Tôi ngồi với Minny một lúc. Thỉnh thoảng cô cười toe toét. Có lúc bật cười thành tiếng. Và hơn một lần cô gầm lên. Tôi không hỏi lý do tại sao. Tôi để cô lại với cuốn sách và quay về nhà. Sau khi viết xong hết những lời cầu nguyện của mình, tôi đi ngủ với cuốn sách đặt trên gối ngay cạnh mình.

HÔM SAU Ở CHỖ LÀM, tôi chỉ nghĩ được duy nhất một điều, đó là các cửa tiệm đang bày cuốn sách của tôi lên giá. Tôi lau nhà, tôi là quần áo, tôi thay tã, nhưng tôi không nghe thấy một từ nào liên quan đến nó trong ngôi nhà của cô Leefolt. Cứ như tôi chưa từng viết cuốn sách nào vậy. Tôi không biết mình trông đợi điều gì - một chút biến động chăng - nhưng đó là chỉ là một ngày thứ Sáu bình thường với lũ ruồi vo vo ngoài cửa lưới.

Tối hôm đó có tới sáu người giúp việc góp mặt trong cuốn sách gọi đến nhà tôi hỏi đã có ai nói gì chưa. Chúng tôi nấn ná trên điện thoại như thể câu trả lời sẽ thay đổi nếu chúng tôi thở vào ống nghe đủ lâu vậy.

Cô Skeeter gọi đến sau cùng. “Tôi vừa ghé qua tiệm Bookworm chiều nay. Tôi đứng ở đấy một lúc, nhưng chẳng có ai buồn cầm nó lên xem cả.”

“Eula kể cô ấy có qua tiệm sách da màu. Tình hình cũng vậy.”

“Thế hả,” cô thở dài.

Nhưng suốt cả hai ngày cuối tuần đó và tuần tiếp theo, chúng tôi cũng chẳng nghe được tin tức gì. Vẫn những cuốn sách cũ nằm trên táp đầu giường cô Leefolt: Các nghi thứ giao của Frances Benton, Peyton Place, cuốn Kinh Thánh cũ đầy bụi bặm cô đặt cạnh giường để trưng bày là chính. Thế mà trời đất, mắt tôi cứ chốc chốc lại liếc nhìn đống sách ấy cứ như đó là một vết bẩn.

Đến thứ Tư, mặt nước vẫn chưa xuất hiện lấy một gợn lăn tăn nào. Chưa có ai mua cuốn nào ở hiệu sách da trắng. Hiệu trên phố Farish báo đã bán được chừng hơn chục quyển, quả là tin tốt. Nhưng có lẽ đó chỉ là những người giúp việc kia mua về tặng bạn bè.

Thứ Năm - ngày thứ bảy, tôi chưa kịp ra khỏi cửa để đi làm, điện thoại đổ chuông ầm ĩ.

“Tôi có tin mới đây,” cô Skeeter thì thào. Tôi đoán cô lại đang giam mình trong kho chứa thực phẩm.

“Có chuyện gì thế?”

“Bà Stein vừa gọi, nói chúng ta sắp được lên chương trình của Dennis James rồi.”

“Người ta nói đấy á? Chương trình trên tivi phải không?”

“Sách của chúng ta được vào mục bình sách. Bà ta nói chương trình sẽ phát trên Kênh Ba thứ Năm tuần sau lúc một giờ chiều.”

Trời thần ơi, chúng tôi sẽ được lên WLBT-TV! Đó là chương trình tivi của riêng khu vực Jackson, và được phát sóng màu, ngay sau bản tin mười hai giờ.

“Cô nghĩ ý kiến bình luận sẽ theo hướng tốt hay xấu?”

“Tôi không biết nữa. Tôi còn không biết Dennis có tự mình đọc cuốn sách không hay chỉ nói lại những gì người ta bắt ông ta nói.”

Tôi vừa phấn khích, lại vừa sợ hãi. Điều gì đó nhất định phải xảy đến sau chương trình này.

“Bà Stein nói hẳn đã có ai đó trong ban quảng bá của Harper and Row thấy tội nghiệp thay cho ta và đã gọi điện tác động. Bà ta nói sách của ta là cuốn đầu tiên bà ta triển khai với kinh phí quảng bá bằng không.”

Chúng tôi cười, nhưng tiếng cười đều nhuốm màu lo lắng.

