Andrew trình thẻ tại sảnh vào của phòng đọc. Viên thủ thư khẽ chào anh.

- Chào ông, Yacine, Andrew vừa chào lại vừa chìa tay cho người thủ thư bắt.

- Hôm nay anh đăng ký mượn sách rồi chứ? Người này hỏi tiếp trong khi vẫn dán mắt vào màn hình máy vi tính.

- Tôi đến với tất cả những thứ tôi cần để chắc chắn rằng mình không làm điều gì bổ ích, thư và báo của tôi.

Yacine quay sang phía bàn đọc nơi Andrew thường ngồi.

- Anh có hàng xóm nữ đấy, ông nói, vẫn với giọng khẽ khàng.

- Thế vụ thu xếp nho nhỏ giữa chúng ta thì sao?

- Tôi rất tiếc, thưa anh Stilman, chúng tôi hiện tại nhận được nhiều yêu cầu, phòng đọc luôn kín người và chúng tôi đã phải từ chối nhiều người. Tôi không thể giữ mãi cái chỗ trống này được.

- Cô gái kia ngồi đó lâu không?

- Tôi chịu.

- Xinh chứ?

- Cũng khá.

- Đó là ai vậy?

- Anh cũng biết là chúng tôi không được phép tiết lộ những thông tin kiểu đó mà.

- Ngay cả với tôi sao, Yacine?

- Anh Stilman, có nhiều người đang đợi phía sau anh, anh vui lòng ổn định chỗ ngồi.

Andrew nghe theo và băng qua phòng đọc, tỏ ra thích thú một cách tinh quái khi cố tình làm bước chân mình vang vọng. Anh ồn ào kéo chiếc ghế tựa, buông mình xuống ghế và mở báo ra đọc.

Mỗi lần lật trang báo, anh lại làm sao để phóng đại tiếng giấy sột soạt. Cô hàng xóm của anh thậm chí còn không ngẩng đầu lên. Chán nản, cuối cùng anh cũng bỏ cuộc và cố tập trung vào bài báo đang đọc.

Chẳng ích lợi gì, anh đặt tờ báo xuống để quan sát một lần nữa cô gái chăm chỉ đang ngồi đối diện.

Cô gái có kiểu tóc tém và khuôn mặt ngây thơ đúng phong cách cô đào Jean Seberg. Ánh mắt như gắn chặt vào trang sách, cô dùng ngón trỏ lần theo từng dòng. Đôi lúc, cô ghi chép vào một cuốn sổ. Hiếm khi nào Andrew thấy có người tập trung như vậy.

- Có nhiều tập sao, tôi hy vọng thế? Anh hỏi.

Người phụ nữ trẻ ngước mắt nhìn lên.

- Tôi không biết cô đang đọc sách gì, nhưng có vẻ nó quá mức hấp dẫn, anh nói tiếp.

Cô nhướn mày, phác vẻ mặt ủ rũ và lại chìm đắm vào cuốn sách đọc dở.

Andrew quan sát cô gái trong giây lát, nhưng trước khi anh kịp phát ngôn thêm lời nào, cô gái trẻ đã gấp sổ lại rồi đi khỏi. Cô trả cuốn sách đã mượn cho người thủ thư và rời khỏi phòng đọc.

Andrew đến lượt mình cũng đứng dậy vội vã ra chỗ Yacine.

- Anh cần một cuốn sách sao, anh Stilman?

- Cuốn này, anh đáp, mắt liếc nhìn cuốn sách mà cô hàng xóm vừa để lại trên quầy.

Yacine đặt tay lên cuốn sách.

- Trước tiên tôi phải nhập liệu về việc cuốn sách đã được trả lại rồi mới lập một phiếu mượn khác. Anh biết quy định của chúng tôi lâu rồi, đúng không? Anh cứ về chỗ đi, chúng tôi sẽ mang sách ra cho anh.

Andrew nói để người thủ thư hiểu rằng sự mẫn cán của ông ta đã khiến anh bực mình không để đâu cho hết.

Anh rời thư viện và bất giác, khi đã ra ngoài, tìm kiếm cô gái ngồi cùng bàn giữa đám đông những người đang ngồi trên các bậc thang rộng rãi của tòa nhà. Rồi anh nhún vai và quyết định đi dạo.

