Một hôm tôi hỏi cậu Huân:

- Cậu lớn rồi mà sao chưa lấy vợ hả cậu?

Cậu Huân cười hà hà:

- A, thằng nhóc này bắt đầu quan tâm đến chuyện người lớn từ khi nào vậy ta?

Cậu sờ cằm:

- Vợ đâu phải muốn lấy là lấy hả con?

- Sao vậy cậu?

- Phải có duyên số con à.

- Duyên số á? - Tôi ngơ ngác.

- Ừ, duyên số. Đàn ông và đàn bà phải có duyên số mới thành chồng vợ được.

Cậu Huân càng giải thích, tôi càng mù mịt. Thế tôi và nhỏ Miền có duyên số với nhau không nhỉ?

- Chứ không phải mình thích người ta và người ta thích lại mình thì sẽ trở thành vợ chồng hả cậu?

Cậu Huân không trả lời thẳng câu hỏi của tôi. Mà cậu nhìn tôi chằm chằm:

- Con đang thích con bé nào à?

- Dạ... không có... - Tôi ấp úng chối, mặt ửng lên như ráng chiều.

Cậu Huân chỉ liếc một cái là biết ngay tôi nói dối.

- Con đang thích đứa nào vậy? - Cậu gặng hỏi, cứ như thể vừa rồi tôi gật đầu chứ không phải lắc đầu.

Tôi ngọ ngoạy các đầu ngón chân, mặt mỗi lúc một nóng ran:

- Dạ... dạ...

Thấy tôi có vẻ sắp ngất, cậu Huân thương tình:

- Thôi, con không nói tên con bé đó ra cũng được. Nhưng mà con đang thích nó đúng không?Tôi cắn môi, nghe giọng mình vo ve như muỗi kêu:

- Dạ.

Cậu Huân mỉm cười:

- Thế con bé đó có thích lại con không?

Tôi cúi gằm đầu xuống đất:

- Dạ, con không biết.

Câu Huân lại hỏi:

- Thế nó có biết con thích nó không?

- Dạ, con cũng không biết.Cậu Huân thở ra:

- Sao cái gì con cũng không biết!

Bỗng cậu đập tay lên vai tôi, toét miệng cười:

- Nhưng như thế mới là yêu.

Tôi định phân bua "thích" khác với "yêu" nhưng chợt nhớ đến ý định sau này sẽ cưới nhỏ Miền làm vợ, tôi ngờ ngợ rằng mình đã yêu, mặc dù cho tới lúc đó tôi chưa định nghĩa được tình yêu là gì. Mọi cảm xúc đến với tôi một cách đột ngột - như một sớm mai tỉnh dậy chợt nhận ra trong tim mình vừa nở một nụ hồng.

Từ ngày bị thằng Đuôi Tôm gặng hỏi, tôi nhận ra mình bắt đầu nghĩ ngợi nhiều hơn về nhỏ Miền. Tôi bắt đầu dò xét lòng mình. Tôi muốn khám phá xem tôi đang có thứ gì nhiều nhất trong mối quan hệ này: tình bạn hay tình yêu.

Cậu Huân chậm rãi:

- Chắc chắn con bé đó biết con thích nó. Tâm hồn phụ nữ như chiếc lưới dệt bằng tơ, đủ sức đón bắt mọi tín hiệu phát ra từ một tâm hồn khác, con à.

Cậu Huân khiến mặt tôi rạng ra từng giây. Và tôi ngây ngô hỏi:

- Thế mình không cần phải nắm tay nó hả cậu?

Cậu Huân giật mình:

- Con nắm tay con bé đó rồi à?

- Dạ chưa.

Tôi kể cho cậu nghe những gì thằng Đuôi Tôm xúi tôi hôm trước.

Cậu Huân nheo mắt:

- Con đừng nghe bạn con xúi dại. Tình cảm là thứ cần được nảy nở một cách tự nhiên. Tới một lúc nào đó, chuyện nắm tay sẽ diễn ra mà không cần phải tính toán hay sắp xếp.

