10

Tôi nín lặng, tôi nghĩ về những tháng ngày cô đơn tuyệt vọng và khắc nghiệt ấy. Franz cũng nín lặng, như thể cậu chờ đợi tôi đi xa hơn trong câu chuyện của mình. Trên mặt hồ, vài chú thiên nga đang lặng lẽ bơi lội, kiếm chút thức ăn.

Khi đó, chúng tôi thấy một người đàn ông lại gần chiếc ghế nơi chúng tôi đang ngồi. Mũi ông ta nhọn, ửng đỏ, mái tóc màu hoe nhạt, ông ta có vẻ bình thản, ngoan cố. Hẳn ông ta phải ngoài bốn mươi. Tầm vóc nhỏ bé, hông hẹp, một người đàn ông bình thường có vẻ ngoài không mấy hấp dẫn. Ông ta nhìn tôi bằng ánh mắt lờ đờ.

- Tôi có thể ngồi không, thưa cô? Ông ta hỏi tôi.

Tôi chưa kịp phản ứng gì thì Franz đã đáp lời ông ta với vẻ dữ dội khiến tôi ngạc nhiên:

- Không thưa ông, ông không thể ngồi được. Ông thấy rõ rằng cô gái trẻ này và tôi, chúng tôi ngồi hết chỗ rồi và ngoài ra, chúng tôi đang có một cuộc chuyện trò, một cuộc chuyện trò hẳn sẽ không chấp nhận sự cắt ngang giữa chừng của một người như ông.

Người đàn ông lùi lại, sửng sốt, phật ý:

- Nhưng… nhưng… ghế này là dành cho tất cả mọi người trong thành phố, cậu bé của tôi ạ.

Franz đáp:

- Có thể chúng được dành cho tất cả mọi người nhưng không phải chiếc này, ông thấy đấy. Cô gái trẻ này và tôi đã được nhượng quyền tuyệt đối rồi.

- Vậy à?

- Phải, hoàn toàn. Hơn nữa, đừng gọi tôi là “cậu bé của tôi”, nếu không, để đáp lại ông, tôi sẽ dùng những tính từ có thể khiến ông mếch lòng, thậm chí dập tắt những suy nghĩ viển vông của ông về chính bản thân mình đấy.

Sự táo tợn của cậu bé khiến người đàn ông đờ ra. Khuôn mặt ông ta căng phồng, đỏ ửng. Bị bất ngờ vì ngạc nhiên và cố kìm nén cơn giận, giọng nói mang âm điệu Thụy Sĩ nặng nề của ông ta chậm chạp lắp bắp điều gì đó thật nực cười.

- Nhưng tóm lại, nhưng tóm lại, điều đó đáng, điều đó đáng…

Franz không buông tha ông ta:

- Ông hãy giải thích đi, thưa ông. Điều đó chính xác là cái gì, thưa ông?

- Ờ… ờ… điều đó đáng ăn tát.

Franz cười khẩy:

- Ô này! Cẩn thận đấy! Chúng ta đang bước vào vùng nguy hiểm. Ông không tưởng tượng được, ông không có chút ý niệm nào về điều mình sẽ gây ra nếu ông dám đặt tay lên người tôi đâu. Tôi thông hiểu sâu sắc nghệ thuật chiến đấu đường phố và nhờ sự giáo dục của một vài quân sư đến từ phương Đông, tôi tích lũy được những đòn trả đũa có thể khiến ông phải ăn đất.

Cậu thao thao bất tuyệt. Tôi vừa kinh ngạc vừa không ngăn nổi mình muốn cười trước màn trình diễn của cậu bé đang căng thẳng và mỉa mai, đang thắng thế trước người đàn ông trưởng thành, người vẫn mở to hai mắt và lùi lại trước điều không ngờ tới. Ông ta thử lần cuối:

- Nhưng… nhưng, ở thành phố này người ta không ăn nói như vậy.

- Dĩ nhiên, bởi vì tôi không phải người thành phố này. Tôi đến từ nơi khác, thưa ông, và thành phố của ông chẳng làm tôi bận lòng. Với lại, thêm vào đó, ông là ai mà dám quyết định cách nói năng phải chiếm ưu thế tại một thành phố cho dù đó có là thành phố nào đi nữa.

Tôi thấy Franz đang làm quá, tôi nghĩ đã cảm thấy dấu hiệu của bạo lực, và tôi sợ cho cậu. Nhưng người đàn ông từ bỏ. Ông ta khoát tay, như thể chấp nhận thất bại, chấp nhận mình không thể đối đầu với miệng lưỡi như vậy, và nhất là không thể đối đầu với việc bỏ qua rào chắn về tuổi tác và ước lệ theo đó trẻ con không thể nói chuyện với người lớn như thể bản thân chúng cũng là những người lớn.

