Những Đứa Con Của Tự Do - Phần 1 - Chương 05 - 06
Chương 5
Claude
là người đầu tiên đến gặp chủ nông trại. Nó theo đúng răm rắp những chỉ
dẫn mà Jan có được nhờ tiếp xúc với các du kích chiến khu.
- Chúng tôi do Louis cử đến. Anh ấy dặn tôi nói với bác là đêm nay thủy triều sẽ xuống.
- Thây kệ việc đánh cá, người đàn ông đáp.
Claude không phản đối ông ta về điểm ấy và nói ngay phần sau của thông điệp.
- Bọn Gestapo đang trên đường, cần chuyển vũ khí đi chỗ khác!
- Mẹ kiếp, thật kinh khủng, người chủ trại thốt lên.
Ông ta nhìn những chiếc xe đạp của chúng tôi và
nói thêm "Xe tải của các anh đâu?". Claude không hiểu câu hỏi, để kể cho
trung thực thì cả tôi cũng không hiểu và tôi nghĩ là các bạn ở đằng sau
cũng thế. Nhưng Claude chẳng mất đi tẹo nào tài ứng đối và trả lời ngay
"Xe đi au chúng tôi, chúng tôi ở đây để bắt đầu tổ chức việc di
chuyển." Người chủ trại dẫn chúng tôi về phía nhà kho của ông ta. Tại
đó, đằng sau những bao cỏ khô chất cao nhiều mét, chúng tôi khám phá ra
điều về sau sẽ khiến nhiệm vụ này được mang bí danh là "Hang động của
Ali Baba". Chồng chất thẳng hàng trên mặt đất là những hòm đầy lựu đạn,
súng cối, tiểu liên Sten, những bao đạn nguyên vẹn, những dây dẫn, thuốc
nổ, súng liên thanh và còn những thứ mà chắc chắn tôi quên mất.
Đúng lúc ấy, tôi ý thức được hai điều có tầm
quan trọng ngang nhau. Trước hết, cần phải xem xét lại sự đánh giá mang
tính chính trị nơi tôi về lợi ích của việc chuẩn bị cho đồng minh đổ bộ.
Quan điểm của tôi vừa thay đổi, càng thay đổi hơn khi tôi chợt hiểu
rằng nơi cất giấu này chắc hẳn chỉ là một trong nhiều kho chứa đang được
lập ra trên đất nước. Điều thứ hai, là chúng tôi đang lấy trộm những vũ
khí mà một ngày nào đó chiến khu chắc hẳn sẽ bị thiếu.
Tôi giữ kín không chia sẻ những điều cân nhắc
này với đồng chí Robert, chỉ huy nhiệm vụ của chúng tôi; không phải vì
sợ bị cấp trên đánh giá sai, mà đúng hơn là vì, sau khi ngẫm nghĩ đầy đủ
hơn, tôi thỏa thuận với lương tâm mình: với sáu rơ moóc nhỏ sau xe đạp,
chúng tôi sẽ chẳng lấy đi của chiến khu nhiều nhặn gì.
Để hiểu những gì tôi đang cảm thấy trước các vũ
khí kia, khi giờ đây biết được rõ hơn giá trị của từng khẩu súng trong
đội và nhân cơ hội ấy cũng nhận ra ý nghĩ câu hỏi thiện chí của người
chủ trại "thế xe tải của các anh đâu?", chỉ cần tưởng tượng cảnh thằng
em tôi do phép màu mà thấy mình ngồi trước một bàn đầy khoai tây rán
giòn tan và vàng óng, nhưng lại vào một ngày nó đang buồn nôn.
Robert chấm dứt nỗi xúc động chung nơi chúng tôi
và hạ lệnh là trong lúc chờ đợi chiếc xe tải trứ danh, chúng tôi hãy
bắt đầu chất những gì có thể vào các rơ moóc. Đúng lúc ấy người chủ trại
đặt câu hỏi thứ hai khiến tất cả chúng tôi bàng hoàng sửng sốt.
- Làm gì với những người Nga đây?
- Người Nga nào? Robert hỏi.
- Louis không bảo gì các anh ư?
- Điều này cũng tùy vấn đề, Claude nói xen vào, rõ ràng cậu càng tự tin hơn.
