Tan Biến: Hồi Ký Về Thảm Hoạ Everest - LỜI GIỚI THIỆU

Thương tặng Linda;

Và để tưởng nhớ Andy Harris, Doug Hansen, Rob Hall, Yasuko Namba, Scott Fischer, Ngawang Topche Sherpa, Chen Yu-Nan, Bruce Herrod, và Lopsang Jangbu Sherpa.

Con người đùa giỡn với thảm kịch bởi vì họ không tin vào sự tồn tại của thảm kịch, mặc dù nó đang thực sự diễn ra trong thế giới văn minh.

José Ortega y Gasset

JON KRAKAUER, tác giả của ba quyển sách, bao gồm Eiger Dreams và bestseller Into the Wild, là biên tập viên cộng tác của tạp chí Outside. Ông và vợ sống tại Seattle, Hoa Kỳ.

Tháng 3 năm 1996, tạp chí Outside cử tôi đến Nepal để tham gia và viết sách về việc leo núi Everest có người hướng dẫn. Đoàn chúng tôi gồm tám người và được nhà leo núi nổi tiếng người New Zealand, Rob Hall dẫn đường. Ngày 10 tháng 5, mặc dù đoàn cũng lên được đỉnh núi nhưng chúng tôi đã phải trả một cái giá cực kỳ đắt.

Trong số năm bạn đồng hành của tôi thì bốn người, trong đó có cả Hall, đã bỏ mạng trong một cơn bão ác hiểm nổi lên đột ngột khi chúng tôi vẫn còn ở trên cao gần đỉnh. Khi tôi xuống tới Trạm Căn cứ (Base Camp), tổng cộng chín nhà leo núi của bốn đoàn thám hiểm đã chết, và đến cuối tháng thì Everest đã tước đi thêm ba mạng người nữa.

Tôi bị sốc nặng sau chuyến thám hiềm và cảm thấy vô cùng khó khăn khi bắt tay vào viết bài báo. Tuy vậy, năm tuần sau khi trở về từ Nepal, tôi cũng xoay xở để gửi bản thảo đến Outside và nó được in trong số tháng 9 của tạp chí. Sau khi gửi xong bản thảo, tôi đã cố gắng không nghĩ đến Everest nữa, nhưng điều đó khó khăn hơn tôi hình dung. Qua một màn sương mù những cảm xúc hỗn độn, tôi cố gắng giải thích chuyện gì thực sự đã xảy ra trên núi, và tôi vẫn bị ám ảnh nặng nề bởi cái chết của những người bạn đồng hành.

Tôi đã cố gắng viết bài báo chính xác nhất trong khả năng, trong điều kiện hạn nộp bài không thể thay đổi, trình tự các sự kiện phức tạp đến nản lòng và trí nhớ của những người sống sót bị lệch lạc do kiệt sức, thiếu oxy và cả bị sốc. Trong quá trình nghiên cứu của mình, có lần tôi đã nhờ ba thành viên khác nhớ lại một sự việc xảy ra phía trên đỉnh núi mà cả bốn chúng tôi đều chứng kiến. Thế nhưng không ai trong chúng tôi có thể nhất trí với nhau về những dữ kiện quan trọng như thời gian, những điều đã nói hoặc thậm chí là ai đã có mặt khi ấy. Vài ngày sau khi báo lên khuôn, tôi phát hiện ra bài viết của mình có vài sai sót. Đa phần là những điểm không chính xác nhỏ, điều không thể tránh khỏi dưới áp lực thời gian trong nghề báo. Tuy nhiên, tôi đã mắc phải một lỗi không nhỏ chút nào và nó đã gây đau buồn dữ dội nơi bạn bè và người thân của một trong những nạn nhân.

