Nhưng Valentina đã can thiệp và trách móc cả hai người. Tuy nhiên về phía Francesco, những lời trách móc của nàng khá nhẹ nhàng và kết thúc bằng lời cầu khẩn chàng hãy làm tốt nhất có thể với những gì họ có trong tay ở Roccaleone; về phía Gonzaga thì ngược lại, lời trách móc của nàng đầy vẻ coi thường, vì câu hỏi của Francesco - mà Gonzaga đã lảng tránh không trả lời – đến đúng lúc nàng đang nghi ngờ về dụng ý riêng của gã khi khuyên nàng làm theo một kế sách mà càng ngày nàng càng thấy rõ gã không hề có khả năng thực hiện đến nơi đến chốn, và làm cho nàng mỗi lúc một vỡ lẽ ra. Bây giờ nàng nhớ lại cảnh gã đã luống cuống lạ lùng vào hôm nghe tin Gian Maria đang hành quân về phía Roccaleone, rồi lại nhiệt tình đến mức nào khi thuyết phục nàng nên rời bỏ lâu đài - trong khi trước đó cũng chính gã đã tuyên bố hùng hồn về chuyện cố thủ chống lại Công tước.

Ba người còn đang lúng túng chưa biết kết thúc chuyện phiền hà này ra sao thì tiếng kèn trumpet vọng đến từ phía ngoài tường thành.

“Lại là tay sứ giả,” cô thiếu nữ kêu lên. “Lại đây, ngài Francesco, chúng ta hãy xem lần này ông ta mang đến thông điệp gì.”

Đoạn nàng cùng Francesco đi lên phía mặt thành, để mặc Gonzaga đứng lại dưới bóng râm của giàn nho, uất đến suýt trào nước mắt.

Tay sứ giả đã quay lại để tuyên bố rằng câu trả lời của Valentina không cho Gian Maria lựa chọn nào khác ngoài việc chờ đợi Công tước Guidobaldo, lúc này cũng đang trên đường đến hội quân với đức ông. Và sứ giả cũng nói sự có mặt của Công tước Urbino sẽ là lời giải thích hoàn hảo cho công nương Valentina về yêu sách mà Gian Maria đã đưa ra, và yêu sách đó sẽ còn được lặp lại khi chú nàng có mặt để xác nhận sự đồng tình của ông.

Phần còn lại của ngày hôm ấy trôi qua bình yên vô sự ở Roccaleone, nếu chúng ta không kể đến cơn điên rồ đang khuấy đảo trái tim của Gonzaga. Bữa tối hôm đó, gã ngồi trơ trọi chẳng ai đoái hoài đến, trừ mấy cô tùy nữ và anh hề, kẻ thỉnh thoảng lại buông lời trêu ghẹo vẻ cau có của gã. Vanlentina dồn toàn bộ quan tâm vào chàng Bá tước, và trong khi Gonzaga - chàng thi sĩ với tâm hồn bay bổng, chàng ca sĩ vui tươi yêu đời, chàng công tử hào hoa lịch duyệt, hiện thân của những gì quý phái tinh tế - ngồi im thin thít như ngậm sỏi, thì chàng phiêu lưu võ biền gặp thời kia giải trí cho mọi người với phong thái sống động luôn khiến chàng chiếm lĩnh mọi trái tim - và Gonzaga luôn là ngoại lệ duy nhất.

Francesco nói về cuộc bao vây họ đang phải đương đầu một cách vui vẻ gần như đùa cợt khiến tất cả mọi người đều nhẹ nhõm. Khi nói đến Gian Maria, thái độ của chàng càng thoải mái lạc quan hơn, làm cho tất cả những người có mặt đều hiểu rằng trong suốt cuộc đời binh nghiệp, chàng chưa bao giờ gặp một chuyện thú vị như cuộc phiêu lưu mà số phận đã đưa đến lúc này. Chàng hoàn toàn tự tin về kết quả của cuộc đối đầu cũng như sẵn sàng đón nhận nó.

