Những Đứa Con Của Tự Do - Phần 3 - Chương 29 - 30
Chương 29
Trong
ba tuần lễ tiếp theo, quân Đồng minh nếm trải cảnh gian nan địa ngục ở
Normandie. Mỗi ngày lại đem tới những thắng lợi và hy vọng của nó; Paris
chưa được giải phóng, nhưng mùa xuân mà Jacques xiết bao mong đợi đã
báo hiệu, và cho dù nó đến chậm, không ai có thể trách cứ anh.
Sáng nào cũng vậy, vào lúc đi dạo, chúng tôi
trao đổi cùng các bạn Tây Ban Nha những tin tức về cuộc chiến. Giờ đây,
chúng tôi tin chắc rằng người ta sẽ sớm thả chúng tôi. Nhưng tên cục
trưởng cảnh sát Marty, chưa bao giờ thôi thù hận, đã quyết định theo
cách khác. Vào cuối tháng, y ra lệnh cho ban quản trị các nhà lao giao
toàn bộ tù chính trị vào tay bọn quốc xã.
Rạng sáng, chúng tập trung chúng tôi trong hành lang, dưới vòm kính mờ xám. Ai nấy mang hành trang, cặp lồng và chút đồ đạc c
Ngoài sân đầy xe tải và bọn Waffen-SS 1 sủa vang
để bắt chúng tôi xếp hàng. Nhà tù đặt trong tình trạng giới nghiêm.
Chúng vây lấy chúng tôi. Bọn lính hét lác, và dùng báng súng lùa chúng
tôi tiến lên. Trong hàng, tôi gặp Jacques, Charles, François, Marc,
Samuel, thằng em tôi và tất cả bạn bè còn sống sót của đội 35.
Tay chắp sau lưng, tên giám thị trưởng Theil, có vài quản ngục vây quanh, nhìn chúng tôi, và mắt y long lên cáu kỉnh.
Tôi ghé vào tai Jacques nói khẽ:
- Anh nhìn hắn mà xem, mặt hắn nhợt nhạt. Anh thấy đó, tôi còn thích ở địa vị của tôi hơn là địa vị của hắn.
- Nhưng cậu biết là ta đi đâu chứ, Jeannot!
- Biết, nhưng ta sẽ ngẩng cao đầu mà đi còn hắn sẽ mãi mãi sống thấp hèn.
Tất cả, chúng tôi đều hy vọng tự do và tất cả,
chúng tôi xếp hàng đi ra, bị xiềng xích khi cửa nhà tù mở. Chúng tôi
băng qu thành phố, có lính áp giải, và những người qua đường thưa thớt,
lặng lẽ trong buổi sáng nhợt nhạt này, nhìn đoàn tù nhân mà người ta dẫn
đến cái chết.
Ở nhà ga Toulouse, nơi những hồi ức trở lại, một đoàn toa chở hàng đang chờ chúng tôi.
Khi xếp hàng trên sân ga, mỗi người trong chúng
tôi đều đoán được chuyến tàu này đưa mình đến nơi nào. Nó thuộc những
chuyến tàu, từ bao nhiêu tháng nay, xuyên qua châu Âu, những chuyến tàu
mà hành khách không bao giờ trở lại.
Bến cuối ở Dachau, Ravensbrüuck, Auschwitz, Bitkenau 2. Chính trên chuyến tàu ma, bọn chúng đang đẩy chúng tôi lên, như súc vật.
Chú Thích
1. Schutzstaffel, viết tắt là SS, tổ chức
cảnh sát quân sự hóa của đảng Quốc xã. Hình thành chính thức năm 1926,
cho đến 1934, lực lượng SS chỉ là một nhánh đặc biệt của tổ chức "sơ mi
nâu" SA (Sturmabteilung "đơn vị phản ứng mạnh"), nhưng sau đó trở thành
bộ phận ưu tú của phong trào quốc xã, giám sát các miền đất chiếm đóng
và các trại tập trung, bên cạnh bọn Gestapo. Khi chiến tranh nổ ra, cũng
hình thành tổ chức Waffen-SS, những đơn vị chíên đấu ưu tú của nước Đức
quốc xã, thu hút cả quân tình nguyện nước ngoài.