- Thôi được, thôi được, tôi đi, ông ta nói.

Ông ta quay lưng. Đằng sau bờ vai đung đưa, bước đi đánh hông thiếu duyên dáng kia, người ta có thể đoán ra sự bối rối vì bị xúc phạm của ông ta. Tôi đợi ông ta đi xa hơn một chút rồi mới bắt đầu cười không ngừng nổi.

- Bạn thấy đấy, bạn có thể cười mà, Franz nói với tôi.

- Em thậm chí còn phùng mang trợn má. Suýt nữa thì em để ông ta cho em một cái tát thực sự.

- Tôi biết những chuyện còn tồi tệ hơn thế.

Tôi lại tiếp tục cười. Rồi, tôi bình tĩnh lại.

- Chị không cười như thế này từ khi… chị không biết nữa.

- Nhìn bạn xem, bạn chảy nước mắt, bạn cười chảy cả nước mắt.

- Đây là lần đầu tiên kể từ khi trái tim chị…

- Hãy quên cái đó đi, được không? Trái tim tan vỡ, trái tim tan vỡ, được rồi, hết rồi, trái tim bạn không còn tan vỡ nữa, bạn thấy rõ rồi mà, vì bạn có thể cười.

- Chị không biết. Vẫn còn quá sớm để nói như vậy.

- Nhưng tôi thì tôi biết, Franz nói bằng giọng kiên quyết mà người ta có thể dung thứ được bởi nó quá trong trắng.

Tôi hôn lên một bên má cậu.

- Cảm ơn em, tôi nói với cậu.

Cậu vội vàng đứng dậy.

- Tôi bị muộn rồi, tôi phải đến đó, nhanh lên, nhanh thôi!

Cậu lao đi hết tốc lực. Tôi đã nắm được một vài thông tin. Tôi biết ký túc xá của cậu nằm ở khu Vikturia Platz. Vậy là, để đi đường ngắn nhất, cậu phải qua cầu Kappell khi đó chưa bị cháy, và tôi tưởng tượng ra những bóng dáng nhỏ bé hoạt bát của cậu hăm hở trong khoảng không gian trên những tấm mè gỗ, tránh người qua lại và khách du lịch, đôi giày làm vang lên những tiếng táp-táp-táp-táp, tiếng động dội qua lại thành bên trong cây cầu có mái che, và tôi muốn cảm ơn cậu lần thứ hai. Nhưng cậu đã chạy đi rồi, chắc hẳn cậu đã tìm đến được chỗ cây cầu. Tôi hình dung ra cậu vừa chạy vừa mỉm cười.

11

Ngày hôm sau, trời rất đẹp. Từ xa, người ta có thể lẫn lộn thiên nga với mòng biển. Còn có cả những chú chim mỏ đỏ rực với bộ lông đen ánh đồng. Tôi chưa bao giờ nhìn thấy giống vịt này. Tôi nghĩ chúng đề từ rất xa – có lẽ từ Fruschen, nơi bắt đầu hồ nước, người ta từng nói với tôi rằng tất cả vùng châu thổ tràn ngập chim di trú, nào là chim cốc, cò nhỏ, rồi chim cổ đỏ và chim choi choi. Người ta thường nhắc đến vùng này của bang như một góc thiên đường.

Franz tới sau tôi một lát và tôi. Người cậu phảng phất mùi mực cùng mùi phấn của một lớp học.

- Hôm qua chị nói cảm ơn em, tôi bắt đầu, vì em đã làm cho chị cười. Và bởi vì, có em và nhớ em, từ khi chúng ta chuyện trò cùng nhau trên băng ghế này, chị đã có thể kể ra được phần nào mọi chuyện, kể ra được điều mà chị từng tưởng là tình yêu đã mất đi như thế nào. Kể chuyện đó với em đã giúp ích cho chị.

- Bạn chưa kể hết tất cả với tôi.

- Làm điều đó khó lắm, thậm chí là không thể được. Em biết rõ người ta chẳng bao giờ có thể “kể hết mọi chuyện”. Vả lại, cũng không cần phải thế. Điều quan trọng là em đã giúp chị.

Cậu nhíu mày.

- Tại sao lại nói “em đã giúp chị”? Tại sao lại phải nói ở thời quá khứ. Tôi giúp bạn. Và bạn cũng thế, bạn giúp tôi.

- Làm sao mà được như thế, Franz? Chị có thể giúp được em điều gì khi em chẳng nói cho chị biết bao nhiêu về em cả. Thực ra, chị chẳng biết gì về em. Em khiến chị có thể nói và chị thích chuyện trò với em, và điều ấy giúp ích cho chị, nhưng còn chị, chị có thể giúp gì cho em đây?