Liệu có đáng ngạc nhiên không khi mà - chưa bao giờ làm quen với loại đàn ông nào khác ngoài những kẻ đầy kiểu cách giả tạo, các nhà quý tộc của cung đình, các tay công tử quyền quý chuyên có mặt tại phòng khách của các quý bà quý cô; những con người với cử chỉ kiêu kì điệu bộ, lời lẽ sáo rỗng; nói tóm lại là những hạng người luôn bu đầy xung quanh các ông hoàng - đôi mắt của công nương Valentina háo hức mở to chăm chú, như để chiêm ngưỡng tìm hiểu kĩ hơn một mẫu người hoàn toàn mới mẻ, một người đàn ông, hiển nhiên xuất thân cao quý, lại mang theo mình hơi hướng của lều trại hơn là cung điện, một tâm hồn trong đó tính cách thượng võ của một hiệp sĩ hòa quyện kì lạ với sự phong trần gan dạ của một người chuyên tìm kiếm phiêu lưu, một phong cách quý phái đầy quyền uy nhưng lại không hề kiểu cách khuôn sáo như những quý tộc trong triều đình của chú nàng.

Hơn thế, dù còn trẻ, chàng đã là một người chín chắn; chàng đẹp trai, nhưng là vẻ đẹp mạnh mẽ đầy nam tính; chàng có giọng nói thật ấm áp dễ chịu, nhưng đã hơn một lần nàng được nghe giọng nói uyển chuyển của chàng trở nên đầy mạnh mẽ oai nghiêm khi ra lệnh; chàng có tiếng cười sảng khoái, vô tư nhất mà nàng từng nghe - khiến chủ nhân của nó trở nên thân thiết dễ mến ngay lập tức với những ai nghe thấy - mà tiếng cười đó chàng lại không bao giờ tiết kiệm.

Gonzaga ngồi lầm lì im lặng, lòng sôi sục căm tức trước sự hèn yếu, vô dụng của gã so với vẻ tự tin, mạnh mẽ của đối phương. Nhưng ngày hôm sau còn đem lại cho gã nhiều điều tệ hơn.

Công tước Urbino đến nơi vào sáng hôm sau, đích thân phi ngựa đến tận bên hào nước cùng một tên lính kèn, tên này lần thứ ba nổi tiếng kèn thách chiến trước cổng lâu đài.

Cũng như hôm trước, Valentina đích thân lên tường thành để đáp lại lời thách thức, đi cùng nàng là Francesco, Fortemani và Gonzaga - riêng chàng lãng tử chẳng được ai mời đi theo nhưng cũng chẳng bị ai từ chối, vẫn lầm lì lẽo đẽo theo sau cô thiếu nữ và đoàn tùy tùng của nàng, trong cố gắng tuyệt vọng cuối cùng nhằm cố giữ lấy danh hờ là một trong các đại úy của nàng.

Francesco đã mặc áo giáp ra trận, chàng xuất hiện trên mặt thành, giáp trụ sáng ngời từ đầu đến chân để tỏ thái độ trân trọng cần có với tính chất của cuộc gặp gỡ. Một ngù lông lớn cắm trên chiếc mũ trụ rủ xuống phía trước, và cho dù chàng nhấc mảnh giáp che mặt lên, khuôn mặt chàng vẫn được bóng của chiếc mũ che khuất khó có thể bị nhận ra.

Ngay cả khi nhìn thấy chú mình, Valentina vẫn bình thản. Mặc dù Guidobaldo rất được thần dân yêu quý, nhưng trong mối quan hệ với cô cháu gái, ông lại chưa bao giờ cố gắng để hai người xích lại gần tới mức có thể quý mến nhau thực sự. Hơn lúc nào hết, lúc này Công tước không hề có ý định lấy tình thân ra khuyên nhủ cô cháu. Ông đến như một người hạ chiến thư, như một ông hoàng đến trừng trị một thần dân phản nghịch, và Công tước đã nói với cô cháu gái đúng với giọng điệu như vậy.

“Công nương Valentina,” ông lên tiếng - hoàn toàn không đả động gì đến quan hệ chú cháu giữa hai người - “cho dù cuộc nổi loạn này làm ra rất phiền muộn, công nương cũng chớ nghĩ rằng việc là một phụ nữ sẽ giúp công nương được nhẹ tay khoan hồng hơn. Chúng ta sẽ trừng trị công nương tương tự như với những kẻ phản nghịch khác trong trường hợp chúng có những hành động giống như công nương đã làm.”

