TÔI LÁI CON CADILLAC CỦA MẸ chạy như bay trên con đường rải sỏi, thẳng hướng về nhà. Giọng Patsy Clineài không còn nghe thấy rõ nữa, vì bị tiếng đá cuội đập lộp độp lên thân xe át đi. Mẹ sẽ điên tiết lắm đây, nhưng tôi vẫn nhấn ga mạnh hơn. Tôi không thể thôi nghĩ đến những gì Hilly nói với mình trong buổi chơi bài hôm nay.

Hilly, Elizabeth và tôi là bạn thân từ hồi còn đi học trường tiểu học Power. Tấm ảnh tôi thích nhất là tấm chụp hình ba đứa ngồi trên khán đài sân bóng đá trường trung học, mấy cái đầu chụm lại, vai kề vai. Tuy nhiên, chi tiết làm nên điểm nhấn cho bức hình là các ghế ngồi xung quanh hoàn toàn trống trơn. Chúng tôi ngồi sát bên nhau vì ba đứa rất thân thiết.

Lên học Ole Miss, Hilly và tôi ở chung phòng suốt hai năm liền cho tới khi cô ấy bỏ ngang để đi lấy chồng còn tôi tiếp tục học đến ngày tốt nghiệp. Cứ mỗi buổi tối, ở nhà Chi Omega, tôi lại cuốn đúng mười ba cái lô lên tóc cô. Thế mà hôm nay, cô ấy dọa sẽ khai trừ tôi ra khỏi Hội. Chẳng phải tôi ham hố gì hội nọ hội kia, tôi chỉ thấy buồn vì sao cô bạn lại sẵn lòng hất cẳng mình dễ dàng đến thế.

Tôi rẽ vào con đường nhỏ dẫn tới Longleaf, đồn điền bông của gia đình tôi. Sỏi đá rải bên dưới dần nhường chỗ cho lớp bụi đất vàng mịn, tôi giảm ga để mẹ khỏi nhìn thấy tôi đang phi như điên. Tôi dừng xe trước nhà và bước ra. Mẹ đang ngồi trên chiếc ghế bập bênh dưới hiên nhà.

“Lại đây ngồi, con gái,” mẹ gọi, đoạn vẫy tay ra hiệu cho tôi ngồi xuống chiếc ghế kế bên. “Pascagoula vừa đánh sáp sàn nhà xong. Chờ tí cho khô đã con ạ.”

“Vâng.” Tôi hôn lên đôi má đầy phấn của bà nhưng không ngồi xuống. Tôi đứng tựa lên lan can, nhìn ra ba cây sồi đầy rêu phủ trước sân. Ở đây cách trung tâm thị trấn có năm phút xe đi, nhưng đa phần mọi người đều tính khu này là vùng nông thôn rồi. Bao quanh khoảnh sân nhà tôi là mười ngàn mẫu bông của bố, thứ cây rất xanh và khỏe, cao đến thắt lưng tôi. Mấy người da màu ngồi dưới túp lều đằng xa, mắt trân trân nhìn vào bầu không khí nóng bỏng. Ai cũng chỉ mong đợi một điều là những búp bông vải bung nở.

Tôi miên man nghĩ ngọi, mọi chuyện giữa Hilly và tôi đã khác xưa, kể từ hồi tôi rời trường về nhà. Nhưng ai là người thay đổi, cô ấy hay tôi?

“Mẹ kể cho con nghe chưa nhỉ? Fanny Peatrow đính hôn rồi đây.” Mẹ bắt chuyện.

“Mừng cho Fanny.”

“Chỉ chưa đầy một tháng từ khi nó nhận vị trí nhân viên giao dịch ở Farmer’s Bank thôi đấy

“Tốt quá, mẹ ạ.”

“Mẹ biết,” bà nói, tôi quay lại và thấy mắt bà sáng trưng lên như đèn pha. “Sao con không ra ngân hàng gửi đơn xin một chân giao dịch viên nhỉ?”

“Kìa mẹ, con có muốn trở thành nhân viên giao dịch ngân hàng đâu.”

Mẹ thở dài, rồi nheo mắt nhìn con chó cưng Shelby liếm láp bộ lông của nó. Tôi ngó nghiêng cửa trước, định liều mình làm bẩn sàn nhà. Hai mẹ con đã nói đi nói lại chuyện này không biết bao nhiêu lần rồi.