*

Hôm sau, theo nếp cũ, Andrew xuất hiện trở lại ở phòng đọc tầm 10 giờ sáng. Chiếc ghế trước mặt anh vẫn bỏ trống. Anh nhiều lần lướt mắt khắp các góc phòng rồi quyết định mở báo ra đọc.

Đến giờ ăn trưa, anh ra căng tin thư viện. Cô gái ngồi cùng bàn hôm trước tiến lại quầy thu ngân, đẩy một chiếc khay trên rãnh trượt dọc rủ kính đông lạnh. Andrew chộp lấy một chiếc sandwich trên kệ, đồng thời liếc mắt dõi theo cô gái, và lách vào hàng.

Lát sau, anh tới ngồi xuống cách cô ba hàng ghế và ngắm nhìn cô ăn trưa. Vừa ăn bánh mứt táo, cô vừa nguệch ngoạc lên sổ ghi chép và dường như không thứ gì xung quanh làm cô bận tâm được.

Andrew bị ấn tượng bởi độ tập trung của cô gái. Ánh mắt cô đưa theo nhịp độ đều như vắt chanh từ cuốn sổ ghi chép sang chiếc bánh ngọt mà cô ăn rất ngon lành. Nhưng anh để ý đến một chi tiết đã thấy từ hôm trước. Trong khi dùng ngón trỏ tay trái dõi theo từng dòng người mà cô đọc, cô ghi chép vào sổ cũng bằng tay trái, còn bàn tay phải luôn để dưới bàn. Andrew tự hỏi cô có thể giấu kỹ thứ gì được chứ.

Cô gái trẻ lại ngẩng đầu lên, lướt mắt nhìn quanh phòng, gửi đến anh một nụ cười thoảng vội vã và lại đi về phía phòng đọc sau khi đã tống nốt phần còn lại của bữa trưa vào sọt rác.

Andrew ném chiếc sandwich của mình vào sọt rác rồi theo gót cô. Anh ngồi vào chỗ của mình và mở báo ra.

- Là số hôm nay chứ, tôi hy vọng thế. - Cô gái trẻ thì thầm sau một lúc.

- Xin lỗi cô bảo sao?

- Anh cũng lộ liễu quá nhỉ? Tôi vừa nói là hy vọng ít nhất đây là báo của ngày hôm nay! Vì anh cứ làm như mình đang đọc báo ấy, đi thẳng vào vấn đề đi. Anh muốn gì ở tôi?

- Nhưng có gì đâu nhỉ, tôi không đặc biệt quan tâm tới cô, tôi đang suy nghĩ, chỉ thế thôi, Andrew vừa lúng búng vừa khổ sở che giấu vẻ bối rối của mình.

- Tôi đang nghiên cứu về lịch sử Ấn Độ, anh thích chủ đề đó chứ?

- Giáo viên lịch sử à?

- Không. Còn anh, cớm à?

- Cũng không, nhà báo.

- Mảng tài chính?

- Điều gì khiến cô nghĩ thế?

- Đồng hồ của anh, tôi chỉ thấy có người làm trong lĩnh vực đó là tự tặng cho mình một món đồ trang sức tương tự.

- Một món quà của vợ tôi, tóm lại là, vợ cũ của tôi.

- Cô ấy không coi thường anh đâu.

- Không, chính tôi mới giễu cợt cô ấy.

- Tôi có thể trở lại công việc của mình rồi chứ? Cô gái trẻ hỏi.

- Tất nhiên, Andrew đáp. Tôi không muốn làm cô bị gián đoạn.

Cô cảm ơn anh và quay trở lại đọc sách.

- Phóng viên, Andrew nói rõ thêm.

- Tôi không muốn tỏ ra khó chịu, cô gái nói, nhưng tôi mong có thể tập trung vào những thứ đang nghiên cứu.

- Tại sao lại là Ấn Độ?

- Tôi định một ngày nào đó sẽ tới đất nước ấy.

- Đi nghỉ à?

- Anh không định để tôi yên, phải không? Cô thở dài.

- Có chứ, tôi xin hứa, tôi sẽ không nói gì nữa. Kể từ giờ phút này, không một lời nào. Thề, hứa, đảm bảo.

