Chương 14

Hercule Poirot được tiếp và mời
vào biệt thự “Cây táo”, ngồi ở phòng sách nhỏ sau khi được báo là bà Drake sẽ
ra.

Poirot lại gần cửa sổ phòng
khách, ngắm nhìn các vạt cỏ trong vườn được chăm chút cẩn thận. Cúc chưa ra
hoa, một hai đóa hồng nở chậm khoe sắc dưới trời thu.

Cửa mở sau lưng ông, và tiếng
nói của chủ nhà làm ông quay lại.

- Xin lỗi đã buộc ông phải chờ.
Chúng tôi đang bàn việc chuẩn bị lễ Nôen cho toàn xứ đạo; nhiều việc phải quyết
định từ sớm, quá sớm là đằng khác, để rồi các bà lại thay đổi ý kiến xoành
xoạch.

Giọng nói đượm vẻ bực tức làm
ta có thể đoán là trong buổi họp chuẩn bị vừa rồi, nhiều ý kiến của bà không
nhận được sự ủng hộ. Theo nhận xét của bà Mc Kay và một số bà khác thì Rowena
Drake có cá tính mạnh mẽ, nhiều người dựa vào bà khi cần quyết đoán việc gì, song
không vì thế mà người ta ưa bà. Cho nên rất dễ hiểu là bà Llewellyn – Smythe –
cũng là một phụ nữ có tính độc lập và không chịu kém ai – không ưa bà Drake.

- Các bà ấy vừa ra về. – bà
Drake nói, khi nghe tiếng người lao xao, rồi tiếng cửa ngoài khép lại – Nào,
giờ ông cho biết ông cần gì ở tôi? Chả lẽ bắt tôi kể lại cái tối khủng khiếp
hôm ấy? Tôi cầu trời là đừng bao giờ tổ chức buổi liên hoan đó! Bà Oliver vẫn
còn ở chơi nhà bà Judith Butler chứ ạ?

- Còn. Mai hoặc ngày kia, bà ấy
sẽ trở về London. Bà có quen bà ấy trước đây?

- Không, nhưng tôi thích đọc
sách của bà. Bà ấy có ý kiến gì về... về cái kẻ đã phạm tội ác cực kỳ ghê tởm
ấy?

- Chưa ý kiến gì. Còn bà, bà có
nghi ngờ ai?

- Không, nếu có, tôi đã nói.

- Nhưng ít nhất bà cũng phát
hiện ra điều gì, dù là nhỏ.

- Sao ông lại nghĩ vậy?

- Tôi hy vọng nếu suy nghĩ kỹ,
bà sẽ nhớ ra một cử chỉ, một thái độ nào mà lúc đó bà không cho là có ý nghĩa,
nhưng sau đó ngẫm lại mới thấy quan trọng.

- Ông đã ngầm có ý gì trong
đầu, phải không?

- Vâng! Xin nói thật, tôi hỏi
bà những câu nói đó là do một lời nhận xét của cô Whittaker.

- Cô giáo toán? Cô ấy có dự tối
đó. Cô ấy đã thấy gì lạ?

- Vấn đề không phải ở chỗ cô ấy
thấy gì, mà là bà thấy gì?

- Thật ư?

- Có liên quan đến một lọ hoa.

- Lọ hoa?... A! Giờ tôi nhớ ra rồi!
Lọ hoa đặt ở góc thềm cầu thang thông sang phòng tắm... Một cái bình rất đẹp
tôi được tặng làm quà cưới. Lúc đi qua đó – tôi không nhớ chính xác lúc nào –
tôi thấy hoa trong bình có vẻ đã tàn, lại thấy bình không có nước, làm tôi bực
quá. Tôi liền đem nó vào phòng tắm ngay cạnh, đổ đầy nước. Phòng tắm không có
ai, tôi có nhìn thấy gì đâu nhỉ?

- Không phải tôi muốn nói lúc
đó. Một lát sau kia, có phải có chuyện gì xảy ra với cái lọ?

- Tôi tuột tay đánh rơi, nó vỡ
tan tành dưới chân cầu thang. Cô Elizabeth Whittaker đang ở ngoài sảnh chạy
vào, giúp tôi vun tạm những mảnh vỡ vào một góc. Có phải đó là việc của ông
định nói?

- Hình như cô Whittaker hơi lấy
làm lạ sao bà đánh rơi.

- Tôi vô ý để tuột tay, chắc vì
mệt mỏi. Quả là tôi có hơi mệt sau nhiều giờ lo chuẩn bị, chỉ huy các cháu.