- Chúng tôi đang giấu hai tù nhân người Nga, họ
đã vượt một nhà ngục tại bức tường Đại Tây Dương. Cần phải làm một điều
gì đó. Không thể để họ có nguy cơ bị bọn Gestapo tìm thấy, chúng sẽ bắn
họ ngay tức khắc.
Có hai điều làm lòng ta bối rối trong những gì
người chủ trại vừa thông báo với chúng tôi. Thứ nhất, đó là tuy không
muốn song chúng tôi sắp gây ra một cơn ác mộng cho hai anh chàng tội
nghiệp mà về phần họ chắc đã có đủ ác mộng lắm rồi; nhưng, làm lòng ta
còn bối rối hơn nữa, là người chủ trại đã không một lúc nào nghĩ đến
mạng sống của chính mình. Tôi sẽ phải nghĩ đến việc bổ sung các chủ nông
trại vào bản danh sách những con người tuyệt vời ở cái thời kỳ ít vẻ
vang này.
Robert đề nghị những người Nga đến ẩn nấp qua
đêm trong các lùm cây thấp rậm mọc bên dưới tán cây to trong rừng. Người
nông dân hỏi liệu có ai trong chúng tôi đủ khả năng giải thích cho họ
điều ấy hay không, vì từ khi đón nhận hai anh chàng tội nghiệp này, việc
ông thực hành thứ tiếng của họ tỏ ra chẳng giỏi giang gì. Sau khi quan
sát kỹ chúng tôi, ông kết luận là ông ưng tự lo việc này. "Như thế công
hiệu hơn", ông nói thêm. Và trong lúc ông đến với họ, chúng tôi chất đầy
các rơ moóc. Émile còn lấy cả hai bọc đạn sẽ chẳng dùng được việc gì vì
chúng tôi không có loại súng với đường kính họng súng tương ứng, nhưng
điều này, thì khi chúng tôi về nhà Charles mới cho chúng tôi biết.
Chúng tôi để lại ông chủ trại với hai người Nga
tị nạn của ông, lòng chẳng khỏi có đôi chút cảm giác tội lỗi, và chúng
tôi đạp hết hơi hết sức, kéo theo những chiếc rơ moóc nhỏ trên đường về
xưởng.
Khi vào đến ngoại ô thành phố, Alonso không
tránh được một ổ gà, và một trong các bao đạn do cậu chuyên chở rơi khỏi
rơ moóc. Người qua đường dừng lại, kinh ngạc vì thứ hàng vừa rơi vãi ra
đường. Hai người thợ đến bên Alonso, giúp cậu nhặt đạn, đặt lại vào
thùng rơ moóc mà không hỏi han gì.
Charles kê biên những thứ chúng tôi lấy được và
xếp vào chỗ thích hợp. Anh gặp lại chúng tôi ở phòng ăn, tặng chúng tôi
một trong những nụ cựời không răng tuyệt diệu của anh, và thông báo bằng
ngôn ngữ hết sức đặc biệt của mình: "Vịch nhàm dấc tôốc. Ta có dứng xứ
đễ xực hiêệng íc da nhà môộc chăm hằn độn." Chúng tôi lập tức dịch ra
là: "Việc làm rất tốt. Ta có những thứ để thực hiện ít ra là một trăm
hành động.
Chương 6
Tháng
Sáu trôi đi theo dòng các hoạt động của chúng tôi, đã gần hết tháng.
Những cần trục do thuốc nổ của chúng tôi nhổ bật lên đã nghiêng xuống
dòng kênh, không bao giờ có thể đứng thẳng lại, những đoàn tàu đã trật
bánh khi lăn trên các đường ray bị chúng tôi dịch chuyển, những con
đường mà các đoàn xe Đức qua lại bị chặn ngang vì các cột điện đổ gục.
Vào giữa tháng, Jacques và Robert đặt được ba quả bom ở sở Hiến binh
Đức, gây thiệt hại rất lớn. Giám đốc sở cảnh sát địa phương lại một lần
nữa kêu gọi dân chúng; bản thông điệp thảm hại, xúi giục ai nấy hãy tố
cáo bất kỳ người nào có thể thuộc một tổ chức khủng bố. Trong tờ cáo thị
của y, tay chỉ huy lực lượng cảnh sát Pháp miền Toulouse đả kích những
kẻ nhận mình thuộc một lực lượng tự xưng là Kháng chiến, những kẻ phiến
loạn làm hại đến trật tự công cộng và đến sự an lạc của người dân Pháp.