“Bốn năm trời con gái tôi đi học đại học, rốt cục có gì mang về nhà nào?” Bà than.

“Một tấm bằng?”

“Một mảnh giấy đẹp,” mẹ nói.

“Mẹ, con đã nói rồi. Con chưa gặp được người nào hợp với mình cả,” tôi nhấm nhẳng.

Mẹ đứng dậy khỏi ghế, tiến lại gần để tôi nhìn sát khuôn mặt xinh đẹp, duyên dáng của bà. Bà mặc một chiếc váy màu xanh hải quân, ôm sát khung xương mảnh khảnh của cơ thể. Như mọi khi, bà chỉ thoa một lớp son phớt nhẹ, nhưng khi bà bước ra dưới ánh nắng, tôi nhìn thấy những vết bẩn tối, đậm, đã khô cong, lấm tấm ở mặt trước áo bà. Tôi căng mắt ra, cố soi xem có đúng là vết bẩn thật không. “Mẹ ơi? Mẹ ốm à?”

“Eugenia, giá con chịu hợp tác hơn một chút có phải tốt không...”

“Váy mẹ bẩn hết phía trước rồi kìa.”

Mẹ khoanh tay lại. “Mẹ vừa nói chuyện với mẹ của Fanny. Cô ấy bảo mới vào làm là con Fanny đã gặp bao nhiêu mối tốt rồi.”

Tôi bỏ lửng chuyện chiếc váy. Tôi chẳng bao giờ dám nói cho mẹ biết mình muốn trở thành nhà văn. Bà sẽ chỉ biến nó thành một điểm khác để phân biệt tôi với những cô gái đã có chồng thôi. Tôi cũng không kể được với bà về Charles Gray, anh bạn học cùng lớp toán với tôi ở Ole Miss. Hồi năm cuối, anh ấy say rượu và đã hôn tôi rồi siết tay tôi rất chặt, lẽ ra tôi phải đau lắm, nhưng không, cái cách anh ôm và nhìn sâu vào mắt tôi mới tuyệt diệu làm sao. Thế mà sau đó anh ấy lại cưới con bé Jenny Sprig mét rưỡi.

Việc tôi cần làm bây giờ là tìm một căn hộ ở đâu đó trong thị trấn, loại nhà mà các thưý, giáo viên, các bà cô không chồng hoặc những cô gái độc thân, tính tình giản dị thường sống. Nhưng duy chỉ có một lần tôi đả động đến ý định dùng số tiền trong tài khoản tiết kiệm của mình, mẹ đã khóc - những giọt nước mắt thật sự. “Eugenia, tiền có phải để dùng cho việc đó đâu. Để sống trong căn nhà chỉ có vài phòng, lúc nào cũng sực mùi xào nấu, tất vớ phải treo ngoài cửa sổ ư. Đến khi tiền hết thì sao hả con? Lúc đấy con biết trông vào đâu?” Rồi mẹ tìm miếng khăn lạnh đắp lên trán và nằm bẹp trên giường cả ngày hôm ấy.

Giờ thì bà đang siết chặt tay lên lan can, chờ xem tôi có định nói theo những gì cô nàng Fanny Peatrow béo ú đã làm để tự cứu vớt bản thân không. Chính mẹ đẻ của tôi đang nhìn tôi chòng chọc, như thể tôi đã chống đối triệt để ý chí của bà bằng khuôn mặt, chiều cao và mái tóc của mình. Bảo tóc tôi bù xù hẵng còn nhẹ nhàng quá. Nó đỏng đảnh vênh váo, nom giống lông mu hơn là tóc, đã thế màu lại còn hoe hoe, hơi tí là tung tóe ra mỗi chỏm một hướng, cứ như rơm ấy. Da tôi sáng, có người gọi đó là màu kem, nhưng những lúc tôi làm bộ nghiêm trọng thì trông chả khác gì cái thây ma, phiền nỗi, lúc nào tôi chẳng nghiêm trọng. Chưa hết, còn một đường sụn dài hơi gồ lên dọc sống mũi tôi nữa. Nhưng mắt tôi lại có màu xanh biếc của hoa ngô dại, giống mẹ. Mọi người nói đó là nét đẹp nhất của tôi.

“Chỉ cần con chịu đi xem mắt người ta thôi, ở đấy con có thể...”

“Mẹ,” tôi kêu lên, chỉ muốn mau mau chóng chóng chấm dứt cuộc nói chuyện, “chả lẽ con không lấy được chồng thì chỉ còn đường chết hay sao?”

