Chương 4

Nhật ký của Trung úy Đạt:

25/5/2014,

Bao năm trong nghề lăn lộn đủ mọi chốn nhưng tôi vẫn không ưa được mấy cái nhà trọ rẻ tiền lắm muỗi. Lúc đầu loáng thoáng thấy nạn nhân trước cùng quê với Đăng, tôi liền bổ sung cậu ta vào đội, nghĩ là về đó điều tra sẽ có sẵn nhà cửa tử tế để ở thay vì lê la hàng quán thế này. Ai dè, nhà cửa cậu ta bán hết, họ hàng chẳng có, bạn bè li tán không còn ai, rốt cuộc mèo lại hoàn mèo. Quê hương không phải lúc nào cũng là chùm khế ngọt, thật tình…

Quay trở lại vụ án, tôi đã tiếp xúc với cả ba đối tượng tình nghi, thật tình cờ cả ba đều không có bằng chứng ngoại phạm.

Oanh khai đêm hôm đó ngủ ở nhà với con, hai vợ chồng đã sống li thân vài tháng nay, Hậu ở nhà trọ bên ngoài. Oanh cao ráo, thân hình hơi đậm đà kiểu gái một con, khuôn mặt ưa nhìn, đặc biệt là đôi mắt lá răm sắc như dao. Mặc dù chưa hết bàng hoàng vì cái chết thương tâm của chồng, tôi cảm giác cô ta không thực sự quá đau buồn. Bên dưới cổ áo rộng loáng thoáng những vết sẹo, nông sâu đủ cả, có vết vẫn còn chưa bong vẩy, bằng chứng của một cuộc hôn nhân không mấy dễ chịu. Quê Oanh ở rất xa, cô ta lên thành phố làm nghề gội đầu rồi gặp Hậu lái taxi thì nên duyên. Cô ta không giấu diếm rằng chỉ vì Hậu quá khéo mồm, lại tỏ ra có công ăn việc làm đàng hoàng nên mới đồng ý cưới. Tuy vậy, tình thương của Oanh dành cho con có vẻ là thật, kiểu người mẹ sẵn sàng làm mọi việc vì con.

Hùng khai anh ta ở nhà ngủ nhưng hàng xóm quanh đó quả quyết anh ta đã đi vắng mấy hôm liền không thấy về nhà. Sau đó anh ta lại nói rằng đi gặp bạn nơi khác, hỏi bạn nào, ở đâu thì anh ta im lặng. Tôi biết Hùng đang nói dối nhưng tạm thời chưa hiểu vì sao anh ta lại nói dối. Động cơ của Hùng không đủ lớn để giết anh trai, bởi ngay cả Hậu có chết đi thì nửa căn nhà mặt phố kia vẫn thuộc về Oanh và con. Vậy anh ta nói dối chuyện gì?

Thành khai tối hôm đó ở nhà ngủ nhưng hàng xóm lại nói con anh ta kể với bọn trẻ trong khu phố rằng mấy ngày gần đây anh ta thường đi vắng lúc đêm khuya. Với nghề nghiệp thợ xây, lý do gì Thành lại đi vắng lúc khuya khoắt như vậy? Cái chết của Hậu, ngoài việc khiến Thành hả hê ra thì đâu có mang lại lợi ích gì nữa? Oanh tất nhiên sẽ không trả nợ thay chồng rồi.

Ngoài ra, vụ án này cần lưu ý mấy điểm nghi vấn.