“Tôi hy vọng vú sẽ xem được ở nhà Elizabeth. Nếu không, tôi sẽ gọi cho vú để kể lại tất cả những gì họ đã nói.” " align="justify">TỐI THỨ SÁU, một tuần sau khi cuốn sách ra mắt, tôi ăn mặc gọn gàng, chuẩn bị tới nhà thờ. Sáng nay trợ tế Thomas vừa gọi cho tôi và mời tôi đến dự một cuộc họp đặc biệt, nhưng khi tôi hỏi họp về vấn đề gì, thì ông áy lại có việc bận đột xuất, nói phải đi ngay. Minny nói cô cũng được báo y như vậy. Thế nên tôi là một chiếc váy vải lanh xinh xắn của bà Greenlee cho và sang nhà Minny. Hai cô cháu sẽ đi bộ cùng nhau.

Như thường lệ, căn nhà Minny hệt như một cái chuồng gà đang gặp hỏa hoạn. Minny gào thét, đồ vật bay vèo vèo, bọn trẻ thì kêu oang oác. Tôi nhìn thấy tí bụng bắt đầu nhô lên dưới chiếc váy Minny mặc, tôi mừng vì cuối cùng cô cũng đã có bụng. Leroy, nó không đánh Minny khi cô có bầu. Và Minny cũng biết thế, nên tôi đồ rằng sau đứa này chắc sẽ còn nhiều em bé nữa lắm.

“Kindra! Nhấc cái mông lên ngay!” Minny thét. “Khi nào bố dậy, đậu phải nóng bỏng rồi nghe chưa!”

Kindra - con bé đã lên bảy rồi - vùng vằng đi ra chỗ bếp đun, mông vểnh tớn ra còn mũi hếch lên trời. Tiếp đến xoong chảo thi nhau va đụng loảng xoảng. “Sao con phải nấu cơm? Đến lượt chị Sugar chứ!”

“Vì Sugar còn bận làm việc ở nhà cô Celia và mày vẫn còn muốn sống mà học lên lớp ba.”

Benny bước vào vòng tay quanh hông tôi siết thật chặt. Nó cười hớn hở và chìa ra cho tôi xem cái răng vừa nhổ, rồi chạy biến đi mất.

“Kindra, vặn lửa nhỏ xuống không cháy nhà bây giờ!”

“Đi thôi, Minny,” tôi nói, vì trò gào thét này có thể kéo dài thâu đêm. “Ta đến muộn mất.”

Minny nhìn đồng hồ, đoạn lắc đầu. “Sao Sugar vẫn chưa về nhỉ? Cô Celia có bao giờ giữ cháu lại muộn thế đâu.”

Tuần trước, Minny bắt đầu đưa Sugar đi làm. Minny muốn dạy cho con bé quen việc để đến khi nào cô sinh, Sugar sẽ thế chỗ mẹ. Tối nay cô Celia bảo Sugar nán lại làm muộn, còn nói cô sẽ lái xe đưa nó về.

“Kindra, khi nào về, mẹ không muốn nhìn thấy một hạt đậu nào trong bồn rửa đâu đấy. Cọ cho sạch vào.” Minny ôm nó một cái. “Benny, vào bảo bố liệu mà lê xác ra khỏi giường nhanh lên.”

“Eo ôi, mẹ, sao lại là con...”

“Đi đi, can đảm lên con. Lúc bố tỉnh đừng đứng gần quá là được.”

Chúng tôi đã bước khỏi cửa và ra đến phố thì nghe thấy tiếng Leroy gầm lên với Benny vì dám đánh thức bố dậy. Tôi bước nhanh hơn để cô khỏi quay lại và cho Leroy thứ nó đáng được nhận.

“May mà tối nay cô cháu mình được đến nhà thờ,” Minny thở dài. Chúng tôi rẽ vào phố Farish, chân đã bước lên bậc thềm. “Ít ra cháu có một tiếng đỡ phải ong đầu vì những chuyện đấy.”

Khi chúng tôi vừa kịp bước vào sảnh chờ, một người trong mấy anh em nhà Brown lách ra sau lưng chúng tôi và khóa cửa lại. Tôi đang dợm miệng định hỏi tại sao, có lẽ tôi còn phát hoảng nếu có đủ thời gian, nhưng sau đó hơn ba chục người có mặt trong căn phòng bắt đầu vỗ tay hoan hô. Minny và tôi cũng họa theo. Chắc có ai vừa đỗ đại học hay gì đó.

“Ta vỗ tay mừng ai đấy?” Tôi hỏi Rachel Johnson. Cô ấy là vợ ngài linh mục.

Cô bật cười và cả phòng bỗng im lặng. Cô nghiêng sát vào tôi.

“Chị, bọn em vỗ tay mừng chị đấy.” Rồi cô cúi xuống và lấy ra một cuốn sách trong túi mình. Tôi nhìn quanh, giờ đây mỗi người đều đang cầm một cuốn sách trong tay. Tất cả những vị chức sắc quan trọng và trợ tế nhà thờ đều có mặt ở đây.