Im lặng. Rồi câu trả lời của cậu, ung dung, như thể cậu đã suy nghĩ rất lâu, đắn đo từng câu từng chữ, như thể cậu đã nhắc đi nhắc lại nhiều lần:

- Bạn giúp tôi đơn giản vì bạn ở đây. Vì ngày nào tôi cũng gặp bạn vào cùng một giờ, và khi từ biệt bạn, tôi biết sẽ gặp lại bạn vào ngày hôm sau, chỉ thế thôi cũng đủ khiến tôi hạnh phúc rồi. Tôi chẳng dành tình cảm tương tự cho bất kỳ ai khác trong cuộc sống thường nhật của mình.

Giữa chúng tôi đã hình thành nhiều thói quen. Chúng tôi bày bữa trưa của mình – hoa quả, bánh bích quy, sand – lên trên ghế băng và quay mặt vào nhau. Franz co chân lại còn tôi xoay người để đối diện với cậu và theo dõi được nét mặt cậu. Cậu chuyển từ vẻ ngây thơ sang tinh tường, từ một nụ cười tự phụ đầy tin tưởng sang vẻ bẽn lẽn lặng thinh, từ cơn cáu giận trẻ con bướng bỉnh sang vẻ bình tâm của một chiến binh chán ngán mọi thứ. Tôi thấy trong mắt cậu một tia sáng khác trước. Cậu nói với tôi:

- Bạn đã từng thiếu vắng tình yêu suốt những năm tháng qua. Bạn bị bỏ rơi hai lần. Lần đầu tiên là bố bạn bởi ông đã mất, và sau đó là người đàn ông ấy, bởi ông ta đã rời bỏ bạn. Với lại, bạn chưa bao giờ tự hỏi phải chăng người đàn ông ấy, theo cách của ông ta, đã trở thành hiện thân cho hình ảnh của bố bạn trong bạn sao? Một kiểu người thay thế ấy?

Tôi ngắt lời cậu. Điều đó khiến tôi khó chịu, có thể bởi cậu đã nói đúng. Nhưng tôi đã cắt ngang lời cậu, như một cô giáo với học sinh của mình:

- Làm ơn, Franz, đừng có phân tích tâm lý nữa.

Cậu cười.

- Giá mà chỉ cần nói những điều hiển nhiên để có thể được coi là một nhà tâm lý học thì được thôi, đồng ý!

Cậu cầm lấy tay tôi rồi chuyển giọng, nhẹ nhàng và kín đáo hơn:

- Rất tiếc, nhưng tôi sẽ kể về mình cho bạn nghe.

- Rốt cuộc!

- Rốt cuộc, rốt cuộc… tôi thiếu thốn điều gì nhất? Cũng giống như bạn. Bố mẹ tôi không yêu tôi, họ không muốn có tôi, tôi là một tai nạn bất ngờ trong cuộc sống ích kỷ của họ. Tôi đã chứng kiến họ xâu xé nhau, lừa dối nhau, lường gạt nhau và đánh đập nhau, gào thét lên lòng căm hận lẫn nhau. Tôi đã thấy họ sẵn sàng giết nhau, tôi đã thấy họ làm mọi thứ và làm mọi thứ với nhau – thế đấy! Tất cả mọi thứ. Lẽ ra người ta phải đưa tôi tránh xa khỏi họ trước khi chuyện đó nổ ra. Những người giám hộ, bạn biết đấy, vào mỗi dịp cuối tuần, thật là tử tế, nhưng điều đó không mang lại cho bạn thứ bạn thiếu thốn nhất.

- Là thứ gì vậy?

- Sao lại muốn tôi phải nhắc lại những gì tôi vừa mới nói với bạn? Thứ gì đó người ta có thể chia sẻ mà không ai khác can dự được vào. Nó diễn ra giữa hai người với nhau và nó là điều gì đó bí mật. Huyền bí.

Bàn tay cậu siết chặt tay tôi, nhưng trong chốc lát cậu không còn chú ý đến tôi nữa. Cậu quay mặt nhìn sang hướng khác, và tôi tưởng tượng cậu đang nghĩ đến điều mà tôi không thể biết hoặc không hiểu nổi: điều gì đó đã “nổ ra”. Cậu đã nhắc đến từ “huyền bí”. Tôi bị kích thích, tò mò muốn biết nhiều hơn về cậu bé dường như chẳng đến từ nơi nào này, cậu đến để đồng hành cùng tôi, để khởi đầu cho một cuộc đối thoại chấm dứt sự đơn độc nơi tôi. Giờ đây, tôi chẳng còn chút ham muốn tìm kiếm lời đáp thay cho những câu hỏi đã tự đặt ra cho mình, thay vào đó một cảm giác gần giống với tình cảm trìu mến mà Franz đã thiếu vắng trong cuộc đời dâng lên trong tôi. Cậu bé luôn làm cho mình dạn dày bằng sự khôn ngoan trước tuổi và uy quyền người lớn giả tạo bỗng nhiên lại có vẻ yếu đuối, đắm mình trong hoài niệm về quá khứ.

