Chương 14 Vào Amleeng càn quét một lần cuối

* * *

D7 chúng tôi lên xe vào càn quét Amleeng lần này, thời gian khoảng nửa đầu tháng 9.1980 và sau đó không bao giờ quay lại khu vực rừng núi Amleeng nữa. Trước ngày đi vài ngày thì bố Xuyến về đơn vị, anh Hồng lại trở về ban tác chiến E, anh Điệp lại trở về giữ cương vị chính trị viên trưởng D7. Qua câu chuyện với anh Điệp thì tôi được biết lúc đó D7 chúng tôi đã được trả lại phiên hiệu cũ của những năm tháng thời đánh Pháp. Đơn vị chúng tôi thời kháng chiến chống Pháp có phiên hiệuD130 E209 F312, sau nhiều biến động của chiến tranh với nhiều lần thay đổi nay D7 được trả lại thành D130 như cũ.

Chuyện đó cũng không làm lính chúng tôi quan tâm lắm bởi khi đó phiên hiệu đơn vị thay đổi liên tục, nhiều khi chẳng kịp thuộc xem mình ở đơn vị mới đây tên là gì, có lúc chồng chéo 2-3 phiên hiệu chẳng biết đường nào mà lần. Lính với nhau thì vẫn dùng tên cũ cho dễ nhớ chứ nói tên mới chưa chắc người nghe đã kịp hiểu, nói lôi thôi họ lại tưởng đơn vị tôi là đơn vị mới thành lập gần đây còn mới nguyên mọi người chưa từng biết. Ngày đó lính đơn vị tôi hỏi nhau : Mày lính K nào đấy? chứ không ai gọi là : Lính D nào? từ K là ký hiệu của tiểu đoàn, gọi tắt như vậy và chẳng hiểu cách gọi này có từ bao giờ.

Khoảng 3h chiều hôm đó chúng tôi vào đến ngã 3 trong của Amleeng, từ đây xuống hành quân bộ ngược lên hướng bắc rồi nghỉ lại qua đêm, khu vực này chúng tôi đi lại nhiều lần rồi nên mạnh đơn vị nào là đơn vị đó hành quân đi chẳng cần bản đồ địa bàn gì hết. Đêm hôm đó như nhiều đêm khác từng ở đây, chúng tôi không gặp bất kể điều gì đáng quan tâm lắm, cho đến sáng hôm sau chúng tôi hành quân tiếp, hướng đi cắt rừng chéo về hướng đông khoảng 30 độ rồi cắt thẳng mà đi, hướng này chúng tôi cũng đã đi một lần như vậy rồi chỉ có điều không đi vào đường cũ. Thêm một ngày hành quân vất vả rồi dừng lại nghỉ ngơi chuẩn bị cho kế hoạch càn quét khu vực này. Đi về hướng này có thể theo đường núi Kimry cắt hướng tây bắc vào cũng được nhưng D7 chúng tôi được phân công cắt rừng đường ngã 3 Amleeng vào, có thể hướng bên kia đơn vị khác càn quét mà ở góc độ người lính lúc đó thì không thể thấy được.

Sau một ngày nghỉ ngơi lấy sức chuẩn bị cho những ngày càn quét tiếp theo, chiều hôm đó C2 lên D nhận lệnh và kế hoạch, anh Hát lên D và kéo tôi đi theo, dù chỉ một quãng ngắn chưa đến 1km nhưng anh Hát vẫn muốn lôi tôi cùng đi chắc ngại đi một mình. Lên đến D bộ thì tôi bỏ qua thông tin ngồi chơi mặc kệ C trưởng muốn vào họp đến bao giờ về cũng được, những đời C trưởng trước thì tôi hay bám vào ngồi ngoài hóng hớt cũng bởi khi đó tình hình còn căng thẳng nhưng bây giờ thì khác rồi chẳng cần thiết phải hóng hớt làm gì? Làm gì có địch mà đánh, nếu có vài ba thằng Pốt lẻ tẻ đáng gì mà phải quan tâm, hơn nữa tôi cũng ngán ngẩm cái chân liên lạc đại đội lắm rồi, cứ nghĩ loanh quanh một chút sẽ thấy mình lăn lóc như quả bóng qua tới 4 đời thủ trưởng đại đội hết ông này tới ông khác. Trước khi tôi làm chân liên lạc, đại đội C2 có truyền thống chỉ chết và bị thương thủ trưởng và liên lạc, không có mấy thằng liên lạc C2 qua nổi 6 tháng, vậy mà tới phiên tôi thì chưa có thằng liên lạc C2 nào dính đòn cả mặc dù không kém phần ác liệt, ngẫm lại chặng đường liên lạc đại đội đã qua cũng gần 2 năm rồi, nhanh quá.

