Cuộc họp chưa chính thức bắt đầu, song Hilly đi đứng chỉnh tề sau bục diễn thuyết. Mắt cô ánh lên những tia cuồng tín. Đây không phải buổi họp tối thông thường, mà là một phiên họp chiều bổ sung do Hilly triệu tập. Vào tháng Sáu, rất nhiều thành viên sẽ rời thị trấn để đi nghỉ hè. Sau đó, đến tháng Bảy, Hilly sẽ vắng mặt vì chuyến đi biển thường niên kéo dài ba tuần. Cô không bao giờ yên tâm rằng cả thị trấn có thể vận hành trơn tru nếu thiếu sự hiện diện của cô ở đây.

Hilly nhướng mắt lên. “Mary Joline, chị không thể để tiền rơi vào tay những kẻ man di đó được. Đào đâu ra cửa hàng tạp hóa Jitney 14 giữa sa mạc Ogaden. Và làm sao chúng ta biết chắc được bọn họ có mua đồ ăn thức uống cho con mình không? Rất có thể họ sẽ mò đến lều của bọn phù thủy để xăm những thứ hình thù quỷ quái lên người bằng chính số tiền đó ấy chứ.”

“Ừ nhỉ.” Mary Joline rụt cổ lại, mặt ngẩn tò te, trông như vừa bị tẩy não. “Chuyện gì chị cũng biết cả.” Sức mạnh áp đảo người khác từ đôi mắt ốc nhồi chính là chìa khóa biến Hilly thành một nữ chủ tịch Hội cực kỳ thành công.

Tôi len lỏi đi qua căn phòng họp chật cứng người, cảm thấy cả sức nóng của sự chú ý như một luồng sáng đang chiếu thẳng xuống đầu tôi. Cá phòng toàn phụ nữ đang ăn bánh kem, uống nước Tab, hút thuốc lá, tất cả đều tầm tuổi tôi. Vài người vừa xì xào với nhau, vừa len lén nhìn về phía tôi.

“Skeeter,” Liza Presley gọi ầm lên trước khi tôi kịp bước qua bàn đặt bình cà phê, “tớ nghe nói mấy tuần trước cậu có đến nhà hàng Robert E. Lee

“Có thật không? Cậu đang hẹn hò với Stuart Whitworth đấy à?” Frances Greenbow hỏi.

Đa phần các câu hỏi đều không có gì ác ý, không như kiểu móc mói của Susie lúc ở thư viện. Thế nhưng, tôi chỉ nhún vai, cố gắng không để tâm đến một thực tế rằng, khi một cô gái bình thường được mời đi chơi thì đó là chuyện vặt, nhưng khi Skeeter Phelan được mời đi chơi, đó là tin sốt dẻo.

Nhưng quả đúng thế thật. Tôi đang hẹn hò với Stuart Whitworth và đã làm thế ba tuần nay. Hai lần ở nhà hàng Robert E. Lee nếu tính cả cuộc hẹn khủng khiếp đần tiên, và ba lần nữa ngồi uống nước ngay trên hiên trước nhà tôi trước khi anh ấy lái xe về nhà ở Vicksburg. Bố thậm chí còn thức rốn qua tám giờ tối để nói với anh ấy. “Chúc ngủ ngon, con trai. Cháu nhớ nhắn với ngài nghị sĩ rằng chúng tôi rất cảm kích vì ngài đã kiên quyết không ký vào đạo luật thuế trang trại.” Mẹ thì run lẩy bẩy, bị giằng xé giữa một bên là nỗi phấp phỏng tôi sẽ làm mọi chuyện xôi hỏng bỏng không và bên kia là niềm hân hoan rằng tôi thực sự có hứng thú với đàn ông.

Anh đèn pha trắng xóa của nỗi kinh ngạc vẫn bám dính lấy tôi khi tôi lần đến chỗ Hilly đứng. Các cô gái đền mỉm cười và gật đầu với tôi.

“Khi nào hai người lại gặp nhau nữa?” Giờ đến lượt Elizabeth, tay vò xoắn chiếc khăn, mắt trợn lên như thể đang ngó một tai nạn xe hơi. “Anh ấy có nói không?”

“Tối mai. Ngay khi nào anh ấy có thể qua được.”