- “Lẽ ra người ta phải đưa tôi tránh xa khỏi họ trước khi chuyện đó nổ ra”? Chuyện gì đã nổ ra vậy? “Lẽ ra người ta”, vậy có nghĩa là người ta đã không làm thế sao?

Cậu lại hướng ánh nhìn về phía tôi.

- Bạn cũng đặt ra những câu hỏi hay nhỉ, cậu nói. Rõ rang chúng ta được sinh ra là để hiểu nhau.

- Có thể, nhưng em vẫn chưa trả lời chị.

- Tôi không buộc phải trả lời.

- Phải, nhưng trong trường hợp này, như thế có nghĩa là em không tin tưởng chị.

Cậu cúi đầu và đưa mắt ra chỗ khác, rút tay khỏi bàn tay tôi rồi thì thầm:

- Dĩ nhiên là tôi tin tưởng bạn và còn hơn thế nữa. Tôi đã nói với bạn điều bạn không muốn nghe: bạn là người mà ngày nào tôi cũng chờ đợi để được gặp trong hạnh phúc. Tôi không ngừng nghĩ tới biết bao điều và tôi luôn cố gắng thấu hiểu chúng: khoảng trống, thời gian, cái vô hạn. Tôi sẽ phải mất cả cuộc đời để làm được như thế. Nhưng điều tôi hiểu ngay tức thì, tại đây, trên băng ghế nằm trước hồ nước này, đó là niềm hạnh phúc mà bạn mang tới.

Cậu thở dài, như thể bỗng nhiên cảm thấy mệt mỏi.

- Với những điều còn lại, tôi sẽ trả lời bạn sau, nếu tôi có thể. Rồi mọi chuyện sẽ đến, như nước cứ trôi đi vậy. Không cần phải gắng sức đẩy cửa nhanh hơn mức cần thiết. Đột nhiên, bạn thấy tôi ở đây trong tình trạng mệt đứt hơi. Tuy nhiên, tôi lại phải đi và phải chạy nếu không muốn bị muộn.

- Nhưng ít nhất cũng nói cho chị một chuyện: làm thế nào mà trường nội trú lại cho phép em ra ngoài vào giờ ăn trưa thế này trong khi vận mặc đồng phục? Chỉ mình em có thể làm thế thôi à?

Cậu bĩu môi kiêu ngạo, có lẽ còn có vẻ khoe khoang.

- Với một chỉ số thông minh cao – và thậm chí cao một cách bất thường, theo những thống kê của họ - thì họ chắc chắn có thể dành ra vài quyền ưu tiên chứ. Nhưng bạn biết đấy, việc xé rào chỉ có hiệu lực vào những ngày đẹp trời… Chúng ta sẽ làm gì vào mùa đông này nhỉ? Làm thế nào chúng ta có thể gặp nhau, và ở đâu đây?

Tôi mỉm cười.

- Vẫn chưa đến lúc đó mà, Franz, mùa đông còn xa lắm.

- Tôi yêu bạn, cậu thì thầm.

Buổi tối hôm ấy, một điều đặc biệt đã xảy đến với tôi.

12

Buổi tối hôm ấy, chúng tôi chơi đệm cho một trong những giọng nữ cao xuất sắc nhất thế giới.

