Điệu Valse giã từ - Chương 4 phần 1
Chương 4: Ngày bốn
1.
Bà Klima chuẩn bị đi ra khỏi nhà, nhưng người chồng vẫn còn đang nằm trên giường.
- Sáng nay anh không phải đi đâu à? – cô hỏi.
- Vội vã làm gì chứ! anh có dư thời gian để đi gặp bọn đấy mà – Klima trả lời. Anh ngáp và quay người về phía bên kia.
Tối hôm trước anh đã thông báo anh đã phải cam kết, trong buổi hội
thảo mệt người đó, là sẽ giúp đỡ các nhóm nhạc sĩ nghiệp dư và do đó sẽ
biểu diễn một tối vào thứ Năm tới tại một thành phố nước nóng nhỏ cùng
với một bác sĩ và một dược sĩ chơi nhạc jazz. Anh nói với vẻ giận dữ sôi
sục, nhưng bà Klima nhìn thẳng vào mặt anh và thấy rõ ràng những lời
thoá mạ đó không chứa đựng một sự phẫn nộ thành thực bởi vì không hề có
buổi biểu diễn nào và Klima đã bịa ra với mục đích duy nhất là kiếm thời
gian cho những vụ lăng nhăng. Cô đọc thấy điều đó trên mặt anh, anh
không thể giấu cô điều gì hết. Khi anh quay sang phía khác, miệng lẩm
bẩm chửi rủa, cô hiểu ngay là anh không hề buồn ngủ, mà chỉ muốn giấu
mặt di để cô không dò xét được điều gì trên đó.
Rồi cô đi đến nhà hát. Mấy năm trước, khi bệnh tật buộc cô phải rời
bỏ ánh đèn sân khấu, Klima đã tìm cho cô một chân thư ký. Công việc đó
không đến nỗi tệ lắm, hàng ngày cô gặp nhiều người thú vị và có thời
gian biểu làm việc rất thoải mái. Cô ngồi ở bàn soạn thảo nhiều bức thư
hành chính, nhưng cô không thể tập trung được.
Không có gì sánh được với lòng ghen tuông trong việc nuốt chửng
hoàn toàn con người. Khi một năm trước mẹ Kamila mất, chắc chắn việc đó
với nghệ sĩ kèn trompet là cái gì đó bi thảm hơn là một sự ra đi. Tuy
vậy, cái chết của mẹ cô, người mà cô yêu quý, không khiến cô đau khổ
nhiều quá. Tất nhiên sự đau đớn có thể khoác rất nhiều màu sắc, ở cô là
nỗi buồn, sự nhớ nhung, xúc động, hối tiếc (liệu cô, Kamila, đã chăm sóc
mẹ mình đầy đủ chưa? Cô có lơ là bà quá không?) và cũng là một nụ cười
thanh thản. Sự đau đớn đó hiền hoà toả đi khắp mọi hướng, những suy nghĩ
của Kamila nhảy nhót đập vào cỗ quan tài của người mẹ và bay về phía
những kỷ niệm, về tuổi thơ của chính cô, xa hơn nữa, đến tuổi thơ của mẹ
cô, họ cùng bay về rất nhiều những lo lắng thường hằng, họ bay về tương
lại đang mở rộng, nơi đó như một sự an ủi (phải, những ngày tuyệt vời
đó chồng cô là một niềm an ủi lớn), có hình ảnh của Klima.
Sự đau đớn do lòng ghen tuông gây ra, ngược lại, không phát triển
trong không gian, mà nó quay như một quả dâu xung quanh một điểm cố
định. Không có sự lan toả. Nếu cái chết của người mẹ mở ra cánh cửa của
tương lai (khác biệt, cô đơn hơn và cũng trưởng thành hơn), thì sự đau
đớn do sự thiếu trung thành của người chồng gây nên không mở ra một
tương lai nào hết. Tất cả tập trung trong hình ảnh duy nhất (và thường
trực hiển hiện) của cái cơ thể phản bội, trong lời trách cứ duy nhất (và
thường trực hiển hiện). Khi mất mẹ, cô còn có thể nghe nhạc, thậm chí
cô còn có thể đọc sách, khi ghen tuông, cô không còn làm được việc gì
hết nữa.