“Thưa đức ông,” cô thiếu nữ đáp, “tôi không đòi hỏi ân huệ nào vượt quá những quyền mà tôi đương nhiên được hưởng với tư cách là một phụ nữ, và những quyền này không liên quan gì đến chiến tranh hay vũ lực. Tôi chỉ muốn đòi lại cho mình quyền được làm chủ bản thân, được tự định đoạt trái tim mình như tôi muốn. Cho đến khi đức ông nhận ra tôi là một phụ nữ với tất cả bản chất tự nhiên của một người phụ nữ, và cho đến khi, đã nhận ra điều ấy đức ông thừa nhận nó, và hứa với tôi lời hứa danh dự của một Công tước sẽ không tiếp tục ép tôi phải thành hôn với Công tước Babbiano, tôi sẽ không rời khỏi đây một bước, bất chấp đức ông, bất chấp quân lính của đức ông, cũng như kẻ liên minh tầm thường của đức ông, Gian Maria, kẻ đã mơ tưởng rằng người ta có thể chiếm được tình yêu bằng gươm đao và áo giáp, và rằng con đường vào trái tim người phụ nữ có thể được mở ra bằng pháo kích.”

“Ta nghĩ chúng ta sẽ khiến công nương trở nên biết điều và có trách nhiệm hơn đấy,” Công tước gằn giọng trả lời.

“Có trách nhiệm với ai kia?”

“Với công quốc của công nương, với danh phận tôn quý mà công nương đã được mang kể từ khi sinh ra.”

“Thế còn trách nhiệm của tôi với bản thân, với trái tim tôi, với người phụ nữ trong tôi? Tất cả những điều này không đáng đếm xỉa đến sao?”

“Công nương, đây là những điều không thể đem ra bàn bạc bằng cách nói lớn tiếng từ trên tường thành xuống được - mà thành thực ra ta cũng không hề có ý định bàn cãi về những chuyện này cho dù là ở đâu. Ta đến đây để yêu cầu công nương đầu hàng. Nếu công nương chống lại chúng ta cũng có nghĩa là đã tự khép mình vào tội chết đấy.”

“Vậy thì tôi sẵn sàng chấp nhận mạo hiểm tính mạng của mình - một cách vui vẻ, để chống lại các ngài. Tôi thách thức đức ông. Hãy làm những gì tồi tệ nhất có thể để chống lại tôi, hãy tự bôi nhọ danh dự đàn ông và tiếng tăm quý tộc của đức ông bằng cách sử dụng bất cứ thứ bạo lực nào ngài muốn, nhưng tôi xin rằng Valentina della Rovere sẽ không bao giờ làm vợ của Công tước Babbiano.”

“Công nương từ chối mở cổng quy hàng?”, ông chú đáp, giọng run lên vì tức giận.

“Chính thức và dứt khoát.”

“Và công nương không hối tiếc về quyết định này chứ?”

“Chừng nào tôi còn sống.”

Ông hoàng cười nhạo.

“Ta phủi tay trước mọi việc có dính đến công nương và tất cả hậu quả có thể xảy ra,” Công tước trả lời lạnh lùng. “Ta để cho vị hôn phu của công nương, Gian Maria Sforza, được toàn quyền hành động, và nếu như có vì nóng lòng muốn được làm chồng quá mà ông ta nặng tay với lâu đài của công nương, thì lỗi hoàn toàn là do công nương. Tất cả những gì ông ta làm đều được sự đồng thuận của ta, và ta đích thân đến đây khuyên nhủ công nương vì công nương vẫn còn có vẻ nghi ngờ điều này. Ta mong công nương hãy nán lại thêm chút thời gian để nghe những gì đức ông Công tước muốn nói. Ta tin rằng ông ta có tài hùng biện hơn ta.”

Guidobaldo trang trọng cúi chào rồi quay ngựa đi. Valentina đã định đi xuống, nhưng Francesco khuyên nàng nên ở lại đợi Công tước Babbiano tới. Và thế là vừa thong thả đi dọc theo bờ thành, Valentina vừa chăm chú chuyện trò với Francesco, Gonzaga im lặng theo sau cùng Fortemani với vẻ nhẫn nhục cam chịu, nhưng đôi mắt vẫn theo sát như muốn ăn tươi nuốt sống cả hai người.