Mẹ xoắn chặt hai cánh tay trần, dường như chỉ riêng ý nghĩ đó thôi cũng đủ khiến bà ớn lạnh. “Đừng. Đừng nói thế, Eugenia. Trời ơi, cứ tuần nào vào thị trấn, nhìn thấy một người cao hơn mét tám, mẹ lại nghĩ bụng, Giá mà con Eugenia chịu để ý...” Mẹ ấn chặt tay lên bụng, chuyện này càng khiến khối u của bà nhức nhối thêm.

Tôi tuột đôi giày bệt ra và bước xuống bậc tam cấp, trong khi mẹ hò hét sau lưng, bắt tôi xỏ giày vào, rồi lôi ra đủ thứ để dọa, nào bệnh vảy nến, nào muỗi mòng, nào viêm não. Cái chết không thể né tránh nếu không có giày. Cái chết nếu không có chồng. Tôi rùng mình với cảm giác cô độc đã dày vò bản thân kể từ khi tốt nghiệp đại học cách đây ba tháng. Tôi bị vứt vào một mảnh đất không còn dành cho mình. Chắc chắn không phải nơi này, với mẹ và bố, có lẽ thậm chí không phải với cả Hilly và Elizabeth nữa.

“...con đã hai mươi ba tuổi rồi đấy, ở tuổi con, mẹ đã có thằng Carlton Jr rồi...” mẹ nói với theo.

Tôi đứng dưới tường vi hồng rực, nhìn mẹ trên thềm nhà. Những đóa huệ tây đã tàn hết. Lúc ấy đã gần sang tháng Chín.

Tôi không phẢi là mỘt đỨa bé dỄ thương. Khi tôi ra đời,Carlton, anh trai tôi, săm soi tôi một lúc rồi kêu váng cả phòng hậu sinh, “Nó không phải em bé, nó là con muỗi que(4) thì có!” thế là chết tên từ đó. Người tôi dài ngẳng và còm nhom, sáu nhăm phân rưỡi, kỷ lục chưa từng có ở Bệnh viện Baptist. Cái tên càng chính xác hơn vì khi tôi còn bé tí, cái mũi đã nhọn hoắt, nom như mỏ chim. Suốt đời tôi, mẹ đã ra sức thuyết phục mọi người gọi tôi bằng cái tên mẹ đặt, Eugenia.

Bà Charlotte Boudreau Cantrelle Phelan không thích biệt danh.

Mười sáu tuổi, tôi đã không xinh thì chớ lại còn cao đau cao đớn. Thứ chiều cao có thể ném một đứa con gái xuống hàng cuối cùng với một lũ toàn con trai trong tấm ảnh chụp cả lớp. Thứ chiều cao mà mẹ bạn phải mắt bao đêm khâu lại đường diềm, kéo tay áo len, chải vuốt tóc bạn để sửa soạn cho những bữa tiệc khiêu vũ bạn không được mời, và cuối cùng là ấn đầu bạn xuống thật lực, làm như bằng cách đó, bà có thể khiến bạn lùn đi bằng cái hồi bà còn phải nhắc bạn đứng thẳng lên. Khi tôi mười bảy tuổi, mẹ thà để tôi tiêu chảy ra máu còn hơn cho phép tôi đứng thẳng. Bà cao mét sáu và là nữ hoàng cuộc thi Hoa hậu bang Carolina. Bà quyết định là với ca như tôi thì chỉ còn một cách duy nhất.

Bí kíp săn chồng của bà Charlotte Phelan, Quy tắc một: một cô gái xinh xắn, nhỏ nhắn nên tôn bản thân lên bằng son phấn và dáng điệu quyến rũ. Còn với một cô gái cao kều xoàng xĩnh, một tài khoản tiết kiệm.

Tôi cao suýt soát mét tám và có tới hai nhăm ngàn đô-la tiền bán bông vải gửi trong một tài khoản đứng tên mình và nếu vẻ đẹp đó còn chua đủ lộng lẫy thì thề có Chúa, gã đàn ông kia đúng là không có não, thật chẳng đáng đếm xỉa tới làm gì.