- Cô ấy đã thể hiện những khúc lied ^([2]) của Schubert. Đương nhiên, đây không phải lần đầu tiên bọn chị chơi đệm cho một nghệ sĩ nổi tiếng tầm cỡ đó. Tất nhiên là buổi chiều cô ấy cũng đã luyện tập cùng dàn nhạc, để điều chỉnh giọng cho phù hợp với bọn chị, hay đúng hơn là để bọn chị điều chỉnh cho hợp với giọng cô ấy. Bọn chị hiểu là cô ấy chỉ lướt qua giai điệu thôi, còn để dành mọi thứ cho buổi tối. Tuy nhiên, chị cũng không ngờ rằng mình lại xáo động đến vậy. Chị biết là một giọng solo không bao giờ thể hiện hết mình khi luyện tập và chị biết, chị biết rất rõ rằng giọng nữ cao này được xem như một trong những giọng ca đẹp nhất vào thời điểm hiện nay. Cô ấy được ca tụng, được tâng bốc, cô ấy lưu diễn vòng quanh thế giới và ở bất cứ đâu trong các khán phòng, luôn là niềm vui sướng và biết ơn ấy bùng nổ, luôn là tiếng vỗ tay mời ra lại sân khấu ấy, những đóa hoa ấy, những hàng khán giả đứng vỗ tay không dứt ấy. Bọn chị thì gõ cây vĩ lên giá nhạc, như vẫn thường làm để tập trung mọi người trước tiếng la hét và vỗ tay của khán giả, và nói chung, khi mọi chuyện kết thúc, giữa hai lần đi ra đi vào của nghệ sĩ solo, các nhạc công chuyện trò với nhau và rồi cây solo quay trở lại và mọi người lại bày tỏ lòng cảm phục với anh ta. Một số người còn giậm chân. Tối qua, với giọng nữ cao ấy, bọn chị đã không thể trò chuyện cùng nhau, dù sao thì cũng không phải chị. Chị đã rất xúc dộng, ngất ngây, say đắm. Chị cảm thấy như có cái gì đó chạy qua mình khi cô ấy bắt đầu cất lời ca khúc Nacht und Traüme ^([3]), và đến giữa bài hát, chị đã khóc.

^[2]. Lied (tiếng Đức): khúc dân ca.

^[3]. Tiếng Đức: Đêm và những giấc mơ.

- Trong lúc bạn đang chơi à?

- Em biết đấy, với một khúc lied thì người ta chẳng có nhiều việc để làm. Dàn nhạc chơi rất ít. Mọi thứ được tiến hành đều để đệm cho giọng hát, thậm chí đơn giản là sự im lặng. Chị có cảm giác rằng cô ấy đã giúp chị thực sự xóa đi những tổn thương, những ruồng bỏ, xóa đi nỗi phiền muộn từng ở trong chị. Như thể vẻ đẹp ấy đã xóa sạch mọi thứ.

Franz hấp tấp.

- Vẻ đẹp nào? Bạn định nghĩa thế nào là cái đẹp? Cái đẹp là gì?

- À, Franz, cái đẹp là… Chị khâm phục mục đích của em khi em nói với chị rằng em muốn gắng sức hiểu được khoảng trống và cái vô hạn, nhưng còn cái đẹp, chị không nghĩ là người ta phải gắng sức hiểu nó. Chị tiếp nhận nó, chỉ thế thôi, chẳng việc gì phải hiểu xem cái gì là đẹp.

- Nhưng nếu thế, bạn đã làm gì, nói cho tôi biết đi, tôi muốn biết, bạn đã cảm thấy điều gì?

- Chị cảm thấy bất hạnh đã ở phía sau mình.

- Chắc chắn?

- Chị không biết.

Điều mà tôi biết khá đơn giản, nhưng vào chính thời điểm tôi nói với Franz, tôi vẫn còn chưa thể diễn đạt nổi. Tôi không giỏi mô tả mọi thứ. Có lẽ tôi thiếu vốn từ. Được nuôi dạy trong môi trường âm nhạc, tôi không lĩnh hội được sức mạnh của ngôn từ. Kỳ lạ thay, điều ấy lại chẳng hề làm tôi cảm thấy phiền lòng. Với tôi âm nhạc là đủ.