Từ trên cao, họ có thể nhìn thấy bao quát trại lính nhộn nhịp phía chân đồi, nơi bọn lính đang xoay trần hì hục dựng lên những căn lều vải màu lục, nâu và trắng. Cả đội quân nhỏ bé đó gồm khoảng một trăm người, mà trong cơn bốc đồng hiếu thắng, Gian Maria đã cho là quá đủ để khuất phục Roccaleone. Nhưng họ cũng thấy phần nguy hiểm nhất trong lực lượng của đức ông vẫn còn đang lọc cọc tiến lại trên cánh đồng. Trong tiếng trục bánh xêu cót két, mười chiếc xe bó kéo đang tiến lại; mỗi chiếc chở một khẩu đại bác. Theo sau là các xe chở vũ khí và lương thực.

Cả bốn người chăm chú theo dõi cảnh tượng náo nhiệt tiếp tục diễn ra trước mặt, và một thoáng sau họ nhìn thấy Guidobaldo phi ngựa vào tới giữa trại rồi xuống ngựa. Sau đó từ một chiếc lều rộng rãi to lớn hơn hẳn những chiếc khác, thân hình ngắn ngủn, to bè của Gian Maria xuất hiện, nhưng ở khoảng cách như vậy trong cả bốn người chỉ có Francesco, với đôi mắt tinh tường và đã quá quen thuộc với hình dáng của Gian Maria, là nhận ra đức ông.

Một tên lính hầu giữ ngựa và giúp đức ông lên yên, sau đó, được chính tay lính kèn đã hộ tống Guidobaldo tháp tùng, Gian Maria phi ngựa về phía lâu đài. Tới bên bờ hào, Công tước dừng ngựa. Nhìn thấy Valentina và toán tùy tùng trên mặt thành, ngài liền bỏ chiếc mũ cắm lông vũ ra, mái đầu vàng sẫm trang trọng cúi xuống.

“Công nương Valentina,” ngài lên tiếng, và khi nàng bước lên để trả lời, đức ông ném cho nàng một cái nhìn căm tức từ cặp mắt ti hí tàn nhẫn, khuôn mặt tròn vành vạnh của ngài còn trắng bệch ra hơn cả bình thường, sầm sì tái nhợt và gần như xanh lét.

“Ta rất lấy làm tiếc là đức ông Công tước, chú của công nương, đã không thuyết phục được công nương. Một khi ngài đã thất bại, ta cũng khó có hi vọng thành công - bằng lời nói. Tuy vậy ta vẫn mong công nương cho phép ta được nói chuyện với đại úy của cô, cho dù y là ai.”

“Các đại úy của tôi đều đang có mặt,” nàng bình thản trả lời.

“Ô hô! Vậy là công nương có hẳn hơn một tay đại úy, để chỉ huy... bao nhiêu người nhỉ?”

“Đủ số cần thiết,’’ Francesco lớn tiếng chen vào, giọng nói của chàng vang lên xa lạ từ bên dưới chiếc mũ sắt, “để tống khứ cả ngài lẫn đám du côn đi bắt nạt phụ nữ của ngài xuống địa ngục.”

Đức ông nhổm dậy trên lưng ngựa, ngước mắt nhìn kẻ vừa lên tiếng. Nhưng khuôn mặt của chàng Bá tước đã bị che khuất đến mức không thể nhận ra được, còn giọng nói của chàng và cả vóc người cũng đã thay đổi do chiếc mũ sắt và bộ áo giáp.

“Tên khốn khiếp kia, mi là ai?” Công tước hỏi.

“Ngươi mới là đồ khốn kiếp đến tận chân tơ kẽ tóc cho dù ngươi có là Công tước trăm lần đi nữa,” kẻ lạ mặt đáp trả lại đức ông, còn Valentina thì cười phá lên.

Chưa bao giờ kể từ khi cất tiếng khóc chào đời đức ông Công tước Babbiano phải nghe những lời xúc phạm đến thế từ miệng lưỡi người đời. Bị sỉ nhục, gò má ngài đỏ vằn lên.

“Hãy đợi đấy, đồ du đãng!” đức ông gầm lên. “Cho dù khi lâu đài rơi vào tay ta, ta có xử trí đám lính còn lại ra sao đi nữa, riêng với ngươi ta sẵn sàng hứa một sợi thừng và một khung xà gỗ ngay từ bây giờ.”

“Chà” chàng hiệp sĩ cười giễu cợt. “Muốn ăn thịt chim thì hãy bắt chim đi đã. Đừng vội chắc rằng Roccaleone sẽ rơi vào tay ngài. Chừng nào tôi còn sống thì ngài sẽ không bao giờ vào nổi lâu đài đâu, mà ngài biết đấy, mạng sống của tôi là thứ quý báu mà tôi không dễ gì đánh mất đâu.”