Và anh đã giữ lời. Andrew giữ im lặng suốt cả buổi chiều chỉ trừ lúc anh chào cô khi cô đi khỏi khoảng một tiếng trước khi thư viện đóng cửa.

Khi ra về, Andrew cầm lấy một quyển sách mà một độc giả để lại trên quầy, nhét một tờ 20 đô la xuống dưới bìa sách rồi chìa nó cho viên thủ thư.

- Tôi chỉ muốn biết họ của cô ấy thôi.

- Baker, Yacine vừa thì thào vừa ghì chặt cuốn sách vào người.

Andrew thò tay vào túi quần jean và lấy ra một tờ tiền in hình tổng thống Andrew Jackson.

- Địa chỉ của cô ấy?

- 65 phố Morton, Yacine vừa thì thào vừa tóm lấy tờ 20 đô.

Andrew rời thư viện. Vỉa hè đại lộ Năm nhung nhúc người. Vào giờ này, không tài nào bắt nổi một chiếc taxi chạy rong tìm khách. Anh nhận ra cô gái trẻ đang vẫy vẫy tay ở góc giao phố 42, cô thu hút sự chú ý của một tài xế nào đó. Một chiếc xe thuê đỗ lại trước cô và tay tài xế ghé qua cửa kính mời chào dịch vụ. Andrew đã tiến lại đủ gần để nghe thấy cô mặc cả. Cô lên ghế sau của chiếc Crown màu đen và chiếc xe lách vào dòng xe đang chạy.

Andrew chạy đến tận đại lộ Sáu, chạy ào lên tàu điện ngầm, đi tuyến D và mười lăm phút sau, lên bến Tây phố 4. Từ đó, anh tới quán bar Henrietta Hudson mà anh đã quá rành thực đơn cocktail. Anh gọi một ly bia gừng và ngồi trên chiếc ghế đẩu sau cửa kính. Quan sát ngã tư phố Morton giao Hudson, anh tự hỏi điều gì khiến anh nghĩ rằng cô gái ấy sẽ về thẳng nhà sau khi rời khỏi thư viện và nhất là điều gì xui khiến anh tới tận đây, trong khi chuyện này chẳng có nghĩa lý gì. Sau khi đã nghiền ngẫm câu hỏi đủ lâu, anh rút ra kết luận là nỗi buồn phiền đang thắng thế trong con người anh. Anh thanh toán đồ uống rồi đi tìm Simon, bạn anh hẳn đang chuẩn bị rời ga ra.

Vài phút sau khi anh đi khỏi, chiếc xe thuê thả Suzie Baker xuống bên dưới tòa nhà cô ở.

*

Cửa cuốn ga ra đã được hạ. Andrew đi tiếp theo hướng dự định và nhận ra dáng người Simon, đang lúi húi dưới ca pô một chiếc Studebaker đỗ trong phố cách đó một đoạn.

- Cậu đến đúng lúc đấy, Simon nói. Tớ không tài nào khởi động được nó mà một mình thì không thể đẩy nó về ga ra được. Tớ sốt hết cả ruột mỗi lần nghĩ đến việc phải để nó ngoài trời cả đêm thế này.

- Tớ thèm được lo lắng như cậu đấy, bạn tốt.

- Cần câu cơm của tớ thôi, mà cũng đúng, tớ luôn chú ý đến nó.

- Cậu vẫn chưa bán nó à, cái xe này ấy?

- Rồi chứ, và mua lại từ một tay sưu tầm xe đã mua của tớ một chiếc Oldsmobile 1950. Trong nghề của tớ, người ta kết thân với khách hàng của mình bằng cách đó. Cậu giúp một tay chứ?

Andrew ở phía sau chiếc Studebaker trong khi Simon đẩy xe, bàn tay, thò qua cửa kính đã hạ, đặt lên vô lăng.

- Cái xe này bị làm sao? - Andrew hỏi.

- Tớ không biết, mai tớ sẽ xem xét cùng thợ máy.

Xe đã vào chỗ đậu, hai người bạn cùng nhau đi ăn tối tại Mary’s Fish Camp.

- Tớ sẽ làm việc trở lại, Andrew vừa ngồi vào bàn đã tuyên bố.

- Đúng lúc đấy.

- Và tớ sẽ về nhà.

