Tưởng Giới Thạch huấn thị xong, liền một mình tiếp kiến Liêu Diệu Tương, bắt tư lệnh binh đoàn 9 Liêu Diệu Tương trực tiếp nghe sự chỉ huy của Tưởng. Thời gian biểu của cuộc chiến tranh không dừng lại. Trong lúc Tưởng Giới Thạch với Vệ Lập Hoàng cãi cọ ầm ỹ với nhau thì tiếng pháo bao vây tiến đánh Cẩm Châu của Quân giải phóng nhân dân càng ngày càng kịch liệt, Phạm Hán Kiệt không chịu đựng nổi liên tiếp kêu cứu với Tưởng Giới Thạch. Lập tức, Tưởng Giới Thạch lại mời Phó Tác Nghĩa của Hoa Bắc ra. Kế hoạch tác chiến mà ba người Tưởng, Vệ, Phó bàn định là: Phạm Hán Kiệt tiếp tục cố thủ Cẩm Châu để lôi kéo và tiêu hao chủ lực quân dã chiến Đông Bắc.Tiểu tổng Hoa Bắc điều động rút ra 11 sư đoàn, tổ chức thành Binh Đoàn Đông tiến do sĩ quan tư lệnh binh đoàn 17 Hầu Kinh Như chỉ huy, tăng viện cho Cẩm Châu; Từ khu vực Thẩm Dương điều động rút ra 11 sư đoàn thêm 3 lữ đoàn kỵ binh, tổ chức thành Binh đoàn Tây tiến do sĩ quan tư lệnh binh đoàn 9 Liêu Diệu Tương chỉ huy, tiến đánh theo hướng Chương Vũ, Tân Lập Đồn, Nghĩa huyện; Trịnh Động Quốc ở Trường Xuân tìm cơ hội đột phá vòng vây theo hướng Thẩm Dương. Thế nhưng, phương án chiết trung mà Tưởng Giới Thạch với Vệ Lập Hoàng thỏa hiệp với nhau đã không thể giải vây được cho Cẩm Châu, cũng không thể cứu vãn được vận mệnh toàn quân bị tiêu diệt của Phạm Hán Kiệt. Quân giải phóng nhân dân kiên quyết ngăn cản tiến đánh Binh đoàn Đông tiến và Binh đoàn Tây Tiến đúng 18 giờ ngày 15 tháng 10 đã đánh chiếm Cẩm Châu thuận lợi, Phạm Hán Kiệt và Tư lệnh binh đoàn 6 Lô Tuấn Tuyền cùng với khoảng 9 vạn quân bị bắt sống. Cẩm Châu là yếu điểm chiến lược nối tiếp giữa Quan nội và Quan ngoại, trên vấn đề chi viện Cẩm Châu, ý kiến của Tưởng Giới Thạch với các tướng lĩnh cao cấp như Vệ Lập Hoàng v.v.. có sự chia rẽ lớn như vậy, làm sao có thể đánh thắng được? Chẳng trách Vệ Lập Hoàng đã nói:

- Sự chỉ huy của Tưởng Giới Thạch đối với Đông Bắc, trên mặt binh pháp đã phạm phải ba điều đại kỵ. Binh pháp nói chớ có ỷ vào binh khí tối tân mà khinh địch, chớ có lấy ý kiến độc đoán mà chống lại số đồng, chớ có lấy biện thuyết mà cho là tất nhiên. Ba điều cấm này Tưởng tiên sinh đều phạm phải cả.
Khi Quân giải phóng nhân dân tấn công mãnh liệt vào Cẩm Châu, Tưởng Giới Thạch đang ở Nam Kinh. Nhìn thấy chiến báo của Tiền tuyến Cẩm Châu, Tưởng Giới Thạch lo sợ cuống cuồng như kiến bò trên nồi nóng. Giả sử mấy chục vạn quân ở Đông bắc thực sự bị Giải phóng quân nuốt sống, Hoa Bắc và Trung Nguyên cũng khó lòng ổn định được. Lập tức,Tưởng Giới Thạch quyết định đem phó tổng tư lênh Tiễu Tổng Từ Châu Đố Duật Minh lại một lần nữa vội tới Bắc Bình. Ngày 15 tháng 10, Tưởng Giới Thạch từ Bắc Bình bay tới Thẩm Dương. Đây là lần thứ hai Tưởng Giới Thạch đích thân tới Thẩm Dương trong thời kỳ chiến dịch ở Liêu Thẩm. Lần này Tưởng Giới Thạch tới Thẩm Dương chủ yếu muốn làm hai việc. Một việc là ra lệnh cho Vệ Lập Hoàng phản công Cẩm Châu. Còn một việc nữa là hạ lệnh cho bọn địch giữ Trường Xuân đột phá vòng vây cho Thẩm Dương. Thế nhưng cả hai việc này đều biến thành số không. Lợi dụng binh lực bao vây Thẩm Dương phản công về phía Cẩm Châu, Vệ Lập Hoàng không bằng lòng làm vật hy sinh vô tích sự. Đối với Vệ mà nói, phản công cũng tốt, không phản công cũng hay, Cẩm Châu sớm muộn cũng sẽ bị mất. Tưởng Giới Thạch cãi nhau một trận với Vệ Lập Hoàng, mọi việc đều vô cùng khó xử, đành phải gọi Đỗ Duật Minh tới trước mặt nói:

- Ta đã viết cho Phạm Hán Kiệt một bức thư, bảo hắn có thể giữ được thì giữ, không thể giữ được thì lùi về giữ Cẩm Tây. Ngươi hãy nghĩ cách thả dù bức thư này xuống cho hắn! 

Kỳ thực, khi Tưởng Giới Thạch muốn đi thả dù bức thư này, Phạm Hán Kiệt đã không thể phá vây nữa. ở xung quanh thành Cẩm Châu, ánh lửa ngút trời, tiếng đạn đại bác liên tục không ngớt, Quân giải phóng nhân dân đã không ngừng thu hẹp vòng vây. Mặc dù máy bay của quân Tưởng bắn đạn khói ở trên bầu trời Cẩm Châu để làm tín hiệu, nhiều lần biểu lộ cho quân Tưởng phá vây về hướng nam, thế nhưng Phạm Hán Kiệt đã không biết được bộ đội của mình ở đâu nữa. Hơn 4 giờ chiều, Phạm Hán Kiệt vô cùng thất vọng đã lủi trốn trên con đường nhỏ vùng núi giữa Tháp Sơn và Trần Gia Đồn, rồi đã bị quân đội mai phục của Giải phóng quân bắt sống trên đoạn đường quốc lộ ở gần cửa biển phía Tây. Tưởng Giới Thạch ở Thẩm Dương, mắt nhìn thấy Cẩm Châu bị Giải phóng quân chiếm mất, hận Phạm Hán Kiệt không chịu cố gắng vươn lên, lại càng hận Vệ Lập Hoàng không chịu phối hợp. Đây cũng là một nguyên nhân quan trọng để Tưởng quyết tâm cho Đỗ Duật Minh đổi sang nhận chức phó Tổng tư lệnh Tiếu Phỉ vùng Đông Bắc. Bức thư viết tay mà Tưởng Giới Thạch thả dù xuống cho Trịnh Động Quốc, khẩu khí càng nghiêm khắc, thậm chí còn uy hiếp nói: Nếu hắn không nhanh chóng phá vây, Thẩm Dương cũng không thể chờ được. Nào ngờ tình hình của Trường Xuân càng khiến cho Tưởng Giới Thạch đau lòng. Từ khi mấy chục vạn Quân giải phóng nhân dân do Tiêu Kình Quang, Tiêu Hoa chỉ huy vây khốn Trường Xuân đến nay, trên mặt đất chu vi 50 dặm ngoài Trường Xuân, ngang dọc xen kẽ trên tuyến phong tỏa đã hình thành một khu phong tỏa dày đặc, xây dựng lên một đường Thành ở ngoài thành vững chắc không gì lay chuyển nổi, vây khốn tới mức sĩ quan và binh lính Tưởng trong thành phố Trường Xuân đến cơm cũng không được ăn no. Lương thực khan hiếm, giá lương thực tăng vọt, một chiếc nhẫn vàng chỉ có thể đổi được một chiếc bánh bao. Quân đoàn trưởng quân đoàn 60 Quốc dân đảng Tăng Trạch Sinh đã suy nghĩ kỹ càng, quyết định dẫn quân làm phản. Quân giải phóng nhân dân không tốn một viên đạn mà đã nhanh chóng không chế được Thành Trường Xuân Đông. Không lâu, các binh lính quân đoàn 7 mới của Quốc dân đảng đã hăng hái ra đầu hàng quy phục, bộ đội còn lại của Trịnh Đông Quốc cũng hạ vũ khí. Trường Xuân được giải phóng một cách hòa bình. Tưởng Giới Thạch tới Thẩm Dương lần này, đã vứt bỏ Vệ Lập Hoàng sang một bên, hòng dùng phương thức thả dù lá thư tay để cứu vãn cục diện thất bại trên chiến trường Đông Bắc. Nào ngờ Cẩm Châu đã không cứu được, Trường Xuân lại đã biếu cho Quân giải phóng, từng viên chiến tướng như Phạm Hán Kiệt, Trịnh Động Quốc v.v...đều bị Quân giải phóng bắt giữ, ba tỉnh Đông Bắc to lớn như vậy, chỉ còn lại một thành Thẩm Dương trư trọi. Tưởng không thể không nghĩ tới việc triệt thoái mấy chục vạn quân đội của Thẩm Dương. Kết quả này sao lại không làm cho Tưởng Giới Thạch đau đớn được ? Sự chỉ huy mù quáng theo kiểu không chiếu cố tới tình hình chiến trường, chỉ dựa vào ước đoán chủ quan của Tưởng Giới Thạch làm sao lại không thất bại được ? Buổi tối hôm bị mất Cẩm Châu, Tưởng Giới Thạch từ Thẩm Dương bay tới Cẩm Tây, lại ngồi xe tới đảo Hồ Lô trao đổi ngay trước mặt với Hầu Kính Như, yêu cầu Hầu chỉ huy bộ đội thu phục lại Cẩm Châu, ngay hôm đó lại vội vàng hấp tấp bay về Bắc Bình. Thế nhưng Tưởng Giới Thạch vẫn không sao bỏ được cứ điểm quan trọng Cẩm Châu này lại liên tiếp cử máy bay đem Thủ dụ tới cho Vệ Lập Hoàng. Lúc thì Thủ dụ cho Vệ Lập Hoàng tìm cách viện trợ cho Trịnh Động Quốc phá vòng vây ra, lúc lại thủ dụ: Căn cứ vào báo cáo của trinh sát không quân, một số lượng lớn Cộng phỉ lủi trốn ở Cẩm Châu đang triệt thoái về hướng Bắc Phiến, Phụ Tân. Nay ra lệnh cho binh đoàn Liêu Diệu Tương phải nhanh chóng tiến đánh Hắc Sơn, Đại hổ Sơn, Cẩm Châu! [4] 