Một điều nữa cũng làm tôi không kém phần thất vọng bên cạnh những sơ sót trong nội dung bài báo chính là việc nhiều chi tiết đã phải lược bỏ đi vì không đủ chỗ. Thật ra Mark Bryant, tổng biên tập tạp chí Outside, và Larry Burke, chủ bút, đã ưu ái cho câu chuyện của tôi đặc biệt nhiều trang – đến 17.000 từ, tức là nhiều gấp 4 đến 5 lần một bài báo thông thường. Nhưng ngay cả như vậy thì tôi vẫn cảm thấy tường thuật của mình quá vắn tắt đến nỗi độc giả không thể có được sự phán xét chính xức về bi kịch đã xảy ra. Chuyến leo núi Everest đã lay động tận gốc rễ cuộc đời tôi và tôi cảm thấy một điều quan trọng là mình có trách nhiệm phải viết lại đầy đủ chi tiết những gì tôi đã trải qua, mà không bị giới hạn bởi vài dòng ngắn ngủi trên báo. Quyển sách này là kết quả của sự thôi thúc đó.

Vấn đề ý thức của con người không ổn định khi lên cao đã làm cho cuộc nghiên cứu trở nên khó khăn. Để tránh việc dựa quá nhiều vào nhận thức và trí nhớ của mình, trong nhiều dịp khác nhau, tôi đã tiến hành phỏng vấn thật chi tiết hầu hết các thành viên chủ chốt của đoàn thám hiểm. Khi có điều kiện, tôi cũng đối chiếu với những đoạn ghi âm bộ đàm được giữ tại Trạm Căn cứ, nơi mọi người có thể suy nghĩ tỉnh táo hơn. Những độc giả quen thuộc với tạp chí Outside sẽ dễ dàng nhận ra nhiều điểm khác biệt giữa bài báo đã đăng và nội dung quyển sách này, đa phần nằm ở những cột mốc thời gian. Điều đó là do đã có những thông tin mới được phát hiện ra kể từ lúc xuất hiện lần đầu trên tạp chí Outside.

Các biên tập viên và tác gia mà tôi kính trọng đều khuyên rằng tôi không nên vội vã viết ra quyển sách này. Nói chung, họ khuyên tôi nên để lại hai ba năm sau, có một khoảng lùi nhất định đề có được cái nhìn khách quan hơn đối với cuộc thám hiểm. Lời khuyên của họ hết sức hợp lý nhưng cuối cùng chính tôi lại quyết định phớt lờ đi – phần lớn bởi vì những gì đã xảy ra luôn ám ảnh lương tâm tôi. Lúc đấy tôi nghĩ rằng viết quyển sách này ra sẽ giúp tống khứ Everest ra khỏi cuộc đời tôi.

Nhưng tất nhiên tôi đã không làm được điều đó. Hơn thế nữa, đối với tôi, độc giả sẽ khó thể thưởng thức được trọn vẹn một tác phẩm nếu nhà văn viết ra nó như một cách để trút nỗi lòng của mình, giống như trường hợp của tôi. Nhưng tôi cũng hi vọng những gì tôi trình bày sẽ có được chút giá trị vì tôi đã trải lòng mình ngay trong những giây phút bối rối và đau buồn này, khi thảm kịch chỉ như vừa mới xảy ra. Tôi muốn câu chuyện của mình sẽ có được vẻ chân thật thô mộc, lạnh lùng mà tôi e rằng sẽ không còn tồn tại dưới lớp bụi thời gian và trong lòng người đã nguôi ngoai.

Trong số những người khuyên tôi đừng vội vã viết quyển sách này, một số trước đó cũng đã khuyên tôi đừng nên đi đến Everest. Sự thật có rất, rất nhiều lý do đúng đắn thuyết phục tôi không nên đi, nhưng nỗ lực chinh phục đỉnh Everest là một hành động về bản chất không thế lý giải được bằng lý trí – nó là sự thắng thế của khát vọng trước những tính toán đúng sai. Những ai nghiêm túc tính chuyện chinh phục đỉnh Everest phải là những người hầu như không chịu tác động bởi những tranh luận của lý trí.

Sự thật rõ ràng là tôi hiểu rất rõ nhưng vẫn quyết định tham gia chuyến đi. Và như vậy, tôi cũng có một phần trách nhiệm trước cái chết của những người bạn tốt bụng – điều này đã ám ảnh tâm trí tôi trong một thời gian dài.