Kế hoạch lần này của C2 chúng tôi là càn quét theo hợp đồng của D, D đóng quân nguyên một chỗ cho các C bộ binh càn quét khu vực bán kính khoảng 5-7km rồi chuyển vị trí khác như kế hoạch của E. Như vậy là các C bộ binh sẽ độc lập tác chiến theo kế hoạch của riêng mình không chung chạ hay chi viện gì cho nhau khi cần thiết, lúc đó thì địch cũng đâu có mạnh mà cần sự chi viện cho nhau giữa những C chiến đấu, vài thằng Pốt thì 1 C đánh nó cũng đủ chết đứ đừ rồi còn đâu. Hôm sau chúng tôi bắt đầu càn quét trong rừng, lính cũng cứ đi khơi khơi vậy thôi, hàng ngang càn đều vừa đi vừa chuyện trò túm 5 tụm 3 cả, lúc này tôi bám theo sau C trưởng Hát lâu lâu lại thấy xem địa bàn rồi chỉnh đội hình, nếu gần người đi trước thì gọi :

- Ê! X..Y sang trái hay sang phải. Rồi khi thấy được rồi là gật đầu chỉ đi thẳng, đội hình chúng tôi cứ thế càn thốc theo hướng C trưởng chỉ dẫn mà đi thôi chẳng ai để ý làm gì, lính tráng thì biết gì cứ Thiên Lôi chỉ đâu đánh đấy khỏi cần biết tham mưu tác chiến là ai hết, tội vạ đâu có C trưởng lo. Đến chiều tối thì có lệnh dừng lại cơm nước nghỉ ngơi, một cánh rừng thưa lính mắc võng tùm lum cả, chỗ này thì từng đến rồi, chỉ có điều cụ thể ở đâu thì chưa xác định được, khi càn ban ngày nhiều người cũng đã ngờ ngợ nhận ra hình như chỗ này đợt trước đã từng đi qua hoặc chỗ kia có lẽ đã biết rồi. Lúc chiều gần tối tôi thấy anh Hát giở tấm bản đồ khu vực ra xem rồi loay hoay lộn ngược ngó xuôi, chỉnh chỉnh sửa sửa góc địa bàn, cũng bút cũng vẽ cũng chấm rồi ngó nghiêng, có lúc đứng dậy cầm theo tấm bản đồ đi tìm thực tế địa hình, tôi cũng không buồn để ý chuyện đó bởi nó quá bình thường với một cán bộ quân sự, trước kia anh Hồng anh Phượng cũng vẫn như vậy mỗi khi đơn vị dừng chân đâu đó.

Sang ngày hôm sau chúng tôi càn tiếp, đêm hôm trước C trưởng lệnh tập hợp B trưởng họp cũng có thấy nói gì đâu ngoài chỉnh đốn đội hình càn quét, cần cảnh giác hơn nữa và nhắc nhở anh em đây không phải là chuyến hành quân dã ngoại. Kết thúc buổi họp giao ban, tôi ngồi ngoài chỉ nghe thấy câu : Các đồng chí rõ cả chưa? là rõ ràng nhất, to nhất dễ nghe nhất, còn đâu chẳng thấy C trưởng trình bày gì cho ra hồn bài phát biểu hay kế hoạch tác chiến của C2 lúc đó. Sáng nay lại đi, lại càn nhưng vẫn thấy C trưởng liên tục giở bản đồ ra xem rồi ngó nghiêng ra chừng đăm chiêu căng thẳng lắm, tôi lại gần C trưởng hỏi :

- Có chuyện gì thế hả anh?

- Theo nhiệm vụ mình sẽ càn tới con suối này mà đi từ sáng tới giờ chưa thấy con suối đó đâu.

Tôi hơi chột dạ, bỏ mẹ, lôi thôi ông này dắt anh em C2 đi lạc đường chưa biết chừng, chuyện này thì đơn vị tôi chưa từng gặp nhưng đơn vị khác thì nó thành những giai thoại của chuyện đi lạc đường. E209 nổi tiếng bác Hiến đậu phụng đường bên D9, 100 lần như cả 100 lần luôn là đậu phụng đường, đậu phụng tới mức lính D9 mà thấy bác Hiến D trưởng cầm bản đồ và địa bàn là run lên cầm cập 2 đầu gối đập vào nhau bởi sợ, sợ ông quá rồi bởi ông toàn dắt con nhà người ta đi lang thang trong rừng với ba lô nặng trĩu lưng thì thử hỏi ai mà không sợ. Nay C2 lại nổi lên có ông Hát cũng định tranh chức đệ nhất đậu phụng đường với ông Hiến D9 chắc.

