PHẦN IV: Phương thức kẻ tiêu diệt

24 tháng Ba - 8 tháng Tư

Căn của một phương trình là con số thay được vào phương trình chứ không phải một ẩn số chuyển đổi phương trình thành ra một đồng nhất thức.

Lúc ấy người ta nói căn thỏa mãn được phương trình. Một phương trình là ngụ ý tìm ra hết các căn của nó. Người ta gọi một phương trình luôn luôn được nghiệm là một đồng nhất thức, bất kể ta chọn các giá trị cho các ẩn số của nó như thế nào.

(a + b)² = a² + 2ab + b²

CHƯƠNG 21

Thứ Năm Phục sinh, 24 tháng Ba

Thứ Hai, 4 tháng Tư

Trong tuần đầu tiên cảnh sát săn lùng, Salander sống bình yên thanh thản tại căn hộ của cô trên đường Fiskargatan. Cô tắt di động và lấy thẻ SIM ra. Cô không có ý dùng lại di động nữa. Theo dõi tin bài ở các báo chí phát hành trên mạng và các chương trình tin tức của tivi, cô đã trố mắt ngạc nhiên. Bức ảnh hộ chiếu đầu tiên được tung ra trên mạng rồi xuất hiện trong tất cả các buổi đưa tin của tivi đã làm cô cáu. Nom cô chả khác gì con ngu.

Tuy hàng năm trời cố gắng để không ai để ý đến mình, thì nay chỉ trong một đêm cô đã hóa thành một trong những cá nhân nổi tiếng nhất và được nói đến nhiều nhất ở Thụy Điển. Cô bắt đầu nhận thấy một trong các tin bài lớn nhất năm nay lại là cuộc báo động trên cả nước về một cô gái thấp bé nghi can gây ra ba vụ án mạng. Cô thú vị theo dõi các bình luận và suy diễn trên truyền thông đại chúng, mê mụ đi vì hình như bất cứ tòa báo nào cũng muốn đọc và công bố các tài liệu bí mật về lý lịch bệnh án của cô. Một tít đặc biệt đã đánh thức dậy các ký ức bị vùi sâu:

BỊ BẮT VÌ

HÀNH HUNG Ở

GAMLA STAN

Để lấn chân các đối thủ, một phóng viên ở hãng tin TT chuyên theo dõi tòa án đã sục vào một báo cáo y tế viết vào hồi Salander bị bắt vì đá một người qua đường ở ga xe điện ngầm Gamla Stan.

Cô ở Odenplan trên đường về nhà (tạm thời) với bố mẹ đỡ đầu ở Hagersten. Ở Radsmangatan, một người lạ mặt nom rõ ràng đã lên xe điện rồi lập tức chú ý đến cô. Sau đó cô phát hiện ra người này là Karl Evert Norgren, một tay chơi đàn trong ban nhạc ở Gavle. Bất chấp một nửa toa có khách, ông ta vẫn đến ngồi xuống cạnh cô và bắt đầu chọc ghẹo. Ông ta để tay lên đầu gối cô, toan bắt chuyện theo cái kiểu: “Cô theo tôi về nhà thì tôi cho hai trăm.” Cô lờ đi thì ông ta lên râu gọi cô là cái hĩm già chua loét. Cô từ chối chuyện trò và đổi chỗ ngồi ở Ga Trung tâm cũng không ăn thua.

Khi xe đến gần Gamla Stan, ông ta quàng tay ra sau ôm lấy cô, thục tay vào trong áo thun cô, thì thầm vào tai cô rằng cô là một con điếm. Đáp lại, cô huých cùi chỏ vào mắt ông ta rồi bám vào một cây cột thẳng đứng, vùng dậy đá cả hai gót giày vào ngang sống mũi ông ta, máu liền lập tức chảy ra lênh láng.

Ăn mặc như con ma cà chớp, tóc nhuộm xanh lơ cho nên cô không có cơ lủi vào trong đám đông khi xe điện dừng lại ở sân ga. Một nhân viên trật tự và pháp luật đã túm lấy cô, đè cô xuống đất cho tới khi cảnh sát đến.

Cô rủa cái phận gái cùng sức vóc của mình. Nếu cô là đàn ông thì không ai dám tấn công. Cô chẳng thiết nói rõ tại sao lại đi đá vào mặt Karl Evert Norgren.