2. Dachau, thành phố miền Bavière nước Đức,
nơi một trại tập trung quốc xã được lập năm 1933, cho đến 1945 đã giam
giữ 206.000 người.
Ravensbrück, thành phố thuộc nước Đức, có trại
tập trung lập năm 1934, chủ yếu dành cho phụ nữ. Hơn 90.000 tù nhân, chủ
yếu là phụ nữ Ba Lan, đã chết ở đó trong Đại chiến thứ hai.
Auschwitz, một trong những trại tập trung lớn
nhất, thành lập tại Ba Lan từ 1940. Khoảng 3 đến 4 triệu người, trong đó
chừng một triệu người Do Thái, đã chết ở đây.
Brikenau cách Auschwitz 3 cây số, là một trong ba trại thuộc Auschwitz.
PHẦN BA - Chương 30
Mặt
trời chưa lên cao lắm, bốn trăm tù nhân của trại Vernet đứng đợi trên
sân ga dù sao cũng đã nhuốm cái nóng ban ngày. Một trăm năm mươi người
bị giam ở nhà ngục Saint-Michel đến nhập bọn cùng họ. Trong đoàn tàu,
giữa các toa chở hàng dành cho chúng tôi, có móc vài toa hành khách.
Những tên Đức phạm các tội vặt được đưa lên đó. Chúng trở về nhà, có
người áp giải. Rồi đến lượt các nhân viên Gestapo, được hồi hương cùng
gia đình, trèo lên toa. Bọn Waffen-SS ngồi ở các bậc lên xuống, súng đặt
trên lòng. Schusterf đang hạ lệnh cho binh lính. Ở cuối đoàn tàu, chúng
cho nối vào một mặt sàn bên trên lắp một đèn chiếu cực lớn và một khẩu
súng liên thanh. Bọn SS xô đẩy chúng tôi. Mặt một người tù không hợp mắt
một tên trong bọn. Y nện người đó một báng súng. Anh ngã lăn xuống đất
rồi ngồi dậy, tay ôm bụng. Cửa các toa chở súc vật mở ra. Tôi ngoảnh
lại và nhìn một lần cuối sắc màu của ban ngày. Không một gợn mây, một
ngày hè nóng nực đang báo hiệu, và tôi ra đi, sang nước Đức.
Sân ga tuy thế đen đặc người, những đoàn tù hình
thành trước mỗi toa, còn tôi, thật kỳ lạ, tôi không nghe thấy một tiếng
động nào nữa. Trong khi bọn chúng đẩy chúng tôi lên, Claude ghét vào
tai tôi.
- Lần này, là chuyến đi cuối cùng.
- Em im đi!
- Anh cho là ở trong ấy chúng ta sẽ trụ được bao lâu?
- Lâu chừng nào cần thiết. Anh cấm em
Claude nhún vai, đến lượt nó trèo lên, nó giơ tay cho tôi, tôi đi theo nó. Sau lưng chúng tôi, cánh cửa toa đóng lại.
Mắt tôi phải mất một ít thời gian để quen với
bóng tối. Những tấm ván có dây thép gai bao quanh được đóng đinh vào cửa
sổ. Bảy mươi người chúng tôi chồng chất trong toa, có thể nhiều hơn một
ít. Tôi hiểu rằng để nghỉ ngơi, sẽ phải nằm duỗi người thay phiên nhau.