Phòng ngỦ hỒi nhỎ cỦa tôi nằm trên tầng thượng ngôi nhà của bố mẹ. Căn phòng có những đường gờ trắng chạy dọc lưng tường và mấy thiên thần đúc thạch cao màu hồng. Bốn mặt dán giấy in hình những nụ hồng màu xanh nhạt. Thật ra đó là một căn gác áp mái với những bức vách dài, dốc, ở nhiều chỗ tôi còn không đứng thẳng được. Ô cửa sổ vuông đua ra ngoài khiến căn phòng trông tròn tròn. Sau mỗi ngày đã bị mẹ nhiếc móc chán chê vì chuyện chồng con, tôi lại còn phải ngủ trong một chiếc bá

Song đó lại chính là chốn nương náu của tôi. Hơi nóng hầm hập như trong một quả khinh khí cầu có vẻ không hoan nghênh khách khứa cho lắm. Bậc thang thì hẹp, bố mẹ khó lòng leo lên được. Bác Constantine, người giúp việc cho nhà tôi hồi xưa, ngày nào cũng gườm gườm nhìn những đợt cầu thang dốc đứng, như thể đó là một cuộc chiến giữa đôi bên vậy. Đó là điểm duy nhất tôi không thích ở tầng thượng ngôi nhà, nó chia cắt tôi và Constantine.

Ba ngày sau cuộc nói chuyện với mẹ dưới hiên nhà, tôi mở mục quảng cáo việc tìm người của tờ Jackson Journal đặt trên bàn. Suốt cả buổi sáng mẹ đã chạy theo tôi khắp nhà, tay lăm lăm một chiếc máy ép tóc mới, trong khi bố đứng trước hiên nhà ra sức gào rú và nguyền rủa cánh đồng bông vì bông đang chảy nhoét ra như tuyết giữa mùa hè. Ngoài mọt bông, mưa là thứ tai họa ác hại nhất khi tới mùa thu hoạch. Tuy chưa đến tháng Chín song những cơn mưa rào mùa thu đã sầm sập đổ về.

Bút đỏ trên tay, tôi rà qua cột báo ngắn ngủi duy nhất dưới mục VIỆC TÌM NGƯỜI: NỮ.

Cửa hàng bách hóa Kennington: Tìm nữ nhân viên bán hàng, yêu cầu: tự tin, tháo vát và có nụ cười đẹp!

Cần tuyền nữ thư ký trẻ, thanh mảnh. Không cần biết đánh máy, Liên hệ ông Sanders. Lạy Chúa, nếu ông ta không cần thư ký để đánh máy thì còn cần cô ta để làm gì nhỉ?

Percy & Gray, LP cần tuyển nhân viên tốc ký, lương 1,25 đô- la/giờ. Cái này mới đây. Tôi khoanh một vòng tròn quanh mẩu tin đó.

Chẳng ai có thể kêu ca rằng tôi không học hành chăm chỉ khi còn ở Ole Mis. Trong lúc bạn bè xúng xính đi dự các bữa tiệc Phi Delta Theta, nhấm nháp rượu rum và coca, tay đeo những dải ruy băng kết hoa xinh xắn, thì tôi ngồi trước bàn học miệt mài viết lách hàng giờ liền, chủ yếu là các bài luận, song cũng có cả truyện ngắn, thơ thẩn dớ dẩn, những tập truyện Bác sỹ Kildare, khẩu hiệu cho thuốc lá Pall Mall, thư khiếu nại, thư tống tiền, thư tình cho những chàng trai tôi nhìn thấy trên lớp nhưng không có gan bắt chuyện, chưa một lá thư nào được gửi đi. Quả tôi có tơ tưởng chuyện hẹn hò thật, nhưng ước mơ thực sự của tôi là một ngày nào đó, tôi sẽ viết ra được thứ khiến mọi người chịu đọc.

Đến kỳ thứ tư của năm cuối đại học, tôi chỉ gửi đơn ứng tuyển một công việc, nhưng là một việc rất tốt, cách Mississippi sáu trăm dặm. Nhét hai mươi đồng mười xu vào chiếc máy điện thoại công cộng đặt ở cửa hàng Oxford Mart, tôi hỏi vị trí biên tập viên nhà xuất bản Harper & Row nằm trên phố 33 của Manhattan được quảng cáo tuyển người trên New York Times lúc ở thư viện Oie Miss và đã gửi ngay sơ yếu lý lịch của mình đi từ ngày hôm ấy. Trong một phút hy vọng nhen nhóm, tôi thậm chí còn gọi điện hỏi một căn hộ cho thuê trên mạn Đông phố 85, gồm một phòng ngủ và một bếp, với giá bốn mươi nhăm đô-la một tháng. Hãng Delta Airlines báo lại vé một chiều đến sân bay Idlewild giá bảy mươi ba đô-la. Tôi không còn tâm trí nào để cùng lúc đăng tuyển hơn một công việc và tôi không hề nhận được tin tức gì từ họ nữa.

