Chương 05 - Nhật

Là bạn thân của Dũng, tôi hiểu nó hơn ai hết. Mời Trí đến thăm cô nhi viện Từ Tâm, một đàng Dũng muốn đem việc làm của mình ra để cho Trí thấy rằng lý do nó từ chối hợp tác với ban Four Stars là chính đáng, đàng khác, Dũng muốn lôi cuốn Trí vào hoạt động của mình.

Dũng nhận xét về Trí như sau : một thanh niên có chí hướng nhưng đứng trước sự thật bất như ý, đã chùn chân, thu mình vào nếp sống an nhàn. Dũng ước ao sẽ đem việc làm của mình ra hầu gây một niềm tin nơi Trí. Nó thích được là cái gạch nối liên kết những tuổi trẻ có tâm hồn đẹp.

Chính tôi, tôi cũng là người đã bị Dũng lôi cuốn. Chúng tôi học chung lớp nhau từ đệ thất, nhưng đến năm đệ nhị, chúng tôi mới thân nhau. Chính trong những ngày học thi đầy lo âu, chúng tôi đã tâm sự với nhau rất nhiều. Và Dũng đã tỏ lộ ý hướng của nó cho tôi biết : nó say mê một con đường xây dựng. Dũng rất thích một câu chuyện. Chuyện căn nhà mục nát, xiêu vẹo nọ giữa cơn bão lớn. Kể chuyện này, giọng Dũng đầy say mê :

- … trong căn nhà đó, có những người bi quan, nghĩ rằng trước sau gì căn nhà cũng sụp đổ, vội đi tìm một chỗ trú an toàn. Nhưng cũng có nhiều người không nghĩ thế, họ đã ra tay sửa chữa, chống đỡ căn nhà. Những người này thật đáng cổ võ, khích lệ. Nhưng có một điều đáng tiếc : Sửa chữa, chống đỡ căn nhà cũ, họ lại không chịu nghĩ đến việc xây dựng một căn nhà mới ; hoặc nếu có nghĩ đến, phần đông lại chỉ muốn mình làm bức tường, cái cột, mái ngói, cánh cửa của căn nhà, chứ ít ai chịu làm hòn đá vụn nơi chân móng…

Ý hướng của bạn tôi nhắm vào việc dựng xây căn nhà Việt Nam mới. Hẳn nhiên, đó chẳng phải là ý nghĩ độc quyền của Dũng, mà có thể, đã có rất nhiều người đã nghĩ tương tự thế. Nhưng nghĩ, nói là một chuyện. Có dám làm những gì mình nghĩ, mình nói hay không, đó mới là quan trọng…

Từ thuở đệ nhị, tôi đã mê say với ý hướng của Dũng. Suốt một năm đệ nhất, chúng tôi sống trong những ước vọng tuyệt vời, trong giấc mơ sẽ thực hiện được những gì mình mong ước. Môi trường trung học chỉ giúp chúng tôi trau dồi tài năng, nuôi luyện ý chí. Chúng tôi cùng hẹn nhau khi bước chân lên đại học, chúng tôi sẽ thực hiện những ước mơ đó. Cả hai cùng muốn ở Cần Thơ để dễ hoạt động, nhưng cả hai đều gặp cản trở của gia đình, may mà lên đây, chúng tôi lại ở gần nhau. Chúng tôi đã bắt đầu việc thực hiện giấc mơ xưa bằng những buổi thăm viếng các cô nhi viện…

Tiếng Dũng vang lên :

- Sao ? Mầy thấy hy vọng không ?

Tôi hỏi lại nó :

- Hy vọng chuyện gì ?

- Chuyện Trí !

- Tao thấy ít hy vọng lắm… hắn ta chưa xiêu lòng đâu…

- … nhưng ít ra mình cũng gợi lại trong tâm tưởng hắn những gì tốt đẹp mà bấy lâu nay hắn đã lãng quên… Tao nghĩ như vậy cũng là tốt lắm rồi… Mà thôi, mình tập bài “Tập tầm vông” đi chứ !