Ngày hôm trước cô đã có ý định đi đến thành phố nước nóng để kiểm
tra sự tồn tại của buổi biểu diễn đáng ngờ, nhưng ngay lập tức cô đã
nghĩ lại, vì cô biết Klima ghê tởm sự ghen tuông thế nào và cô không
được phép biểu hiện điều đó một cách rõ ràng. Nhưng sự ghen tuông quay
cuồng trong cô như một thứ động cơ bị gói kín và cô không thể ngăn mình
nhấc máy điện thoại. Cô tự nhủ, để tự biện hộ, rằng mình đang gọi điện
đến nhà ga mà không có chút toan tính cụ thể nào, chỉ để thư giãn đầu
óc, bởi vì cô không tài nào tập trung nổi để viết vài lá thư hành chính.
Khi biết tàu sẽ khởi hành vào lúc 11 giờ sáng, cô đã tưởng tượng
thấy mình đi qua những đường phố xa lạ, tìm kiếm một tấm áp phích có tên
Klima, đi đến công đoàn tổ chức biểu diễn hỏi xem có buổi hoà nhạc nào
mà chồng cô sẽ tham gia ở đây không, và cô tự nghe thấy câu trả lời rằng
không có buổi biểu diễn nào hết và cô sẽ lang thang, tàn tạ và bị lừa
dối, trong một thành phố hoang vắng và xa lạ. Và sau đó cô tưởng tượng
ra ngày hôm sau Klima sẽ nói về buổi biểu diễn như thế nào và cô sẽ tra
hỏi anh các chi tiết ra sao. Cô sẽ nhìn thẳng vào mặt anh, cô sẽ lắng
nghe những gì anh bịa ra và sẽ nồng nhiệt cay đắng nuốt chửng thứ độc
dược đầy dối trá của anh.
Nhưng cô cũng tự nhủ ngay rằng cô không được phép cư xử như thế.
Không, cô không thể ngày qua ngày tuần này sang tuần khác rình mò và
nuôi dưỡng đủ mọi hình ảnh về sự ghen tuông của mình. Cô sợ mất anh, và
vì nỗi sợ đó cô sẽ mất anh!
Nhưng một giọng nói khác ngay lập tức trả lời, vẻ ngây thơ cáo già:
nhưng không, cô sẽ không dò xét anh! Klima đã khẳng định với cô là anh
sẽ biểu diễn và cô tin anh! Chỉ là vì cô không muốn phải ghen tuông nữa
mà cô sẽ coi điều đó là nghiêm túc, cô sẽ chấp nhận những lời khẳng định
của anh không chút nghi ngờ! không phải là anh đã nói với cô rằng anh
đến nơi đó mà không chút thích thú và anh rất sợ việc sắp phải trải qua
một ngày một đêm u tối như thế! Chính vì để dành cho anh một bất ngờ thú
vị mà cô quyết định đến gặp anh ở đó! Vào đúng lúc Klima, vào cuối buổi
biểu diễn, ghê tởm cúi chào và nghĩ đến chuyến đi trở về đầy mệt nhọc,
cô sẽ lại gần sân khấu, anh sẽ nhìn thấy cô và cả hai sẽ cùng phá lên
cười!
Cô chuyển cho giám đốc mấy bức thư trầy trật mãi mới viết xong. Ở
nhà hát mọi người coi trọng cô. Người ta thích vợ một nhạc sĩ nổi tiếng
tỏ ra khiêm tốn và thân thiện như thế. Đôi khi nỗi buồn lan toả trong
người cô có cái gì đó làm người ta phải tha thứ cho cô. Giám đốc không
thể từ chối cô điều gì. Cô hứa sẽ quay lại vào chiều thứ sáu và ở lại
nhà hát muộn hơn để làm bù cho thời gian đã mất.
2.