Mắt tôi lướt xuống mục VIỆC TÌM NGƯỜI: NAM. Bét ra phải có tới bốn cột báo kín đặc những vị trí như giám đốc ngân hàng, nhân viên kế toán, nhân viên môi giới vay nợ, nhân viên đối chiếu chất lượng bông vải. Ở bên này, Percy & Gray, LP đề nghị mức lương tốc ký cao hơn năm mươi xu một giờ.

“Cô Skeeter ơi, cô có điện thoại,” tôi nghe tiếng Pascagoula gọi inh ỏi dưới nhà.

Tôi chạy xuống tầng một, nơi đặt chiếc điện thoại duy nhất trong nhà. Pascagoula chìa điện thoại cho tôi. Cô bé xíu như một đứa trẻ con, tính từ đầu đến chân cũng chưa đầy mét rưỡi, còn người thì đen sì như than. Tóc cô xoăn tít và chiếc váy đồng phục trắng đã được cắt may cho vừa với cẳng tay cẳng chân ngắn ngủn.

“Cô Hilly gọi đấy ạ,” cô nói, và đưa ống nghe cho tôi bằng bàn tay ướt nhoẹt.

Tôi ngồi bên chiếc bàn sắt màu trắng. Gian bếp rộng, vuông vức và nóng hầm hập. Mặt sàn ốp gạch nhựa đen trắng đã nứt ở vài chỗ, khoảng trước bồn rửa bát thậm chí còn vẹt hẳn đi. Chiếc máy rửa bát mới màu bạc ngồi chình ình giữa phòng, được nối với một đường ống chạy thẳng từ vòi nước.

“Cuối tuần này chú ấy về đấy,” Hilly nói. “Tối thứ Bảy. Cậu rảnh không?”

“A, để tớ xem lại lịch đã,” tôi đáp. Mọi dấu vết từ cuộc cãi vã quanh bàn chơi bài đã biến mất khỏi giọng nói của Hiily. Tôi vẫn nghi nghi, nhưng thấy trong lòng nhẹ nhõm hẳn.

“Không thể tin được, cuối cùng chuyện này cũng biến thành sự thật,” Hilly xuýt xoa, vì cô đã mất bao nhiêu tháng trời để gán ghép tôi cho cậu em họ của chồng cô. Cô hăng hái lắm, mặc dù anh ta quá đẹp trai so với tôi, chưa kể lại là con một nghị sĩ bang nữa chứ.

“Cậu không nghĩ bọn tớ nên... gặp trước à?” Tôi hỏi. “Ý tớ là, trước khi hẹn hò

“Đừng lo. William và tớ sẽ luôn ở bên cậu mà.”

Tôi thở dài. Cuộc hẹn đã bị hủy tới hai lần. Tôi đành chỉ biết hy vọng nó sẽ bị hoãn lại một lần nữa. Nhưng tôi vẫn thấy mát ruột vì Hilly có vẻ rất tin tưởng một người như anh ta sẽ hứng thú với người như tôi.

“À, tớ cần cậu qua đây lấy ít giấy tờ này,” Hilly nói. “Tớ muốn sáng kiến của tớ được đưa lên báo số tới, nguyên một trang ngay sau trang ảnh sự kiện nhé.”

Tôi khựng lại. “Chuyện nhà vệ sinh á?” Mặc dù Hilly mới khơi ra việc này ở hội chơi bài cách đây có vài ngày, nhưng tôi cứ hy vọng nó đã rơi vào quên lãng.

“Đấy gọi là Sáng kiến vệ sinh phòng dịch từ người giúp việc -William Nhỏ xuống ngay không mẹ cốc đầu bây giờ, Jule May vào đây mau lên - tớ muốn phải đăng ngay tuần này.”

Tôi là biên tập viên tờ báo của Hội. Nhưng Hilly lại là chủ tịch. Và cô đang đòi chỉ đạo cho tôi phải in những nội dung gì.

“Để tớ xem đã. Tớ không chắc là còn chỗ trống đâu,” tôi đáp dối.