Tôi với tay lấy cây đàn. Tội nghiệp cây guitare cũ của tôi, đã mấy lần định đem đi đánh lại lớp verni sờn loang lổ mà rồi bận việc này, việc nọ quên đi.

Dũng hát :

Tập tầm vông, tay không tay có

Tập tầm vó, tay có tay không

Tay nào có ? Tay nào không ?

Tay nào có ? Tay nào không ?

Tôi tiếp :

Tập tầm vông, tay không tay có

Tập tầm vó, tay có tay không…

Vừa hát, tôi vừa chỉ vào một trong hai tay của Dũng. Dũng thôi đàn, cười bảo tôi :

- Bài này, mình bày trò chơi được đấy !

- Hẳn là phải được rồi. Cứ chia bọn trẻ làm hai, bên này hát đố thì bên kia trả lời. Bên nào thua sẽ phải trả lời lần nữa và cứ thế tiếp tục…

Tôi cười, vẽ vời trong óc những hình ảnh vui vẻ. Dũng :

- Mầy đã xin phép chưa ?

- Rồi ! Tao mới gặp ông Trưởng Khóm sáng nay. Vừa trình bày xong, ông ta đã vui vẻ cho phép…

- … miệng thôi chứ gì ?

- Ừ, thì khẩu lệnh thôi chứ ở trong xóm làm gì có giấy tờ với ấn ký…

- Rồi mầy có xin trợ giúp phương tiện gì không ?

- Không, nhưng ông ấy tự ý cấp phương tiện…

- Gì ?

- … cho mấy anh lính đằng đó đi loan báo khắp xóm hộ mình.

- Thế thì tốt quá !

- Địa điểm là sân cỏ trước trụ sở khóm, xem cũng khá rộng…

Dũng bỗng nổi hứng, hắn cất giọng :

- Hy vọng đã vươn lên…

Nét mặt rạng tươi và niềm tin của Dũng khiến tôi thấy hăng hái quá !

***

Giữa tôi và Dũng, không chuyện gì nó dấu tôi cả. Bạn tôi có cái tật mà tôi cho là đáng yêu vô cùng : không bao giờ giữ kín một mình bất cứ chuyện vui buồn gì, dù nhỏ nhặt đến đâu.

Dũng kể cho tôi nghe về Lan Phương, em gái Trí. Nó kết luận :

- Cô bé giận dai kinh khủng !

Tôi đùa :

- Sao mày không “vuốt giận” người ta đi !

Dũng lắc đầu :

- Mấy lần định làm quen rồi đó chứ… nhưng…

- … hỏng chuyện phải không ?

Dũng cười không đáp. Tôi hỏi :

- Rồi sáng chủ nhật này, “nàng” có đáp lời mời của mày không ?

- Chưa biết nữa… nhưng theo tao, có đến chín mươi chín phần trăm là Lan Phương không dự rồi…

- Mày luôn luôn là đứa lạc quan, thế mà lần này, sao sớm bi quan thế ? “Chàng” ?

Dũng nhếch mép khó hiểu :

- Với mấy cô thì cũng nên… bi quan là vừa !

***

Nhưng Dũng đã đoán sai. Sáng chủ nhật, Lan Phương có mặt và lại có mặt trước cả Trí, Tuấn, Lan Anh nữa !

Trên sân cỏ rộng, lũ trẻ trong khóm được loan báo, đã tề tựu đông đủ. Hai đứa tôi chạy đôn chạy đáo sắp xếp chỗ ngồi cho chúng (hẳn là ngồi trên cỏ rồi). Ông Trưởng Khóm thật tốt bụng, phái hai nhân viên đến giúp chúng tôi giữ gìn trật tự. Vì ngoài đám trẻ, dân xóm thấy lạ, cũng kéo nhau đến dự khán nữa. Quả là ngoài dự tính của chúng tôi.