Những kẻ phiến loạn được nói đến, chính là chúng tôi, và chúng tôi mốc
cần biết tay giám đốc cảnh sát nghĩ g
Hôm nay, chúng tôi đã cùng Émile lấy lựu đạn ở
chỗ Charles với nhiệm vụ đến quăng chúng vào bên trong một trung tâm
điện thoại của Quân lực Đức 1.
Chúng tôi đi bộ trong phố, Émile chỉ cho tôi
những ô cửa sổ cần nhắm trúng, và khi cậu ra hiệu, chúng tôi đã phóng ra
những quả lựu đạn của mình. Tôi nhìn thấy chúng tung mình lên cao, tạo
một đường cong gần như hoàn hảo. Thời gian dường như đông cứng lại. Tiếp
đó là tiếng kính vỡ và thậm chí tôi ngỡ nghe thấy tiếng lựu đạn lăn
trên sàn và bước chân những tên Đức chắc hẳn đang lao đến cánh cửa ra
vào đầu tiên. Hai người làm loại công việc này thì tốt hơn; một mình, có
vẻ khó thành công.
Vào giờ này, tôi cho rằng việc điện đàm liên lạc
của bọn Đức phải một quãng thời gian khá lâu nữa mới khôi phục được.
Nhưng chẳng có gì trong những điều ấy khiến tôi vui thích, em tôi phải
chuyển nhà.
Giờ đây Claude đã gia nhập đội. Jan quyết định
rằng việc anh em tôi ở cùng nhau quá nguy hiểm, không phù hợp với quy
tắc an toàn. Mỗi chiến hữu phải sống một mình, để tránh làm liên lụy bạn
cùng nhà nếu mình bị bắt. Sao tôi nhớ đến thế sự hiện diện của thằng
em, và từ nay buổi tối tôi không thể đi nằm mà không nghĩ đến nó. Nếu nó
đang hành động, tôi cũng không biết được tin nữa. Thế là, nằm dài trên
giường, tay để sau đầu, tôi cố ngủ song chẳng bao giờ thiếp đi được hoàn
toàn. Cô đơn và cái đói là bạn đồng hành tồi tệ. Thỉnh thoảng tiếng òng
ọc của dạ dày phá rối sự thinh lặng bao quanh tôi. Để thay đổi ý nghĩ,
tôi đăm đăm nhìn bóng đèn trên trần nhà và chẳng mấy chốc, nó biến thành
một ánh sáng trong khuôn của kính chiếc phi cơ tiêm kích Anh của tôi.
Tôi đang lái một chiếc Spitfire của Không lực Hoàng Gia. Tôi bay lượn
trên biển Manche, tôi chỉ cần nghiêng máy bay là nhìn thấy ở đầu đôi
cánh đỉnh những con sóng cũng như tôi đang lướt nhanh về phía nước Anh.
Chỉ cách vài mét, máy bay của em tôi kêu vù vù, tôi liếc nhìn động cơ
của nó để biết chắc là không có làn khói nào gây nguy hiểm cho việc nó
quay về, nhưng phía trước chúng tôi đã in hình bờ biển và những dốc đá
trắng. Tôi cảm nhận làn gió đang thổi vào khoang lái và vi vu quanh
những bắp chân tôi. Hạ cánh rồi, chúng tôi sẽ ăn uống thỏa thích quanh
một bàn nhiều thức ngon ở câu lạc bộ sĩ quan... Một đoàn xe tải Đức đi
qua trước cửa sổ nhà và tiếng máy nổ giòn đưa tôi trở lại với căn phòng
và nỗi cô đơn của mình.
Nghe tan dần trong đêm tiếng đoàn xe tải Đức,
bất kể cái đói quái quỷ đang giày vò mình, cuối cùng tôi tìm được đủ can
đảm tắt ngọn đèn trên trần nhà. Trong bóng tối mờ, tôi tự nhủ mình đã
không bỏ cuộc. Có lẽ tôi sẽ chết nhưng tôi sẽ không bỏ cuộc, dù sao tôi
từng nghĩ rằng mình chết sớm hơn thế sẽ tôi vẫn còn sống, vậy ai mà biết
được? Có thể rốt cuộc, Jacques đúng, một ngày nào đó mùa xuân sẽ trở
lại.