“Tốt.” Nụ cười của Hilly y hệt nụ cười của một đứa bé béo múp đứng trước của kính tiệm kem Seale-Lily. “Vậy ta sẽ tổ chức một cuộc hẹn hò kép nhé.”

Tôi không đáp. Tôi không muốn Hilly và William đi cùng. Tôi chỉ muốn được ngồi bên Stuart, muốn anh nhìn tôi và chỉ mình tôi thôi. Có tới hai lần, khi chúng tôi ngồi một mình với nhau, anh ấy đã đưa tay gài lại lọn tóc rơi lên mắt tôi. Anh ấy sẽ không làm thế nếu có mặt họ.

“Tối nay William sẽ gọi cho Stuart. Ta đi xem phim nhé.”

“Cũng được,” tôi thở dài.

“Tớ đang mong xem phim Thế giới điên cuồng chết đi được dây. Chắc sẽ vui lắm nhỉ,” Hilly xuýt xoa. “Cậu và tớ và William và Stuart.”

Tôi bống thấy có gì đó đáng ngờ trong cách cô sắp xcái tên. Cứ như mục đích chính là để William và Stuart được ở bên nhau thay vì tôi và Stuart vậy. Tôi biết mình đang thành ra hoang tưởng. Nhưng tất cả mọi chuyện đều khiến tôi kiệt quệ. Hai tối trước, tôi vừa đi qua chiếc cầu dẫn đến khu da màu thì một cảnh sát chặn xe tôi lại. Anh ta lia đèn pin vào trong xe, chiếu thẳng lên chiếc túi. Anh ta đòi kiểm tra bằng lái xe và hỏi tôi đang đi đâu. “Tôi đưa tấm séc sang cho... Constantine, bác giúp việc của tôi. Tôi quên chưa trả bác ấy.” Một gã cớm khác đi xe tới, và tiến đến bên cửa sổ xe tôi. “Sao các ông lại chặn xe tôi?” Tôi rít lên the thé. “Có chuyện gì à?” Tôi hỏi mà tim đập thình thịch. Nhỡ họ lục soát túi của tôi thì sao?

“Có vài thằng Yankee mất dạy đang tính đường gây rối. Chúng tôi sẽ tóm bọn nó sớm thôi, thưa cô,” anh ta nói, đoạn đập đập chiếc dùi cui lên tay. “Cô làm xong việc rồi đi về cho sớm đi.”

Khi đi tới phố nhà Aibileen, tôi chọn một chỗ đỗ xe xa hơn nữa. Tôi đi vòng ra sau để vào bằng cửa hậu, không dám dùng cửa chính. Trong suốt giờ đồng hồ đầu tiên, toàn thân tôi run lên bần bật, tôi gần như không đọc nổi mấy câu hỏi mình đã chuẩn bị cho Minny.

Hilly cầm chiếc búa con gõ xuống ra hiệu còn năm phút nữa là cuộc họp bắt đầu. Tôi trở về chỗ ngồi của mình, đặt chiếc túi lên đùi. Tôi lùa tay qua những món đồ để trong túi, đột nhiên nhớ ra cuốn Jim Crow tôi vừa ăn trộm ở thư viện. Thực ra, chiếc túi chứa tất cả các giấy tờ công việc tôi đã làm - bản phỏng vấn Minny và Aibileen, đề cương cuốn sách, danh sách những người giúp việc tiềm năng, một lá thư gay gắt tôi viết để phản đối sáng kiến vệ sinh phòng dịch của Hilly nhưng không gửi đi - tất cả những gì tôi không dám bỏ lại nhà vì sợ mẹ sẽ lục lọi đồ đạc của tôi. Tôi giữ tất cả trong ngăn bên có khóa kéo và nắp đậy. Cả chiếc túi phồng lên lổn nhổn.

“Skeeter, cái quần nom yêu quá, sao tớ chưa thấy cậu mặc bao giờ nhỉ?” Carroll Ringer ngồi cách đó mấy ghế gọi với sang, tôi bèn ngước lên nhìn cô ta và cười, trong bụng thầm nhủ, Vì tôi đâu dám mặc quần áo cũ đi họp và cô cũng vậy. Những câu hỏi liên quan đến áo xống luôn làm tôi phát cáu sau bao nhiêu năm phải chịu đựng ngần ấy lời nhiếc móc của mẹ.