Tối hôm ấy, sau buổi hòa nhạc, bên ngoài trời đổ mưa. Mọi thứ lấp lánh trên quảng trường vẫn còn ấm ướt và trên mặt hồ nước đặc sệt và tối sẫm, dường như có một làn bụi xanh lơ lơ lửng lửng xung quanh những bóng đèn nhỏ trên mấy con tàu của công ty vận chuyển đang sắp khởi hành chuyến chở khách cuối cùng trong ngày. Tôi yêu biết mấy màn đêm này, tôi cảm thấy trong mình một sự đổi thay sâu sắc. Tất cả lòng kiêu ngạo mà tôi đã đặt không đúng chỗ để tự bảo vệ mình và để thoát khỏi việc Luca dứt khoát cắt đứt quan hệ, những thành kiến của tôi với các thành viên trong dàn nhạc, rồi nỗi cô đơn và cảnh tôi sống khép mình, tất cả đã bị cuốn sạch nhờ vào tài năng có một không hai của giọng nữ cao và lời ca đau xé lòng của Schubert: Đêm và những giấc mơ. Tôi cảm thấy mình tách khỏi những hàng ghế. Bởi âm nhạc có thể là một sự cứu rỗi như thế, nó đưa tôi thoát khỏi số phận, nâng tôi lên cao hơn chính bản thân mình. Vượt qua uy lực của vạn vật. Vượt qua cái mà tôi vẫn nhầm lẫn cho là định mệnh. Đêm hôm ấy, số phận phải trở thành một nghệ sĩ độc tấu của tôi đã được quyết định. Ý nghĩ tự phụ này cứ dai dẳng đeo đuổi tôi: từ giờ trở đi, tôi phải làm gì đó để thoát khỏi tình trạng vô danh, khỏi sự tầm thường, khỏi sự phụ thuộc vào một ông nhạc trưởng và một dàn nhạc. Chính bản thân tôi, một ngày nào đó, tôi cũng có thể một mình đứng trước họ, bên cạnh một nhạc trưởng để, cùng với nhạc cụ của mình, dâng tặng vẻ đẹp mà người phụ nữ ấy đã làm được bằng giọng hát của cô. Tôi muốn nhìn thấy một vết hằn nằm phía dưới cằm trên cổ mình, cái vết hằn trên da các nghệ sĩ solo chứng thực hàng giờ chơi violon, một mình, đơn độc và miệt mài, chứng thực bạn đã vượt qua một mức độ nào đó. Tôi biết rằng sẽ rất gian nan để làm được điều ấy. Lẽ ra tôi phải khởi đầu với một hoài bão như thế cho cuộc sống và vượt qua những thử thách nhập môn tất yếu trên con đường này, phải cố gắng tuân thủ kỷ luật, và có lẽ tôi sẽ phải xem lại mọi quyết định bước ngoặt, kiếm tìm mọi hình mẫu, nắm bắt mọi cơ hội, chứ không thể cứ tiếp tục hài lòng với việc gõ cây vĩ lên giá nhạc của mình trước màn phô diễn tài năng của những người khác. Một ngày nào đó, họ sẽ làm việc ấy vì tôi.

- Đó phải chăng là lòng tự kiêu, tất cả chuyện này, phải chăng là cuộc kiếm tìm sự thỏa mãn cái tôi của bạn?

Không hề, chị không nghĩ vậy, chị không cho là như vậy. Hẳn là chị khó có thể tự lý giải được nhưng điều ấy mạnh hơn thế, thuần khiết hơn thế. Điều ấy chính là sự tin tưởng rằng cảm xúc mà âm nhạc đã mang đến cho chị và bản thân chị có thể mang đến cho người khác sẽ giúp chị thoát khỏi tình trạng mà chị vẫn đắm chìm trong đó từ quá lâu rồi. Em biết không, chị rất ghét một từ vẫn được dùng giữa nhạc công bọn chị với nhau. Người ta gọi hàng ghế mà những nghệ sĩ violon trình độ như chị vẫn ngồi là “vũng bùn”. Chị ghét từ này. Chị muốn thoát khỏi vùng bùn ấy bằng tất cả sức lực của mình. Chị không giỏi diễn đạt lắm, chị rất tiếc, nhưng là thế đó.

- Bạn diễn đạt rất tuyệt, đừng tự đánh giá mình thấp nữa.

Tôi nhìn Franz. Khi cậu đưa ra, với vẻ cao ngạo trẻ con, những đánh giá chắc nịch khiến người khác yên lòng bằng giọng của một ông chú nhiều tuổi hay một giáo sư đạo đức như vây, người ta thấy xuất hiện trong mình mong muốn đưa tay lên vuốt dọc má cậu, điều ấy khiến bạn giống như một bà mẹ.

- Franz, chị ngưỡng mộ em lắm.

Cậu giãy nảy lên.

- Không, nhất định không được nói như thế, bởi vì tôi thì tôi yêu bạn. Chứ còn “chị ngưỡng mộ em lắm” kiểu vậy thì thật là phóng đại, và do đó chẳng có ý nghĩa gì.

Cậu tiếp tục:

- Nói với ai đó rằng “chị ngưỡng mộ em” tức là ta không thực sự yêu người đó.

- Nhưng dĩ nhiên là thế mà, chị yêu em, Franz ạ.

Cậu đứng dậy, trịnh trọng. Cậu bắt đầu tiến một bước về phía hồ, quay lưng lại với tôi, rồi cậu trở lại ngồi đối diện tôi trên băng ghế. Cậu có cái dáng vẻ thẳng đơ mà người ta thường thấy ở những nhân chứng trong các phiên tòa, ngay trước khi họ buộc phải thề “chỉ nói sự thật”.

- Tôi có điều này muốn bày tỏ cùng bạn, cậu nói.

Cậu hít một hơi dài, căng tràn lồng ngực, nhắm nghiền hai mắt.