° ° °
Tảng sáng, Boris đến gặp tôi, một nhiệm vụ khác
đang chờ chúng tôi. trong khi chúng tôi đạp xe đến nhà ga cũ kỹ Loubers
để lấy vũ khí, thì luật sư Arnal tới Vichy để biện hộ cho Langer. Cục
trưởng cục hình sự và ân xá tiếp ông. Quyền hành của ông ta rất lớn và
ông ta biết như vậy. Ông ta nghe vị luật sư một cách lơ đãng, đầu óc ông
ta để ở nơi khác, kỳ nghỉ cuối tuần sắp đến và ông ta băn khoăn về
chuyện mình sẽ qua kỳ nghỉ như thế nào, liệu ả tình nhân ucả mình có đón
nhận mình hay không giữa cặp đùi ấm nóng của ả tại một tiệm ăn trên
phố. Cục trưởng cục hình sự đọc lướt rất nhanh hồ sơ mà Arnal khẩn cầu
ông ta xem xét. Các sự kiện ở đó, rõ rành, và nghiêm trọng. Bản án không
khắc nghiệt đâu, ông ta nói, nó công bằng. Không trách cứ được các quan
tòa điều gì hết, họ đã làm phận sự của họ khi thi hành pháp luật. Ý ông
ta đã quyết, nhưng Arnal vẫn nằn nì, thế thì ông ta chấp nhận, vì vấn
đề tế nhị, sẽ triệu tập Hội đồng ân xá.
Sau đó, trước các ủy viên Hội đồng, ông ta sẽ
luôn phát âm tên họ của Marcel theo cách để mọi người hiểu rằng đây là
một người ngoại quốc. Và trong lúc vị luật sư già Arnal rời Vichy, thì
Hội đồng phủ quyết việc ân xá. Và trong lúc vị luật sư già Arnal lên
chuyến tàu đưa ông trở lại Toulouse, thì một công văn cũng thực hiện
chuyến đi nho nhỏ của nó; nó đến chỗ bộ trưởng bộ Tư pháp, ông ta lập
tức cho đem nó đến văn phòng của Thống chế Pétain. Thống chế ký vào biên
bản, số phận của Marcel từ nay đã được xác nhận, anh sẽ bị xử chém.
° ° °
Hôm nay, ngày 15 tháng Bảy năm 1943, cùng với
Boris, ở quảng trường Carmes chúng tôi đã phá hoại trụ sở của nhóm "Hợp
tác". Ngày kia, Boris sẽ tấn công một gã Rouget nào đó, kẻ hợp tác năng
nổ và là một trong những tên chỉ điểm lợi hại nhất của Gestapo.
° ° °
Trong lúc rời Pháp viện để đi ăn trưa, viên biện
ý Lespinasse hết sức vui vẻ. Nếp mòn hành chính sáng nay đã đến nơi cần
tới. Bản phủ quyết đề nghị ân xá cho Marcel đang ở trên bàn giấy của y,
có chữ ký của Thống chế. Lệnh hành quyết đi kèm. Cả buổi sáng
Lespinasse ngắm nghía mảnh giấy rộng vài centimet vuông này. Tờ giấy
hình chữ nhật ấy đối với y như một phần thưởng, một giải thưởng hạng ưu
mà các bậc quyền cao chức trọng nhất Quốc gia tặng cho y. Đây không phải
phần thưởng đầu tiên y giành được. Ngay từ trường tiểu học, năm nào y
cũng đem về cho cha y một giấy khen, đạt được nhờ ân huệ của sự học hành
chăm chỉ, nhờ ân huệ của niềm quý mến nơi các thầy giáo... ân huệ đặc
xá... đó là điều Marcel sẽ không đạt được. Lespinasse thở ra một hơi
dài, y nhấc lên vật trang trí nhỏ bằng sứ ngụ trên bàn giấy, trước tấm
lót tay bằng da. Y luồn tờ giấy vào rồi đặt vật trang trí lên trên.