- Vậy bà chắc chắn là không
phải do cái gì đã khiến bà sửng sốt? Một cái gì bất thường mà bà bắt gặp?

- Cái gì, ở đâu cơ chứ? Ngoài
cửa? Dưới nhà? Nào làm gì có ai? Mọi người đều đang ở phòng ăn, nơi chơi trò
Snapdragon.

- Bà không thấy người nào mở
cửa phòng sách từ bên trong?

Bà Drake ngẫm nghĩ một lúc lâu
mới thong thả khẳng định:

- Tôi chẳng thấy bất cứ một ai.

Cái cách bà nói càng khiến nhà
thám tử nghi ngờ sự thành thật của lời đáp. Rất có thể bà đã trông thấy một
khuôn mặt nào đó, dù chỉ thoáng qua. Tại sao bà nhất định nói trái lại? Có thể
giả định là nhìn thấy một ai đó, bà không muốn để người đó dính líu vào tấn
thảm kịch mới xảy ra một lát trước đó? Một người mà bà có sự gắn bó đặc biệt,
hoặc đơn giản hơn, bà muốn bảo vệ?

Poirot hắng giọng, kết luận:

- Thôi được...

- Hay là cô Whittaker đã thấy
người lạ nào vào phòng sách?

Poirot lập tức lắng tai:

-
Bà cho là có chuyện ấy?

-
Sao không? Và lúc tôi đánh rơi lọ hoa, cô ấy nghĩ là tôi cũng nhìn thấy người
đó. Có thể cô ấy e ngại không muốn gây rắc rối cho người ấy, vì cô ấy chỉ nhìn
thoáng qua. Nhìn sau lưng, thì bọn trẻ đứa nào cũng giống đứa nào.

-
Bà cho rằng vụ giết người là do một trong những đứa trẻ gây ra?

Bà
Drake suy nghĩ, rồi nói:

-
Tôi chưa suy xét kỹ, nhưng rất có thể. Một bé gái bị dìm vào nước cho chết
không có lý do rõ ràng, chỉ có thể biểu hiện sự thiếu chín chắn của một kẻ chưa
có ý thức và trách nhiệm về hành vi của mình. Ông có nghĩ vậy không?

-
Theo như người ta nói, hình như Cảnh sát cũng nghĩ vậy, ít nhất là lúc đầu.

-
Tôi hoàn toàn tin vào sự xét đoán của họ. Các ông Cảnh sát ở đây rất có năng
lực, chắc lần này cũng sẽ đạt kết quả. Tuy nhiên, họ phải mất nhiều thì giờ đi
tìm bằng chứng rồi mới kết luận được.

-
Bằng chứng tìm ra không phải là dễ.

-
Ông nói đúng. Giống như tai nạn mà chồng tôi phải chịu. Ông ấy đã phải chống
nạn mà đi, thế mà lúc qua đường bị một xe hơi đụng vào. Chịu không tìm ra thủ
phạm.

-
Sự việc ấy xảy ra sau khi bà cô mất?

-
Không, bà cô chúng tôi vài tháng sau mới mất. Họa vô đơn chí, ông thấy không?

-
Cảnh sát không truy ra chiếc xe gây tai nạn?

-
Chỉ biết đó là xe Grasshopper Mark 7, đánh cắp ở Medchester của ông Waterhouse,
một nhà buôn đứng tuổi xưa nay lái rất thận trọng. Kẻ lấy cắp xe là hai thanh
niên không rõ tung tích.

-
Dù vô tình, cũng là phạm tội. Trường hợp Joyce thì khác. Một bàn tay đã cố tình
dìm đầu cô bé vào nước cho đến chết.

-
Tôi biết, tôi biết. Thật dã man, tôi không muốn nghĩ đến, cũng không muốn ai
nhắc lại nữa.

Bà
đứng dậy, đi hối hả trong phòng.

Poirot
tiếp luôn:

-
Ta phải tìm ra động cơ vụ sát nhân.

-
Theo tôi, một tội gớm ghiếc kiểu ấy chẳng có động cơ gì hết.

-
Chỉ do một tên tâm thần bệnh hoạn say máu, thích giết chóc?

-
Cũng đã có nhiều trường hợp như thế đấy thôi?

-
Bà không muốn xem xét một cách giải thích đơn giản hơn?

-
Nghĩa là?

-
Sát nhân không phải tên tâm thần, mà là một người cần giết cô gái để tự bảo vệ
mình.

-
Bảo vệ khỏi cái gì?

