài phút sau, chị ta xuống, mời Emily đi theo mình.

Nằm trên đi văng bên cạnh cửa sổ, trong gian phòng lớn trên tầng hai, ông Gardner đang chờ cô cháu dâu tương lai bên vợ. Nhìn thân hình vạm vỡ, mắt xanh biếc và làn tóc vàng óng của ông, Emily có cảm giác như ông là nhân vật hiệp sĩ Tristan trong vở ca kịch cổ, xuất hiện trong hồi ba, đẹp trai hơn bất cứ một ca sĩ giọng nam cao nào từ trước đến nay.

- Chào cô - ông Gardner nói - Vậy ra cô là vị hôn thê của hung thủ?

- Thưa dượng, đúng như thế đấy ạ... nếu dượng cho phép cháu xưng hô như thế.

- Nếu bà vợ tôi chấp nhận cô gọi bà ấy là dì, thì tất nhiên tôi phải là dượng của cô rồi. Vậy cháu dâu tôi thấy người yêu phải ngồi trong tù thì cảm giác cháu ra sao?

Trước thái độ tàn nhẫn của ông chú dượng James này, có vẻ thích thú thấy cô cháu dâu tương lai của vợ đau khổ; Emily phải vận dụng toàn bộ nghị lực để chống lại. Cô cười rất tươi, nói:

- Cháu lại thấy mình đâm thành nhân vật đầy lãng mạn.

- Tôi thì không nghĩ như thế.

- Dù sao, qua chuyện này, anh James sẽ vững vàng hơn.

- Điều ấy tôi công nhận - ông Gardner nói - Cậu ta sẽ hiểu ra rằng cuộc đời không chỉ toàn hoa hồng. Cậu ta chưa được nếm mùi cuộc Đại chiến thế giới nên chỉ thấy cuộc đời là phẳng lặng, yên bình... Nhưng bây giờ thì cậu ta được nếm mùi gian khổ, tuy theo kiểu khác. Cô cháu dâu muốn gặp tôi làm gì vậy? - Ông ta chăm chú nhìn vào mắt Emily.

- Trước khi cưới, cháu muốn làm quen với họ hàng của chồng, cũng là họ hàng tương lai của cháu.

- Để hiểu rõ từng người trong khi còn chưa muộn chứ gì? Nghĩa là cháu vẫn giữ ý định lấy cháu James?

- Vâng, tại sao cháu phải thay đổi ạ, thưa dượng?

- Cho dù James bị kết trọng tội?

- Tất nhiên, thưa dượng.

- Thú thật, tôi đinh ninh là cô phải đau khổ lắm kia đấy. Nhưng hôm nay nhìn thấy cô, tôi thấy cô lại có vẻ thích thú về việc chồng chưa cưới gặp đại họa.

- Cháu vui vì trong khi điều tra để tìm cách gỡ tội cho anh ấy, cháu phát hiện ra rất nhiều điều kỳ lạ.

- Cô nói sao?

- Cháu nói rằng, việc đi tìm hung thủ khiến cháu thấy ra được nhiều điều rất lạ.

Gardner nhìn cô cháu dâu tương lai rất lâu, rồi ngả đầu xuống gối.

- Tôi đang rất mệt - ông ta bực dọc nói - Tôi không thể tiếp cô thêm được nữa. Chị Davis đâu? Davis! Tôi mệt quá đây này...

Chị y tá đang ngồi phòng bên cạnh vội chạy sang.

- Ông chủ đang rất mệt, thưa tiểu thư. Tiểu thưnên để ông được nghỉ ngơi yên tĩnh.

Emily đứng lên, lấy giọng thản nhiên nói:

- Cháu chào dượng Gardner. Hôm khác cháu sẽ lại đến thăm dượng và dì.

- Cô nói sao?

- Cháu về. Thưa dượng.

Vừa ra khỏi cửa biệt thự, Emily sực nhớ:

- Chị Beatrice! Tôi quên mất đôi găng tay.

- Để tôi vào lấy cho.

- Không cần. Tôi tự lên lấy cũng được.

Vừa nói, Emily vừa chạy nhanh vào nhà, lên thang gác, đẩy cửa phòng ông Gardner, không cần gõ.

- Cháu xin lỗi. Cháu để quên đôi găng tay ở đây.

Emily lấy đôi găng "để quên” trên ghế, rồi cười với chị y tá và ông Gardner lúc này đang cầm tay nhau, chưa kịp buông ra, bước nhanh ra ngoài, xuống thang gác, ra cổng.