Tôi lắng nghe từng lời của cậu, hoàn toàn tin cậy. So với lời mách nước của Đuôi Tôm, những lý lẽ của cậu rõ ràng thuyết phục hơn, dù tôi chưa hoàn toàn hiểu hết những gì cậu nói. Nhưng tôi vẫn chưa thật yên tâm. Tôi thấp thỏm hỏi:

- Nhỡ bạn đó chỉ xem con là bạn thì sao?

- Con đừng lo. Tình bạn là mảnh đất phù hợp nhất để tình yêu gieo xuống hạt giống của mình. Tới một ngày nào đó, chiếc áo tình bạn trở nên chật chội, con bé đó sẽ cần tới một chiếc áo khác.

Tuy cậu Huân không nói rõ, tôi vẫn biết chiếc áo khác đó chính là chiếc áo tình yêu. Lòng lâng lâng, tôi nuốt từng lời của cậu. Và tôi bắt đầu mơ mộng. Tôi nhìn thấy tôi và nhỏ Miền dắt tay nhau tung tăng trên đồng xa nội cỏ. Tôi thấy tôi và nó ngồi bên nhau dưới chân cầu Hà Kiều chờ cá đớp mồi để ngắm trăng tan trên mặt nước, để nghe hương sen ướp vào tóc ba ngày. Tôi quên khuấy mất dù cậu Huân nói về tình yêu rất hay nhưng đến nay cậu vẫn chưa có vợ. Tôi cũng quên mất tương lai cậu vẽ ra cho tôi thật đẹp nhưng thời gian thì rất đỗi mơ hồ: "tới một lúc nào đó", "tới một ngày nào đó".

"Lúc đó" là lúc nào, "ngày đó" là ngày nào, làm sao tôi biết được và nhất là làm sao biết nó có tới hay không?

Có một dạo, tôi buồn rầu nghĩ là nó không tới.Trường trung học thị trấn không mở cấp ba. Lên lớp mười, bọn học trò lớp chín phải khăn gói lên thành phố học.

Bọn tôi mới mười lăm tuổi, không bậc cha mẹ nào dám gửi con cái vào nhà trọ. Các phụ huynh chăm chăm gửi con vào nhà bà con hoặc nhà người quen. Phụ huynh quen biết ở đâu, con cái đi học ở đó. Theo thông lệ này, chắc chắn tôi sẽ ra Đà Nẵng, Đuôi Tôm vô Tam Kỳ, còn Miền sẽ đi học tận Phú Yên.

Hè năm đó là mùa hè buồn của tôi. Tôi rất muốn chờ tới "một ngày nào đó" như lời cậu Huân nhưng thời gian không đợi tôi.

Tôi không muốn ngồi bó gối chờ tình yêu nảy nở.

Trường vừa bế giảng, tôi đã đánh bạo rủ Miền đi chơi. Tôi không dám rủ nó đi rừng, đi suối như các cặp tình nhân trong phim, trong truyện mặc dù lòng rất muốn. Tôi rủ nó xuống nhà ông ngoại thằng Phúc. Tôi chỉ bạo được đến thế.

- Nhà ông ngoại bạn Phúc có gì mà chơi? - Miền tròn mắt nhìn tôi.

Tôi liếm môi:

- Tụi mình xuống xem hòn non bộ và cây cảnh.

Dường như thấy thế vẫn chưa đủ hấp dẫn, tôi lật đật quảng cáo:

- Xuống đó đọc sách nữa. Nhà ông Giáo Dưỡng có tủ sách lớn nhất thị trấn.

Nhỏ Miền ham đọc sách nhưng nhà nó không có sách. Ba nó chỉ thích rượu. Tôi chỉ có vài ba cuốn cậu Huân mua cho từ lâu lắm, nhỏ Miền mượn tới mượn lui đọc đến thuộc lòng. Ở lớp ngoài tôi ra, nó không chơi với ai, vì vậy nó ngại chạy lại nhập bọn với bạn bè để nghe thằng Phúc kể chuyện vào giờ chơi, chỉ đứng xa xa nhìn bằng ánh mắt thèm thuồng.

Nhà ông Giáo Dưỡng ở Gò Rùa, phía dưới đường quốc lộ, cách trung tâm thị trấn khoảng sáu cây số, tôi và Miền phải đi bằng xe đạp. Tất nhiên hôm đó có cả thằng Phúc. Nhà Phúc ở ngay bến xe, khi tôi và Miền tới đã thấy nó ngồi nghển cổ đợi đằng trước hiên.