Chẳng mấy chốc đã là giữa trưa, cái nóng không
sao kham nổi và đoàn tàu vẫn không nhúc nhích. Nếu tàu chạy, có lẽ chúng
tôi sẽ được một chút gió, nhưng chẳng có gì xảy ra hết. Một người
Italia không chịu nổi cái khát, đi tiểu vào hai bàn tay và uống nước
giải của chính mình. Kìa anh ta đang lảo đảo và ngất đi. Ba người chúng
tôi đỡ lấy anh dưới luồng không khí mỏng manh đi qua khe cửa sổ. Nhưng
trong lúc chúng tôi giúp anh hồi lại, thì một số khác bất tỉnh và ngã
lao xuống.
- Hãy nghe này! thằng em tôi khẽ nói.
Tất cả chúng tôi căng tai ra và nhìn nó, nghi hoặc.
- Suỵt, nó nài thêm.
Đó là tiếng ầm ào của cơn giông mà nó nghe thấy,
và những giọt mưa lớn đã lộp bộp trên nóc toa. Meyer lao người, giơ hai
cánh tay về phía dây thép gai và bị thương, có hề gì, hòa với máu chảy
trên da anh là một ít nước mưa, anh liếm nó. của anh bị một số người
khác tranh giành. Khát, kiệt sức, sợ hãi, những con người đang trở thành
những con vật; nhưng, xét cho cùng, làm sao trách họ đã mất lý trí,
chúng tôi chẳng đang bị nhốt trong toa chở súc vật đó sao?
Một cái lắc giật, đoàn tàu rục rịch. Nó chạy vài mét rồi đứng yên.
Đến lượt tôi ngồi. Claude ở bên cạnh tôi. Lưng
dựa vào thành toa, đầu gối co quắp lại để chiếm ít chỗ hết mức có thể.
Bốn mươi độ trong toa và tôi cảm nhận hơi thở hổn hển của nó, như hơi
thở của những con chó buông mình vào giấc ngủ trưa trên tảng đá nóng.
Toa tàu lặng lẽ. Thỉnh thoảng, một người ho lên
trước khi ngất đi. Tại phòng chờ của tử thần, tôi tự hỏi cái người điều
khiển đầu máy đang nghĩ gì, các gia đình người Đức yên vị trên những ghế
dài nhỏ tiện nghi trong ngăn của họ đang nghĩ gì, những người đàn ông
đàn bà kia, cách chúng tôi hai toa tàu, đang ăn no uống đủ. Trong số họ
liệu có vài kẻ tưởng tượng ra những tù nhân đang ngạt thở, những thanh
thiếu niên bất tỉnh, tất cả những con người mà người ta muốn tước đoạt
phẩm giá trước khi sát hại?
- Jeannot, phải chuồn khỏi dây trước khi quá muộn.
- Bằng cách nào?
- Em không biết, nhưng em muốn anh nghĩ đến chuyện này cùng với em.
Tôi không biết liệu Claude nói thế vì nó thật sự
tin là có thể trốn thoát, hoặc chỉ vì nó cảm thấy tôi đang tuyệt vọng.
Mẹ luôn bảo chúng tôi rằng cuộc sống chỉ giữ vững được nhờ niềm hy vọng
mà người ta cho nó. Tôi những muốn ngửi thấy mùi hương của mẹ, nghe
giọng nói của mẹ và nhớ lại rằng chỉ mới vài tháng trước, tôi còn là một
đứa trẻ. Tôi nhìn nụ cười của mẹ sững lại, mẹ nói với tôi những lời mà
tôi không nghe thấy. Môi mẹ thốt lên "Hãy cứu lấy mạng sống của em con,
đừng bỏ cuộc, Raymond, đừng bỏ cuộc!"
- Mẹ?
Một cái tát kêu bốp trên má tôi.
- Jeannot?
Tôi lúc lắc đầu và trong màn sương mù mờ, tôi nhìn thấy bộ mặt thẹn thùng của thằng em. Nó nói để xin lỗi tôi:
- Em nghĩ anh sắp bất tỉnh đến nơi.
- Đừng gọi anh là Jeannot nữa, điều ấy không còn ý nghĩa!