- Chuyện là thế này. Thoạt tiên, bạn bước vào cuộc đời tôi như một bóng hình cô đơn ngồi trên ghế băng. Tôi đã quan sát bạn rất lâu trước khi quyết định tới chỗ bạn. Tôi vừa được hiệu trưởng trường nội trú đồng ý cho vắng mặt vào giờ ăn trưa ngay khi thời tiết thuận lợi, vào đầu mùa xuân, và tránh phải ngồi cùng với những học sinh khác tại căng tin. Vị thế đặc biệt mà tôi có được ở trường ấy đã cho tôi đặc quyền này: chạy qua các con phố trong thành phố để tới ngắm nhìn lũ vịt trên hồ nước, ngắm nhìn dãy núi phía bên kia hồ, ngắm nhìn bầu trời phía trên những rặng núi, và vừa suy nghĩ về cái vô tận vừa ăn bánh sandwich do Frau Schneider chuẩn bị.

- Frau Schneider là ai?

- Làm ơn đừng ngắt lời tôi. Đấy là vợ người gác cổng trường, bà ấy phụ trách việc ăn uống, khu nội trú và căng tin. Nhưng làm ơn đừng ngắt lời tôi nữa, hãy để tôi nói đến hết điều tôi muốn bày tỏ.

Cậu lại hít một hơi dài, lần này hai con mắt đã mở ra.

- Thay vì dõi theo cánh chim thiên nga và lũ vịt trời đến rồi đi, ngay từ ngày đầu tiên, tôi đã bị thu hút bởi bóng hình một cô gái trẻ mà dáng đi lộ rõ sự cô đơn. Và không chỉ có dáng đi, mà ngay cả cách cô ấy gặm một quả táo hay ăn ngon lành một cái bánh quy với mái đầu nghiêng nghiêng, tấm lưng còng xuống, ánh mắt xa xăm, và tôi ngay lập tức cảm thấy gắn bó với cô ấy. Trí tò mò của tôi tăng lên gấp đôi khi ngày hôm sau, cũng vào giờ ấy, và cả những ngày tiếp sau vào cùng một giờ, tôi lại nhìn thấy cô gái trẻ dường như luôn khép mình trong nỗi cô đơn ấy và cô ấy, theo một cách nào đó, có vẻ như lại yêu thích nó, yêu thích sự lẻ loi ấy. Tôi tự nhủ: như vậy có thể người ta cũng cô đơn giống mình, cũng thiếu thốn bạn bè và người thân giống mình. Cô ấy lặp đi lặp lại vẫn những hành động ấy, như thể một nghi lễ. Điều đó kích thích trí tò mò của tôi, khiến tôi xúc động. Tôi đã quyết định mua một chiếc ống nhòm nhỏ chuyên dùng để đi xem kịch.

- Cái gì?

- Phải, đừng trách tôi, đừng coi đó là việc xấu, làm ơn đi, tôi không phải là một kẻ rình mò, tôi chỉ muốn biết chắc chắn những gì bạn đang làm, những gì thể hiện trên khuôn mặt bạn.

- Em muốn nói rằng em đã theo dõi chị?

- Không, không phải thế, vả lại làm ơn đi, tôi đã yêu cầu bạn đừng ngắt lời tôi cơ mà. Tôi đang đứng đây, trước mặt bạn, và như thế đã là thật khó cho tôi khi nói ra những tình cảm tôi dành cho bạn. Thế nên, đừng nói với tôi về chuyện dò xét, làm ơn đi. Tôi đã nhìn bạn bằng ống nhòm, điều ấy chỉ xảy ra có một lần. Bạn thấy không, tôi đâu có mang nó theo mình. Cho đến ngày tôi hiểu ra rằng bạn thuộc về cùng một gia đình với tôi, tôi đã bỏ cái dụng cụ ấy đi, hiện nó đang nằm trong ngăn kéo bàn đầu giường của tôi.

- Em đang nói về gia đình nào thế?

- À phải, có lẽ ta có thể gọi đó là gia đình của những người thiếu thốn. Ờ, những người thiếu thốn tình cảm trìu mến chẳng hạn.

- Tiếp đi.

- À, thế đấy.

- Cái gì?

