Straford-upon-Avon bị thời gian bỏ quên

Người Anh thật biết cách làm du lịch và có đầu óc Marketing khá tốt. Quê hương của Shakespeare nằm ở thị trấn Straford-upon-Avon là một ví dụ. Thị trấn nhỏ xinh nằm bên dòng sông cũng nhỏ xinh không kém, ấy vậy mà hàng ngày hút đến hàng trăm khách du lịch. Mọi người đến đây để thăm “bất động sản” của dòng họ Shakespeare để lại. Nói vui như thế, vì trong tour du lịch, khách chỉ đi theo sơ đồ đến những địa điểm thuộc về Shakespeare. Nhưng tôi không hề hối hận đặt chân đến quê hương “cụ Shakespeare”, vì sao nhỉ?

Thị trấn bình yên

Xét về mặt “peaceful”, Straford nằm bên dòng sông Avon hiền hòa là một trong những thị trấn bình yên nhất mà tôi đã ghé qua. Ven rìa thị trấn vẫn còn là những cánh đồng trải dài một màu xanh rợp mắt, ẩn hiện trong những khóm cây là những ngôi nhà cổ xinh xinh. Và dòng sông phẳng lặng với đàn thủy cầm lững lờ soi bóng chảy vắt ngang đã vẽ nên một bức tranh phong cảnh tuyệt đẹp. Tôi cứ ngỡ mình lạc vào nước Anh của mấy thế kỷ trước, khi người ta sống chan hòa cùng thiên nhiên và chẳng mảy may quan tâm đến… tình hình tài chính bất ổn ở phố Wall, giá vàng dựng đứng chóng mặt hay khủng hoảng kinh tế toàn cầu. Quả thật, chiếc cầu đá xưa lơ xưa lắc bắc ngang sông càng làm không khí “trung cổ” thêm sống động.

Những con người sống ở thị trấn bị thời gian bỏ quên này hình như cũng thuộc về quá khứ, họ chậm rãi đọc báo trên những băng ghế gỗ, ngồi trong bóng râm của hàng cổ thụ và ung dung tự tại ngắm khách du lịch đang há mồm ra thán phục cảnh “thiên đường là đây”. Phố xá ở Straford cũng thuộc về thời xưa cũ, không một bóng xe hơi và lát toàn đá xanh bóng loáng. Thị trấn chia nhỏ các khu rạch ròi như một bàn cờ, đã tồn tại suốt 800 năm nay kể từ những ngày đầu xóm nhỏ thôn quê được quy hoạch thành một thị trấn.

Bất động sản của dòng họ Shakespeare

Theo tài liệu du lịch ghi lại, cụ thân sinh ra chàng trai yêu văn thơ là một nhà buôn “có máu mặt”, chuyên về các loại hàng bức thiết của cuộc sống như ngũ cốc, vải vóc, len dạ… Phi thương bất phú, nhờ giàu có, cụ ông trở thành thị trưởng Straford vào nằm 1568. Chàng lãng tử đa tình Shakespeare thế là xuất thân từ giai cấp “con nhà giàu”, chàng kết hôn với Anne Hathaway, một cuộc hôn nhân “môn đăng hộ đối” và cho ra đời ba người con. Bỏ lại sau lưng Straford buồn thiu để dấn thân vào những đoàn kịch danh tiếng ở Luân Đôn, Shakespeare ra đi vào năm 1588. Để rồi khi chồn chân mỏi gối sau bao nhiêu thị phi trốn kịch trường, “lão kịch tác gia” quay đầu về cố hương năm 1612 và mất vào năm 1616 khi tròn 52 tuổi. Tôi dùng từ tròn vì ông mất đúng vào ngày sinh nhật của mình, ngày 23-4. Thi hài ông được chôn tại nhà thờ Holy Trinity, nằm sát bên bờ sông Avon hiền hòa. Hiện tại Straford còn lưu dấu khá nhiều “bất động sản” của dòng họ Shakespeare và đều được đưa vào tour du lịch. Trước tiên là “Shakespeare Birth place”, ngôi nhà đại văn hào đã oe oe cất tiếng khóc chào đời. Nhà này được trung tu cực tốt và đã biến thành một bảo tàng về Shakespeare, nằm trên phố Henley ngay trung tâm thị trấn.