Lần đầu tiên đi chơi với Miền, lòng tôi nôn nao khó tả. Một cảm xúc lạ lùng pha trộn giữa hân hoan, thấp thỏm và bồi hồi lèn chặt trái tim tôi. Nỗi lo lắng về cuộc chia tay sắp tới bay biến đâu mất. Dĩ nhiên chen giữa hai đứa tôi trong chuyến đi là thằng Đuôi Tôm nhưng điều đó không làm suy suyển niềm vui trong lòng tôi.

Nhỏ Miền chắc cũng vui không kém. Tôi thấy mặt nó tươi tắn hơn hẳn ngày thường, trông nó cười mà tôi tưởng như nó đeo nhầm bộ mặt của ai. Trước kia, khi thằng Hướng du côn chưa rời thị trấn, nhỏ Miền suốt ngày ru rú trong nhà, nếu có đạp xe ra đường cũng chỉ để đi chợ hoặc đi công chuyện cho ba mẹ. Từ khi biết nó, tôi chưa thấy nó đi chơi bao giờ.

Hẳn đây là lần đầu của nó. Và tuyệt vời thay, người cùng đi với nó trong lần đầu đáng nhớ đó chính là tôi. Thằng Đuôi Tôm đang gò lưng đạp xe trước mặt thì không tính vô đây. Nó chỉ là cái cớ, vì nó là cháu ông Giáo Dưỡng. Hơn nữa, tôi cũng đang muốn kéo thằng Đuôi Tôm vào chuyện này. Có nó tham gia, tôi mới mạnh dạn rủ Miền đi chơi. Chỉ tôi và Miền với nhau, tôi không đủ can đảm. Có lẽ Miền cũng thế, vì năm nay chúng tôi đã lớn, đã biết ngượng ngùng, và vì ở một thị trấn nhỏ xíu và buồn tẻ như thị trấn tôi ở, bất cứ một đôi trai gái nào có tình ý với nhau cũng sẽ bị chọc ghẹo tối mày tối mặt và trở thành miếng mồi ngon cho những cuộc bàn tán bất tận sau lưng.

Tôi còn một lý do thầm kín khác: Nếu ba đứa tôi chơi với nhau, tôi có thể nhờ Phúc thăm dò tình cảm của Miền giùm tôi.

Tôi còn nhớ ngày hôm đó trời tháng sáu trong vắt và xanh vời vợi, hương cỏ mật thơm lừng trong nắng ban mai và chim hót véo von trên những ngọn tre cao dọc đường xuống Gò Rùa. Thực tình tôi cũng không rõ cảnh vật trong buổi sáng mùa hè đó đẹp như thế thật, hay đó là do niềm vui trong lòng tôi, với những lý do hoàn toàn cá nhân, đã tráng lên thiên nhiên một lớp sơn lung linh mộng mị. Chỉ tiếc một điều hôm đó Miền ra về sớm quá.

Trước nay tôi thường đến chơi nhà ông ngoại thằng Phúc vào ngày chủ nhật để được đọc sách từ sáng đến chiều tối vì ông Giáo Dưỡng không cho trẻ con mượn sách về nhà. Trưa, Phúc xúc hai tô cơm đem ra trước hiên, hai đứa ngồi trên ghế xích đu vừa ăn vừa tiếp tục đọc sách hoặc tưng bừng tán dóc.

Nhỏ Miền là con gái nên nó không dám bỏ nhà đi suốt ngày như tôi. Mặt trời lên ngang ngọn tre trước sân là nó đòi về. Khác với bọn con trai lêu lổng chúng tôi, nó còn phải quét nhà, nấu cơm và thỉnh thoảng làm cái chuyện nó không thích chút nào là chạy lên quán bà Vọng mua rượu cho ba nó.

Ba tôi và ba thằng Phúc ngày nào cũng cùng nhau chén chú chén anh dưới bóng chiều nhạt nắng. Bóng tối mon men từ ngoài bờ rào bò vào tới tận trong nhà, cả hai vẫn ngồi uống tì tì. Nhưng tôi chưa thấy hai người gây gổ hoặc đánh nhau với ai bao giờ. Cũng chẳng một lần to tiếng, chỉ có tiếng trò chuyện rì rầm, hôm nào ngồi cạnh là tôi buồn ngủ muốn díp mắt lại.Chỉ có ông Sáu Thôi hễ rượu vào là ầm ĩ. Đặc biệt hôm nào lên quán bà Vọng, ông cũng say khướt và sớm muộn gì cũng vật nhau huỳnh huỵch với ông Đường ngoài đường quốc lộ.