- Chẳng có gì bắt buộc cậu làm thế.

- Có chứ, cậu đấy.

Andrew chuyển yêu cầu gọi món của mình cho cô phục vụ.

- Cậu có tin gì của cô ấy không?

- Của ai? Simon hỏi.

- Cậu biết thừa là của ai mà.

- Không, tớ chẳng có tin tức gì về cô ấy, mà sao tớ có được chứ?

- Tớ không biết, tớ cứ hy vọng như vậy, thế thôi.

- Cậu sang trang đi, cô ấy sẽ không quay lại đâu. Cậu đã khiến cô ấy quá đau khổ.

- Một đêm say sưa và một lời thú nhận ngớ ngẩn, cậu không nghĩ là tớ đã trả giá đủ cho lỗi lầm đó rồi sao?

- Tớ chẳng can hệ gì tới chuyện đó cả, cậu nên nói tất cả những điều này với chính cô ấy thì hơn.

- Cô ấy chuyển nhà rồi.

- Tớ không biết chuyện đó, nhưng mà cậu, sao cậu biết thế, nếu không có tin tức gì về cô ấy?

- Có lần tớ đi qua tòa nhà cô ấy ở.

- Là thế sao, tình cờ à?

- Ừ, tình cờ.

Andrew đã nhìn lên ô kính cửa sổ thiếu vắng anh đèn trên căn hộ của cô, từ bên kia phố.

- Tớ chẳng thể làm được gì, chuyện đó vượt quá khả năng của tớ. Có những nơi chốn luôn khơi dậy quá khứ. Những khoảnh khắc tớ đã trải qua cùng cô ấy luôn là những khoảnh khắc hạnh phúc nhất đời. Tớ đi đến dưới cửa sổ nhà cô ấy, ngồi xuống một chiếc ghế băng và nhớ lại những khoảnh khắc ấy. Đôi lúc, tớ còn thấy lại hình ảnh của bọn tớ, hai bóng hình chập chờn như rối bóng, cùng bước vào tòa nhà ấy, hai tay xách nặng đồ vừa mua ở quầy tạp hóa góc phố. Tớ nghe thấy tiếng cười của cô ấy, những lời bông đùa, tớ cứ nhìn vào cái chỗ mà cô ấy rất hay đánh rơi một món đồ nào đó trong lúc tìm chìa khóa. Thậm chí, có lúc tớ còn đứng dậy khỏi ghế, như để tới đó nhặt gói đồ lên, với niềm hy vọng phi lý rằng cánh cổng tòa chung cư sẽ mở ra và rằng cuộc đời sẽ tiếp tục dòng chảy từ nơi mà nó bị ngưng lại. Thật ngốc nghếch, nhưng chuyện đó đã giúp tớ rất nhiều.

- Thế cậu có hay làm như thế không?

- Ngon chứ, món cá của cậu ấy? Andrew vừa đáp vừa cắm chiếc dĩa vào đĩa của Simon.

- Cậu đến đứng dưới nhà cô ấy mấy lần một tuần, Andrew?

- Món của tớ ngon hơn đấy, cậu chọn nhầm món rồi.

- Cậu không thể cứ mãi khóc than số phận mình như thế. Giữa hai người như vậy chẳng ổn chút nào, buồn thật đấy, nhưng đâu đã phải ngày tận thế. Cậu còn cả cuộc đời ở phía trước.

- Tớ đã nghe nhiều câu sáo rỗng, nhưng “cậu còn cả cuộc đời phía trước” thì đúng là nhất quả đất rồi đấy.

- Cậu lại còn muốn dạy dỗ tớ sau cái chuyện cậu vừa kể cho tớ ư?

Rồi Simon hỏi xem ngày hôm nay của anh thế nào, và để đánh lạc hướng, Andrew đã tâm sự với bạn chuyện anh bắt quen một cô gái trong thư viện.

- Chừng nào cậu chưa đến ngồi trên băng ghế dưới nhà cô ấy rình mò, tớ thấy đây đúng là một tin vui đó.

- Tớ đã náu mình trong một quán bar ở góc phố nhà cô ấy.

- Cậu làm gì cơ?