- Chừng nào chúng ta chưa thắng trong cuộc chiến tranh, em còn tiếp tục gọi anh là Jeannot!
- Tùy em thôi.
Tối đến. Cả ngày con tàu vẫn không nhúc nhích.
Ngày mai, nó sẽ nhiều lần thay đổi đường ray, song chẳng rời nhà ga.
Binh lính la hét, họ nối thêm những toa mới. Sẩm tối hôm sau, bọn Đức
phân phát cho mỗi người một ít bột trái cây và một nắm bánh lúa mạch cho
ba ngày, song vẫn không có nước.
Ngày hôm sau, khi cuối cùng con tàu ra đi, chẳng ai trong chúng tôi có sức để nhận ra điều đó ngay.
Álvarez nhỏm dậy. Cậu quan sát các vệt do ánh
sáng vẽ trên nền toa, qua những tấm ván đóng đinh vào cửa sổ. Cậu ngoảnh
lại và nhìn chúng tôi, trước khi đẩy những sợi dây thép gai ra khiến
bàn tay rách toạc.
Một người sợ sệt hỏi:
- Cậu đang làm gì thế?
- Theo ý cậu?
- Tớ mong rằng cậu không định đào tẩu chứ?
- Điều ấy động gì đến cậu nhỉ? Álvarez vừa đáp vừa mút chỗ máu đang chảy ra từ ngón tay mình.
- Nó động đến tớ ở chỗ nếu cậu bị tóm, chúng sẽ
bắn chết mười người trong chúng ta để trả đũa. Cậu không nghe thấy điều ấ
chúng nói ở nhà ga sao?
- Vậy nếu cậu quyết định ở lại đây và nếu chúng
chọn cậu thì cậu hãy cảm ơn tớ đi. Tớ sẽ rút ngắn các đau đớn cho cậu.
Cậu cho là con tàu này đưa ta đến đâu đây?
- Tớ không biết gì hết và tớ không muốn biết! người tù vừa rền rĩ vừa bám lấy áo của Álvarez.
- Đến các trại tử thần! Chính ở đó sẽ gặp lại
nhau tất cả những người nào trước đây chưa chết ngạt, chưa bị nghẹt thở
vì lưỡi của bản thân họ sưng phồng lên. Cậu hiểu chứ? Álvarez vừa hét
vừa gỡ mình ra khỏi sự nắm víu của người bạn tù.
- Cậu tẩu thoát đi và để cho anh ta yên, Jacques can thiệp; và anh giúp Álvarez xê dịch những tấm ván khỏi ô cửa sổ.
Álvarez kiệt sức, cậu mới mười chín tuổi và niềm tuyệt vọng hòa lẫn nỗi giận dữ nơi cậu.
Các tấm ván được kéo ngả vào bên trong toa. Cuối
cùng gió thổi vào, và dù một số người sợ hãi những gì anh bạn mưu toan,
song tất cả đều thưởng thức cái mát đang thâm nhập. Álvarez cằn nhằn:
- Mặt trăng chết tiệt! Hãy nhìn cái ánh sáng cứt đái kia, cứ như thể giữa ban ngày.
Jacques nhìn ra cửa sổ, xa xa là một khúc ngoặt, một khu rừng in hình trong đêm
- Nhanh lên cậu, nếu cậu muốn nhảy thì là bây giờ đấy!
- Ai muốn theo tôi?
- Tôi, Titonel đáp.
- Cả tôi nữa, Walter nói thêm.
- Chúng ta sẽ xem sau, Jacques ra lệnh, nào, trèo lên, tớ cúi làm thang cho cậu leo.
Và thế là anh bạn chuẩn bị thực hiện kế hoạch
mang trong đầu từ khi những cánh cửa toa đóng lại cách đây hai hôm. Hai
ngày và hai đêm, dài hơn tất cả những ngày đêm của địa ngục.