Các đoàn thám hiểm chinh phục đỉnh Everest mùa xuân 19961

Đoàn thám hiểm có nguời hướng dẫn Adventure Consultants

Rob Hall – Người New Zealand, trưởng đoàn kiêm hướng viên trưởng

Mike Groom – Người Úc, hướng dẫn viên

Andy “Harold” Harris – Người New Zealand, hướng dẫn viên

Helen Wilton – Người New Zealand, quản lý Trạm Căn cứ

Bác sĩ Caroline McKenzie – Người New Zealand, bác sĩ tại Trạm Căn cứ

Ang Tshering Sherpa – Người Nepal, thủ lĩnh nhóm Sherpa leo núi

Ang Dorje Sherpa – Người Nepal, thủ lĩnh nhóm Sherpa leo núi

Lhaka Chhiri Sherpa – Người Nepal, thành viên nhóm Sherpa leo núi

Kami Sherpa – Người Nepal, thành viên nhóm Sherpa leo núi

Tenzing Sherpa – Người Nepal, thành viên nhóm Sherpa leo núi

Arita Sherpa – Người Nepal, thành viên nhóm Sherpa leo núi

Ngawang Norbu Sherpa – Người Nepal, thành viên nhóm Sherpa leo núi

Chuldum Sherpa – Người Nepal. thành viên nhõm Sherpa leo núi

Chhongba Sherpa – Người Nepal, đầu bếp Trạm Căn cứ

Pemba Sherpa – Người Nepal, Sherpa tại Trạm Căn cứ

Tendi Sherpa – Người Nepal, phụ bếp Trạm Căn cứ

Doug Hansen – Người Mỹ, khách leo núi

Dr. Seabom

Beck Weathers – Người Mỹ, khách leo núi

Yasuko Namba – Người Nhật, khách leo núi

Bác sĩ Stuart Hutchison – Người Canada, khách leo núi

Frank Fischbeck – Người Hong Kong, khách leo núi

Lou Kasischle – Người Mỹ, khách leo núi

Dr. John Taske – Người Úc, khách leo núi

Jon Krakauer – Người Mỹ, nhà báo và khách leo núi

Susan Allen – Người Úc, người dẫn đường

Nancy Hutchison – Người Canada, người dẫn dường

Đoàn thám hiểm có người hướng dẫn Mountain Madness

Scott Fischer – Người Mỹ, trưởng đoàn kiêm hướng dẫn viên trưởng

Anatoli Boukreev – Người Nga, hướng dẫn viên

Neal Beidleman – Người Mỹ, hướng dẫn viên

Bác sĩ Ingrid Hunt – Người Mỹ, quản lý Trạm Căn cứ, bác sĩ của nhóm

Lopsang Jangbu Sherpa – Người Nepal, thủ lĩnh nhóm Sherpa leo núi

Ngima Kale Sherpa – Người Nepal, thủ lĩnh nhóm Sherpa ở Trạm Căn cứ

Ngawang Topche Sherpa – Ngưởi Nepal, thành viên nhóm Sherpa leo núi

Tashi Tshering Sherpa – Người Nepal, thành viên nhóm Sherpa leo núi

Ngawang Dorje Sherpa – Ngưởi Nepal, thành viên nhóm Sherpa leo núi

Ngawang Sya Kya Sherpa – Người Nepal, thành viên nhóm Sherpa leo núi

Ngawang Tendi Sherpa – Người Nepal, thành viên nhóm Sherpa leo núi

Tendi Sherpa – Người Nepal, thành viên nhóm Sherpa leo núi

Pemba Sherpa “Bư” – Người Nepal, thành viên nhóm Sherpa leo núi

Jeta Sherpa – Người Nepal, Sherpa tại Trạm Căn cứ

Pemba Sherpa – Người Nepal, phụ bếp Trạm Căn cứ

Sandy Hill Pittman – Người Mỹ, nhà báo và khách leo núi

Charlotte Fox – Người Mỹ, khách leo núi

Tim Madsen – Người Mỹ, khách leo núi

Pete Schoening – Người Mỹ, khách leo núi

Klev Schoening – Người Mỹ, khách leo núi