Đã mười giờ và như mọi ngày Olga vừa nhận được từ tay Ruzena một
tấm khăn lớn màu trắng và chiếc chìa khoá. Cô vào một cabin, cởi quần
áo, treo nó lên mắc, khoác tấm khăn lên người như một chiếc áo lễ thời
trung cổ, khoá cửa phòng cabin lại, trả chìa khoá cho Ruzena và đi về
phía căn phòng ở cuối hành lang, nơi có bể bơi. Cô đặt khăn xuống thềm
và đi xuống bậc thang dẫn xuống nước, dưới đó đã có những người phụ nữ
khác đang bơi. Bể bơi không lớn, nhưng Olga nghĩ bơi lội là cần thiết
cho sức khoẻ và định bơi sải một chút. Cô khoả nước khiến nó bắn lên cái
miệng đầy nhục dục của một người đàn bà.
- Cô điên à? – người đàn bà hét lên với Olga giọng the thé – đây không phải là bồn tắm nhé!
Những người phụ nữ ngồi chồm hỗm dưới nước như những con ếch khổng
lồ. Olga thấy sợ. Họ đều già hơn cô, to lớn hơn cô, nhiều mỡ và da hơn
cô. Cô đành chui vào giữa họ, bất động, lông mày nhíu lại, cảm thấy nhục
nhã.
Chợt cô thấy một chàng trai trẻ ở lối vào phòng, anh ta thấp nhỏ và mặc một chiếc quần jean xanh, một chiếc áo pull thủng lỗ.
- Anh ta làm gì ở đây thế này? – cô kêu lên.
Tất cả các phụ nữ nhìn theo hướng nhìn của Olga, cười khúc khích và kêu lên the thé.
Đúng lúc đó Ruzena bước vào phòng và nói to:
- Các nhà làm phim đến thăm các bạn đây. Họ sẽ quay phim các bạn cho chương trình thời sự.
Các phụ nữ trong bể bơi cười lớn.
Olga phản đối:
- Chuyện này là thế nào đây!
- Họ được ban giám đốc cho phép rồi – Ruzena nói
- Tôi mặc kệ ban giám đốc, có ai hỏi ý kiến tôi đâu! – Olga kêu lên.
Chàng trai trẻ mặc áo pull (quanh cổ đeo một thứ thiết bị đo ánh
sáng) lại gần bồn và nhìn Olga với cái nhếch mép mà cô cho là rất dâm
đãng.
- Thưa cô, cô đang hét vào hàng nghìn khán giả đấy.
Những người phụ nữ trả lời bằng một tràng cười mới và Olga vội lấy
hai tay che ngực (điều này không khó khăn bởi vì chúng ta đã biết ngực
cô giống như hai quả mận) và cô cuộn mình lại phía sau những người khác.
Hai người mặc quần jean xanh khác tiến đến bể bơi và người cao lớn nhất tuyên bố:
- Thưa các qúy bà, hãy cứ tự nhiên như là chúng tôi không có ở đây nhé.
Olga chìa tay về phía thềm để lấy khăn tắm. Cô quân nó quanh người
trước khi ra khỏi bể bơi rồi mới bám cầu thang để bước lên nền nhà lát
đá hoa, chiếc khăn ướt đẫm và rỏ nước.
- Mẹ kiếp! Đừng có đi vậy chứ! – chàng thanh niên mặc áo pull thủng lỗ hét lên.
- Cô còn phải ở trong bể nước mười lăm phút nữa! – đến lượt Ruzena nói to.
- Cô ta tiết hạnh quá! – Tiếng nói vọng lên từ bể bơi phía sau cô.
- Cô ta sợ người ta ăn cắp mất vẻ đẹp của mình! – Ruzena nói.
- Các anh đã thấy công chúa rồi đấy! – một người ở bể bơi nói.
- Rõ rồi, những người không muốn bị quay phim có thể đi – người đàn ông cao lớn mặc quần jean nói.
- Chúng tôi không ngượng! Chúng tôi xinh đẹp! – một bà to béo giọng lanh lảnh nói, và cả bể tắm ồn lên tiếng cười.
- Nhưng cô kia không được đi mới phải chứ! Vẫn còn mười lăm phút cơ
mà! – Ruzena phản đối và nhìn theo Olga đã bướng bỉnh ra đến chỗ thay
đồ.
3.