Từ chỗ bồn rửa, Pascagoula len lén liếc nhìn tôi, dường như cô đã nghe được hết những gì Hilly vừa nói. Tôi ngó qua phòng vệ sinh của Constantine, nay đã là của Pascagoula. Nó ở liền kề với bếp. Cánh cửa đang mở hé và tôi nhìn thấy một gian phòng bé như lỗ mũi với một cái bồn cầu, một sợi dây giật nước phía trên đầu, một bóng đèn tỏa ra ánh sáng vàng đục nhừa nhựa. Bồn rửa tay treo ở góc tường thì nhỏ tin hin, đến một cốc nước khéo cũng không có chỗ đặt. Tôi chưa bao giờ đặt chân vào đó dù chỉ một lần. Hồi chúng tôi còn nhỏ, mẹ luôn dọa sẽ đét đít hai anh em nếu chúng tôi lai vãng đến phòng vệ sinh của Constantine. Tôi bỗng nhớConstantine thắt ruột thắt gan, hơn bất kỳ thứ gì tôi đã từng nhớ nhung suốt cuộc đời này.

“Thế thì cố sắp xếp đi nhé,” Hilly nói, “việc này quan trọng lắm đấy.”

Constantine sỐng cách nhà tôi chừng một dặm, trong một khu dân cư người Phi nhỏ bé gọi là Hotstack, đặt theo tên nhà máy hắc ín từng hoạt động ở đây. Con đường dẫn tới Hotstack chạy song song cánh Bắc trang trại nhà tôi và tôi vẫn còn nhớ từ lâu lắm rồi, bọn trẻ con da màu đã kéo nhau đi bộ, nô đùa suốt dọc dải đường này, đá tung từng đám bụi đỏ ối, thẳng hướng Hạt lộ 49 để bắt xe đi nhờ.

Chính tôi cũng đã từng đi trên những dặm dài nóng bỏng ấy khi còn bé tí. Nếu tôi nài nỉ và chịu học thuộc các bài giáo lý, thỉnh thoảng mẹ cũng cho tôi theo bác Constantine về nhà vào các buổi chiều thứ Sáu. Sau hai mươi phút đi bộ thong thả, chúng tôi tới tiệm tạp hóa cho người da màu, rồi đến một cửa hàng thực phẩm có mấy con gà đã làm lông sạch sẽ xếp ngửa tênh hênh, và suốt dọc đường đi, tính ra phải có đến ngót chục nóc nhà lụp xụp, mái lợp tôn, hàng hiên trước xốc xếch xiêu vẹo, xen giữa là một căn sơn vàng, người ta nói nhà này bán rượu whisky đằng cửa hậu. Cảm giác bước vào một thế giới hoàn toàn khác biệt thật kỳ dị khó tả, đó là lúc tôi ý thức, rõ ràng đến nhức nhối, rằng đôi giày của mình tốt quá, chiếc váy yếm trắng bác Constantine đã ủi phẳng cho tôi sạch sẽ quá. Càng về đến gần nhà mình, Constantine càng cười nhiều hơn.

“Chào bác Carl Bird,” Constantine hồ hởi chào bác bán rễ cây đang ngồi trên chiếc ghế bập bênh kê sau thùng xe tải. Những bao rễ de vàng và cam thảo cùng mắt chim xếp san sát chờ người tới mua, trong những phút hai bác cháu cùng lang thang ấy, cả cơ thể Constantine được thoải mái vung vẩy, những khớp xương đều như giãn ra. Constantine không những cao lớn, mà vóc người cũng chắc nịch. Hông bác ấy to bè, còn hai cái đầu gối thì giở chứng giở thói suốt. Đi đến đoạn có gốc cây cụt ở chỗ rẽ, bác lại lấy một nhúm thuốc lá Happy Days đưa lên mồm nhai và nhổ cho nước bã bay thẳng tắp. Bác để cho tôi được xem thứ bột đen đen đựng trong ống thiếc, nhưng dặn, “Đừng nói cho mẹ con biết, nghe chưa.”

Lúc nào cũng có mấy con chó bụng lép kẹp, chốc ghẻ đầy thân, nằm dài giữa đường. Một cô gái da màu khá trẻ tên là Mèo-Ngoạm thường đứng dưới hiên nhà hét lớn, “Cô Skeeter! Gửi lời chào ông hộ tôi nhé. Bảo ông là tôi vẫn khỏe.” Chính bố đã đặt cho cô ta cái tên ấy từ nhiều năm trước đây, khi bố lái xe qua và nhìn thấy một con mèo dại đang cắn xé một bé gái da màu. “Suýt nữa thì nó xơi tái con bé rồi,” sau đó bố có kể lại với tôi. Ông giết chết con vật, đưa cô bé đến bác sỹ, và trả tiền cho cô tiêm phòng dại suốt hai mươi mốt ngày.