Thứ nhất, động cơ và mục đích của hung thủ. Hắn tra tấn nạn nhân dã man như vậy để làm gì? Để trả thù, thỏa mãn thú vui bệnh hoạn hay để moi ra một thông tin gì đó giá trị? Lái xe taxi có thể nắm giữ thông tin gì to lớn đến mức bị hành hạ như thế? Còn nếu để trả thù, anh ta đã gây thù chuốc oán với ai? Theo điều tra ban đầu, đời sống của Hậu khá đơn giản, hồi ở quê anh ta làm chủ thầu xây dựng, sau vắng khách thì bỏ xứ đi lái taxi rồi lấy vợ ở lại thành phố. Hàng ngày, ngoài công việc Hậu chỉ có thú vui nhậu nhẹt, đại khái cuộc sống giống như rất nhiều người khác. Mâu thuẫn va chạm thì bình thường ai cũng có, nhưng mâu thuẫn đến mức nào để xẻo mũi, móc mắt người ta thì tôi không sao nghĩ ra.

Thứ hai, hiện trường vụ án quá sạch sẽ. Kinh nghiệm nhiều năm cho thấy, dù cẩn thận đến đâu, khi gây án, hung thủ vẫn sẽ phạm phải ít nhiều sai lầm. Đằng này trên hiện trường không thu được bất cứ thứ gì có ích. Một cô thợ làm đầu, một anh chàng nông dân học chưa hết cấp hai và một anh chàng thợ xây có thể làm như vậy không? Sự sạch sẽ của hiện trường chỉ đưa ra một thông tin duy nhất: tội ác này không phải bộc phát mà có sự chuẩn bị kỹ càng.

Thứ ba, hung thủ nắm rất vững lịch trình của Hậu, đồng thời tránh khỏi mọi tình huống có thể bị bắt gặp, vậy khả năng cao hắn là người quen của nạn nhân. Và hắn hẳn đã phải nghiên cứu vô cùng cẩn thận, từ địa điểm bắt xe, địa điểm gây án, nơi bỏ lại xe và cả cách an toàn rút khỏi khu vực hiện trường. Đăng có đưa ra ý kiến là dù quen hay không, thực hiện được vụ án hoàn hảo thế này, hắn đã phải theo dõi nạn nhân từ rất lâu. Cậu ta đề xuất việc điều tra xung quanh những nơi Hậu thường lui tới xem có ai thấy kẻ nào khả nghi không.

Tôi bắt đầu suy nghĩ việc tuyển thêm phóng viên vào làm bán thời gian trong Tổ trọng án. Họ sục sạo khắp mọi nơi không kém gì cảnh sát thứ thiệt, còn bám đuôi tôi về tận đây. Ngay phòng bên cạnh cũng có phóng viên thám thính, sự dai dẳng của họ nhiều khi làm tôi phát bực. Thời buổi bùng nổ thông tin thành ra ai ai cũng có thể làm phóng viên, thám tử. Những thuyết âm mưu trên mạng của các Sherlock Holmes thời hiện đại khiến tôi là người nắm vụ án rõ nhất còn phải kinh ngạc.

………………

Nhật ký của Hải Đăng:

27/5/2014,

Một chuyến đi gấp gáp và gần như chẳng được tích sự gì ngoài thu được những điều đã biết. Đúng như sếp Đạt dự đoán, ba đối tượng tình nghi đều có vấn đề. Đương nhiên cả ba đều bị di lý về phòng thẩm vấn. Thẩm vấn đúng là một nghệ thuật, chỉ sau chưa đầy hai tiếng đồng hồ, đồng nghiệp của tôi đã khiến họ “hót” tất tật mọi chuyện. Hóa ra mối quan hệ giữa ba người này phức tạp hơn vẻ bề ngoài khá nhiều.

Oanh ngoại tình là đúng, đáng kinh ngạc hơn tình nhân của cô ta chính là Hùng. Còn Thành lại là người cung cấp thông tin cho Hậu.