-
Tôi muốn nói đến những lời tuyên bố của Joyce lúc chiều, trước khi chết.

-
Joyce là một con bé ít thông minh, không trung thực lắm.

-
Mọi người tôi hỏi chuyện đều nói thế.

Poirot
đứng lên:

-
Tôi phải xin lỗi bà, vì đã gợi lại những kỉ niệm đau buồn. Trở lại với cô Whittaker...

- Sao ông không hỏi cô ấy để
biết nhiều hơn? Cô ấy là giáo viên, phải biết rõ hơn ai hết về tâm tính của học
trò mình. – Ngừng một lát, bà nói thêm: - Cả cô Emlyn nữa.

- Cô hiệu trưởng?

- Cô ấy biết nhiều chuyện lắm.
Một nhà tâm lý sắc sảo. Theo tôi, người cung cấp nhiều tư liệu nhất, chính là
cô Emlyn.

- Thật là tốt...

- Tuy nhiên, tôi không chắc cô
ấy sẽ nói hết với ông.

- Tôi bắt đầu thấy mình còn
nhiều việc phải làm đây. À, có phải bà cô của bà, bà Llewellyn – Smythe, có một
cô người ở là người nước ngoài thì phải?

- Đúng là ông đã lượm mọi tin
tức có trong làng! Đúng thế. Con bé đã bỏ đi ít lâu sau cái chết của cô tôi, ra
đi có thể nói là đột ngột.

- Theo người ta nói, cô ấy có
lý do để bỏ đi như thế.

- Phải, nó đã giả mạo bản bổ
sung di chúc của cô tôi, có thể có sự giúp đỡ của một đồng lõa.

- Ai vậy?

- Một cậu nhân viên của văn
phòng công chứng Medchester người mà ta thấy hay cặp kè với con bé. Cậu này
cũng đã từng nhúng tay vào một vụ giả mạo giấy tờ. Vụ bản bổ sung di chúc không
đưa ra tòa xử, vì con bé người nước ngoài đó đột nhiên biến mất, từ đó
không ai có tin tức gì.

- Tôi vô cùng cảm ơn về tất cả
những tin tức bà vừa cho biết, thưa bà.

* * *

Ở biệt thự “Cây táo” ra, Poirot
đi dạo một chút trên con đường song song với phố chính của làng, đường mang tên
“Đường nghĩa trang Helpsly”. Đi độ mười phút thì tới nghĩa trang nói trên, và
Poirot nhận ra nghĩa trang này cũng mới sử dụng khoảng mười năm trở lại. Ngôi
nhà thờ, khá uy nghi, có từ thế kỉ 18, như đứng canh cho một khu rào trong có
một số bia mộ cổ. Một lối đi rộng và sạch sẽ nối nghĩa địa cũ với nghĩa trang
mới. Poirot bước theo lối đi ấy và ngắm nhìn các ngôi mộ hiện đại, xây bằng đá
hoa hoặc granít. Ông dừng lại trước một ngôi mộ tương đối mới, mang hàng chữ
đơn giản: “Tưởng nhớ Hugo Edmund Drake, chồng của Rowena Aabelle Drake, từ giã
cõi đời ngày 20-3-19...”

Một bình đá trắng gắn dưới đất,
trong cắm những bông hoa đang tàn. Lão gác nghĩa trang già thấy Poirot, liền bỏ
chổi và cuốc chạy lại, vẻ hân hoan ra mặt vì có người để tiếp chuyện.

- Ông không phải là người vùng
ta, nếu tôi đoán không lầm?

- Đúng.

Lão nhìn ngôi mộ nơi Poirot
đang đứng:

- Một người tốt, ông Drake. Tàn
tật vì mắc bệnh bại liệt trẻ em như người ta thường gọi, thế mà người lớn cũng
bị.

- Ông ấy chết vì tai nạn thì
phải?

- Ông ấy sang đường lúc nhá
nhem tối. Xe lao tới, trên xe nghe nói có hai thằng mất dạy, râu xồm xoàm.
Chúng không buồn đỗ lại, bỏ xe ở một bãi đậu cách đây hai mươi dặm. Bà vợ vô
cùng đau khổ, hầu như tuần nào cũng mang hoa viếng mộ. Theo tôi, bà Drake
chắc cũng không ở đâu lâu nữa.

- Sao, ở đây bà có ngôi nhà đẹp
thế mà?

- Theo bác, tại sao bà ấy bỏ Woodleig
Common?