Tiếp đến là “Nash’s house”, ngôi nhà của Nash. Nash là cháu rể, kết hôn với cháu ngoại của Shakespeare. Ngôi nhà cũng đã biến thành bảo tàng với các vật dụng cổ xưa còn lưu dấu thời hoàng kim, mức sống vương giả và đẳng cấp “đại gia” của dòng họ này. Trong vườn còn ghi rõ đây thực chất là nhà của Shakespeare, khi ông rời Luân Đôn về quê nghỉ hưu, ông đã sống những ngày cuối đời và đã mất tại đây. Vì thế, Nash’s house còn được gọi là “New Place”. Kế đến là “Hall’s Croft”, trang trại của Croft. Chủ nhân là con gái của Shakespeare và trang trại cũng biến thành bảo tàng với khối lượng vật dụng tuyệt đẹp bên trong. Ngoài ra còn “Anne Hathaway’s Cottage (trang trại của Anne Hathaway) và “Mary Arden’s house” (nhà của Mary Arden). Hai nơi này nằm ngoài rìa thị trấn, trông dân dã hơn với các mái vòm bằng rơm trộn đất. Tất cả đều thuộc gia đình Shakespeare. Và toàn bộ nhóm bất động sản này đều nói lên dòng họ Shakespeare thật giàu có, hàng “đại gia” chứ không phải chuyện vừa. Đặc biệt, người dân nơi đây xem ra vô cùng trân trọng và tôn kính Shakespeare.

Những ngôi nhà gỗ viền đen

Ở Straford, tôi còn chiêm ngưỡng thêm những ngôi nhà xinh xắn độc đáo khác. Đó là dạng nhà bằng gỗ, có những sọc đen trang trí trông như một anh chàng mặc bộ “pyjama” kẻ sọc đỏm dáng. Dạng nhà này thường gặp ở các thành phố nằm sát rừng, có nguồn gỗ phong phú để hỗ trợ các công trình xây dựng. Tôi đã thấy loại nhà này ở Rennes (Pháp). Người Pháp gọi kiến trúc này là “maison à colombages”, còn người Anh gọi là “half-timbered house”, tức là nhà gỗ viền. Trong dãy nhà gỗ viền đen trên phố High Street, khách sạn Shakespeare trông nổi bật nhất. Và sát đó, ngôi nhà có bảng tên “Harvard’s house” cũng là nơi được khách du lịch tìm đến. Hiện nay nhà thuộc tài sản của trường Đại học Harvard. Đây là nơi mục sư John Harvard, vốn tốt nghiệp Đại học Cambridge, đã từng cư ngụ trước khi sang Mỹ sinh sống và thành lập trường Đại học danh tiếng mang tên mình. Trường này nằm trong thành phố Cambridge, bang Massachusetts.

Cách “Harvard’s house” không xa là… ngân hàng HSBC. Sở dĩ tôi nhắc đến ngân hàng này vì nó được tọa lạc tại một ngôi nhà màu đỏ hồng, cổ xưa mà hiện đại. Và vì rất nhiều người lầm rằng HSBC (The Hong-kong and Shanghai Banking Corporation) là ngân hàng của Hong-kong hoặc Trung Quốc. Thực chất, HSBC là của Anh, có trụ sở chính đặt tại Luân Đôn và ngân hàng này có mặt ở khắp các thành phố lớn nhỏ của Anh, chỗ nào có vị trí đắc địa nhất thì HSBC đều xí phần. Sát bên HSBC là những tên tuổi fast-food, nằm “tế nhị” trong những ngôi nhà gỗ viền đen như Pizza Hut, Mc Donal… Khu shopping center cũng được “ẩn mình” trong dãy nhà gỗ. Điều này khiến Straford không bị “phô” vì cuộc sống hiện đại đã tràn tới. Ngồi ăn chiếc pizza nóng, uống coca lạnh và ngắm phố nhỏ Straford một chiều xuân, tôi thầm cám ơn Shakespeare. Sự nổi tiếng của đại văn hào đã kéo tôi đến với thị trấn hiền lành bên dòng Avon xinh đẹp.