Sau khi khớp lời khai của ba người thì chúng tôi đã có được câu chuyện chi tiết. Hóa ra Hậu từ lâu đã biết Oanh ngoại tình với Hùng nhưng im lặng không nói chờ thời cơ. Anh ta cố tình dọn ra ngoài để tạo điều kiện cho hai người gặp nhau, cùng lúc đó yêu cầu Thành theo dõi, chụp ảnh lấy bằng chứng. Hậu nói với Thành rằng có bằng chứng xác đáng, anh ta sẽ giành được quyền nuôi con cũng như có lợi thế trong việc tranh chấp tài sản. Căn nhà mặt đường kia chia đôi, Hậu lại không phải trả Oanh một xu, anh ta sẽ dư sức trả nợ cho Thành. Thành trong cơn túng quẫn, nghe bùi tai liền đồng ý. Và đúng vào đêm định mệnh, Hùng đến gặp Oanh còn Thành luẩn quẩn quanh nhà rình rập. Bên cạnh đó Oanh thú nhận rằng cô ta đến với Hùng cũng chỉ vì cái nhà bởi nếu li dị Hậu, mức cấp dưỡng tòa quy định không đủ để cô ta nuôi con. Ngược lại, Hùng tin rằng, Oanh sẽ được chia đôi tài sản với Hậu, bao gồm cả thừa kế bố mẹ để lại nên anh ta cặp kè với Oanh để thu lại một phần căn nhà để đề phòng trường hợp anh ta không giành được phần hơn.

Sau khi vụ án này kết thúc, nhất định tôi sẽ cung cấp thêm chi tiết cho Mai. Cô em tôi tha hồ xào nấu thành trường thiên tiểu thuyết.

………………

Sổ tay điều tra của Hải Đăng:

Cái chết của Hậu có vẻ rất đúng lúc, lợi cho tất cả những người còn lại. Lời khai của ba người trùng khớp chưa chứng minh được họ vô tội.

Những kịch bản khả dĩ nhất có thể đã diễn ra:

1. Không loại trừ trường hợp ba người thông đồng với nhau ra tay giết Hậu. Hậu chết rồi, căn nhà thuộc về Hùng và Oanh, hai người này có thể chung sống hoặc chia nhau một khoản tiền không nhỏ. Về phía Thành, thông đồng với Hùng – Oanh rõ ràng có lợi hơn là về phe Hậu vì anh ta đã biết quá rõ bản chất lật lọng của bạn mình.

2. Nếu ba người kia nói thật thì hung thủ là ai? Từ hiện trường có thể tạm phác họa ra chân dung hung thủ như sau:

- Khỏe mạnh nhưng không phân biệt nam hay nữ. Tái dựng hiện trường cho thấy, chỉ cần một người sức khỏe tốt, một sợi dây thừng chắc cộng thêm yếu tố bất ngờ là hoàn toàn có thể siết cổ một người đàn ông tương đương Hậu từ đằng sau. Thực tế, chị Xuân bên Giao thông đã làm được một cách dễ dàng.

- Khả năng kiểm soát bản thân cực tốt. Hiện trường sạch sẽ chứng tỏ hắn đã thừa bình tĩnh lau dọn đến những dấu vết cuối cùng.

- Thông minh. Dường như tất cả mọi chuyện đều nằm trong sự tính toán của hắn, không một sai sót. Điều tra những nơi Hậu lui tới không tìm được bất kỳ kẻ khả nghi nào.

3. Vẫn chưa thể kết luận đây chỉ là một án mạng ngẫu nhiên do một kẻ bệnh hoạn hay người có thù oán sâu sắc với nạn nhân thực hiện.

Kẻ thủ ác cứ như đã biến mất vào không khí. Tôi có linh cảm rằng chúng tôi đang phải đối đầu với một kẻ không hề đơn giản, ít nhất là không đơn giản như ba kẻ tình nghi kia.

Đôi khi cơn địa chấn nhỏ chỉ là mở đầu cho chuỗi thảm họa kéo theo sau đó. Liệu đây là kết thúc hay tất cả chỉ mới bắt đầu?

………………

10/6/2014,

Anh Đăng,

Đã gần nửa tháng trôi qua mà dường như cuộc điều tra vẫn bế tắc, anh đã tìm ra thêm được manh mối nào chưa? Liệu có phải như em nói đây chỉ là một án mạng ngẫu nhiên không? Nhưng cá nhân em cho rằng khả năng này hơi thấp.