Álvarez nhoài người lên cửa sổ và đưa hai chân
ra ngoài trước khi lật người lại. Sẽ phải bám lấy thành toa, và để thân
mình trườn xuống. Gió quất vào hai má cậu và đem lại cho cậu chút sức
lực, trừ phi những sức lực đó tái sinh từ niềm hy vọng thoát hiểm. Chỉ
cần tên lính Đức ở cuối đoàn tàu, cái tên đứng sau khẩu súng liên thanh,
không trông thấy cậu; chỉ cần hắn không nhìn về phía cậu. Vài giây
thôi, thời gian để khu rừng nhỏ lại gần, cậu sẽ nhảy ở đó. Và nếu cậu
không gãy cổ khi rơi xuống nền đá và cát của đường tàu, thì cậu sẽ tìm
thấy nó trong bóng tối khu rừng, cái sự thoát hiểm ấy. Vài giây nữa, và
Álvarez buông tay. Lập tức, vang lên tiếng súng liên thanh; chúng bắn từ
khắp nơi.
- Tôi đã bảo các cậu rồi mà! người tù khi nãy kêu lên. Thật là một sự điên
- Cậu im đi! Jacques ra lệnh.
Álvarez lăn mình trên mặt đất. Đạn cào xé đất
xung quanh cậu. Xương sườn cậu gãy, nhưng cậu sống. Kìa cậu đang vắt
chân lên cổ chạy. Sau lưng, cậu nghe thấy tiếng phanh tàu nghiến. Một
bầy đã lao theo cậu; và trong lúc cậu luồn lách giữa các thân cây, phóng
đến đứt hơi, những tiếng sống nổ vang xung quanh cậu, làm bắn ra những
mẩu vỏ của các cây thông bao bọc cậu.
Rừng thưa dần; phía trước, dòng sông Garonne trải ra như một dải băng dài ánh bạc trong đêm.
Tám tháng giam cầm, tám tháng thiếu ăn, lại thêm
hai ngày kinh khủng trên tàu; nhưng Álvarez có tâm hồn của một người
năng nổ chiến đấu. Cậu có trong mình sức mạnh mà tự do trao cho. Và
trong lúc lao xuống dòng sông, Álvarez tự nhủ nếu cậu thành công, những
người khác sẽ làm theo; thế thì cậu sẽ không chết đuối, các chiến hữu
đáng để cậu làm cuộc lữ hành này. Không, Álvarez sẽ không chết tối nay.
Xa hơn bốn trăm mét, cậu trườn lên bờ sông bên
kia. Loạng choạng, cậu bước về phía đốm sáng duy nhất lấp lánh trước mặt
mình. Đó là khung cửa sổ sáng đèn của một ngôi nhà ven cánh đồng. Một
người đàn ông đến với cậu, ông ta xốc nách cậu và dìu cậu về tận nhà
mình. Ông đã nghe thấy những tràng súng nổ. Con gái ông và ông tiếp đón
cậu.
Quay lại đường tàu, bọn SS điên giì không tìm
thấy con mồi, chúng đá và nện báng súng vào các thành toa, như để cấm
mọi sự thì thầm bên trong. Chắc hẳn sẽ có sự trả đũa, nhưng không phải
ngay lập tức. Tên trung uý Schuster quyết định cho đoàn tàu lại khởi
hành. Với lực lượng Kháng chiến từ nay lan rộng trong miền, lần chần ở
đây là không hay. Đoàn tàu có thể bị tấn công. Binh lính trở lên tàu và
đầu máy chuyển mình.