Lan Phương đến bên Dũng. Dũng tròn mắt :

- Lan Phương đấy à ?

Lan Phương :

- Chứ không phải em thì còn ai nữa ? Em đến để giúp các anh một tay chứ ! Anh Trí, Tuấn, Lan Anh có chút việc bận, họ sẽ tới sau…

Tôi pha trò :

- Ai bận gì thì tôi không biết chứ anh chàng Tuấn thì nhất định là… bận học rồi !

Lan Phương cười không đáp. Dũng, sau những phút ngạc nhiên đầu, đã thích nghi ngay với sự thật, dàn xếp công việc :

- Vậy thì Lan Phương giúp bọn anh việc này nhé. Em là gái, ăn nói chắc chắn là có duyên hơn bọn anh rồi. Em làm ơn đến chỗ mấy người lớn sắp xếp chỗ của họ cho gọn gàng một chút được không ?

Lan Phương le lưỡi :

- Chắc em không dám đâu…

- Thử một phen xem nào ! Nhớ lựa lời nói cho khéo nghe !

Ánh mắt khuyến khích của Dũng đã khiến Lan Phương vui vẻ đi làm nhiệm vụ. Một lúc sau, Trí, Tuấn, Lan Anh và đặc biệt, có cả Cường và Huy cùng tới. Tôi và Dũng tiếp đón tất cả và mời họ tiếp tay. Dũng bảo nhỏ với tôi :

- Lạ quá Nhật à ! Toàn ban Four Stars kéo đến giúp bọn mình dù rằng mình chỉ mời anh em Trí ! Họ có hảo ý thật sự hay đang toan tính gì đây ? Sao tao lo quá !

- Tao cũng đang thắc mắc… Nhưng thôi, cứ lo việc đi, tới đâu, mình sẽ liệu bề đối phó đến đó…

Mọi việc xong xuôi, Dũng tiến đến mời ông Trưởng Khóm ra trước đám đông ngỏ vài lời giới thiệu. Tôi chạy ra giữ trật tự đám trẻ đang trò chuyện ồn ào. Ông Trưởng Khóm nói :

- Thưa bà con trong khóm, cùng các em, hôm nay, tôi hân hạnh xin giới thiệu với bà con và các em một nhóm bạn trẻ có thiện chí, anh bạn Dũng, anh bạn Nhật và các bạn của hai anh. Những người trẻ này sẽ xin phép được sinh hoạt chung với mọi người suốt buổi sáng hôm nay…

Trong lúc ông Trưởng Khóm giới thiệu chúng tôi, Dũng chờ đợi đến phiên mình trình bày, tôi ngồi xem lại bản chương trình thảo sẵn.

Những tiếng vỗ tay rào rào khi ông Trưởng Khóm nói dứt. Dũng mời ông về chỗ rồi tiến ra. Về phương diện ăn nói trước đám đông, Dũng có vẻ mạnh dạn và tự nhiên hơn tôi nhiều, nó nói thật chững chạc :

- Chúng tôi, một số người trẻ, với khả năng và một chút thiện chí, hôm nay, đứng ra tổ chức buổi sinh hoạt này không ngoài mục đích đem lại cho các em trong xóm những giờ phút giải trí thoải mái, tập nếp sống cộng đồng, ôn học những gì đã thu gặt ở nhà trường, hướng tâm hồn về nguồn tộc Việt Nam…

Tôi chuẩn bị đàn, so dây cẩn thận. Lúc Dũng nói xong, giữa tràng pháo tay tán thưởng, tôi bước ra làm nhiệm vụ. Bài hát tôi giới thiệu đầu tiên là bài “Hỏi tên” :

- Anh sẽ hát trước một lần, sau đó các em sẽ cùng hát theo…

Đám trẻ át giọng tôi :

- Bài hát có dài không anh ?

- Rất ngắn và rất dễ !