Đôi mắt Valentina chợt tối lại, nàng quay sang nhìn thân hình uy nghiêm trong giáp trụ chỉnh tề đang kiêu hãnh đứng bên cạnh, và bất giác cảm thấy lo trước lời thách thức ngạo nghễ chàng ném vào mặt ông hoàng hống hách đang đứng dưới.

“Thôi mà, ngài!” nàng thì thầm. “Đừng chọc giận ông ấy nữa.”

“Phải đấy,” Gonzaga rên rỉ, “vì lòng kính Chúa xin ngài đừng nói gì nữa, nếu không chúng ta sẽ đi tong cả vì ngài mất.”

“Công nương,” Công tước lại lên tiếng, không thèm để ý gì đến Francesco nữa, “tôi cho công nương hai mươi bốn giờ để suy nghĩ lại. Công nương có thể thấy quân của tôi đang mang đại bác đến doanh trại. Khi tỉnh dậy sáng ngày mai công nương sẽ thấy đại bác đã sẵn sàng chĩa vào tường thành. Thôi thì, nói như vậy cũng quá đủ rồi. Trước khi cáo lui tôi muốn nói vài lời với ngài Gonzaga.”

“Miễn là ngài đi khỏi đây, ngài muốn nói gì với ai cũng được,” nàng trả lời vẻ coi thường. Rồi quay sang bên cạnh, nàng ra hiệu cho Gonzaga thay vào chỗ nàng vừa đứng.

“Ta dám thề là thằng hề tốt mã này đang run như cầy sấy vì những gì sắp đến,” Công tước tự nhủ, “và biết đâu sợ hãi chẳng làm hắn biết điều hơn.” “Ngài Gonzaga!” đức ông cao giọng. “Vì ta tin rằng tất cả lính đồn trú ở Roccaleone đều do ngài chỉ huy, ta kêu gọi ngài hãy ra lệnh cho chúng mở cổng lâu đài và hạ cầu treo xuống, và thề trên danh dự của cả Guidobaldo và ta, ta hứa sẽ ân xá cho tất cả bọn chúng - trừ tên láo xược đang đứng cạnh ngài. Nhưng nếu đám đao búa của ngài dám chống lại ta, ta hứa với ngài ta sẽ san bằng Roccaleone đến viên đá cuối cùng, và ta sẽ làm cỏ tất cả các người không trừ một ai.”

Gonzaga đứng đó run lẩy bẩy, miệng lắp bắp không thành tiếng, nhân lúc đó Francesco lại cúi người về phía trước.

“Chúng ta đã nghe điều kiện của ngài”, chàng trả lời, “và chúng ta không muốn quan tâm đến chúng. Đừng phí thời giờ dọa hão nữa.”

“Ngài hiệp sĩ, điều kiện của ta không phải dành cho ngài. Ta không quen biết ngài, ta không nói với ngài, cũng không cho phép một kẻ như ngài được tự tiện nói chuyện với ra.”

“Cứ thử nấn ná ở đó thêm chút nữa xem,” chàng hiệp sĩ đáp lại, giọng đã có phần kích động, “quý ngài sẽ được nói chuyện vói một loạt đạn súng hỏa mai đấy. Này, dưới kia!” chàng quay lại, ra lệnh cho một đám xạ thủ tưởng tượng mà chàng làm bộ như đang phục sẵn trên mặt tường thấp hơn của khu vườn phía trái chàng. “Xạ thủ hỏa mai, vào vị trí! Đốt bùi nhùi! Sẵn sàng! Bây giờ, thưa ngài Công tước, ngài sẽ tự ý lui ra, hay buộc lòng chúng tôi phải thổi bay ngài ra đây?” Đức ông đáp trả lại bằng một tràng đe dọa pha lẫn nguyền rủa về cách thức ngài sẽ trừng phạt kẻ đối thoại láo xược một khi hắn rơi vào tay ngài.

“Súng lên vai!” chàng hiệp sĩ lớn tiếng ra lệnh cho đội xạ thủ tưởng tượng, trong lúc Công tước, không dám thốt ra thêm câu nào, quay ngựa phi nước đại cuống quýt rời xa tường thành, bỏ lại tay lính kèn hấp tấp phóng ngựa theo, trong khi Francesco phá lên cười nhạo.