Nuncio Titonel, lẽ ra phải nhảy ngay sau Álvarez
đành bỏ cuộc. Anh hứa lần sau sẽ thử làm. Lúc anh nói, Marc cúi đầu
xuống. Nuncio là anh của Damira. Sau khi bị bắt, Marc và Damira bị tách
khỏi nhau và từ sau cuộc thẩm vấn, cậu không biết tình hình cô ra sao. Ở
nhà tù Saint-Michel, cậu chưa bao giờ được tin cô và ý nghĩ của cậu
không thể rời khỏi cô. Nuncio nhìn Marc, anh thở dài rồi đến ngồi bên
cậu. Họ chưa bao giờ dám nói với nhau về người phụ nữ lẽ ra có thể khiến
họ thành anh em nếu quyền tự do yêu nhau được trao cho họ. Nuncio hỏi:
- Tại sao cậu không bảo tôi là cậu với nó cùng nhau?
- Vì bạn ấy cấm em làm thế.
- Ý nghĩ thật kỳ cục!
- Bạn ấy sợ phản ứng của anh, Nuncio ạ. Em không phải người Italia...
- Nếu cậu biết rằng tôi mốc cần cậu không phải
người đồng hương với chúng tôi, khi mà cậu yêu nó và tôn trọng nó. Tất
cả chúng ta đều là người ngoài của một ai đó.
- Đất cả chúng ta đều là người ngoài của một ai đó.
- Dù sao chăng nữa, thì tôi cũng biết từ ngay đầu tiên.
- Ai bảo anh?
- Giá cậu nhìn thấy bộ mặt nó khi nó về nhà, cái
lần đầu tiên chắc hẳn cô cậu đã hôn nhau! Và hễ đi làm nhiệm vụ cùng
cậu, hoặc đến nơi nào mà nó phải gặp cậu, thì nó từng mất bao nhiêu thì
giờ sửa soạn. Chẳng cần phải tinh ranh lắm mới hiểu.
- Em xin anh, Nuncio, đừng nói về Damira ở thì quá khứ.
- Cậu biết đấy, Marc, vào giờ này, chắc nó phải đang ở Đức, tôi không quá nhiều ảo tưởng đâu.
- Thế thì, tại sao bây giờ anh lại nói với em về những chuyện ấy?
- Bởi vì, trước đây, tôi từng nghĩ rằng ta sẽ thoát, rằng ta sẽ được thả, tôi đã không muốn cậu bỏ cuộc.
- Nếu anh đào tẩu, em sẽ đi cùng anh, Nuncio!
Nuncio nhìn Marc, anh đặt tay lên vai cậu và ôm riết cậu vào người.
- Điều khiến tôi yên lòng, là Osna, Sophie và
Marianne ở cùng nó, rồi cậu xem, họ sẽ giúp đỡ nhau. Osna sẽ lo toan sao
cho họược, không bao giờ cô ấy buông tay đâu, cậu có thể tin ở tôi!
- Cậu cho là Álvarez thoát chứ? Nuncio nói tiếp.
Chúng tôi không biết anh bạn của chúng tôi có
sống sót hay không, nhưng dù thế nào, anh đã tẩu thoát được và với tất
cả chúng tôi, niềm hy vọng lại nảy nở.
Vài giờ sau, chúng tôi tới Bordeaux.
° ° °
Mờ sáng, các cánh cửa mở ra. Cuối cùng, họ phát
cho chúng tôi một ít nước, thoạt tiên phải uống bằng cách thấm cho ướt
môi, rồi hớp từng ngụm nhỏ, trước khi khi họng chịu mở để cho chất lỏng
đi qua. Tên trung uý Schuster cho phép chúng tôi xuống từng nhóm bốn
hoặc năm người. Thời gian để đại tiểu tiện ở cách xa đường tàu. Mỗi tốp
đi đều có lính mang súng vây quanh; vài tên mang lựu đạn để đề phòng một
cuộc chạy trốn tập thể. Chúng tôi ngồi xổm xuống trước mặt chúng; đó
chỉ là thêm một sự nhục mạ nữa, phải sống cùng thôi. Thằng em nhìn tôi,
vẻ buồn bã. Tôi cố mỉm cười với nó dù khéo dù vụng, tôi cho là vụng.