Em nhớ có ai đó từng nói, hiện tại là kết quả của một chuỗi hành động trong quá khứ. Nếu vậy, em nghĩ đào sâu vào cuộc sống nạn nhân là hướng đi duy nhất. Liệu trong lúc làm chủ thầu có lúc nào anh ta từng đối xử bất công với thợ hay từng gián tiếp chịu trách nhiệm cho tai nạn lao động không? Hay trong khi lái taxi, anh ta đã gây ra một tai nạn giao thông thương tâm nào đó?

Anh đừng coi thường nữ văn sĩ như em nhé. Tuy em chỉ ngồi nhà, em lại có óc tưởng tượng và bao quát tốt. Thử nghĩ xem, Agatha Christie [1] cũng là phụ nữ đó mà những vụ án bà viết ra có tuyệt vời không? Dù muốn hay không, anh cần phải thừa nhận hung thủ đã thực hiện vụ án một cách nghệ thuật, theo một góc nhìn nào đó. Sau này khi anh bắt được hung thủ, em rất muốn gặp và chuyện trò với hắn, em muốn tìm hiểu xem hắn đã nghĩ gì khi thực hiện tất cả những điều đó. Hắn đã phải lên kế hoạch bao lâu? Rõ ràng chuỗi hành động của hắn không chỉ đơn giản nằm ở việc giết người. Nó đã bắt đầu từ lúc hắn phác thảo ra cái kịch bản kinh khủng này. Em đảm bảo rằng nếu gạch ra những đầu việc hắn lên kế hoạch, nó phải tới cả trăm mới tạo ra được kết quả hoàn hảo kia.

Em bắt đầu lên khung bản thảo cho tác phẩm mới của em. Nhân vật chính sẽ là một thám tử tài ba, phá những vụ án tưởng như bất khả thi nhất. Em biết, anh lại sắp nói như vậy chẳng có gì sáng tạo so với Hercule Poirot hay Sherlock Holmes. Nhắc lại lần nữa, đừng coi thường em, hãy chờ mà xem.

Anh cố gắng ăn ngủ đúng giờ nhé, đừng vì vụ án mà đảo lộn sinh hoạt. Một cỗ máy cứng nhắc với thời gian biểu như anh, thay đổi giờ giấc là cả một sự tra tấn.

Nhớ anh rất nhiều,

Em Mai.

………………

10/6/2014,

Mai,

Em đọc quá nhiều tiểu thuyết rồi đấy, án mạng trên thực tế hoàn toàn khác so với thế giới văn chương. Có khi thần tượng Agatha Christie lẫn Conan Doyle của em còn chưa từng nhìn thấy xác chết bao giờ ấy chứ.

Anh vẫn không thích việc em chuyển qua viết tiểu thuyết trinh thám, anh thấy phụ nữ mà đầu óc suốt ngày quẩn quanh những vụ giết người chẳng hay gì. Em không cần làu bàu rằng anh gia trưởng, cổ lỗ sĩ, người cởi mở cách mấy cũng nghĩ như anh mà thôi.

Anh Đăng.

………………

Nhật ký của Trung úy Đạt:

20/6/2014,

Phương tây có câu “Think outside the box” – Tư duy vượt giới hạn, tôi cảm thấy khá là đúng đối với vụ án này. Mỗi ngày qua đi, hướng điều tra của Tổ lại tiếp tục lâm vào bế tắc. Mọi đầu mối nhỏ nhoi chúng tôi có được đều chỉ là những sợi chỉ đứt đoạn.

Tất nhiên ba người Oanh, Hùng và Thành vẫn trong diện tình nghi nhưng bằng trực giác cá nhân, tôi cho rằng họ vô tội.

