Chương 3: yêu và được yêu, một cách cố gắng không biết mệt mỏi

Con bướm hôn nhân và tình cảm đang bay

Tất cả mọi việc đều có sự phát triển của nó.

Tôi rất thích một câu nói của MC đài Phượng Hoàng, đại ý là: “Một số việc nhìn có vẻ không liên quan thực ra tất cả đều có liên quan đến nhau”.

Điều này khá giống với “hiệu ứng cánh bướm”.

Chuyên gia khí tượng học người Mỹ Edward Lorenz trong bài luận văn viết năm 1963 có nhắc đến: “Một con chim hải âu tung cánh có thể thay đổi được khí hậu”. Trong những bài diễn thuyết và luận văn sau này ông ấy dùng nhiều hơn hình tượng đầy ý thơ - cánh bướm.

Đối với hiệu ứng này thì có một câu nói thường thấy đó là: “Một chú bướm nhẹ nhàng vỗ cánh ở Ba Tư, có thể dẫn đến một trận gió lốc ở bang Texas một tháng sau đó”.

Nguồn gốc của câu nói này do một nhà khí tượng học chế tạo một trình tự máy tính, có thể mô phỏng sự thay đổi của khí hậu và dùng biểu đồ khí tượng để thể hiện.

Cuối cùng ông ấy phát hiện biểu đồ khí tượng khá hỗn tạp, hơn nữa rất giống đôi cánh khi một chú bướm giang ra, vì thế ông ấy dùng phương pháp hình ảnh dùng hình ảnh “chú bướm tung cánh” để tiến hành giải thích, vì thế mới có cách nói trên.

Con người khi phân tích tình hình xu thế kinh tế, chính trị nói đến “hiệu ứng cánh bướm” thì không ai không biết, trong thế giới tình cảm và hôn nhân cánh bướm càng phải vỗ cánh bay lên.

Đi tìm kim tự tháp của bạn

Nếu như bạn chờ đợi sự tự do, vậy thì tự do chân chính của phụ nữ không phải ở chỗ có bao nhiêu tiền mà ở chỗ có bao nhiêu thời gian tự do chi phối, hơn nữa đồng thời vẫn có cơm ăn, áo mặc, nhà ở, và hưởng thụ sự sáng tạo, tôn nghiêm.

Tôi vô cùng yêu thích lý luận “Kim tự tháp nhu cầu” của chuyên gia tâm lý học chủ nghĩa nhân bản ở Mỹ - Maslow. Tôi cảm thấy tầm quan trọng của phát hiện này tương đương với thuyết tương đối của vật lý học. ý nghĩa vĩ đại của việc phân chia thời đại đó là đánh giá thế nào để không quá giới hạn. Mọi người chắc cũng có ít nhiều hiểu biết về lý luận này rồi, có thể trong ký ức của mọi người điều đó không rõ ràng lắm, thế nên cho phép tôi nói lại một lần nữa.

Tôi đã đến Ai Cập, khi tôi đứng bên cạnh kim tự tháp và nhìn bốn phía, trên mặt đất rộng lớn, kim tự tháp như một con thú lớn đang ngồi trên mặt đất, ngồi một cách kiên cố, sắc nhọn. Đáy của nó vững chắc kiên cố, bám chặt đến mức nó như một sơn mạch mọc lên từ mặt đất vậy. Càng đi lên trên nó càng thể hiện một sự sắc nhọn mạnh mẽ, đâm thẳng lên trên.

Tôi đột nhiên nhớ lại câu lý luận của Maslow.