Bài hát ngắn và dễ này đã gây không khí sôi động ngay từ đầu. Dũng hợp sức với tôi điều khiển đám trẻ. Tiếng hát của chúng vang lên :

Này người bạn tên chi cho tôi biết để gọi này

Này người bạn tên chi ?

Tôi hoặc Dũng sẽ chỉ một em trong bọn. Em đó tự giới thiệu tên mình. Tất cả lại hát tiếp :

À người bạn tên chi, tôi đã biết để gọi rồi

Chào người bạn thân yêu…

Với những tên có vần bằng, cả bọn thay chữ “chi” bằng tên đó, vào câu cuối cùng, cả bọn sửa lại là “Chào người bạn tên…”. Nhiều cái tên vần trắc khó gọi, nhưng một lúc quên biệt, đám trẻ đem ghép vào và bài hát bị trở ngại ngay. Nhưng cũng chính những trở ngại đó đã làm cho sự vui vẻ gia tăng. Một lúc cắc cớ, tôi chỉ ngay Dũng :

… này người bạn tên chi ?

Bị bất ngờ, Dũng buột miệng :

- Nhật !

Liền đó, nó bụm miệng, đính chính ngay :

- Ý quên ! Dũng !

Đám trẻ và mọi người cùng cười ồ !

Dũng cười theo mọi người. Nụ cười mà tôi nghĩ, không phải là nụ cười thẹn, nhưng là nụ cười sung sướng. Vì chúng tôi đã tạo được niềm vui hoà đồng với mọi người.

Sau bài “Hỏi tên”, chúng tôi bị đám trẻ “Hỏi bánh kẹo” lại. Dũng chạy lăng xăng lo chia bánh, kẹo. Four Stars, Tuấn và Lan Anh giúp chúng tôi khá đắc lực. Chỉ một loáng, mấy gói bánh kẹo lớn do tôi và Dũng chung nhau mua đã cạn sạch. Lan Anh nhanh trí, giữ lại cho chúng tôi mỗi người được một viên kẹo hoặc một cái bánh để gọi là… có phần !

Dũng hát “Trường làng tôi”, rồi sau đó, Lan Phương hát “Viễn du”. Một em trong đám trẻ, hứng chí xin ra hát “Cái nhà là nhà của ta” với sự phụ hoạ của hàng… mấy chục giọng khiến tiếng đàn tôi trở thành vô duyên quá chừng !

Nắng lên, nhưng trời như chiều lòng chúng tôi, dịu mát. Chúng tôi bắt đầu trò chơi học hỏi. Dũng ra điều lệ :

- Các anh sẽ đặt câu hỏi để các em trả lời. Ai cũng được quyền trả lời hết. Muốn trả lời, các em chỉ việc giơ tay lên. Sau một số câu hỏi, các anh sẽ chọn một em xuất sắc nhất để trao phần thưởng…

Bọn trẻ nhao nhao lên :

- Phần thưởng gì vậy anh Dũng ?

- Nhiều không anh Dũng ?

Dũng khoa tay :

- Chút nữa rồi các em sẽ biết mà. Bây giờ anh bắt đầu nhé !

Đám trẻ ngồi im lặng đợi nghe. Xem Dũng chẳng khác nào một ông thầy. Nó cất tiếng :

- Đây là câu thứ nhất : Hình dáng nước ta thế nào ?

Bọn trẻ đua nhau giơ tay và trả lời :

- Giống chữ ét sờ…

Dũng cười thật tươi :

- Các em giỏi quá đi !

Bọn trẻ :

- Em đáp trúng nghe anh ! Anh nhớ ghi tên em nghe anh !

- Em nữa anh ơi !

- Em nữa…

Dũng quay sang tôi :

- Mầy làm phận sự đi chứ !

Tôi lấy giấy bút ra làm… giám khảo. Tôi hỏi :

- Đâu nào, em nào đáp trúng đâu, cho anh biết tên đi ?

- Hoà !

- Thanh !

- Lộc !