Cô cũng chả thấy đáng phải cố giải thích gì đó cho các nhà chức trách mặc đồng phục. Cô khăng khăng không trả lời khi các nhà tâm lý học cố xác định trạng thái tâm thần của cô. May sao vài hành khách khác, gồm cả một phụ nữ ở Harnosand, bà ta có tính kiên trì và tình cờ lại là một Nghị sĩ Quốc hội đảng Trung gian, đã quan sát toàn bộ diễn biến câu chuyện. Bà chứng nhận rằng Norgren tấn công Salander trước rồi mới nổ ra bạo hành. Cuối cùng quay ra thế nào tay Norgren này trước kia đã bị kết án hai lần vì xâm phạm tình dục, công tố viên bèn kết luận cho buông vụ án. Nhưng như thế không có nghĩa rằng báo cáo phúc lợi xã hội về cô gái vẫn được nguyên vẹn. Không lâu sau đó tòa án quận đã tuyên bố Salander không thể tự cai quản mình và cuối cùng cô gái đã phải nhận sự giám hộ của Holger Palmgren rồi sau này là Nils Bjurman.

Bây giờ tất cả các chi tiết riêng tư và bí mật này đều lên hết cả trên mạng Internet cho công chúng tiêu thụ. Biên bản về cô đã được thêm dấm thêm ớt bằng những miêu tả mùi mẫn về việc từ những năm đầu tiên đi học cô đã hay xung đột với những người xung quanh ra sao, thời mười mấy tuổi cô đã sống ở bệnh viện tâm thần cho thiếu niên như thế nào.

Đăng lên truyền thông, các chẩn đoán bệnh của Salander cứ thay đổi khác nhau tùy theo tường thuật của từng kênh phát hành, từng tờ báo. Đôi khi người ta tả cô là bệnh tâm thần, đôi khi là tâm thần phân lập hay tâm thần hoang tưởng. Tất cả báo chí đều đồng thanh cô bị khuyết tật tâm thần - muốn sao thì đó, cô không thể học hết ở trường, phải bỏ cả thi cử kia mà. Công chúng chẳng nên nghi gì chuyện cô bị mất cân bằng và thiên về bạo lực.

Khi phát hiện ra Salander là bạn của Miriam Wu đồng tính ái nữ, một số tờ báo liền lên cơn rồ cơn sốt. Wu đã xuất hiện ở sô biểu diễn trong Liên hoan Tự hào Đồng tính ái của Benita Costa, một tiết mục khiêu dâm trong đó cô chụp ảnh để vú trần, mặc quần da rách toạc với nịt đeo bít tất và giày bốt da cao gót. Cô đã viết cho một tờ báo “xăng nhớt” những bài báo được trích dẫn rộng rãi, cũng như cô đã trả lời các câu phỏng vấn liên quan đến việc cô xuất hiện ở các sô biểu diễn này nọ. Đem gộp một đồng tính ái nữ bị nghi là giết người hàng loạt với chuyện tình dục S&M kích dâm rõ ràng đã tạo nên những điều kỳ diệu cho con số phát hành báo chí.

Do Miriam Wu không độn thổ đi trong tuần đầu tiên của bi kịch nên đã có suy diễn là cô có thể cũng lại trở thành nạn nhân của Salander hay có thể cô đã tòng phạm. Tuy nhiên phần lớn các suy diễn này chỉ giới hạn ở trong phòng tán gẫu “Lưu đày” của Internet. Mặt khác, một số báo đã ỡm ờ đưa ra lý lẽ cho rằng có lẽ việc luận án của Mia Johansson bàn về buôn bán tình dục bị tiết lộ đã là động cơ giết người của Salander - dựa trên cơ sở cô là gái điếm - theo như Sở Phúc lợi xã hội.

Đến cuối tuần thì báo chí phát hiện Salander cũng có quan hệ với một nhóm phụ nữ trẻ lân la với học thuyết ác quỷ Satan. Họ tự mệnh danh Những Ngón tay Ma quỷ và điều này khiến một nhà báo già giữ chuyên mục đã viết về bệnh mất gốc của thanh niên cùng những mối nguy dụ dỗ họ vào mọi thứ từ văn hóa đầu trọc đến hip - hop.