Một điều rất thú vị của tâm lý học chính là giả thuyết không thể chứng minh. Cho đến hôm nay tiềm thức không thể hóa nghiệm ra được, “bản ngã”, “tự ngã”, “siêu ngã” vẫn chưa có một giá trị tiêu chuẩn tương đối. Bạn không thể lấy một số liệu tường tận và xác thực để nói giới hạn thu nhập của một người như thế nào, chính là hoàn thành một giai đoạn đầu tiên của yêu cầu tâm lý. Bạn cũng không có cách nào lấy huyết dịch của họ để hóa nghiệm để xác định xem người đó có tiềm chất hoàn thành tư duy có tính sáng tạo hay không. Tất cả đều mơ hồ không rõ ràng, thế nhưng lại nói vững chắc như núi. Ví dụ như tài sản tham ô của nhà anh ta đã vô cùng nhiều thế nhưng anh ta vẫn tham ô vô độ, số tiền đó cũng không được tiêu đi mà được cất giấu trong phòng tối, giống như một tên nô tài giữ của mà thôi. Tôi đọc được một tờ báo nói tham quan mỗi ngày đều đếm tiền, nếu như số tiền tham ô hối lộ hôm đó không đạt tiêu chuẩn thì hắn ta sẽ cảm thấy bất an, cảm thấy bản thân mình kém cỏi. Nếu như dùng lý luận kim tự tháp để cân bằng thì người này hoàn toàn không có cảm giác an toàn.

Được rồi, chúng ta cùng quay về mặt trước kim tự tháp mà con người yêu cầu.

Ở chỗ ngồi cơ bản nhất, to nhất chính là nhu cầu sinh lý của con người. Khi mà ngay cả vấn đề ấm no của con người cũng không giải quyết được thì con người thực sự rất khó lo đến những vấn đề khác. Có thể có người trong tình huống này có thể mở rộng tầm mắt, suy nghĩ đến vạn sự vạn vật, thì đó chính là thánh nhân, người bình thường như chúng ta không làm được. Quy luật bình thường đó là khi nhu cầu sinh lý của chúng ta không được đáp ứng thì những nhu cầu khác là trăng dưới nước, hoa trong gương, người điên nói mộng mà thôi.

Kim tự tháp có tầng thứ nhất, trên đó chính là nhu cầu an toàn. Tầng yêu cầu này tương đối dễ hiểu. Có tiền, liền ngay lập tức lắp cửa chống trộm ở nhà, khi nghèo đói thì thường thường đêm khuya không cần đóng cửa. Thậm chí, có tiền rồi liền cảm thấy nơi mình ở không an toàn, thế là chuyển đến khu cao cấp có bảo vệ 24/24 giờ. Ví dụ ngược lại cũng thế, người ta vẫn thấy bên bờ sông hay bên gầm cầu, những người lang thang ngủ rất ngon lành. Mọi người thường nghĩ rằng ở nơi này không an toàn như thế sao họ vẫn có thể ngủ được? Thế nhưng sự thực là, bọn họ không chỉ ngủ ngon mà còn ngáy như sấm. Điều này thì giải thích như thế nào? Dùng lý luận của Maslow rất dễ hiểu. Bởi vì ngay cả chuyện ăn no mặc ấm họ còn không lo được vậy thì sao họ lo đến an toàn được chứ.

Nếu như vấn đề an toàn được giải quyết rồi thì vấn đề tiếp theo sẽ là yêu. Có thể có người nói những người ham mê sắc đẹp chả nhẽ không để “yêu” lên tầng thứ nhất sao?

Cách lý giải của tôi là trong tình yêu bao gồm cả tình dục. Thế nhưng tình yêu không phải là tình dục. Tình yêu chân chính chỉ có khi nhu cầu an toàn và sinh tồn được đầy đủ mới có thể phát sinh, mới có thể có được chiếc giường ấm áp, ổn định. Nếu như chỉ vì nhu cầu sinh sản mà cần thiết có quan hệ tình dục thì không thể gọi là “tình yêu” được, đó chỉ là một loại bản năng động vật mà thôi.