- Ý ! Thằng Lộc ăn gian anh Nhật ơi ! Em thấy hồi nãy nó đâu có trả lời…

Dũng đặt câu hỏi thứ hai :

- Giỗ tổ Hùng Vương vào ngày nào ?

Lần này thì chỉ có hai đứa giơ tay. Thằng Hoà :

- Mồng mười tháng ba…

Thằng Thanh :

- … âm lịch.

Dũng :

- Đúng lắm ! Mồng mười tháng ba là ngày Giỗ tổ Hùng Vương… Các em khác đã nhớ chưa ? Nào ! Các em lập lại xem nào !

Bọn trẻ rập theo nhau :

- Giỗ tổ Hùng Vương, mồng mười tháng ba…

Câu thứ ba :

- Lê Lai tên thật là gì ?

Bốn năm đứa tranh nhau :

- Nguyễn Thân !

Thằng Thanh “trả bài” :

- Lê Lai tên thật là Nguyễn Thân, nhờ lập được công trận, Lê Lợi mến thương ban cho họ Lê và đổi tên là Lê Lai…

Câu thứ tư :

- Vậy thì ngày giỗ của Lê Lai ?

Bọn trẻ lặng thinh. Thằng Hoà nửa muốn giơ tay, nửa lại không. Chừng như nó biết nhưng không chắc ý. Tôi hỏi :

- Em Hoà nói thử xem nào ?

- Dạ… hăm mốt tháng tám…

Dũng vỗ tay :

- Giỏi quá… Làm sao em biết vậy ?

- Dạ, tại em nghe nói “Hăm mốt Lê Lai, Hăm hai Lê Lợi” mà hai mươi tháng tám lại là giỗ Trần Hưng Đạo, vậy thì Lê Lai phải hăm mốt tháng tám…

Tôi :

- Các em khác có biết câu “Hăm mốt Lê Lai, Hăm hai Lê Lợi” không ?

- Dạ có !

- Em biết từ… khuya lận !

- Nhưng có em nào biết chuyện Lê Lai cứu Chúa rành rọt không ?

Thằng Thanh đưa tay :

- Em biết !

- Vậy thì em ra kể cho các bạn cùng nghe nhé !

Thanh có vẻ “khớp”, nhiều lúc tôi phải đỡ lời cho nó đỡ ngượng. Sau đó, những câu hỏi sử địa lại được đặt ra. Bọn trẻ có câu trả lời được, có câu không. Ở những chỗ có thể kể chuyện được, tôi không bỏ lỡ cơ hội… Và kết quả, Hoà được chấm là đứa xuất sắc nhất ! Dũng công bố phần thưởng :

- Phần thưởng của em Hoà gồm có năm cuốn tập một trăm trang…

Bọn trẻ vỗ tay mừng cho bạn.

- … một hộp phấn màu…

Lại vỗ tay reo hò.

- … và đặc biệt…

Dũng nhỏ giọng cố ý để bọn trẻ chú ý ;

- Đặc biệt, em Hoà được thưởng thêm… một tràng pháo tay của mọi người. Nào, xin tất cả cho một tràng pháo tay…

Tiếng vỗ tay vang dội làm mặt thằng Hoà đỏ bừng. Tôi đem phần thưởng của Hoà ra, nhờ ông Trưởng Khóm trao lại cho nó. Thằng bé đón lấy. Ông Trưởng Khóm vui vẻ chìa tay cho nó bắt. Hoà vụng về nắm lấy tay ông trong tiếng hò reo của bọn trẻ.

Cuộc sinh hoạt lại tiếp tục với các bài hát, các trò chơi vui…

Mồ hôi tôi bắt đầu nhỏ giọt. Trán Dũng cũng lấm tấm, lưng thì ướt nhẹp. Nhưng nụ cười nở mãi trên môi Dũng, trên môi tôi, trên môi mọi người.

Không biết mọi người nghĩ gì, nhưng tôi chắc, Dũng đang nghĩ như tôi : đang nghĩ đến dự định sắp tới… ước mơ của chúng tôi…