Tôi cảm thấy có một bàn tay đặt lên vai mình và quay lại thì thấy Hilly đang thò tay vào túi, ngón tay đặt đúng trên quyển sách luật. “Cậu có mang mấy bài viết cho tạp chí tuần tới không? Đây à?” Tôi còn không nhìn thấy cô tiến lại gần.

“Ấy, đừng!” Tôi nói và nhồi quyển sách lại vào giữa đống giấy tờ. “Tớ phải... phải sửa vài chỗ nữa. Tớ sẽ mang cho cậu xem sau.”

Tôi hít vào một hơi thật dài.

Trên bục diễn thuyết, Hilly liếc nhìn đồng hồ, tay mân mê chiếc búa con như thể cô đang vô cùng thèm khát được gõ nó xuống. Tôi bỏ chiếc túi xuống gầm ghế. Cuối cùng, cuộc họp cũng bắt đầu.

Tôi ghi lại các tin tức về PSCA, em nào đang trong danh sách cần giúp đỡ, em nào chưa được nhận hộp thức ăn. Tờ lịch sự kiện đầy ắp các cuộc họp ban chấp hành và lễ tắm bé, tôi ngồi nhấp nhổm trên ghế, chỉ mong sao cuộc họp chóng kết thúc. Tôi phải mang xe về cho mẹ trước ba giờ.

Vừa đến giờ nghỉ mười lăm phút, tức là một tiếng rưỡi sau đó, tôi vội rời căn phòng nóng nực, phi như bay đến chỗ chiếc Cadillac. Tôi sẽ tha hồ mà gặp rắc rối vì tội bỏ về sớm, nhưng lạy Chúa, không biết cái nào đáng sợ hơn, cơn lôi đình của mẹ hay của Hilly?

TÔI BƯỚC VÀO NHÀ sớm năm phút, miệng ngâm nga bài “Love me do,” nghĩ bụng mình phải đi mua một chiếc váy ngắn như cái Jenny Foushee mặc hôm nay mới được. Cô ấy nói vừa mua tận trên New York ở của hàng Bergdorf Goodman. Nếu thấy tôi diện một chiếc váy ngắn trên đầu gối khi Stuart qua đón tôi vào thứ Bảy này, khéo mẹ sẽ lên cơn đột quỵ ấy chứ.

“Mẹ ơi, con về rồi đây,” tôi đứng dưới nhà gọi to.

Tôi lấy một lon Co-Cola trong tủ lạnh ra, thở phào và cười, cảm thấy thật khoan khoái, mạnh mẽ. Tôi quay ra của trước để đi lấy chiếc túi, sẵn sàng bắt tay vào viết thêm những mẩu chuyện khác của Minny. Tôi dám chắc cô ta rất bức bối muốn nói về Celia Foote, nhưng vẫn luôn dừng lại khi vừa vô tình nhắc đến nó và lập tức chuyển chủ đề. Điện thoại đổ chuông, tôi bèn nhấc máy lên nghe nhưng là của Pascagoula. Tôi ghi lời nhắn vào một tờ giấy. Đó là Yule May, người giúp việc của Hilly.

“Chào chị, Yule May,” tôi nói, tự nhủ thị trấn này quả là nhỏ bé. “Khi nào cô ấy về tôi sẽ chuyển lại lời nhắn của chị.” Tôi đứng tựa lên quầy bếp một lát, ước sao Constantine vẫn còn ở đây như ngày xưa. Lúc nào tôi cũng thích kể lể với bác ấy từng chi tiết vụn vặt nhất tôi gặp trong ngày.

Tôi thở dài và uống nốt lon Coke rồi ra của trước lấy chiếc túi. Nó không có ở đó. Tôi xuống sân và tìm trong xe nhưng cũng không thấy nốt. Hở, tôi nghĩ bụng và lên gác, khuôn mặt tôi đã bớt hồng hào, giờ có vẻ vàng vọt nhiều hơn. Tôi đã lên gác đâu nhỉ? Tôi lục tung cả phòng, nhưng nó vẫn biệt tăm. Cuối cùng, tôi đứng như trời trồng giữa căn phòng câm lặng, Nỗi hoang mang bắt đầu chạy dọc sổng lưng tôi như kim châm. Chiếc túi, tất cả mọi thứ đều để trong đó.