Thấy kiểu này chắc không xong rồi nên tranh thủ lúc nghỉ trưa tôi giở bản đồ ra xem, cần kiểm tra lại từ đầu, bắt đầu từ điểm dừng chân hôm trước xem nằm chỗ nào cái đã rồi từ đó tới điểm hôm qua dừng chân, góc cắt theo hướng nào? bao nhiêu độ? ghé đâu? Từ sáng đến giờ đi hướng nào, bao nhiêu độ? Ngay từ lúc đầu tiên đã thấy ông Hát này sai khi sử dụng bản đồ địa bàn rồi, nguyên tắc bất di bất dịch là phải trải tấm bản đồ ra quay chỉnh về hướng bắc một cách thật chính xác vì bản đồ luôn là quay về hướng bắc. Từ đó chấm điểm dừng chân rồi căn góc độ của điểm cần đến sao cho chuẩn nhất rồi từ đó cầm địa bàn mà chỉnh hướng đi. Khi đi thì phải ngắm cọc tiêu bằng thực tế địa hình, khi bước lệch thì phải trả lại một cách tương đối nhất để sao cho đến mục tiêu đỡ lệch lạc nhất. Điểm xuất phát mà lệch thì đến mục tiêu lệch không biết bao nhiêu mà kể, đã vậy vừa đi vừa phải kiểm tra xem đã đúng chưa nếu thấy nghi ngờ thì phải dừng ngay đội hình tìm vật mốc mà đi cho đúng. Đằng này chiều hôm qua ông ấy thấy nghi ngờ mà im không nói để đến bây giờ đi thêm buổi sáng nữa mà tìm không ra con suối thì chắc chắn ông này cho lính ăn đậu phụng với đường rồi. Nếu điều này tôi nói ra thì lính tráng nó cười C trưởng đến thối mũi vì vậy tôi bàn kế với C trưởng Hát :

- Theo em biết chắc chắn chúng ta đi lạc đường rồi, bây giờ cần tìm vật mốc xác định điểm dừng chân hiện tại đã, khi xác định xong chúng ta sẽ cắt đường về mục tiêu đã định. Hiện nay giữa rừng toàn cây cối thế này thì không thể xác định nổi đâu, bây giờ mình đi tìm mốc bằng suối hay bình độ hoặc những khe nhỏ giữa những bình độ cái đã, sau khi có thì mới xác định nổi điểm dừng chân. Nếu không tìm ra thì chỉ còn mỗi một nước là dắt đơn vị quay lại chỗ cũ, nếu cố tình đi nữa thì càng đi càng lạc đường.

Chúng tôi cùng thống nhất quay trở lại đường cũ, kệ đời nó cứ quay lại cho đến khi nào đúng điểm xác định được thì mới cắt đường đi đến mục tiêu. Nếu quay lại đường cũ thế nào anh em cũng thắc mắc la ó nhưng thôi kệ, C trưởng mới lần đầu dắt anh em đi rừng có sai cũng là chuyện bình thường. Cũng may chúng tôi quay lại đến chiều tối thì xác định được điểm dừng chân, cái phum mà trước kia cả D7 chúng tôi tiến vào không hề có gì với 2 dãy nhà giữa rừng, lính Pốt mới bỏ chỗ đó đi trước khi chúng tôi đến và từng nghỉ lại đây buổi trưa. Gì chứ chỗ này thì tôi biết và nhớ ra ngay nó nằm ở đâu trên bản đồ, thế là có điểm mốc dừng chân rồi thì cứ theo đó mà cắt hướng thôi, đêm đó chúng tôi nghỉ lại cái phum hoang này để sáng hôm sau đi tiếp.

Tôi đã phải đọc hướng và cắt bao nhiêu độ để đến mục tiêu mà cứ thấy anh Hát loay hoay với cái địa bàn, hết xoay bên nọ lại xoay bên kia khiến tôi một lần nữa nghi ngờ khả năng sử dụng bản đồ địa bàn của ông này nên tôi giở trò tham mưu kiểu đểu :

- Anh phải dí sát địa bàn vào ngực mình rồi nhìn thẳng từ trên xuống thì mới chính xác.