Thế nhưng, bất kể Tưởng Giới Thạch Dụ như thế nào, Vệ Lập Hoàng vẫn kiên quyết không đồng ý Liêu Diệu Tương đem quân đội tiếp tục tiến về phía Cẩm Châu. Tưởng Giới Thạch không thể không kéo Đỗ Duật Minh bay tới Thẩm Dương vào buổi sáng ngày 18 tháng 10. Đây là lần thứ ba Tưởng Giới Thạch đích thân tới Thẩm Dương trong thời gian chiến dịch ở Liêu Thẩm. Buổi sáng hôm ấy, Tưởng Giới Thạch triệu tập một cuộc họp bao gồm Vệ Lập Hoàng, Đỗ Duật Minh. Triệu Gia Tương, La Trạch Khải v.v..Tưởng Giới Thạch phán đoán, khi Giải phóng quân nhân dân đánh Cẩm Châu thương vong rất lớn, đòi hỏi phải nghỉ ngơi chỉnh đốn hơn một tháng mới có thể lại đánh nhau được. Cộng quân ở trong thành Cẩm Châu đã triệt thoái, quân đội ở Đông Bắc nên bỏ Thẩm Dương,thu phục lấy Cẩm Châu. Vệ Lập Hoàng nói:

- Để tránh cho quốc quân sau khi ra khỏi Thẩm Dương bị Quân giải phóng tiêu diệt, phải nên cố thủ Thẩm Dương.

Tưởng Giới Thạch vừa nghe đã nổi nóng, thế nhưng nghĩ tới Đông Bắc đã thất bại thể thảm như vậy, cũng không tiện chơi trò oai phong như những ngày trước, liền hỏi Phó Tác Nghĩa có ý kiến gì mới. Phó Tác Nghĩa nói:

- Việc này có quan hệ tới quốc gia đại sự, ta phải suy nghĩ cho kỹ càng.