Đến Warwick xem lâu đài ma

Tôi chưa từng thấy ma trong đời, nhưng nếu hỏi tôi có tin ma hiện hữu hay không thì tôi nghĩ là có. Người Việt mình tin có ma đã đành, đến Anh mới biết dân sứ sương mù còn tin sái cổ hơn. Ở Anh hiện tại có rất nhiều tour du lịch đi xem ma trong các lâu đài cổ của những vùng hoang vắng nằm ở phương Bắc. Người ta biết cách kích thích trí tưởng tượng khách du lịch, đến mức treo bảng ai dám ngủ một đêm trong căn phòng ma thì được thưởng tiền. Trong thời gian ở Anh, tôi không có thời giờ để đi lên phương Bắc xem ma, những cũng kịp tranh thủ đến Warwick, một thị trấn nhỏ vùng Trung du, đến lâu đài Warwick thăm hồn ma của Sir Greville.

Lâu đài Warwick

Từ Birmingham sôi động, chúng tôi lấy xe lửa chừng một tiếng thì tới Warwick. Thị trấn này hiện ra âm u, thâm trầm và yên ắng. Một bà già ở nhà ga nhìn chúng tôi bí hiểm, hỏi gọn lỏn “Đến lâu đài xem ma phải không?” rồi nắm tay tôi lôi theo để chỉ đường. Tay bà lạnh, gương mặt nhăn nhúm rất ma quái, khi bà cười để lộ cái miệng chẳng còn một cái răng. Nhưng đang ba giờ trưa, không lý gì ma hiện ra giữa ban ngày, nên chúng tôi cười hì hì lại với bà. Bà lão sao khi chỉ đường cũng chuồn lẹ. Không quên chúc chúng tôi gặp được hồn ma của Sir Greville.

Lâu đài Warwick to lớn, cao ngạo nghễ, từ xa đã nhìn thấy những ngọn tháp thâm trầm. Thật ra phải gọi đó là pháo đài bởi kiến trúc không có tí lãng mạn nào, ngược lại, nơi đây được xây dựng để phòng thủ với những bức tường đá dày, kín đáo để mai phục kẻ thù. Bỏ ra mười tám bảng Anh để chui vô lâu đài Warwick, chúng tôi không hy vọng chỉ được xem ma mà còn muốn nhìn thấy nhiều điều độc đáo khác. Lâu đài Warwick có lịch sử kéo dài hơn 1000 năm. Lâu đài được xây từ thời nội chiến Anh, qua hàng bao thế kỷ, trải qua không biết bao nhiêu cuộc chiến tranh. Lâu đài đến nay vẫn đứng sừng sững, bên trong những bức tường thành cao chót vót là hàng ngàn thánh tích, di vật, các bộ giáp sát để ra chiến trường và các loại vũ khí đa dạng. Lâu đài cũng có thể được gọi là bảo tàng, những loại vũ khí, áo giáp được trưng bày khắp nơi. Ngoài ra, các tượng sáp diễn lại cảnh các công nương, bá tước đang sinh hoạt trong các phòng cũng khiến khách hình dung được một thời lịch sử. Đặc biệt, cảnh tra tấn bằng những dụng cụ dã man, cảnh hành hình trong ngục tối, trong hầm sâu với những thân người nhễ nhại máu chưa gì đã khiến tôi rùng mình.