Mẹ, tôi nghĩ rồi lao ngay xuống nhà và tìm trong phòng nghỉ. Nhưng đột nhiên tôi nhận ra không phải mẹ cầm chiếc túi - cầu trả lời bật ra trong đầu, khiến toàn thân tôi như tê dại. Tôi đã bỏ quên túi ở trụ sở Hội. Tôi quá vội vì phải đưa xe về cho mẹ. Và ngay giây phút chuông điện thoại reo, tôi biết người đang ở đầu dây bên kia chính là Hilly.

Tôi vồ lấy chiếc điện thoại treo trên tường. Mẹ đứng ở cửa trước chào tạm biệt.

“A lô?”

“Sao cậu lại quên cái của khỉ nặng trịch này ở đây được nhỉ?” Hilly hỏi. Hilly chưa bao giờ ngại ngùng gì chuyện lục lọi đồ đạc của người khác. Thực ra, cô ấy còn rất khoái việc đó nữa kia.

“Mẹ, đợi con với!” Tôi hét vọng ra từ trong bếp.

“Trời đất, Skeeter, có những gì trong này thế?” Hilly nói. Tôi phải đuổi theo mẹ, song giọng Hilly nhỏ dần, hình như có ấy đang cúi xuống, mở túi ra.

“Không có gì đâu! Toàn... toàn thư của cô Myrna, cậu biết thừa rồi còn gi.”

“Ờ, tớ sẽ mang về nhà vậy, khi nào rảnh cậu qua mà lấy nhé.”

Mẹ đang khởi động xe ngoài sân. “Cứ... để ở đấy. Tớ đến ngay đây.”

Tôi ba chân bốn cẳng lao ra ngoài nhưng mẹ đã lái xe ra đến ngõ. Tôi nhìn quanh nhưng chiếc xe tải cũ cũng đã biến mất, chắc đang chở hạt bông ngoài đồng. Nỗi hoảng sợ trong bụng tôi cứng đơ, nặng trịch và nóng rẫy, như một viên gạch nung dưới nắng.

Dưới đường cái, tôi thấy chiếc Cadillac đi chậm lại, rồi đột nhiên dừng hẳn. Rồi nó lại lăn bánh. Rồi dừng. Rồi từ từ lùi xiêu vẹo ngược lên đồi. Nhờ ơn của một vị Chúa tôi chưa bao giờ thực bụng ưa, chứ chẳng nói gì đến chuyện tin tưởng, mẹ đã quay về thật.

“Sao mẹ lại quên mất nồi thịt hầm cho Sue Anne được nhỉ...”

Tôi nhảy bổ vào ghế hành khách phía trước, đến khi mẹ leo lên xe trở lại. Mẹ đặt tay lên vô lăng.

“Chở con đến nhà Hilly nhá? Con cần phải lấy vài thứ.” Tôi ấn tay lên trán. “Ôi trời ơi, nhanh lên mẹ. Con muộn mất.”

Chiếc xe của mẹ không nhúc nhích. “Skeeter, mẹ còn cả tỷ việc phải làm trong hôm nay...”

Nỗi sợ dâng đầy lên cổ tôi. “Mẹ, con xin mẹ, mẹ cứ lái đi...”

Song chiếc Cadillac Deville vẫn đứng ì trên con dường rải sỏi, nổ máy ù ù như một quả bom hẹn giờ.

“Con nghe đây,” mẹ nói, “mẹ còn vài việc riêng phải đi ngay, mẹ không cho đây là thời điểm thích hợp để con bám theo đâu.”

“Con chỉ xin mẹ năm phút thôi. Mẹ lái nhanh đi mẹ!”

Mẹ vẫn giữ nguyên hai bàn tay đeo găng trắng trên vô lăng, môi mím lại.

“Hôm nay mẹ có một việc riêng rất quan trọng phải làm.”

Tôi không thể tưởng tượng ra mẹ còn việc gì khác quan trọng cần làm hơn là thứ đang dồn lên tận cổ họng tôi đây.

“Cái gì thế ạ? Một người Mễ đòi tham gia DAR ạ? Hay có người bị bắt quả tang đang đọc Từ điển nước Mỹ mới?”