Lene Gammelgaard – Người Đan Mạch, khách leo núi

Martin Adams – Người Mỹ, khách leo núi

Dr. Dale Kruse – Người Mỹ, khách leo núi

Jane Bromet – Người Mỹ, nhà báo

Đoàn thám hiểm MacGillivray Freeman IMAX/IWERKS

David Breashears – Người Mỹ, trưởng đoàn kiêm đạo diễn

Jamling Norgay Sherpa – Người Ấn Độ, phó trưởng đoàn và diễn viên

Ed Viesturs – Người Mỹ, diễn viên và nhà leo núi

Araceli Segarra – Người Tây Ban Nha, diễn viên và nhà leo núi

Sumiyo Tsuzuki – Người Nhật, diễn viên và nhà leo núi

Robert Schauer – Người Áo, nhà quay phim và nhà leo núi

Paula Barton Viesturs – Người Mỹ, quản lý Trạm Căn cứ

Audrey Salkeld – Người Anh, nhà báo

Liz Cohen – Người Mỹ, quản lý sản xuất phim

Liesl Clark – Người Mỹ, nhà sản xuất phim và tác giả kịch bản

Đoàn thám hiểm Đài Loan

“Makalu” Gau Ming-Ho – Người Đài Loan, trưởng đoàn

Chen Yu-Nan – Người Đài Loan, nhà leo núi

Kami Dorje Sherpa – Người Nepal, thủ lĩnh nhóm Sherpa leo núi

Ngima Gombu Sherpa – Người Nepal, thành viên nhóm Sherpa leo núi Mingma

Tshering Sherpa – Người Nepal, thành viên nhóm Sherpa leo núi

Đoàn thám hiểm của báo Sunday Times Johannesburg

Ian Woodall – Người Anh, trưởng đoàn

Bruce Herrod – Người Anh, phó trưởng đoàn kiêm nhiếp ảnh gia

Cathy O’Dowd – Người Nam Phi, nhà leo núi

Deshun Deysel – Người Nam Phi, nhà leo núi

Edmund February – Người Nam Phi, nhà leo núi

Andy de Klerk – Người Nam Phi, nhà leo núi

Andy Hackland – Người Nam Phi, nhà leo núi

Ken Woodall – Người Nam Phi, nhà leo núi

Tierry Renard – Người Pháp, nhà leo núi

Ken Owen – Người Nam Phi, nhà báo và người dẫn đường

Philip Woodall – Người Anh, quản lý Trạm Căn cứ

Alexandrine Gaudin – Người Pháp, trợ lý tổ chức

Bác sĩ Charlotte Noble – Người Nam Phi, bác sĩ của đoàn

Ken Vernon – Người Úc, nhà báo

Richard Shorey – Người Nam Phi, nhiếp ảnh gia

Patrick Conroy – Người Nam Phi, phóng viên phát thanh

Ang Dorje Sherpa – Người Nepal, thủ lĩnh nhóm Sherpa leo núi

Pemba Tendi Sherpa – Người Nepal, thành viên nhóm Sherpa leo núi

Jangbu Sherpa – Người Nepal, thành viên nhóm Sherpa leo núi

Ang Babu Sherpa – Người Nepal, thành viên nhóm Sherpa leo núi

Dawa Sherpa – Người Nepal, thành viên nhóm Sherpa leo núi

Đoàn thám hiểm có người hướng dẫn Alpine Ascents International

Todd Burleson – Người Mỹ, trưởng đoàn và hướng dẫn viên trưởng

Peter Athans – Người Mỹ, hướng dẫn viên

Jim Williams – Người Mỹ, hướng dẫn viên

Bác sĩ Ken Kamler – Người Mỹ, khách leo núi và bác sĩ cùa nhóm

Charles Corfield – Người Mỹ, khách leo núi

Becky Jonhston – Người Mỹ, người dẫn đường và nhà viết kịch bản phim

Đoàn thám hiểm International Commercial

Mal Duff – Người Anh, trưởng đoàn

Mike Trueman – Người Hong Kong, phó trưởng đoàn

Michael Burns – Người Anh, quản lý Trạm Căn cứ