Đi thêm một chút nữa, chúng tôi vào đến nhà Constantine - ngôi nhà ba phòng, không thảm trải sàn. Tôi nhìn tấm ảnh duy nhất bác có, chụp một cô bé da trắng mà bác nói mình đã nuôi suốt hai chục năm trời ở Port Gibson. Tôi khá tự tin rằng mình biết tất cả mọi thứ liên quan đến Constantine - bác ấy có một chị gái và đã lớn lên trong một nông trại lĩnh canh ở Corinth, Mississippi. Cả bố và mẹ của bác ấy đều đã mất. Bác ấy mặc váy cỡ 16, đi giày cỡ 10 và tuyệt đối không ăn thịt heo. Nhưng tôi đã có lần nhìn chằm chằm nụ cười toe toét của con bé trong ảnh và thấy hơi ghen tị, sao bác ấy lại không giữ một tấm ảnh của tôi nhỉ.

Thỉnh thoảng hai đứa bé gái bên nhà hàng xóm sang chơi với tôi, Mary Nell và Mary Roan. Hai đứa đều đen sì đen sùi, tới mức tôi không tài nào phân biệt được chúng, vậy nên tôi cứ gọi cả hai là Mary.

“Khi nào xuống đấy, con phải ăn nói tử tế với bọn trẻ con da màu nghe chưa,” một lần mẹ căn dặn thế và tôi vẫn còn nhớ mình đã nhìn mẹ lạ lùng rồi hỏi “Sao con lại không thế chứ?” Nhưng mẹ chẳng bao giờ trả lời.

Sau chừng một tiếng, bố lái xe qua, ông dừng trước cửa, rồi đi ra đưa Constantine một đô-la. Bác Constantine chưa bao giờ mời ông vào nhà dù chỉ một lần. Ngay từ hồi đó, tôi đã hiểu rằng chúng tôi đang đứng trên lãnh địa của Constantine và bác ấy không cần phải lịch sự với ai khi đang ở nhà mình. Sau đó, bố cho tôi đến cửa hàng của người da màu để kiếm thứ nước gì đó lạnh lạnh và vài chiếc kẹo mút.

“Đừng kể với mẹ là bố cho bác Constantine thêm tiền nhé.”

“Vâng,” tôi đáp. Và đó gần như là bí mật duy nhất mà bố và tôi cùng chia sẻ.

LẦn đẦu tiên tôi bị chê xấu là lúc mười ba tuổi. Thủ phạm là một thằng con nhà giàu, bạn của anh Carlton, qua nhà tôi để chơi bắn súng trên đồng.

“Sao con lại khóc, cô bé?” Constantine vào bếp hỏi tôi.

Nước mắt nước mũi chảy ràn rụa, tôi kể cho bác biết chuyện thằng kia chê tôi.

“Vậy ư? Con có thế không?”

Tôi chớp mắt, nín khóc. “Cháu làm sao cơ?”

“Con nghe đây, Eugenia.” - Constantine là người duy nhất thỉnh thoảng cũng tuân theo quy định của mẹ. “Xấu xí nằm trong tâm hồn con người ta. Xấu xí là những kẻ ích kỷ, độc ác cơ. Con có phải là một đứa như thế không?”

“Cháu không biết. Cháu không nghĩ thế,” tôi sụt sịt.

Constantine ngồi xuống cạnh tôi bên chiếc bàn bếp. Tôi nghe thấy tiếng những khớp xương sưng tấy của bkêu răng rắc. Bác ấy ấn ngón tay cái lên lòng bàn tay tôi thật chặt, một cử chỉ mà cả hai chúng tôi đều ngầm hiểu nó có nghĩa là Nghe này. Nghe bác nói này.

“Mỗi buổi sáng, cho đến tận khi con nằm dưới ba tấc đất, con sẽ phải quyết định một chuyện.” Constantine ghé sát bên, tôi có thể nhìn thấy lợi bác ấy màu đen sậm. “Con sẽ phải tự hỏi mình, Liệu mình có tin được những gì lũ ngốc đó nói về mình hôm nay không?”