Một nụ cười ranh mãnh thoáng
qua trên mặt lão gác:

- Có thể bà ta chẳng còn việc
gì ở đây nữa. Nơi đây bà đã hoàn thành khá nhiều việc, hơi quá nhiều là đằng
khác.

- Vì vậy bà cần một địa bàn
hoạt động mới?

- Ông đã nói rồi đấy! Bà ấy
muốn đi nơi khác để lại dắt mũi nhiều người khác nữa. Ở đây, chúng tôi đã răm
rắp theo bà ấy rồi, mọi việc ổn định rồi.

- Nhưng bà ấy sẽ đi đâu?

- Làm sao tôi biết. Có thể là
Riviera, hoặc bờ biển Tây Ban Nha, hoặc Hy Lạp. Tôi đã nghe bà ta nói nhiều lần
đến các đảo ở Hy Lạp. Hình như bà Buther cũng đã từng đi du lịch ở đó.

- Các đảo Hy Lạp. – Poirot lẩm
bẩm. - Bác thấy bà ấy có dễ thương không?

- Ai? Bà Drake? Ồ, tôi không
dám khẳng định. Con người tốt, hay giúp đỡ mọi người... nhưng ông biết đấy,
thiên hạ lại hay không thích những kẻ làm ơn cho mình. Bà ấy luôn luôn khuyên
bảo tôi phải làm gì khi ghép những cây mận của tôi. Làm như tôi không hiểu
gì về chuyện ấy!

Poirot mỉm cười:

- Xin lỗi, tôi phải đi thôi.
Bác làm ơn chỉ cho tôi đến nhà Nicholas Ransom và Desmond Holland.

- Qua nhà thờ, là nhà thứ ba
bên trái. Họ trọ ở nhà bà Brand và hằng ngày đến trường kỹ thuật ở Medchester.
Giờ này chắc họ có nhà.

Chương 15

Hai cặp mắt trừng trừng nhìn Poirot.

- Không biết chúng tôi có giúp được gì
ông. Chúng tôi đã khai hết với cảnh sát.

Poirot đăm chiêu quan sát hai thanh niên
ngồi trước mặt. Bộ điệu của họ rõ là tỏ mình hơn người, không còn trẻ con nữa.
Nicholas mười tám tuổi. Desmond mười sáu.

- Tôi được một người bạn giới thiệu đến
đây để thu thập thêm một vài tin tức bổ sung, không phải về diễn biến tối liên
hoan ở nhà bà Drake, mà là về công việc chuẩn bị từ chiều. Hai anh đều có mặt?

- Phải.

- Tôi đã hỏi các bà phục vụ và lại có ưu
tiên được dự các cuộc họp bàn của cảnh sát trong quá trình điều tra, đã nghe
báo cáo của thầy thuốc pháp y, đã gặp một cô giáo, một hiệu trưởng và mẹ của
nạn nhân; tôi cũng nghe vài lời bàn tán trong làng… à mà, ở địa phương ta có
một bà phù thủy?

Hai chàng trai phá lên cười:

- Ông định nói bà Goodbody? Có, bà ấy có
đến dự, đóng vai phù thủy.

Poirot nói tiếp:

- Giờ tôi muốn nghe lớp trẻ, vốn có mắt
tinh, tai thính. Tôi rất muốn biết các cậu nghĩ gì về thảm kịch này.

Hai cậu con trai đã bắc thang, treo các
quả bí, mắc bóng điện chạy suốt tường nhà, một cậu thì hí hoáy in các tấm ảnh
có ấn tượng cho các cô gái đang mơ đến chàng hoàng tử đẹp trai. Họ cũng là hai
kẻ tình nghi mà thanh tra Raglan luôn để mắt.

Poirot chú ý quan sát vẻ ngoài của hai
cậu. Nicholas đẹp trai, để râu lún phún, tóc dài chờm xuống cổ. Cái cách cậu ta
mặc bộ đồ màu sẫm, trông buồn tẻ, làm ta hiểu đó là cách ăn mặc thường lệ,
không phải nhằm chia buồn với gia đình Reynolds. Cậu bạn thì mặc bộ đồ tươi
hơn, vet-tông nhung hồng, quần màu hoa cà. Cả hai hẳn phải tốn tiền mới mua
được những quần áo ấy, cửa hàng trong làng làm gì có bán.

- Hai cậu cho tôi biết hôm ấy các cậu
làm những việc gì?

- Chủ yếu lo ánh sáng, treo các quả bí.

- Được biết các cậu còn tạo được nhiều
ảnh đẹp, được các cô gái rất thích.