BS. Henrik Jessen Hansen – Người Đan Mạch, bác sĩ của đoàn thám hiểm

Veikka Gustafsson – Người Phần Lan, nhà leo núi

Kim Sejberg – Người Đan Mạch, nhà leo núi

Ginge Fullen – Người Anh, nhà leo núi

Jaakko Kurvinen – Người Phần Lan, nhà leo núi

Euan Duncan – Người Anh, nhà leo núi

Đoàn thám hiểm Himalayan Guides Commercial

Henry Todd – Người Anh. Trưởng đoàn

Mark Pfetzer – Người Mỹ. nhà leo núi

Ray Door – Người Mỹ, nhà leo núi

Đoàn thám hiểm một người của Thụy Điển

Gôran Kropp – Người Thụy Điển, nhà leo núi

Frederic Bloomquist – Người Thụy Điển, nhà làm phim

Ang Rita Sherpa – Người Nepal, sherpa leo núi và thành viên đoàn làm phim 

Đoàn thám hiểm một người của Na Uy

Petter Neby – Người Na Uy, nhà leo núi

Đoàn thám hiểm có người hướng dẫn New Zealand, Malaysia, Pumori

Guy Cotter – Người New Zealand, trưởng nhóm và hướng dẫn viên

Dave Hiddleston – Người New Zealand, hướng dẫn viên

Chris Jillet – Người New Zealand, hướng dẫn viên

Đoàn thám hiểm Pumori/Lhotse American Commercial

Dan Mazur – Người Mỹ, trưởng đoàn

Jonathan Pratt – Người Anh, đồng trưởng đoàn

Scott Darsney – Người Mỹ, nhà leo núi và nhiếp ảnh gia

Chantal Mauduit – Người Pháp, nhà leo núi

Stephen Koch – Người Mỹ, nhà leo núi và trượt tuyết

Brent Bishop – Người Mỹ, nhà leo núi

Diane Taliaferro – Người Mỹ, nhà leo núi

Dave Sharman – Người Mỹ, nhà leo núi

Tim Horvath – Người Mỹ, nhà leo núi

Dana Lynge – Người Mỹ, nhà leo núi

Martha Lynge – Người Mỹ. nhà leo núi

Đoàn thám hiểm vệ sinh Everest của Nepal

Sonam Gyalchhen Sherpa – Người Nepal, trưởng đoàn

Trạm xá của Hiệp hội Cứu hộ Himalaya (ở làng Pheriche)

Bác sĩ Jim Litch – Người Mỹ, bác sĩ

Bác sĩ Larry Silver – Người Mỹ, bác sĩ

Bác sĩ Cecile Bouvray – Người Pháp, bác sĩ

Laura Ziemer – Người Mỹ, trợ lý

Đoàn thám hiểm Cảnh sát Biên phòng Ấn Độ Tây Tạng (leo từ hướng Tây Tạng)

Mohindor Singh – Người Ấn Độ, trưởng đoàn

Harbhajan Singh – Người Ấn Độ, phó đoàn và nhà leo núi

Tsewang Smanla – Người Ấn Độ, nhà leo núi

Tsewang Palijor – Người Ấn Độ, nhà leo núi

Dorje Morup – Người Ấn Độ, nhà leo núi

Hira Ram – Người Ấn Độ, nhà leo núi

Tashi Ram – Người Ấn Độ, nhà leo núi

Sange Sherpa – Người Ấn Độ, thành viên nhóm Sherpa leo núi

Nadra Sherpa – Người Ấn Độ, thành viên nhóm Sherpa leo núi

Koshing Sherpa – Người Ấn Độ, thành viên nhóm Sherpa leo núi

Đoàn thám hiểm Nhật Bản Fukuoka (leo từ hướng Tây Tạng)

Koji Yada – Người Nhật, trưởng đoàn

Hiroshi Hanada – Người Nhật, nhà leo núi

Eisuke Shigekawa – Người Nhật, nhà leo núi

Pasang Tshering Sherpa – Người Nepal, thành viên nhóm Sherpa leo núi

Pasang Kami Sherpa – Người Nepal, thành viên nhóm Sherpa leo núi

Any Gyalzen – Người Nepal, thành viên nhóm Sherpa leo núi

‹ Chương trước ☰ Chương sau ›