Kinh nghiệm là một thứ rất tốt nhưng quá nhiều kinh nghiệm lại khiến tư duy đi vào lối mòn. Tôi cùng các thành viên trong Tổ đã trải qua không biết bao nhiêu vụ án mạng lớn nhỏ, có thể nói là kinh nghiệm dày dạn nhưng vụ này hoàn toàn không có chút gì giống với những vụ trước đó. Đối với những án mạng do cướp của giết người, thì phong tỏa các đường tẩu thoát, các điểm tiêu thụ đồ ăn cướp và những đối tượng nghi vấn trong địa bàn hoặc lân cận là có thể tìm thấy manh mối. Thường một kẻ dám giết người để cướp của thì cũng phải có dày đặc tiền án tiền sự và trong danh sách “để mắt” của cảnh sát địa phương [2]. Còn nếu là vụ án với động cơ cá nhân thì còn dễ khoanh vùng đối tượng tình nghi hơn, bởi mâu thuẫn đến mức phải xuống tay giết người ít khi là một người qua đường vu vơ.

Một mặt nào đó, tôi cảm giác chính những kinh nghiệm tích lũy nhiều năm lại là thứ đang cản trở chúng tôi. Bữa trưa hôm qua, Đăng đưa ra mấy giả thiết của cô bé nhà văn em gái cậu ta, tôi cảm thấy không hẳn không có lý. Xét cho cùng, tại thời điểm này, thuyết âm mưu lãng mạn hay báo cáo của phòng giám định đều mang tới giá trị ngang nhau.

Nếu tiếp cận vụ án này dưới một góc nhìn mới, “think outside the box”, thì cần bắt đầu từ đâu đây?

………………

Nhật ký của Ban Mai:

20/6/2014,

Một vụ án mạng hoàn hảo! Chỉ nghĩ thôi đã thấy hào hứng! Có một điểm tôi và anh Đăng giống nhau, chúng tôi đều rất đam mê những gì mình làm nên việc anh ấy chỉ trích tôi thật kỳ cục.

Phác thảo đầu tiên của bộ tiểu thuyết trinh thám ấp ủ bao lâu nay bắt đầu rõ nét hơn. Mặc cho Đăng cứ khăng khăng với cái “nguyên tắc bảo mật” chết tiệt, tôi vẫn có thể bổ sung các dữ liệu còn thiếu bằng óc tưởng tượng của mình.

Những điểm cần lưu ý khi xây dựng một vụ án mạng:

- Động cơ: không có động cơ thì không có án mạng. Dù cho hung thủ là kẻ tâm thần thì cũng phải có động cơ của riêng hắn, chẳng hạn như một nỗi ám ảnh kỳ quặc. Đây chính là điểm quan trọng, cốt lõi cho bộ truyện. Động cơ phải đủ lớn để hung thủ ra tay tàn độc và phải li kỳ lắt léo để tạo độ hấp dẫn. Đây là điểm khiến tôi đau đầu nhất.

- Hung thủ: giới tính, hệ thống tư duy, cuộc sống, quá khứ và những tâm tư thầm kín của hắn.

- Bối cảnh và mạch truyện: cần chú ý đến những chi tiết nhỏ nhặt nhất. Vụ án phải là một xâu chuỗi hoàn hảo thay vì vài hành động riêng lẻ mang tính bộc phát.

- Thám tử: có lẽ nên dựng một nhân vật nữ thám tử cho khác biệt.

_________________________

Chú thích:

[1] Agatha Christie, Conan Doyle: Hai tác giả nổi tiếng nhất của dòng truyện trinh thám, trong đó Christie còn được mệnh danh là Nữ hoàng truyện trinh thám. Nhân vật nổi tiếng nhất của Christie là Hercule Poirot, vị thám tử người Bỉ có bộ ria mép điệu đà còn Doyle có Sherlock Holmes, tượng đài thám tử vĩ đại nhất mọi thời đại.


[2] Vì đây là truyện hư cấu nên cách dù từ đôi khi hơi khác một chút so với những từ ngữ quen thuộc, như trong trường hợp này, tôi dùng từ “cảnh sát địa phương” thay vì “công an phường”.