Không nên để tờ giấy đó làm mình lãng trí; y phải thảo xong bài diễn văn
cho buổi thuyết giảng sắp tới, nhưng đầu óc y lãng đãng hướng về cuốn
sổ tay. Y mở sổ, lật các trang, một ngày, hai, ba, bốây rồi, ở chỗ này. Y
ngần ngại khi định ghi mấy chữ "hành quyết Langer" bên trên "ăn trưa
Armande", vì trang sổ đã đầy những cuộc hẹn. Thế là y chỉ vẽ một dấu
thập. Y gấp cuốn sổ lại rồi soạn tiếp bài nói. Được vài dòng và thế là y
cúi xuống tờ công văn trồi ra ngoài chiếc đế của vật trang trí. Y mở
lại cuốn sổ tay và, trước hình chữ thập, ghi con số 5. Đó là giờ y sẽ
phải có mặt trước cửa nhà ngục Saint-Michel. Cuối cùng Lespinasse cất sổ
vào túi áo, đẩy chiếc rọc giấy bằng vàng trên bàn, xếp nó lại cho thẳng
hàng, song song với cây bút máy. Đã mười hai giờ trưa và bây giờ viên
biện lý cảm thấy đói. Lespinasse đứng lên, vuốt thẳng nếp quần và bước
ra hành lang Pháp viện.
Ở đầu bên kia thành phố, luật sư Arnal đặt xuốg
bàn của ông cũng tờ giấy ấy, ông nhận được sáng nay. Bà giúp việc bước
vào phòng. Arnal nhìn bà đăm đăm, không một âm thanh nào có thể phát ra
khỏi cúông họng. Bà giúp việc khẽ nói:
- Ông khóc ư, thưa luật sư?
Arnal cúi xuống chiếc giỏ đựng giấy vụn và nôn
ra mật đắng. Người ông rung lên vì những cơ ho thắt. Bà ngần ngại, bà
già Marthe, bà chẳng biết phải làm gì. Thế rồi lương tri thắng thế, bà
đã có ba con hai cháu, bà già Marthe, nghĩa là bà từng biết, những
chuyện nôn mửa ấy. Bà lại gần và đặt bàn tay lên trán vị luật sư già. Và
mỗi lần ông cúi xuống chiếc giỏ, bà cũng làm theo động tác của ông. Bà
chìa cho ông một khăn tay bằng vải bông trắng, và trong lúc ông chủ lau
miệng, ánh nhìn của bà đưa xuống mảnh giấy và lần này chính đôi mắt của
bà già Marthe đẫm lệ.
° ° °
Tối nay, chúng tôi sẽ gặp lại nhau trong ngôi
nhà của Charles. Ngồi xệp ngay xuống đất, Jan, Catherine, Boris, Émile,
Claude, Alonso, Stefan, Jacques, Robert, tất cả chúng tôi quây thành một
vòng tròn. Một bức thư được chuyền tay nhau, mỗi người tìm kiếm những
từ ngữ mình không tìm ra. Viết gì đây cho một người bạn sắp chết? "Chúng
mình sẽ không quên bạn", Catherine thì thầm. Đó là điều mỗi người ở đây
đang nghĩ. Nếu cuộc chiến đấu của chúng ta dẫn chúng ta đến chỗ khôi
phục được tự do, nếu chỉ một người trong chúng ta sống sót, người ấy sẽ
không quên bạn, Marcel, và một ngày kia người ấy sẽ nói lên tên của bạn.
Jan lắng nghe chúng tôi, anh cầm bút và nguệch ngoạc bằng tiếng yiddish
2 mấy câu chúng tôi vừa nói. Như vậy, những người canh ngục dẫn bạn lên
đoạn đầu đài sẽ không hiểu được. Jan gấp thư lại, Catherine cầm lấy,
luồn thư vào áo ngực. Ngày mai, cô sẽ giao nó cho ông giáo sĩ Do Thái.
Không chắc thư của chúng tôi có đến được với
người tử tù. Marcel không tin Chúa và có lẽ anh sẽ khước từ sự hiện diện
của linh mục tuyên úy, cũng như của giáo sĩ Do Thái. Nhưng rốt cuộc, ai
mà biết được? Một chút xíu may mắn trong toàn bộ sự khốn khổ này sẽ
không thừa. Sao cho cái may mắn khiến bạn đọc được mấy chữ viết ra để
nói với bạn rằng nếu một ngày kia chúng ta lại được tự do, thì cuộc đời
của bạn sẽ được đóng góp vào đó rất nhiều.
Chú Thích
1. Wehrmacht: Quân lực của nhà nước quốc xã Đức.
2. Ngôn ngữ của các cộng đồng Do Thái ở Trung Âu và Đông Âu.