Desmond lục túi lấy ra mấy tấm ảnh chân
dung đưa cho Poirot:

- Đây là những mẫu ảnh thể hiện các ông
chồng tương lai của họ.

Poirot chú ý xem các bức ảnh đã cố tình
sửa chữa, tô lại thành những bộ mặt râu ria, tóc dày, trông lạ lẫm hoặc ngộ
nghĩnh.

- Bà Drake cho là ảnh rất hợp. Chúng tôi
chiếu ánh sánh để làm cho bọn con gái thấy những chân dung ấy phản ánh vào mặt
gương họ cầm.

- Các cậu có nhớ những ai cũng đến chuẩn
bị, trang trí?

- Xem nào, ngoài bà Drake, có bà Butler,
một cô giáo, rồi cô Whittaker, em gái hay vợ của ông chơi đàn ống, cô phụ tá
của bác sĩ Ferguson, cô Lee và bọn con gái.

- Hãy nói về bọn con gái.

- Trước hết, có hai chị em Reynolds, tức
là Joyce và cô chị là Ann, một đứa khụng khịnh luôn tự phụ là sẽ đỗ nhất lớp.
Còn thằng út Léopold, chuyên gnhe trộm và hớt lẻo. Rồi… Béatrice Ardley và
Cathie Grant, con bé ngu như lừa. Cuối cùng, có hai bà phục vụ, và bà văn sĩ đã
mời ông đến đây.

- Không có người đàn ông nào?

- Ông phó giám mục có ở đó một lát. Có
lẽ tất cả có vậy.

- Nghe nói các cậu có nghe thấy Joyce
nói về một vụ án mạng mà em chứng kiến?

- Tôi không thấy. Nó nói thế thật ư?

Cậu kia nói xen vào:

- Nghe người ta kể thôi. Riêng tôi, chắc
không có mặt lúc con bé nói. Nó nói ở đâu?

- Trong phòng khách.

- Phần lớn thời gian, chúng tôi nghiên
cứu hiệu quả ánh sáng trong phòng sẽ chơi trò gương thần. Rất ít ở ngoài phòng
khách. Nick, cậu có ở đấy lúc con bé Joyce nói không?

- Tiếc là không. Nghe có vẻ li kì đấy!

- Tại sao? – Desmond hỏi.

- Chứ gì, như vậy chứng tỏ nó có tài
tiên tri. Nói án mạng và vài giờ sau, chính mình bị giết. Như thế không li kì
à?

Hercule Poirot hỏi tiếp:

- Suốt buổi tối, các cậu không có cảm
giác về chuyện gì bất thường?

- Không.

- Cậu có ý kiến riêng nào không?

Câu hỏi dành cho Nicholas, cậu này hỏi
lại:

- Về lai lịch kẻ nào đã thủ tiêu Joyce?

- Hờ… phải.

Desmond cướp lời:

- Tôi, thì tôi nhằm vào Whittaker.

- Cô giáo toán?

- Một bà gái già, đúng nghĩa. Đích thị là một kẻ bị tình dục
ám ảnh. Mà phải nói luôn: nhà trường toàn do phụ nữ dạy là không tốt. Nick, cậu
có nhớ cái cô giáo bị bóp cổ chết cách đây một hai năm? Hình như cô này cũng
phóng túng lắm.

- Không có gì lạ. Cô ta sống chung một căn hộ với Nora
Amlrose, cô này có bạn trai, thế là hai người mâu thuẫn kịch liệt. Người ta còn
đồn là cô ta có con, vì cô ta biến đi đâu hai kì tam cá nguyệt. Có điều là ở xứ
này cũng hay có chuyện đồn thổi lung tung.

- Nói lại về Whittaker, cô ấy ở trong phòng khách suốt. Nghe
Joyce nói, cô ấy có thể nảy ra ý đồ gì chăng?

Cả hai quay về phía Poirot, mắt sáng lên như hai con chó đã
ngoạm được con chim bị bắn hạ về cho chủ.

- Nếu như vậy, – Desmond đế thêm. – Cô Emlyn phải biết.
Chuyện gì trong trường, cô ấy chả biết. Trừ khi cô ấy thấy phải bảo vệ cấp trên
của mình.

- Nếu cô ấy ngờ ngợ là Whittaker nổi cơn điên như thế, nhất
định cô phải bảo học trò tránh xa. Cậu nghĩ sao?

Hai cậu con trai hể hả nhìn Poirot.

- Quả thật – nhà thám tử thú nhận – ý kiến của các cậu phải
làm tôi suy nghĩ.