Linh mục Johnson tiến đến trước mặt tôi. “Aibileen, đây là một thời khắc quan trọng cho con và nhà thờ của chúng ta.”

“Hẳn mọi người đã dọn sạch cả hiệu sách rồi nhỉ,” tôi nói, và tất cả mọi người đều cười ồ lên rất lịch sự.

“Chúng ta muốn con biết, vì sự an toàn của con, đây sẽ là lần duy nhất cả nhà thờ chúc mừng con vì thành tựu con đạt được. Ta biết rất nhiều người đã tham gia làm cuốn sách này, nhưng ta nghe nói nó không thể hoàn thành nếu không có con.”

Tôi nhìn sang thấy Minny đang cười, và tôi biết có cũng góp mặt trong vụ dàn dựng này.

“Một thông điệp kín đã được gửi đi khắp giáo đoàn và cả khu vực, rằng nếu bất kỳ người nào biết được ai là người có mặt trong cuốn sách hay ai đã viết cuốn sách, tuyệt đối không được bàn đến chuyện đó. Trừ đêm nay. Ta xin lỗi” - cha cười, đoạn lắc đầu - “nhưng chúng ta không thể bỏ qua dịp này mà không tổ chức ăn mừng được.”

Cha trao cho tôi quyển sách. “Chúng ta biết con không thể đưa tên thật vào đó, nên tất cả mọi người đã ký tên mình cho con.” Tôi mở trang bìa ra và chúng ở đó, không phải ba mươi hay bốn mươi cái tên, mà là hàng trăm, có lẽ phải đến năm trăm, ở các trang bìa giả phía trước, phía sau, dọc theo lề giấy trắng của những trang ruột. Tất cả mọi người ở nhà thờ của tôi và những người ở các nhà thờ khác nữa. Ôi, tôi chỉ biết òa lên khóc. Như thể hai năm trời làm việc và cố gắng và hy vọng, nay đã được đền đáp. Rồi mọi người xếp thành một hàng đi đến ôm tôi. Khen tôi thật dũng cảm. Tôi nói với họ rằng còn rất nhiều người khác cũng dũng cảm. Tôi ghét phải vơ vét hết mọi sự chú ý về mình, nhưng tôi vô cùng biết ơn vì họ không nhắc đến một cái tên nào khác. Tôi không muốn họ gặp rắc rối Tôi không nghĩ họ biết Minny là một trong số đó.

“Sắp tới có lẽ sẽ có vài khoảng thời gian khá khó khăn,” linh mục Johnson nói với tôi. “Nếu điều đó xảy ra, nhà thờ sẽ giúp con mọi mặt.”

Tôi òa khóc ngay trước mặt tất cả mọi người. Tôi nhìn sang Minny, cô đang cười. Lạ thật, mỗi người lại có một cách biểu lộ cảm xúc khác nhau quá. Tôi tự hỏi cô Skeeter sẽ làm gì nếu cô có mặt ở đây, nghĩ đến đấy làm tôi thoáng buồn. Tôi biết sẽ không có ai trong thị trấn ký một cuốn sách nào cho cô và bảo rằng cô thật dũng cảm. Sẽ không có ai hứa chăm lo cho cô.

Rồi linh mục trao cho tôi một chiếc hộp bọc giấy trắng, thắt ruy băng màu xanh lơ, giống hệt màu cuốn sách. Cha đặt tay lên hộp như một lời chúc phúc. “Cuốn này là để dành cho cô gái da trắng. Con nói với cô ấy là chúng ta yêu cô ấy, như cô ấy là ruột thịt của chúng ta.”

THỨ NĂM, tôi thức dậy cùng mặt trời và đi làm thật sớm. Hôm nay là một ngày trọng đại. Tôi kết thúc thật nhanh phần việc bếp núc. Một giờ tới, tôi bày biện đồ nghề là ủi thật tươm tất ngay trước chiếc tivi nhà cô Leefolt, bật sang Kênh Ba. Cu Con đang ngủ trưa còn Mae Mobley vẫn ở trường.

Tôi cố ủi mấy đường li nhưng tay tôi run lẩy bẩy, thế là thành ra nhăn nheo hết cả. Tôi xịt nước và ủi lại, vừa lính quýnh vừa nhăn nhó. Cuối cùng cũng đến giờ.