- Cậu nghe rõ tớ nói rồi đấy và không phải như cậu nghĩ đâu; có điều gì đó ở cô gái này khiến tớ thấy hiếu kỳ, tớ vẫn chưa thể biết đó là gì.

Andrew thanh toán hóa đơn. Phố Charles vắng tanh, một ông già dắt chú chó Labrador đi dạo, con chó cũng bước đi tập tễnh y hệt ông chủ.

- Thật quá thể, đúng là người làm sao của chiêm bao làm vậy, Simon thốt lên.

- Đúng, cậu thì nên mua một con chó cốc. Đi thôi, chúng ta về, đêm nay sẽ là đêm cuối cùng tớ ngủ trên cái xô pha xộc xệch nhà cậu. Mai tớ sẽ cuốn gói, hứa đấy. Và cũng sẽ không trồng cây si dưới cửa sổ nhà Valérie nữa, tớ hứa danh dự với cậu điều này. Dù sao thì cô ấy cũng đã chuyển khỏi đó. Cậu biết điều khiến tớ thấy lộn ruột nhất không, đó là khi hình dung ra chuyện có lẽ cô ấy đã dọn sang ở chung cùng một gã khác.

- Nhưng đó chính là toàn bộ điều tệ hại mà cậu có thể mong cho cô ấy, không phải sao?

- Cứ nghĩ đến chuyện cô ấy trao gửi những tâm sự thầm kín cho một người khác, cô ấy chăm lo cho hắn, hỏi han xem ngày hôm này của hắn thế nào, chia sẻ cùng hắn những khoảnh khắc từng là của hai bọn tớ…tớ không thể nào chịu được.

- Lòng ghen tuông đó đặt nhầm chỗ rồi, mà cô ấy thì xứng đáng nhận được nhiều hơn thế.

- Cậu làm tớ thấy bực vì những lời dạy dỗ của cậu rồi đấy.

- Có thể, nhưng phải có ai đó xốc dậy tinh thần cho cậu, cứ nhìn lại mình đi.

- Có lẽ vậy, nhưng không phải là cậu, Simon ạ, đặc biệt không nên là cậu.

- Trước tiên, chẳng có dấu hiệu gì cho thấy cô ấy đang ở cùng ai đó, cũng chẳng gì nói với cậu rằng nếu cô ấy đang ở cùng ai đó thì là cô ấy đang hạnh phúc với hắn. Người ta có thể ở cùng ai đó để chạy trốn nỗi cô đơn của bản thân, có thể chia sẻ mọi việc thường nhật để chịu đựng một sự tan vỡ trong khi vẫn tiếp tục giữ gìn kỷ niệm về một người khác. Chúng ta có thể trò chuyện với ai đó bằng cách lắng nghe giọng nói của một người khác, nhìn vào mắt ai đó để thấy ánh mắt của một người khác.

- Là vậy đấy, Simon, đó chính xác là điều tớ cần nghe. Sao cậu lại biết những điều này, cậu ấy?

- Bởi vì đó là chuyện đã xảy ra với tớ, ngốc ạ.

- Sống cùng với một người trong khi cậu lại nghĩ tới một người khác?

- Không, sống cùng một người mà người đó lại yêu một người khác, là người đóng thế, và yêu là đau khổ mà. Biết thế, nhưng chúng ta vẫn cứ vờ như không biết, cho đến cái ngày ta không còn đủ sức chịu đựng, hoặc đến cái ngày chính cô ấy tống cổ ta ra khỏi cửa.

Trời đêm thấm lạnh, Simon hơi rung mình, Andrew siết chặt vai bạn.

- Hai chúng ta ở với nhau ổn mà, Simon thì thầm. Chẳng có gì bắt cậu phải dọn đi vào ngày mai nếu cậu vẫn chưa hoàn toàn sẵn sàng. Thỉnh thoảng tớ có thể ra xô pha ngủ, còn cậu, dùng phòng của tớ.

- Tớ biết rồi bạn tốt, tớ biết, nhưng mọi chuyện sẽ ổn thôi, giờ thì tớ chắc chắn điều đó. Tóm lại, tớ đồng ý đêm nay sẽ ngủ trên giường cậu. Quân tử nhất ngôn!

Và sau những lời này, hai người bạn cùng đi bộ về căn hộ của Simon, trong bầu không khí im lặng tuyệt đối.