Khi cộp các khẳng định của báo chí đủ loại lại thì rõ ràng là cảnh sát đang săn lùng một phụ nữ mắc bệnh tâm thần và đồng tính ái từng gia nhập một giáo phái những kẻ thờ quỷ Satan bạo dâm - tự hành xác tuyên truyền cho tình dục S&M và nói chung thù ghét xã hội mà nói riêng thì thù ghét đàn ông. Và do vì năm ngoái Salander đã ra nước ngoài thì đám này có thể còn có cả các quan hệ quốc tế nữa cũng nên.

Salander chỉ một lần phản ứng rất mạnh với điều mà báo chí để lọt ra trong các gào rú của nó:

“CHÚNG TÔI SỢ CÔ TA”

Cô ta đe dọa chúng tôi, thầy giáo và bạn học nói.

Người nói câu này là một cô giáo cũ, nay là một nhà thiết kế vải vóc tên là Brigitta Miaas.

Vào hồi xảy chuyện này Salander mười một tuổi. Cô nhớ Miaas là một phụ giáo môn toán không dễ ưa, chuyên khăng khăng cố bắt cô trả lời một câu hỏi mà cô đã trả lời đúng, mặc dù theo lời đáp chuẩn trong sách giáo khoa thì cô sai. Thực tế, sách giáo khoa sai và chừng nào liên quan đến Salander thì điều đó sẽ lại bày lù lù ra trước mọi người ngay. Nhưng Miaas càng ngoan cố thì Salander càng không muốn bàn đến chuyện này. Cuối cùng cô ngồi bĩu môi ra cho đến khi Miaas hết cách đã túm lấy vai Salander mà lắc để cho cô bé chú ý đến mình. Đáp lại, Lisbeth ném luôn quyển giáo khoa vào đầu cô giáo và thế là bắt đầu om sòm um lên. Cô nhổ nước bọt và đá các bạn học toan ôm chặt lấy cô.

Bài báo là một phóng sự đăng trong một tờ báo chiều, nó dành một quãng trống ở bên in ảnh một bạn học cũ đứng trước cổng ra vào ngôi trường xưa của Salander. Đó là David Gustavsson, người bây giờ tự gọi mình là trợ lý tài chính. Anh ta tuyên bố tất cả học trò đều sợ Salander vì “cô ta từng dọa giết từng đứa một”. Salander nhớ Gustavsson là một trong số đứa hay bắt nạt nhất trường, một thằng vũ phu với chỉ số thông minh to bằng que tăm, hắn không bỏ qua một cơ hội nào để dọn bưng cho mọi người xơi các câu chửi tục cùng quả đấm ở gian sảnh nhà trường. Một lần đang trong giờ nghỉ ăn trưa ở nhà thể dục, hắn đánh cô và theo lệ thường, cô đánh trả.

Xét về thuần túy sức lực thì cô chả có cơ may nào nhưng thái độ của cô là thà chết chứ không đầu hàng. Sự tình xấu đi khi một lũ đông các bạn học quây tròn lại xem cô bị Gustavsson đánh ngã lăn ra đất rồi hắn còn đánh nữa đánh mãi. Đến lúc ấy đã thú vị rồi nhưng cô gái ngu ngốc này hình như vẫn không hiểu được rằng thế nào thì tốt với cô ta cho nên không chịu lùi bước. Thậm chí chả kêu la mà cũng chả xin tha.

Một lúc chuyện Salander bị đánh này cũng đã là quá đáng với các bạn học. Gustavsson hẳn hoi là bề trên và Salander hẳn hoi là phận lép nên hắn không mất sĩ diện. Hắn lại bắt đầu cho một chầu nữa và hắn không thể ngừng tay. Cuối cùng hắn đấm hai quả thật lực làm môi cô rách toác và cô nằm chết lịm. Các bạn học bỏ lại cô nằm bẹp một đống ở sau nhà thể dục, rồi chúng vừa cười vừa chạy đi.