Trên chiếc hộp hiện lên hình Dennis James. Anh ta bắt đầu nói cho khán giả biết hôm nay chúng ta sẽ bàn về đề tài gì. Mớ tóc đen nhánh xịt đẫm gôm đến mức nó không hề động đậy một li. Anh ta là người miền Nam nói nhanh nhất mà tôi từng biết. Cái cách anh ta tuôn lời khiến tôi có cảm giác như mình đang phóng trên một cái tàu lượn siêu tốc. Tôi hồi hộp quá, tưởng sắp nôn ra ngay bộ âu phục của ông Raleigh mất.

“… và chúng sẽ kết thúc chương trình với mục điểm sách.” Sau phần quảng cáo, anh ta bình luận gì đó về căn phòng phòng xanh của Levis Presley. Sau đó anh ta nói đến con đường Cao tốc liên bang số 55 người ta sắp xây dựng, đi xuyên qua Jackson lên tận New Orleans. Rồi tiếp theo, lúc 1:22 chiều, một phụ nữ ra ngồi cạnh anh ta, tên Joline French. Cô ta tự giới thiệu mình là nhà phê bình sách trong vùng.

Đúng giây phút đó, cô Leefolt bước vào phòng. Cô đang diện bộ đồng phục Hội, gõ đôi giày cao gót ầm ĩ và đi thẳng vào phòng khách.

“Cuối cùng đợt nóng cũng kết thúc, tôi mừng muốn nhảy lên đây,” cô nói.

Ngài Dennis đang tán gẫu về một cuốn sách tên là Người đàn ông vĩ đại nhỏ bé, tôi cố tỏ ý đồng tình với cô Leefolt, nhưng chẳng hiểu sao mặt tôi cứ đơ ra. “Tôi... tôi tắt tivi đi đây.’

“Không, cứ để đấy!” Cô Leefolt kêu lên. “Joline French đang ở trên tivi kìa! Tôi phải gọi cho Hilly mới được.”

Cô lộc cộc chạy vào bếp và nhấc điện thoại lên nói chuyện với người giúp việc thứ ba cô Hilly thuê trong có một tháng. Ernestine chỉ có mỗi một tay. Lựa chọn dành cho cô Hilly ngày càng eo hẹp hơn.

“Ernestine, tôi Elizabeth đây... Ồ, cô ấy không có nhà à? Vậy, khi nào cô ấy về, chị bảo ngay là một cô trong hội nữ sinh viên chúng tôi đang được lên tivi nhé... Đúng rồi, cảm ơn chị.”

Cô Leefolt cuống quít quay về phòng khách và ngồi xuống ghế sofa, nhưng đang đến phần quảng cáo. Tôi bắt đầu thở hổn hển. Cô ta đang làm gì vậy? Trước nay chúng tôi đã bao giờ xem tivi cùng nhau đâu. Thế mà đúng ngày hôm nay cô ta lại ngồi chễm chệ ở đó, căng mắt ra nhìn cứ như đang được xem chính mình trên màn ảnh vậy!

Đột nhiên đoạn quảng cáo xà phòng Dial chấm dứt. Và ngài Dennis xuất hiện với cuốn sách của tôi trên tay! Con chim trắng nom to hơn bao giờ hết. Anh ta giơ nó lên và chỉ ngón tay vào chữVô Danh. Trong vòng hai giây tôi cảm thấy kiêu hãnh hơn là sợ hãi. Tôi muốn hét lên - Sách của tôi đấy! Sách của tôi được lên tivi đấy! Nhưng tôi phải đứng im, như thể đang xem một thứ tẻ nhạt. Tôi hầu như không thở nổi!

“...có tựa đề là Help với những bằng chứng được chính những người giúp việc ở Mississippi...”

“Ôi, ước gì Hilly có ở nhà! Tôi biết gọi cho ai đây? Trông đôi giày cô ấy đi xinh chưa kìa, chắc cô ấy mua ở tiệm Papagallo đấy.”

Cô im đi cho tôi nhờ! Tôi vươn tay ra và vặn to tiếng thêm một chút, nhưng ngay lập tức tôi ước sao mình đừng làm như vậy. Nhỡ họ nói về cô ta thì sao? Liệu cô Leefolt có nhận ra cuộc sống của chính mình không?

“… vừa đọc xong tối qua, hiện giờ vợ tôi cũng đang đọc...” Ngài Dennis tuôn ra hàng tràng như một gã đấu giá, miệng cười hô hố, lông mày nhướng lên hạ xuống liên tục, tay chỉ vào cuốn sách của chúng tôi. Và nó thực sự rất cảm động. Rất đậm tính khai sáng, tôi phải nói vậy và họ bịa ra một thị trấn Niceville không có thực, ở Mississippi, nhưng ai mà biết được?” Anh ta đưa tay lên che nửa miệng, rồi thì thầm rất to. “Nó có thể là Jackson lắm chứ!”