Mẹ thở dài, nói, “Thôi được,” và cẩn thận dồn cần số sang chế độ lái. “Rồi, ta đi.” Chúng tôi bò trên đường mòn với tốc độ khoảng một phần mười dặm một giờ, rón rén từng tí một để sỏi không bắn lên làm xước sơn xe. Đến cuối đường, mẹ bật đèn xi nhan nắn nót như đang thực hiện một ca phẫu thuật não và cho chiếc Cadillac trườn lên đường cái. Hai nắm tay tôi siết lại chặt cứng. Tôi ra sức nhấn cái chân ga tưởng tượng của mình. Đối với mẹ lần nào cũng là buổi lái xe đầu tiên.

Ra đến đường cái, mẹ tăng tốc lên mười lăm và bấu riết lấy vô lăng cứ như hai mẹ con đang lao đi với vận tốc một trăm linh năm dặm một giờ.

“Mẹ,” cuối cùng tôi đành lên tiếng, “mẹ để con lái cho.”

Mẹ thở dài. Tôi ngạc nhiên thấy mẹ đánh xe sang bãi cỏ cao.

Tôi ra khỏi xe và đi vòng qua đuôi trong khi mẹ chuyển sang ngồi bên cạnh. Tôi vào số tối đa và tăng tốc lên bảy mươi, thầm cầu nguyện, Xin cậu, Hilly, xin cậu hãy cưỡng lại cám dỗ xoi mói việc riêng của tớ.

“Vậy bí mật lớn của mẹ là gì, hôm nay mẹ phải làm gì?” Tôi hỏi.

“Mẹ... mẹ phải đến gặp bác sỹ Neal để làm vài xét nghiệm. Xét nghiệm thường quy thôi, nhưng mẹ không muốn cho bố biết. Con thừa biết tính bố rồi đấy, cứ thấy ai phải đi khám là bố lại lo đứng lo ngồi.”

“Xét nghiệm gì ạ?”

“Xét nghiệm khối cho khối u của mẹ, như mẹ vẫn làm mọi năm thôi. Con thả mẹ ở bệnh viện Baptist rồi tự đi qua nhà Hilly nhé. Ít ra mẹ cũng đỡ phải lo chuyện đậu xe.”

Tôi liếc sang mẹ để xem mẹ còn nói thêm gì nữa không, nhưng mẹ chỉ ngồi thẳng đơ, cứng quèo trong bộ đầm màu xanh lơ, hai chân bắt chéo lại ở mắt cá. Tôi chẳng hề nhớ năm ngoái mẹ đã làm xét nghiệm như thế. Ngay cả hồi tôi còn ở trường đại học, Constantine cũng sẽ viết thư kể cho cho tôi ngay. Chắc mẹ đã giữ kín việc đó.

Năm phút sau, đến bệnh viện Baptist, tôi vòng qua đuôi xe và đỡ mẹ xuống.

“Eugenia, để mặc mẹ. Đến bệnh viện không có nghĩa mẹ là người tàn tật.”

Tôi mở cánh cửa kính cho mẹ và mẹ bước vào, đầu ngẩng cao.

“Mẹ, mẹ... có muốn con vào cùng mẹ không?” Tôi hỏi, dù biết mình không thể - tôi còn phải lo đối phó với Hilly, song đột nhiên tôi không muốn bỏ mẹ ở đây, như thế này.

“Chỉ là xét nghiệm thường quy thôi. Con cứ qua nhà Hilly đi, nhớ quay lại trong một tiếng nữa.”

Tôi nhìn bóng mẹ nhỏ dần phía cuối hành lang, tay siết chặt chiếc xắc nhỏ, tôi biết mình nên quay lưng chạy thật nhanh. Song trước khi làm được điều đó, tôi sững sờ nhận ra mẹ bây giờ mỏng manh và yếu đuối biết bao. Mẹ đã từng khiến cả căn phòng rộn lên chỉ bằng tiếng thở của mình và nay thì... dường như không còn là mẹ của ngày xưa nữa. Mẹ rẽ ở một góc và biến mất sau những bức tường sơn màu vàng nhạt. Tôi nhìn rốn một giây nữa rồi vội vã lao ra xe.