Salander về nhà liếm láp các vết thương. Hai ngày sau cô đến trường với cây gậy chơi bóng chày. Ở giữa sân chơi, cô thọc một que sắt vào tai Gustavsson. Khi hắn choáng lên nằm lăn ra đất, cô bèn cúi xuống đè cây gậy lên cổ họng hắn rồi thì thầm vào tai hắn rằng nếu từ nay hắn mà còn đụng đến cô thì cô giết hắn. Khi thầy cô giáo phát hiện ra thì Gustavsson được đưa đến y tế nhà trường còn Salander thì lên phòng hiệu trưởng để bị trừng trị cũng như để nhận các lời bình phẩm vào học bạ sau này và vào các báo cáo phúc lợi xã hội còn nhiều hơn thế nữa của cô.

Mười lăm năm qua Salander đã không còn nghĩ chút nào đến Miaas hay Gustavsson. Cô thầm tính rằng khi rảnh tay đôi chút cô sẽ kiểm tra xem họ đã là cái gì cho đến hôm nay.

Việc tất cả báo chí chú ý đến Salander đã có hiệu quả chung là trước toàn thể dân cư Thụy Điển cô bỗng trở thành vừa nổi tiếng lại vừa tai tiếng. Người ta lên đồ thị, săm soi và công bố cho đến từng chi tiết nhỏ nhặt nhất của lai lịch cô, từ những cơn nổi xung ở trường tiểu học đến chuyện vào bệnh viện tâm thần của thiếu niên Thánh Stefan, ngoài Uppsala, nơi cô đã sống hai năm ở đó.

Cô dỏng tai lên khi bác sĩ trưởng khoa Peter Teleborian được phỏng vấn trên tivi. Lần cuối cùng cô gặp ông cách nay đã tám năm, liên quan đến phiên tòa tuyên bố cô không thể tự cai quản được bản thân. Lông mày ông xù tướng lên rồi ông gãi chòm râu thưa khi ông bối rối quay lại người phóng viên trường quay, giải thích rằng theo luật định ông phải giữ bí mật do đó ông không thể bàn đến cá nhân một người bệnh. Ông chỉ có thể nói được rằng Salander là một trường hợp cực kỳ phức tạp, rằng cô cần được điều trị chuyên khoa, rằng trái lại những chỉ dẫn của ông, lẽ ra phải cho cô được chữa chạy tại cơ sở y tế, điều mà cô yêu cầu, thì tòa án quận đã quyết định đặt cô vào chế độ giám hộ ngoài xã hội. Đây là một vụ tai tiếng, Teleborian tuyên bố. Ông ân hận rằng ba người vừa bị mất mạng là kết quả của phán xét sai lầm này và ông chắc chắn ông đã đấm được mấy quả trúng vào những cắt giảm trong môn điều trị tâm thần mà Chính phủ ép làm trong những thập niên gần đây.

Salander để ý thấy không một tờ báo nào vạch ra rằng hình thức chung nhất trong một phòng bệnh an toàn tại bệnh viện tâm thần dành cho thiếu nhi, nơi mà bác sĩ Teleborian phụ trách, là đặt “các người bệnh vô kỷ luật và không thể quản lý” vào một gian phòng “không có vật kích động”. Gian phòng chỉ có một cái giường với một dây trói. Sách giáo khoa giải thích rằng không được cho đứa trẻ vô kỷ luật tiếp nhận bất cứ “vật kích động nào” có khả năng làm nổ ra những cơn hung hãn.

Khi lớn lên cô phát hiện ra còn có một thuật ngữ nữa dùng cho điều này. Sự tước đoạt cảm xúc. Theo công ước Genève thì mọi hình thức đặt người tù vào cảnh bị tước đoạt cảm xúc đều bị xếp hạng là vô nhân đạo. Nó là một yếu tố thường được dùng trong các thí nghiệm tẩy não do các chế độ độc tài nọ kia chủ trương, người ta đã có chứng cứ rằng ở các phiên tòa tại Moscow những năm 30 các tù chính trị từng khai nhận đủ các thứ tội ác đều là đã bị đối xử theo lối tước đoạt cảm xúc này.

Trong khi Salander quan sát mặt Teleborian trên tivi, trái tim cô đã hóa thành một tảng băng nho nhỏ. Cô nghĩ ông có còn dùng thứ nước hoa gớm ghiếc sau khi cạo râu kia nữa không. Ông chịu trách nhiệm về cái điều nó quy định cô sẽ rơi vào trường hợp nào. Rõ ràng người ta đã bảo nhau đối xử với cô sao cho cô hiểu ra được hành động của mình. Salander đã nhanh chóng nhận ra rằng “một người bệnh vô kỷ luật và không thể quản lý” là chẳng khác gì một người bệnh đem trình độ chuyên môn và lý tính của ông ra chất vấn vậy.