Người ta không thể trách Ruzena đã tỏ ra khó chịu. Nhưng tại sao
khi Olga từ chối để người ta quay phim cô lại thấy tức giận đến thế? Tại
sao cô lại tự hoà mình vào đám đông những bà to béo đón tiếp những
người đàn ông với những lời léo nhéo vui vẻ?
Và, thực ra, tại sao những người đàn bà to béo đó lại léo nhéo vui
vẻ thế? Họ muốn trưng vẻ đẹp của mình trước những người đàn ông này và
quyến rũ họ ư?
Không. Sự sỗ sàng bướng bỉnh của họ xuất phát từ chính chỗ họ chắc
chắn mình chẳng đẹp chút nào. Họ chứa đựng đầy hận thù với tuổi trẻ của
phụ nữ và muốn trưng bày những cơ thể hết đát về mặt dục tình của mình
để vu khống và biến sự khoả thân của phụ nữ thành trò cười. Họ muốn trả
thù cho mình và tấn công vinh quang của cái đẹp phụ nữ với cơ thể nhàu
nhĩ của mình, bởi vì họ biết cơ thể họ, dù xấu hay đẹp, thì dù sao cũng
vẫn thế và cái xấu phóng chiếu bóng của mình lên cái đẹp bằng cách thì
thầm vào tai người đàn ông: nhìn kìa, kia là sự thật của cơ thể đang
quyến rũ anh đấy! Hãy nhìn đi, cái đầu vú nhẽo nhèo kia cũng đúng là bộ
ngực mà anh đang say mê đắm đuối đó.
Sự sỗ sàng vui vẻ của những người phụ nữ sồ sề trong bể bơi là một
kiểu loạn dâm tử thi xung quanh sự phù du của tuổi trẻ và theo một kiểu
càng vui vẻ hơn vì trong bể bơi có một người phụ nữ trẻ làm nạn nhân.
Khi Olga quấn mình trong chiếc khăn tắm, họ coi cử chỉ đó như là sự phá
hoại cái nghi lễ tàn bạo của mình và họ trở nên tức tối.
Nhưng Ruzena không xấu cũng không già, cô còn đẹp hơn cả Olga! Thế thì tại sao cô lại thông đồng với những người kia?
Nếu cô quyết định phá thai và tin là một tình yêu hạnh phúc đang
chờ cô với Klima, có lẽ cô đã cư xử hoàn toàn khác. Ý thức được yêu tách
người phụ nữ khỏi bầy đàn của mình và Ruzena sẽ vui sướng vì sự độc đáo
của mình. Cô sẽ nhìn những người đàn bà to béo kia như những kẻ thù và
nhìn Olga như một người chị em. Cô sẽ đến để giúp đỡ Olga, như là cái
đẹp đến giúp đỡ cái đẹp, hạnh phúc đến giúp đỡ hạnh phúc khác, tình yêu
đến giúp một tình yêu khác!
Nhưng đêm qua, Ruzena ngủ rất không ngon và đã quyết định không thể
trông chờ vào tình yêu của Klima, nên tất cả những gì từng tách cô khỏi
bầy đàn trở thành một ảo tưởng. Điều duy nhất mà cô sở hữu là trong
bụng cô cái mầm đang lớn lên được xã hội và truyền thống bảo vệ. Điều
duy nhất mà cô sở hữu là tính phổ quát vinh quang của số phận phụ nữ đã
hứa sẽ chiến đấu vì cô.
Và những người đàn bà đó, trong bể bơi, chính là đại diện cho cái
nữ tính ở điểm nó mang tính phổ quát, tính nữ của sự sinh đẻ, tính nữ
của sự cho con bú, của sự già nua vĩnh cửu, cái tính nữ cười nhạo với
suy nghĩ về cái phù du thứ hai nơi người phụ nữ tưởng là mình được yêu
vàn ơi cô có cảm giác mình là một cá nhân tính không thể bắt chước.
Giữa một người phụ nữ tự cho mình là duy nhất, và những người đàn
bà khoác tấm vải liệm của số phận phổ quát của tính nữ, không thể có sự
dung hoà. Sau một đêm mất ngủ nặng nề những suy nghĩ, Ruzena đã quyết
định (tội nghiệp cho nghệ sĩ kèn!) đứng về hàng ngũ những người đàn bà
đó.