Câu chuyện của Sir Fulke Greville

Từ thời người Norman xâm lược cho đến thời chiến tranh kéo dài hàng trăm năm với người Pháp, lâu đài Warwick đóng vai trò quan trọng trong lịch sử và là ngôi nhà của các bá tước hùng mạnh xứ Warwick. Từ năm 1604, lâu đài được vua James Đệ Nhất cấp cho Sir Fulke Greville. Lâu đài khi đó đang ở trong tình trạng siêu vẹo, đổ nát và Sir Greville phải bỏ ra hàng núi tiền để sửa chữa, trùng tu lại. Ông cũng biến lâu đài từ chỗ sặc mùi binh đao thành nơi trú ngụ bình yên. Việc sửa chữa kéo dài đến năm 1617, vừa kịp để đón vua James Đệ Nhất đến thăm. Sir Greville cho xây thêm một tòa tháp ở phía Nam của lâu đài để làm cổng bảo vệ khi có kẻ thù đến bằng hướng bờ sông. Sir Greville cũng dọn về tòa tháp này để ở hẳn.

Mặc dù Sir Greville được xem là một hiệp sĩ rất rộng lượng, ông lại có một kết cục bi thảm. Vào năm 1628, trong một cuộc họp ở Luân Đôn, Sir Greville đã tranh cãi rất căng thẳng với Ralph Haywood. Haywood từng là một người hầu của Sir Greville và hắn đã thuyết phục mọi người rằng Sir Greville không xứng đáng để nhận nhiều quyền lợi đến thế. Trong lúc tranh cãi, hắn rút dao đâm Sir Greville và sau đó khi ý thức được việc làm điên rồ, hắn tự đâm mình để tự tử. Sir Greville chưa chết ngay mà bị thương và được đưa về lâu đài Warwick. Ông hấp hối tại lâu đài của mình. Với vết thương quá nặng, ông chết một tháng sau đó.

Hồn ma hiện trên bức chân dung

Hồn ma của Sir Fulke Greville được xem là không siêu thoát vì ông ra đi không bình yên. Tương truyền ông nghĩ mình lẽ ra nên chết dưới tay kẻ thù hơn là bị chính người hầu của mình sát hại. Thế là cho đến tận ngày nay, hồn ma của ông vẫn còn lẩn quẩn trong tòa tháp ông ngụ trước khi chết ở lâu đài Warwick. Theo lời của những nhân viên trông coi lâu đài, hồn ma của ông hiện ra trên bức chân dung treo ở lò sưởi trong thư viện và đi lòng vòng quanh các căn phòng. Những người quản lý lâu đài ngày nay rất có óc sáng tạo, họ tổ chức các tour tìm gặp ma vào mùa Tảo mộ (Halloween Ghost Tour), các tour đi săn trong khuôn viên lâu đài, các lễ hội hóa trang theo dòng lịch sử, các buổi dã ngoại dành cho trẻ em với các hoạt cảnh theo cổ tích… Lâu đài còn khuyến mãi giá vé vào cổng dành cho cả năm là hai mươi bốn bảng Anh. Với nhiều hoạt động như thế, hồn ma nào còn trú nổi trong lâu đài Warwick đây? Tuy vậy, nếu bảo tôi “qua đêm” trên giường Sir Greville thì tôi cũng không có gan vì dù sao, tòa lâu đài cũng rộng khủng khiếp và luôn có vẻ gì đó rất “ám khí”. Thôi thì chẳng mong ở lại tòa tháp để diện kiến Sir Greville nên trời vừa sụp tối là chúng tôi đã vội lên đường rảo bước ra ga, về với Birmingham sầm uất.

Người Anh xem ra giàu trí tưởng tượng và biết cách marketing các tour du lịch hơn hẳn dân láng giềng Pháp, Đức, Bỉ… xung quanh. Dù rằng lâu đài hoang hay pháo đài với những truyền thuyết xác người chất cao như núi nước nào cũng có. Chuyến đến thăm lâu đài ma Warwick là một kỷ niệm vui, dù rằng thực lòng tôi không mong gặp hồn ma của Sir Greville. Bạn biết không, bức chân dung treo ở lò sưởi trong thư viện cho thấy ông không hề đẹp trai. Giá hồn ma ấy đẹp lồng lộng như hoàng tử William thì cũng đáng. Tôi sẽ trốn lại trong tòa tháp một đêm.