- Sao ông Sáu Thôi và ông Đường cứ đánh nhau hoài hả cậu?

Có lần không kềm được, tôi hỏi cậu Huân. Những chuyện như thế này, tôi không dám hỏi ba tôi. Tôi cũng không dám nói với cậu Huân tôi đang thích con gái ông Sáu Thôi.

Cậu Huân sống với bà ngoại tôi trong làng Phô Thị, cách nhà tôi khoảng hai mươi cây số nhưng chuyện gì xảy ra ở thị trấn cậu cũng biết. Cậu là con út của ngoại tôi. Xét về tuổi tác cậu không cách xa tôi nhiều lắm nên so với những người bà con khác, cậu gần gũi với tôi nhất và tôi cũng hay tâm sự với cậu nhất. Cũng có thể vì mẹ tôi mất sớm nên cậu dồn tình thương cho tôi nhiều hơn những đứa cháu khác.

Cậu Huân đáp:

- Tại mấy ổng say rượu.

- Ba con cũng hay uống rượu.

- Ba con uống rượu nhưng ba con không say.

Tôi chép miệng:

- Hồi chiều con thấy ông Sáu Thôi và ông Đường vật nhau và té lăn từ đường quốc lộ xuống vạt ruộng cạnh bến xe thị trấn.

Tôi nghe tiếng cậu Huân thở dài:

- Hai ông đó ngày nào cũng vậy.

- Con thấy quần áo đầu cổ hai ông lấm lem. Nhìn dơ dáy kinh khủng. - Tôi nói, bụng chợt nhói một cái khi nghĩ đến nhỏ Miền. Ba nó vậy, chắc nó rầu rĩ lắm.

Ông Sáu Thôi và ông Đường gần như chiều nào cũng gây sự với nhau chỗ bến xe thị trấn. Đơn giản vì chỗ đó có quán rượu của bà Vọng.

Quán rượu bà Vọng cạnh bến xe, chếch về phía trường trung học, chỉ bán rượu trắng với các thứ mồi nhậu bình dân như khô mực, đậu phộng rang, ổi dầm nhưng chiều nào cũng đông khách. Thị trấn nghèo chẳng có gì giải trí, cánh đàn ông sau một ngày làm việc vất vả, giải khuây bằng cách mò tới quán bà Vọng.

Thực ra quán bà Vọng là quán bún giò heo, rượu chỉ là bán kèm, nhưng từ năm giờ chiều trở đi khách uống rượu lại đông hơn khách ăn bún.

Bà Vọng buôn bán lâu ngày, quen mặt khách. Nhác thấy ông Đường bước vô, còn đang loay hoay kiếm ghế ngồi, bà đã sai thằng con, tức thằng Lẹ học chung lớp với tôi, đem ra xị rượu trắng và con khô mực đặt trước mặt ông.

Lát sau, thằng Lẹ lại lặp lại động tác đó khi ông Sáu Thôi thò mái tóc quen thuộc cắt theo kiểu ba phân chỗ ngách cửa.

Tôi đã chứng kiến cảnh này nhiều lần, vì ba tôi thường sai tôi đi mua rượu chỗ quán bà Vọng. Thông thường, ông Sáu Thôi và ông Đường không xông vào nhau ngay. Mỗi ông một góc, người tới sau cố tình ngồi thật xa người tới trước. Khách ghé vô lai rai, một chốc đã lấp đầy các dãy bàn, hai ông chỉ thấp thoáng thấy nhau qua mớ đầu cổ lúc nhúc. Mà thoạt đầu hai ông cũng chẳng buồn nhìn nhau, người này xem người kia như một thứ ruồi nhặng không đáng quan tâm.Nhưng khách quen ở quán bà Vọng đều biết đó chỉ là sự im lặng trước cơn giông, những màn hay nhất còn ở phía sau. Và người ta chờ đợi, hồi hộp và nôn nao như khán giả ngồi chờ kịch kéo màn.