"Vậy là hai lần chiến thuật này thành công - Emily thầm nghĩ - Tội nghiệp dì anh James! Liệu bà có biết mối tình vụng trộm giữa chồng và chị y tá không? Mình tin là không biết!"

* * *

Emily rảo bước đến gặp chàng nhà báo Enderby tại chỗ hẹn. Anh ta đã ngồi trong ôtô của bác Elmer chờ cô.

Enderby vừa kéo tấm chăn dạ che lên đầu gối cô bạn vừa hỏi:

- Cô lại gặp may chứ? Phát hiện thêm được điều gì?

- Quả có gặp may, nhưng tôi chưa dám khẳng định thêm được điều gì.

Thấy cặp mắt dò hỏi của chàng nhà báo, Emily nói thêm:

- Không, tôi không cho anh biết điều tôi vừa phát hiện đâu. Chuyện ấy hoàn toàn không dính đến vụ án mạng của đại úy Trevelyan... và nếu tôi nói ra, đâm thành lộ chuyện riêng tư của người khác.

Nhà báo Enderby thở dài:

- Cô đối xử với tôi nhẫn tâm quá đấy.

- Xin lỗi, nhưng tôi không có quyền nói ra điều tôi vừa nhìn thấy.

- Tùy cô thôi - Enderby lạnh lùng nói.

Hai người không ai nói gì với ai. Chàng nhà báo im lặng để tỏ thái độ không hài lòng, còn Emily để được bình tĩnh suy ngẫm.

Xe chạy đến gần thị trấn Exhampton thì Emily hỏi Enderby một câu bất ngờ:

- Anh biết đánh bài bridge không, anh Enderby?

- Biết. Nhưng sao?

- Bởi nếu vậy, hẳn anh biết câu tục ngữ: “muốn giữ thế thủ thì xem những người thắng, còn muốn giữ thế công thì xem những người thua”. Trong cuộc điều tra này, anh và tôi ở thế tấn công... vậy mà chúng ta đã không làm theo câu tục ngữ kia.

- Tôi chưa hiểu cô nói thế nghĩa là sao?

- Cho đến ngày hôm nay, chúng ta chỉ quan sát những người thắng: ý tôi là những người được lợi trong cái chết của đại úy Trevelyan... Chính vì thế chúng ta cứ loay hoay mãi mà chưa tiến thêm được bước nào.

- Tôi thấy chúng ta đi đúng hướng đấy chứ?

- Riêng tôi thì thú thật, chưa thấy thêm được điều gì bổ ích. Bây giờ ta thủ nhìn vụ án theo hướng ngược lại, xem xét những người "thua", nghĩa là những người không được lợi vật chất trong cái chết của ông đại úy.

- Nếu thế thì đó là hai mẹ con bà Willett, thiếu tá Burnaby, cụ già Rycroft, và anh chàng Garfield... À quên, còn ông Duke nữa.

- Đúng thế. Tất cả những người đó đều tham dự trò "bàn ma" trong lâu đài Sittaford, vào đúng cái giờ xảy ra vụ án mạng. Toàn bộ số người đó đều có mặt và không thể nói dối. Vậy ta hãy tách cả nhóm đó ra.

Nhà báo Enderby nói:

- Tôi nghĩ phải nhập vào đó tất cả những người cư trú trong làng Sittaford - anh ta hất đầu về phía bác thợ rèn đang ngồi sau tay lái, hạ giọng nói tiếp - Cả bác Elmer kia, vì hôm đó tuyết dầy đến nỗi xe ôtô không thể chạy được đến thị trấn Exhampton.

- Nhưng họ có thể đi bộ - Emily nói, cũng hạ thấp giọng - Nếu thiếu tá Burnaby có thể đi bộ ra thị trấn chiều hôm đó, thì bác Elmer kia cũng có thể ra đó từ buổi trưa lắm chứ? Ta đặt giả thử, ăn trưa xong, bác ta lên đường, năm giờ chiều đến thị trấn Exhampton, giết đại úy Trevelyan, rồi đi bộ quay trở về Sittaford.

Enderby lắc đầu:

- Tôi cho rằng không thể đi bộ được. Cô nên nhớ hôm đó mưa tuyết lớn bắt đầu từ sáu rưỡi. Nhưng quả thật cô không hề nghi cho bác Elmer chứ?

- Chưa thể kết luận được. Biết đâu đấy? Rất có thể đột nhiên bác ta thích giết một người nào đó thì sao?