Nghe thấy câu nói lấp lửng nước đôi này, Tưởng Giới Thạch bực tức đập bàn quát lớn:

- Học sinh Hoàng Phố mà thật là quá vô dụng !

Đỗ Duật Minh vừa nghe, vội vàng đề xuất ra hai phương án. Một là ra lệnh cho quân Tưởng ở Đông Bắc nhanh chóng triệt thoái về Doanh Khẩu. Hai là lấy Doanh Khẩu làm hậu phương, giữ lại một bộ phận binh lực để giữ Thẩm dương, quân chủ lực tiến đánh Đại Hổ Sơn, Hắc Sơn.

Nếu thành công thì thu phục lấy Cẩm Châu, nếu không thành công thì triệt thoái theo hướng Doanh Khẩu. Người học khóa 1 trường Hoàng Phố Đỗ Duật Minh này rất có đầu óc, Đỗ đề xuất phương án thứ 2 đã quy nạp một phần ý kiến của Tưởng Giới Thạch và Vệ Lập Hoàng, không có ai phản đối. Lập tức, họ quyết định quân đội của Liêu Diệu Tương từ Hắc Sơn, Đại Hổ Sơn tấn công về phía Nam, khôi phục Cẩm Châu, sau đó yểm hộ quân địch ở Thẩm Dương rút lui về Quan nội qua tuyến Bắc Ninh; Quân đoàn 52 của Liêu Dương chiếm lấy Doanh Khẩu, hễ khi binh đoàn của Liêu Diệu Tương tiến về phía tây bị trắc trở, thì thay đổi qua Doanh Khẩu sẽ cùng quân đội giữ Thẩm Dương triệt thoái từ Thượng Hải. Tưởng Giới Thạch vẫn còn lo lắng Vệ Lập Hoàng không chấp hành kế hoạch này, đã chính thức bổ nhiệm Đỗ Duật Minh làm phó Tổng tư lệnh Tiễu Tổng Đông Bắc kiêm Tư lệnh biên khu Ký Nhiệt Liêu, chỉ huy hành động triệt thoái này. Hội nghị vừa kết thúc, Tưởng Giới Thạch liền bay về Bắc Bình. Buổi tối hôm ấy, Tưởng Giới Thạch lại đánh điện báo bắt Vệ Lập Hoàng tới Bắc Bình. Đủ thấy Tưởng Giới Thạch đối với Vệ Lập Hoàng đã không yên tâm tới mức nào. Sau khi Đỗ Duật Minh nhậm chức, lập tức dùng quân đội Cao xạ pháo, xe bọc thép và lữ đoàn 3 sư đoàn chỉnh biên 207 của Thẩm Dương tăng cường cho Liêu Diệu Tương, yêu cầu Liêu Diệu Tương tiến thẳng lên Đại Hổ Sơn, Hắc Sơn, nhanh chóng chiếm Cẩm Châu; lại hạ lệnh cho quân đoàn 53 bảo vệ Thẩm Dương, quân đoàn 52 chiếm lấy Doanh Khẩu. Thế nhưng, đạo quân thứ 10 Quân giải phóng nhân dân giữ vững bảo vệ Hắc Sơn, Đại Hổ Sơn, đẫm máu trong chiến đấu, ngoan cường đánh địch suốt 5 ngày đêm, cuối cùng đã giữ vững được trận địa, ngăn chặn được bước tiến của binh đoàn Liêu Diệu Tương về phía Cẩm Châu. Liêu Diệu Tương không thể không vượt qua Liêu Hà triệt thoái về hướng Doanh Khẩu, trên đường lại vấp phải đòn đánh khép gọng kìm của mấy đạo Quân giải phóng, Liêu Diệu Tương lại hạ lệnh cho bộ đội triệt thoái theo hướng Thẩm Dương. Thế nhưng lúc này triệt thoái thì đã quá muộn rồi, đạo quân thứ 5 của Quân giải phóng đã cắt đứt mất đường rút lui của bọn địch này về hướng Thẩm Dương. Các đạo quân khác càng bám chặt đuổi theo sau, lần lượt bao vây chặt 12 sư của Liêu Diệu Tương ở khu vực hai bên đường quốc lộ phía đông Bắc Sơn, phía tây Bán Lạp Môn và khu vực giữa phía đông Đại Hổ Sơn và Nghĩa Hòa Trang, Khang Gia Đồng. Cuộc chiến đấu diễn ra ác liệt đến ngày 28 tháng 10, đã tiêu diệt 12 sư đoàn, ước khoảng 10 vạn quân của binh đoàn Liêu Diệu Tương, bao gồm toàn bộ quân đoàn chủ lực mới số 1 và quân đoàn mới số 6, được gọi là Ngũ đại chủ lực của quân Quốc dân đảng. Tưởng Giới Thạch chỉ huy ở Bắc Bình giương mắt nhìn binh đoàn của Liêu Diệu Tương bị tiêu diệt, chỉ biết than khóc và bất lực, toàn bộ quân đội ở Đông Bắc tựa hồ như sa vào vận mệnh đen tối, lo lắng vô cùng, không còn biết xoay sở ra sao nữa! Sau khi binh đoàn của Liêu Diêu Tương bị tiêu diệt, một thành Thẩm Dương trơ trọi vô cùng nguy ngập như trứng dựng trên đầu gậy. Khi Quân giải phóng nhân dân tấn công vào khu vực thành phố Thẩm Dương, Tưởng Giới Thạch mới cử phi cơ tới đón Vệ Lập Hoàng từ Thẩm Dương đi, để cho sĩ quan tư lệnh binh đoàn 8 Chu Phúc Thành chỉ huy 14 vạn quân ở xung quanh Thẩm Dương. Ngày mồng 1 tháng 11 Quân giải phóng nhân dân phát động tổng tấn công, bọn địch giữ Thẩm Dương tranh nhau ra đầu hàng. Ngày thứ hai, Thẩm Dương, thành phố công nghiệp lớn nhất Đông Bắc được giải phóng, Chu Phúc Thành bị bắt sống. Quân giải phóng nhân dân trải qua 52 ngày đêm liên tục chiến đấu, trước sau đã tiêu diệt 472.000 tên địch, toàn bộ vùng biên giới Đông Bắc được giải phóng. Tưởng Giới Thạch đã thất bại to lớn ở chiến trường Đông Bắc, khiến cho sự so sánh lực lượng hai bên trong cuộc chiến tranh giải phóng đã phát sinh ra những biến đổi căn bản, quân đội Quốc dân đảng từ trước vẫn chiếm ưu thế trên mặt số lượng suốt một thời kỳ dài nay đã chuyển sang thế yếu. 