- Tôi muốn đến gặp bạn. Và tôi đã làm thế. Chúng ta đã trò chuyện cùng nhau và dần dần bạn đã trở nên quan trọng với tôi, ừm…

Lần đầu tiên kể từ khi tôi gặp cậu, Franz có vẻ như phải tìm từ để nói. Sự ngạo mạn đầy lỹ lẽ đáng yêu của cậu, cách ăn nói không phù hợp với lứa tuổi của cậu đã biến mất nhường chỗ cho những “à”, “ừ”, “ừm”, cho sự rụt rè, vụng về, nhưng chúng không cản được cậu, như cậu đã nói với tôi, là phải nói đến cùng điều cậu muốn “bày tỏ”:

- Và dần dà tôi đã yêu bạn, nhưng suy cho cùng thì cũng khá nhanh. Và vì, về phía bạn, bạn là một người đã từng ít nhất hai lần bị bỏ rơi và chẳng còn tình yêu trong cuộc sống của bạn nữa, nên tôi rút ra rằng chúng ta, hai chúng ta có thể yêu nhau. Chúng ta yêu nhau vì tình yêu. Không những là có thể yêu nhau mà còn nên yêu nhau. Điều ấy đối với tôi, biết nói thế nào nhỉ, dường như là không thể thiếu được. Không thể tránh được. Một điều đáng ao ước. Tôi mong muốn điều ấy bằng cả trái tim mình. Tôi muốn chúng ta yêu nhau, nhưng là như những đôi tình nhân. Tình yêu đôi lứa, không phải một kiểu tình yêu nào khác.

Cậu nín lặng. Tôi có thể đọc thấy trên nét mặt cậu một sự nhẹ nhõm vì đã dốc cạn tâm sự nhưng đồng thời cũng đầy âu lo. Cậu thật đẹp và khiến người ta mủi lòng, còn tôi không biết trả lời thế nào. Mỉm cười, như tôi vẫn làm từ khi cậu đứng dậy bắt đầu bài diễn thuyết ư? Mỉm cười, chắc rồi, bởi cậu khiến người ta phải mỉm cười, nhưng tôi cũng thấy rõ rằng cậu có thể sẽ coi đó là dấu hiệu của sự chế giễu, biểu hiện của sự trịch thượng, của lòng ban ơn ở tôi, và tôi lo sợ sẽ làm tổn thương cậu. Tôi không nói gì, đành chỉ nhìn cậu – giờ đang trong trạng thái bất động và cứng đờ trước lời tuyên bố hết sức nghiêm túc của mình. Tính chất quan trọng của nó đã làm tôi xúc động. Cậu bé này không còn là một cậu bé nữa, nhưng cậu cũng chưa phải một người đàn ông. Cậu đang ở vào giai đoạn mỏng manh, bấp bênh, khi người ta chấp chới bước sang tuổi niên thiếu. Chưa có gì ở cậu, từ dáng vẻ, giọng nói, những hành động, cho đến cái nắm tay đơn giản, để lộ ra những biểu hiện của tuổi dậy thì. Cậu vẫn là một cậu bé với những đường nét mờ nhả lại càng vô định hơn bởi tôi thực sự chẳng biết gì về cậu – ngoài những mẩu chuyện, những lời bóng gió ám chỉ đến một sự kiện mà người ta lẽ ra phải mang cậu “tránh xa” khỏi nó, nhưng chẳng là gì cả. Cậu đã khiến tôi tò mò, quyến rũ tôi bằng sự lôi cuốn và nghiêm túc, bằng ngôn từ và những suy nghĩ chín chắn một cách lạ lùng, và trên hết, bằng cảm giác vững lòng ngày một lớn mà sự hiện diện hàng ngày của cậu mang đến cho tôi. Cậu đã nhẹ nhàng, nhanh chóng chiếm giữ một chỗ trong cuộc sống thường nhật của tôi. Tôi luôn chờ đợi cuộc gặp giữa chúng tôi. Nó phần nào đã giúp tôi quên đi những thất bại của mình, quên đi trái tim rạn vỡ, quên đi cơ thể bị bỏ rơi cho số phận, quên đi sự tuyệt vọng. Bởi tôi vẫn im lặng nên cậu lại cất lời:

- Bạn chẳng nói gì. Được thôi. Tôi không yêu cầu bạn phải trả lời ngay lập tức.

Sự ngây thơ nuôi dưỡng giấc mơ trong cậu. Tuy nhiên, cậu đã tìm lại được vẻ điềm tĩnh của mình và tiếp tục đóng vai người đàn ông trưởng thành. Cắt đặt, dẫn dắt, kiểm soát tình hình, hoặc là tin rằng mình kiểm soát tình hình.

- Hãy suy nghĩ về những gì tôi vừa nói. Chúng ta sẽ bàn đến nó vào ngày mai. Chuyện quan trọng đấy.

Cậu nhắc lại:

- Chuyện quan trọng đấy.

Vừa nhắc đến cái tầm quan trọng đang làm lồng ngực cậu căng lên và ánh mắt cậu lấp lánh, cậu đã vụt biến đi về phía đại lộ. Tôi thấy cậu tránh một người đi xe đạp, rồi một chiếc mô tô, vòng qua một xe điện và biến mất về phía cây cầu lịch sử, và tôi ước mong không có bất cứ điều bất hạnh nào xảy đến với cậu.