- Khẽ chứ! Kẻo bác ta nghe thấy! Dù sao thì tôi nghĩ cũng không thể xếp bác ta vào số những người có khả năng gây án. Bởi nếu bác ta ra thị trấn rồi quay về bằng cách đi bộ thì thế nào cũng có người biết.

- Tôi công nhận. Trong một xóm nhỏ như Sittaford, quả là khó ai làm gì mà qua được mắt những người khác.

Nhà báo Enderby nói:

- Chính vì thế, tôi loại ra khỏi diện nghi vấn tất cả những người ở xóm Sittaford. Ngoài số người có mặt chiều hôm đó trong lâu đài Sittaford, còn có bà Percehouse và đại úy Wyat, nhưng hai người này đều hoặc liệt hoặc có thương tật. Họ không thể lội tuyết được. Riêng hai ông bà Curtis, thì nếu họ muốn gây án, hẳn họ phải tiến hành một cuộc nghỉ cuối tuần ngoài thị trấn Exhampton theo cách đàng hoàng.

Emily cười khúc khích:

- Nhưng nếu họ đi vắng khỏi Sittaford thì họ không giấu được ai, trong xóm nhỏ xíu ấy.

- Chứ còn gì nữa? Chẳng hạn nếu bà Curtis ra thị trấn, tất ông chồng bà ta phải biết ngay, do thấy nhà vắng tanh.

- Tên sát nhân có thể là Abdul, đầy tớ của ông Wyat. Nếu như trong một cuốn tiểu thuyết hình sự, chắc chắn tác giả đã để cho gã da đen này là hung thủ. Và tác giả có thể bố trí như thế này: trong một chuyến hành quân trên biển, đại úy Trevelyan đã ra lệnh quăng xuống biển một thủy thủ là anh em của Abdul. Gã ôm mối thù ấy và bây giờ tìm dịp trả thù cho người anh em kia, bằng cách giết ông đại úy.

- Cậu ta mặt mũi lành hiền. Tôi không tin cậu ta có thể giết người.

- Vậy anh thấy còn ai nữa? - Emily hỏi.

- Vợ bác thợ rèn. Tôi thấy bà ta có vẻ gan lì. Bà ta đang có thai đứa con thứ tám. Và bà ta đi bộ ra thị trấn Exhampton, vào nhà đại úy Trevelyan, lừa lúc ông ta không chú ý, giáng bao cát lên đầu ông ta.

- Để làm gì?

- Rất có thể ông chồng bà ta là cha của bảy đứa bè kia, còn cái thai đứa thứ tám này là của đại úy Trevelyan. Việc có thai với ông đại úy làm bà ta rơi vào tình thế khó xử, thế là bà ta thủ tiêu luôn ông ta...

- Ôi, Enderby! Anh đừng đùa nữa. Theo tôi, nếu nghi cho bà ta, thì thà nghi cho ông chồng bà ta còn có lý hơn. Anh thử tưởng tượng xem nhé. Cánh tay lực lưỡng thợ rèn của bác ta mà vung bao cát lên thì hợp lý biết bao. Hơn nữa, bà vợ bác ta mải loay hoay lúi húi với bảy đứa con, không nhận thấy chồng vắng mặt trong nhà.

Nhà báo Enderby nhận xét.

- Cô và tôi đâm sa vào những chuyện nghịch thường rồi đấy.

- Đúng thế. Xem xét những người "thua” xem chừng không đem lại kết quả nào.

- Hay ta bàn sang cô?

- Tôi?

- Chứ sao? Vào thời gian xảy ra vụ án mạng, cô ở đâu và làm gì?

- Anh đúng là hài hước, anh Enderby! Tôi không nghĩ lại có chuyện nghi cho tôi được! Lúc ấy tôi đang ở London, thưa ông bạn tò mò ạ! Nhưng tôi rất khó có được bằng chứng về chuyện tôi ở đó, bởi tôi ngồi một mình trong phòng.

- Thấy chưa? Hỡi can phạm! Đứng lên! Động cơ gây án của cô: vị hôn phu của cô được hưởng hai chục ngàn bảng. Có động cơ gây án nào hợp lý hơn nữa nào?

- Tôi bái phục anh về sự phát hiện ấy đấy, ông phóng viên nhà báo Enderby! Mà đúng là có thể nghi cho tôi được lắm chứ. Thú thật là cho đến giờ phút này, tôi chưa hề nghĩ đến chuyện đó: nghi cho chính bản thân mình?