Để đùn đẩy trách nhiệm bại binh ở Đông Bắc, ngày 26 tháng 11, Tưởng Giới Thạch đã tuyên bố mệnh lệnh: Tổng tư lệnh tiễu phỉ Đông Bắc Vệ Lập Hoàng trù trừ không quyết, đế mất cơ hội chiến thắng, đến nỗi mất cả thành phố quan trọng, nay phải cách chức để xem xét trị tội! Xem xét trị tội một Vệ Lập Hoàng, quyết không thể cứu vãn được cục diện thất bại của vương triều họ Tưởng, thế nhưng từ đó mọi người có thể nhìn thấy sự chuyên quyền tàn bạo của Tưởng Giới Thạch, không quan tâm tới thực tế chiến trường, chỉ huy mù quáng, cùng với sự xung đột gay gắt giữa Tưởng với các tướng lĩnh cao cấp Quốc dân đảng. Tưởng Giới Thạch ba lần đích thân tới Thẩm Dương đã chôn vùi mầm họa thất bại toàn diện trong chiến dịch Liêu Thẩm của quân đội Quốc dân đảng và cũng đã vén lên được tấm màn bí mật của sự bại binh ở Đông Bắc.

-----------------------------------------

[1] (Dân quốc cao cấp tướng lĩnh liệt truyện tập 3 trang 217, NXB Quân giải phóng 5-1989).

[2] Một nước cờ Quan nội Viền đông - Trần Thiếu Tả - trang 19 - NXB Nông thôn tháng 1 - 1988

[3] Một nước cờ Quan nội Viền Đông - Trần Thiếu Tả - trang 73 - NXB Nông thôn 4 - 1988.

[4] Một nước cờ Quan nội Viễn Đông- Trần Thiếu Tá - Trang 105 NXB Nông thôn 4-1988).