Trăm lần như một, ông Sáu Thôi bao giờ cũng là người gây sự trước, không hẳn ông hiếu chiến hơn mà vì ông say nhanh hơn ông Đường. Khi say có lẽ ông thấy cái mặt nào cũng đáng ghét, nhất là cái mặt đó gắn trên cổ ông Đường.

Lần nào cũng vậy, sau ba tợp rượu mặt ông Sáu Thôi đã đỏ bừng bừng. Thế là ông lè nhè chửi đổng:

- Đúng là đồ chẳng ra gì!

Ai cũng biết ông cạnh khóe ông Đường. Ngay cả ông Đường cũng biết ông Sáu Thôi chửi mình nhưng ông không nói gì. Đơn giản là ông uống chưa đủ nhiều.

- Đồ ti tiện! - Ông Sáu Thôi tiếp tục phỉ nhổ đối phương.

Sau "đồ ti tiện" tới "đồ sâu bọ" và hàng lô hàng lốc những lời sỉ nhục khác. Đến khi ông Sáu Thôi kết thúc màn lăng mạ bằng câu "quân giết người" thì ông Đường đứng phắt dậy.

Gọi là kết thúc vì câu mắng "quân giết người" quá nặng, quá trầm trọng và vì lúc đó ông Đường đã nốc đến ly rượu thứ mười, hơi men đã đủ mạnh để dựng ông dậy.

- Ông nói ai vậy, ông kia? - Ông Đường quay gương mặt đỏ gay sang phía ông Sáu Thôi, gầm gừ, cằm bạnh ra, chỉ thiếu chiếc bờm là ông giống hệt sư tử.

Ông Sáu Thôi lừ lừ nhìn đối phương, giọng khinh khỉnh:
 

- Ai có tật thì giật mình thôi! Tôi cần gì phải nói thẳng toẹt ra!

- Ông muốn gì? - Ông Đường thu nắm đấm, môi mím chặt.

Bị khiêu khích, ông Sáu Thôi vung tay chỉ thẳng vào mặt ông Đường, không buồn xưng hô lịch sự nữa:

- Tao muốn vặn cổ mày!

Ông Đường bước ra cửa, cao giọng thách thức:

- Ông ngon thì ra đây! Tôi và ông đánh tay đôi, xem ai vặn cổ ai cho biết!

Chỉ đợi có vậy, ông Sáu Thôi bật lên khỏi ghế.

Bà Vọng thấy cả hai kéo ra đường, liền lật đật chạy theo:

- Ê, mấy ông chưa trả tiền rượu!

- Mai trả!

Ông Sáu Thôi quay đầu đáp gọn lỏn rồi rảo bước theo ông Đường.

Vở hài kịch này bao giờ cũng bắt đầu như thế, lần nào cũng giống hệt nhau từ lời thoại đến động tác.

Ông Đường kéo theo ông Sáu Thôi. Ông Sáu Thôi kéo theo những người khác. Thực khách rùng rùng chồm đầu qua cửa. Vài người chạy tuốt ra sân đứng xem như xem hát. Đám con nít chẳng mấy chốc bu quanh hai nhà đấu vật, miệng hò reo đầy hứng khởi.

Hai ông ôm nhau trì níu, kéo áo, siết cổ. Và vì hai đấu sĩ đều say khướt, đi đứng bình thường đã không vững, nên cả hai nhanh chóng ngã ra đường để rồi tiếp tục dính vào nhau, lăn lê bò toài, tóc tai quần áo nát nhầu, bê bết bụi.

Cuộc chiến chỉ kết thúc khi cả hai ông hoặc một trong hai ông té lăn xuống vạt ruộng bên đường quốc lộ, lóp ngóp hoài không leo lên nổi, chỉ biết chôn chân dưới bùn chửi vống lên, hoặc khi nhỏ Miền xuất hiện mếu máo dìu ba nó về.

Còn tôi mỗi lần bắt gặp nhỏ Miền trong tình huống oái oăm đó, lòng tôi luôn thắt lại như có ai vò và bao giờ tôi cũng cố giấu mặt sau lưng đám đông để nó không nhìn thấy tôi.