MỘT PHÚT RƯỠI SAU ĐÓ, tôi nhấn chuông nhà Hilly.

Nếu là lúc bình thường, tôi đã kể cho Hilly nghe chuyện của mẹ rồi. Nhưng tôi không thể làm cô ấy phân tán ngay lúc này được. Chính khoảnh khắc chạm mặt đầu tiên sẽ cho tôi biết tất cả. Hilly là một tay dối trá cự phách, chỉ trù giây phút ngắn ngủi ngay trước khi cô cất lời.

Hilly mở của ra. Môi cô mím chặt, đỏ chót. Tôi nhìn xuống tay cô. Hai cánh tay xoắn lại với nhau như một sọi dây thừng. Tôi đã tới quá muộn.

“Ồ, nhanh quá nhỉ,” cô nói và tôi lẽo đẽo theo cô vào nhà. Tim tôi thắt lại trong lồng ngực. Tôi chẳng biết mình còn thở không nữa.

“Đây rồi, cái thứ xấu xí này. Hy vọng cậu không phiền, tớ phải kiểm tra lại vài thứ trong biên bản họp.”

Tôi nhìn cô trân trối, cô bạn thân nhất của tôi, cố đoán xem cô đã đọc được những gì trong mớ giấy tờ của tôi. Nhưng nụ cười của cô rất điệu nghệ, nếu không nói là rạng rỡ. Khoảnh khắc của sự thật thế là hết.

“Tớ lấy cho cậu chút gì nhấp giọng nhé?”

“Thôi, tớ không khát.” Rồi tôi đế thêm, “Tí nữa cậu có muốn đi đánh bóng không? Trời đẹp lắm.”

“William còn bận họp cho chiến dịch tranh cử, xong bọn tớ sẽ đi xem phim Thế giới điên cuồng.”

Tôi nhìn cô.

Chẳng phải chỉ mới hai giờ trước chính cô đã rủ tôi đi xem bộ phim này trong một cuộc hẹn hò kép vào tối mai hay sao?

Thật thong thả, tôi bước về phía đầu kia bàn ăn, như thể cô sẽ vồ lấy tôi nếu tôi cử động quá nhanh. Cô lấy một cái nĩa bạc trong tủ búp phê ra, gõ ngón tay trỏ lên từng chiếc răng.

“À ừ, tớ nghe nói Spencer Tracy diễn hay lắm,” tôi nói. Rồi làm ra vẻ tụ nhiên hết sức, tôi lần tay điểm lại các thứ giấy tờ trong túi. Bài phỏng vấn Aibileen và Minny vẫn nhồi kỹ trong ngăn bên sườn túi, nắp đậy, khóa cài. Nhưng sáng kiến vệ sinh phòng dịch của Hilly lại ở ngăn chính giữa vẫn để mở cùng tờ giấy tôi ghi mấy chữ Jim Crow và kế hoạch xây nhà vệ sinh của Hilly - có gì khác đâu? Bên cạnh là bản nháp tạp chí mà Hilly đã đọc qua. Song cuốn sách - những điều luật - tôi kiểm tra lại một lượt nữa - đã biến mất.

Hilly nghiêng đầu, nheo mắt nhìn tôi. “Này, tớ đang nghĩ đến cái hôm người ta ngăn thằng cha da màu vào Oie Miss, bố Stuart đứng ngay cạnh ngài Ross Barnett. Họ nhau thật đấy, nghị sĩ Whitworth với thống đốc Barnett ấy.”

Tôi mở miệng định nói gì đó, bất kỳ điều gì, song đột nhiên, thằng nhóc William Bé mới lên hai chập chững bước váo.

“Con đây rồi.” Hilly bế bổng nó lên, rúc vào cổ nó. “Bé con hoàn hảo số một của mẹ!” Cô nói. William nhìn sang tôi và hét ầm lên.

“Thôi, chúc các cậu xem phim vui vẻ nhé,” tôi nói, đoạn bước ra cửa.

“Ừ,” cô đáp. Tôi bước xuống bậc thềm. Đứng trên ngưỡng cửa, Hilly giơ tay chào, rồi vẫy tay William ra hiệu tạm biệt. Cô đóng sập cửa lại trước cả khi tôi kịp ngồi vào xe.

AIBILEEN