Trong quá trình được chữa bệnh cô phát hiện thấy trên thềm của thế kỷ XXI, bệnh viện Thánh Stefan vẫn thực hành các phương pháp điều trị tâm thần phổ biến nhất hồi những năm 1500.

Cô đã qua gần nửa thời gian ở đấy, cột chặt vào cái “gian phòng không có vật kích động”.

Teleborian không bao giờ sờ mó cô, xét về tình dục. Ông ta không sờ mó gì đến cô hết, trừ trong những tình huống hồn nhiên nhất. Một lần ông đặt tay lên vai cô, như một lời nhắc nhở khi cô đang bị cột lại trong cảnh biệt lập.

Cô thầm hỏi liệu các vết răng của cô có vẫn còn hằn trên ngón tay út của ông không đây.

Toàn bộ sự việc đã phát triển thành một trò chơi đồi bại trong đó Teleborian nắm đằng chuôi. Cách cô tự vệ chỉ là không cho ông ta vào và mỗi khi ông ta ở trong gian phòng thì lờ ông ta đi hoàn toàn.

Năm mười hai tuổi cô đã được hai nữ cảnh sát viên chở đến bệnh viện Thánh Stefan. Đó là sau vụ “Tất cả Xấu xa” xảy ra một ít tuần. Cô nhớ từng chi tiết. Thoạt đầu cô nghĩ mọi chuyện có thể sẽ được giải quyết xong. Cô cố giải thích tình hình của mình cho các sĩ quan cảnh sát, nhân viên xã hội, nhân viên bệnh viện, y tá, bác sĩ, các nhà tâm lý học, thậm chí cả một vị mục sư, ông đã muốn cô cùng cầu nguyện với ông. Do cô ngồi ở ghế sau xe cảnh sát nên khi họ đi qua Trung tâm Wenner - Gren trên đường lên mạn bắc đến Uppsala, cô vẫn không biết họ đưa mình đi đâu. Không ai bảo gì cô. Chính lúc ấy cô cảm thấy mọi sự vẫn sẽ cứ như cũ, không giải quyết được.

Cô đã cố giải thích với Teleborian.

Các cố gắng của cô đã đưa đến kết quả là đêm hôm bước sang tuổi mười ba, cô bị trói nằm ở trên giường.

Teleborian là kẻ bạo dâm đáng kinh tởm và đáng thù ghét nhất mà Salander từng gặp phải. Hắn vượt Bjurman cả hàng dặm đường. Bjurman thô bạo không thể diễn tả ra lời nhưng cô có thể khống chế được hắn. Nhưng Teleborian thì nấp sau một tấm rèm những tài liệu, xác nhận, danh dự hàn lâm và một lô các trò con tườu về bệnh tâm thần. Không thể báo cáo hay phê phán bất cứ một hành động riêng lẻ nào của ông ta.

Ông được Nhà nước ủy quyền cho trói các cô gái bé bằng dây da.

Mỗi lần Salander nằm ngửa cứng đơ ra trong dây trói còn ông thì thắt chặt lại dây da và khi bắt gặp mắt ông thì cô lại thấy rõ ông đang bị kích thích. Và ông ta biết là cô biết như thế.

Cái đêm sang tuổi mười ba, cô quyết định không bao giờ trao đổi một lời nào nữa với Teleborian hay với bất cứ nhà tâm thần học nào cũng không cam chịu. Đó là món quà sinh nhật cô tặng cho mình. Và cô đã giữ lời hứa. Cô biết như thế sẽ chọc tức Teleborian và hơn bất cứ điều gì khác đã góp phần chính vào cái cảnh đêm đêm cô bị trói chặt vào giường. Nhưng đó là cái giá mà cô muốn trả.

Cô tự học lấy mọi điều về tự kiểm soát. Cô không còn các cơn nổi hung, cũng không quăng vất đồ đạc bừa bãi những ngày cô được thả ra sau khi bị biệt lập.