Tôi đã để ý C trưởng, thì ra C trưởng vừa đeo K54 vừa chơi cả AK và cái bao xe đeo ngực với mấy băng đạn, vì vậy khi dí địa bàn vào ngực thì nó nhiễm từ kim nhảy loạn lên là phải, cái sơ đẳng nhất khi sử dụng địa bàn là phải tránh để nó nhiễm từ mà còn không biết thì dắt lính chúng tôi đi đậu phụng đường là phải.

Ối làng nước ơi! C trưởng ơi là C trưởng, lạy bố. Rồi C trưởng cầm địa bàn đi trước, tôi đi đằng sau dùng địa bàn của anh em khác mà vừa đi vừa chỉnh cho đúng hướng, ngày đó chúng tôi gần như B nào cũng có địa bàn thu được của địch, hàng Trung quốc mới kính coong nên có sẵn mà dùng. Cho đến chiều hôm đó chúng tôi vào đến mục tiêu đã định, như vậy là chúng tôi mất đứt một ngày về chuyện đậu phụng đường so với các C khác trong D. Tôi phải lặng lẽ truyền đạt lại những gì tôi biết về sử dụng bản đồ địa bàn cho C trưởng Hát, cũng không dám nói ra sợ anh em khác họ biết chuyện. Tất nhiên không phải ai không học mà cái gì cũng biết, ít nhiều cũng phải học qua dù là truyền miệng cho nhau, tôi cũng vậy thôi, nếu có biết cũng là nhờ anh Hồng chỉ bảo sơ sơ nên biết chút ít mà sử dụng khi cần thiết chứ lính tráng mấy người được học hành đào tạo bài bản về sử dụng bản đồ địa bàn.

Rồi bố Xuyến chửi ầm ỹ chuyện lính thông tin PRC25 máy móc làm sao không liên lạc được với C2, thằng lính thông tin đi phối thuộc bị chửi oan vì chuyện máy móc tậm tịt, thực ra lỗi đâu phải tại nó mà do đi lạc đường nên cách xa D bộ quá nên máy móc không thể liên lạc được. Thằng thông tin này cũng không có kinh nghiệm đi tác chiến, như người ta thì chuẩn bị đoạn dây mà nối ăng ten hoặc trèo lên cây mà liên lạc với D bộ vào những giờ đã quy định, đằng này lười khi thấy không liên lạc được là cho qua luôn thì làm gì không ăn chửi.

Chúng tôi càn quét như vậy gần nửa tháng trời quanh khu vực đó, thời điểm đó chẳng biết chiến dịch gì mà thấy cả E tiền phương cũng bám theo và E209 chúng tôi bắt được 2 con voi của Tà Mốc. Không rõ D nào bắt được nhưng chắc chắn không phải D7 chúng tôi, sau này nghe kể lại :

Lính D8 hay D9 gì đó gặp địch với 2 con voi to lừng lững, trong lúc lộn xộn lính ta bắn chết mất một thằng quản tượng của Pốt, bắt sống 2 voi và một thằng quản tượng kia, con voi có thằng chết buồn bã mấy ngày liền không chịu ăn uống gì, không chịu sự điều khiển của bất kể ai. E cho lệnh : Lấy thằng quản tượng Pốt kia sang chỉ huy con voi của thằng Pốt đã chết, còn con voi của nó cho một lính mình biết tý chút về chỉ huy voi điều khiển nó. Con voi mà lính mình chỉ huy thì không sao, nó bình thường như chủ nó chỉ huy vậy, nhưng con voi của thằng Pốt chết rồi thì lồng lộn lên rồi trong cơn nhớ chủ nó dùng vòi cuộn chặt thằng lính Pốt kia giơ lên định đập chết, nhưng nghĩ thế nào đó nó không đập mà thả xuống đất.

Thằng tù binh Pốt quản tượng kia sợ quá không dám chỉ huy con voi đó nữa, nó chắp tay lạy như tế sao vì quá sợ, lúc đó E thấy hết cách rồi nên ra lệnh cho bắn chết con voi đó, xả thịt cho lính ăn. Một khẩu 12.8ly được giá lên ngắm thẳng vào đầu nó quất liền 5-7 phát nó mới chịu gục, lính E209 được ăn thịt voi Tà Mốc thoải mái, thịt từng tảng to, thâm như thịt trâu, cho vào nồi luộc rồi thái miếng chấm muối ăn với nhau. Các cụ vẫn nó : Trăm voi không được bát nước xáo quả đúng không sai, nước luộc thịt voi trong nhờ nhờ và chả có vị ngọt của thịt gì cả, thớ thịt thì to, ăn dắt răng vì thịt voi. Nghe nói cái vòi và đế chân của nó là ngon nhất thì E bộ xơi mất rồi, lính chỉ được ăn thịt thôi.