Cái gì cơ?

“Ấy, tôi không dám nói chắc, nó có thể là bất kỳ đâu, nhưng để phòng khi, bạn nên chạy đi mua ngay một cuốn để đảm bảo mình không xuất hiện trong sách! Ha-Ha-Ha-Ha...”

Tôi chết trân, cảm thấy trên cổ ngứa ran lên. Không có một chữnào trong đó là Jackson cả. Ngài Dennis, xin ngài nói lại cho tôi nghe nó có thể là bất kỳ đâu đi!

Tôi thấy cô Leefolt tươi cười với cô bạn mình trên tivi, cứ như cô kia có thể nhìn thấy cô, ngài Dennis cười cười nói nói không nghỉ miệng tí nào, nhưng cái cô trong hội nữ sinh viên, cô Joline, thì đỏ gay cả mặt như muốn ra hiệu cho anh ta dừng lại.

“… một sự bôi nhọ miền Nam! Một sự bôi nhọ những phụ nữ miền Nam tốt bụng đã dành cả cuộc đời mình chăm lo cho những người giúp việc. Tôi biết chính bản thân tôi đối xử với người giúp việc như ruột thịt trong nhà và tất cả các bạn bè của tôi đều thế...”

“Sao cô ấy lại cau có như thế trên tivi?” Cô Leefolt rên rỉ với chiếc hộp. “Joline!” Cô chúi hẳn người về phía trước và gõ-gõ-gõngón tay lên trán cô Joline. “Đừng cau có! Làm thế trông cậu chẳng xinh tí nào!”

“Joline, chị đã đọc phần kết chưa? Về chiếc bánh ấy? Nếu chị giúp việc Bessie Mae nhà tôi cũng đang xem chương trình này, Bessie Mae, tôi có một niềm kính trọng mới dành cho những gì chị đang làm mỗi ngày. Và từ rày trở đi cho tôi xin kiếu món bánh sô-cô-la! Ha-Ha-Ha...”

Nhưng cô Joline giơ cuốn sách lên như thể muốn đốt nó ngay lập tức. “Đừng mua cuốn sách này! Các chị em phụ nữ Jackson, đừng tiếp tay cho những lời vu khống này bằng những đồng tiền mồ hôi mắt của chồng mình...”

“Hở?” Cô Leefolt hỏi ngài Dennis. Và sau đó bụp - tivi chuyển sang quảng cáo Tide.

“Họ vừa nói về cái gì đấy?” Cô Leefolt hỏi tôi.

Tôi không trả lời. Tim tôi đang đập thình thịch.

“Joline bạn tôi có cầm một cuốn sách trong tay.”

“Phải, thưa cô.”

“Tên là gì ấy nhỉ? Help hay gì đó thì phải?”

Tôi ấn mũi bàn ủi xuống cổ áo sơ mi của ông Raleigh. Tôi phải gọi cho Minny, cô Skeeter nữa, để xem họ có xem được chương trình này không. Nhưng cô Leefolt vẫn đứng đó chờ câu trả lời của tôi và tôi biết cô sẽ không bỏ qua. Cô không bao giờ bỏ qua.

“Tôi nghe họ nói nó viết về Jackson thì phải?”

Tôi vẫn trân mắt nhìn chòng chọc vào cái bàn ủi.

“Tôi nghĩ họ đã nói Jackson. Nhưng tại sao họ lại không muốn chúng tôi mua nó nhỉ?”

Tay tôi run bần bật. Sao chuyện này lại có thể xảy ra cơ chứ? Tôi tiếp tục ủi, cố gắng tạo ra cái gì đó khá hơn là những mặt phẳng nhăn nheo.

Một giây sau, quảng cáo Tide kết thúc và ngài Dennis James ở đó, tay giơ cao cuốn sách còn mặt cô Joline vẫn đỏ au. “Chương trình xin tạm dừng tại đây,” anh ta nói, “nhưng các bạn nhớ mua cho mình một cuốn Người đàn ông vĩ đại bé nhỏ và Help từ nhà tài trợ của chúng tôi, hiệu sách phố State. Và hãy tự mình kiểm chứng xem đó có phải là Jackson hay không?” Rồi nhạc nổi lên và anh ta hét to, “Chúc một ngày tốt lành, Mississippi!”

Cô Leefolt nhìn tôi và nói, “Chị thấy chưa? Tôi đã bảo chị họ nói nó viết về Jackson mà lị!” Và chỉ năm phút sau, cô đã phóng ra hiệu sách để mua cho mình một cuốn sách tôi đã viết về cô.

 

MINNY