Nhưng cô từ chối nói chuyện với các bác sĩ.

Mặt khác cô nói năng lễ phép với các cô y tá, nhân viên cấp dưỡng, các chị em dọn phòng. Điều này đã được ghi nhận. Một cô y tá thân thiện tên là Carolina, người được Salander tương đối tin cậy, một hôm đã hỏi tại sao cô lại xử sự cái lối như vậy. Salander kỳ quặc nhìn cô y tá.

Tại sao em không nói với bác sĩ?

Tại vì các ông ấy không nghe những gì em nói.

Salander trả lời có suy nghĩ. Đây là cách cô giao tiếp với các bác sĩ. Cô biết mọi bình luận của cô đều được ghi vào y bạ, trở thành tư liệu cho thấy sự im lặng của cô là một quyết định hoàn toàn có lý tính.

Trong năm cuối cùng ở bệnh viện Thánh Stefan, Salander ít bị vào phòng biệt giam hơn. Khi bị biệt giam thì đều do cô đã chọc giận Teleborian bằng một cách nào đó, điều mà hình như hễ ông ta để mắt đến cô là cô làm ngay tức thì. Ông cố nhiều phen phá vỡ sự im lặng bướng bỉnh của cô, buộc cô phải thấy rằng ông đang có mặt.

Một lần ông kê cho Salander một thứ thuốc tâm thần nó làm cho cô không nghĩ, không thở được, điều ngược lại đã dẫn đến chỗ cô lo lắng bồn chồn. Từ đó cô từ chối uống thuốc mà kết quả là họ phải cưỡng ép cô uống trôi ba viên một ngày.

Cô chống cự dữ đến nỗi nhân viên bệnh viện phải lấy sức đè cô xuống, bóp miệng cô há ra buộc cô phải nuốt thuốc. Lần đầu, Salander móc ngay ngón tay vào cổ họng, cả bữa ăn sáng thế là nôn hết vào người hộ lý gần nhất. Sau đó mỗi lần uống thuốc cô đều bị trói chặt bằng dây da, cô bèn học được cách nôn mà không cần thọc ngón tay vào cổ. Cuộc chống cự ngang ngạnh của cô cũng như việc nhân viên bệnh viện phải tổn hao công sức đã dẫn đến chỗ ngừng uống thuốc.

Cô vừa mười lăm tuổi thì được chuyển về Stockholm sống một lần nữa với một gia đình đỡ đầu mà không có báo trước. Với cô thay đổi này xảy ra như một chấn động. Lúc này Teleborian không trông coi bệnh viện Thánh Stefan nữa. Salander cầm chắc đó là lý do khiến cho cô ra khỏi được bệnh viện. Nếu Teleborian vẫn phụ trách việc ra quyết định thì cô còn bị trói chặt vào giường trong phòng giam biệt lập.

Nay cô đang xem ông ta trên tivi. Cô thầm nghĩ liệu ông có còn tơ tưởng lăng nhăng đến việc đưa cô về cho ông chữa chạy nữa hay không hay cô đã già quá không còn khêu gợi được những ý nghĩ bậy bạ ở ông nữa. Việc ông nhắc đến quyết định của tòa án quận không bắt cô nằm bệnh viện nữa đã làm cho người phỏng vấn bất bình tuy ông ta rõ ràng không hiểu là nên hỏi thêm những gì. Không ai phản đối ý của Teleborian. Người trưởng khoa cũ ở Thánh Stefan đã chết. Ông thẩm phán tòa án quận từng chủ tọa xét xử Salander, và nay phải nhận lấy một phần vai trò của kẻ ác trong tấn bi kịch, thì đã về hưu và từ chối bình luận với báo chí.

Salander tìm thấy một trong những bài báo đáng ngạc nhiên nhất trên trang mạng của một tờ báo xuất bản ở miền trung Thụy Điển. Cô đọc nó ba lần rồi mới tắt máy tính và châm một điếu thuốc lá. Cô ngồi lên chiếc gối Ikea trên ghế bên cửa sổ, ngán ngẩm nhìn ánh sáng bên ngoài.

“CÔ TA LÀM TÌNH CẢ VỚI NAM LẪN NỮ”,

MỘT BẠN THUỞ BÉ NÓI.