Gần đây thương gia ngành nhà đất nói các cô gái sắp lấy chồng có tác dụng thúc đẩy tốc độ tăng của giá phòng. Người đó nói các thanh niên trẻ tuổi nên thuê phòng ở trước đợi cuộc sống, sự nghiệp có bước phát triển mới rồi hãy mua nhà. Tôi hoàn toàn là người ngoài so với chuyện phòng ốc đất đai này, cho đến hôm nay sống ở một tòa nhà do đơn vị phúc lợi chia cho, tôi đứng ngoài cuộc xem giá phòng lên xuống. Mỗi ngày tôi đều xem một tiết mục nấu ăn, sau tiết mục này là tiết mục chinh phục hôn nhân. Có lúc tiết mục trước chiếu xong rồi tôi lúc ấy đang bận nghe điện thoại hoặc làm việc gì đó mà không kịp chuyển kênh, liền nghe được một số thông tin có liên quan đến tình hình yêu đương, hôn nhân. Người thương gia đó nói không sai, quả nhiên những cô gái sắp lấy chồng trong quá trình yêu đương dường như đều có yêu cầu “có phòng riêng biệt”. Nghĩ một chút, một chàng trai vừa mới đi làm thì làm gì đã có nhà riêng chứ? Vì thế điều kiện này khác gì muốn thử xem gia đình nhà họ có điều kiện, có nhiều tiền của không đâu.

Thực ra, đặt mình vào vị trí của các cô gái trẻ mà nghĩ thì đó là một yêu cầu của họ về cảm giác an toàn. Nữ giới thường đặc biệt yêu cầu cảm giác an toàn, điều này không chỉ là vì khi so sánh với nam giới, sức lực cũng kém, mà đó còn là vì gánh nặng khi mang thai và cho con bú. Điều này yêu cầu có nhà riêng cũng là điều dễ hiểu.

Quay trở lại vấn đề của chúng ta. Trên cả tình yêu và cảm giác an toàn đó là yêu cầu tôn nghiêm của con người. Điểm này, bạn phải nhớ rõ. Tôn nghiêm là vitamin tinh thần, là thứ không thể thiếu được. Trung Quốc có một câu nói: “Người nghèo chí ngắn, ngựa gầy lông dài”. Sau khi giải phóng là giai đoạn người nông dân nghèo khổ làm chủ gia đình, cảm thấy câu nói này làm tổn thương đến lòng tự tôn của người nghèo cho nên không nói thế nữa. Thực ra câu này có một quy tắc ngầm rất tàn khốc, đó là con người khi bị đói khát thì rất khó nhận được sự tôn nghiêm. Bạn có thể ăn thứ mà người ta vứt đi, cũng không thể lo nổi lễ tết gì cả… Điều này không phải là nỗi nhục nhã gì mà chỉ là một số việc nổi lên theo sóng gió mà thôi. Con người không thể vượt qua điều kiện khách quan của môi trường được, ít nhất đối với người bình thường mà nói, nó là như thế.

Một người nếu như mất đi tôn nghiêm là một việc vô cùng bi thảm. Một gia đình nếu như mất đi tôn nghiêm thì sẽ bị nghìn người nói ra nói vào. Một quốc gia nếu mất đi tôn nghiêm thì gọi là ô nhục quốc gia, là một nỗi nhục lớn.

Đối với một người phụ nữ mà nói tôi cảm thấy tôn nghiêm còn quan trọng hơn. Có thể có người nghĩ con gái là những người yếu đuối, lực yếu, chức vụ đảm nhiệm thông thường cũng thấp, cho rằng bọn họ sẽ tương đối chậm chạp với cảm giác tôn nghiêm, điều này là sai lầm lớn. Đặc biệt là về mặt tình cảm, người phụ nữ luôn nhạy cảm và tự tôn.

Không được bảo tồn xác ướp tình yêu của bạn

Nếu như bạn không yêu một người nào đó thì hãy nói rõ cho họ biết. Như vậy cho dù tình yêu không còn tồn tại nhưng vẫn còn sự tôn trọng. Nếu như bạn xuất phát từ bi thương hoặc nhút nhát mà không yêu lại nói thành yêu, điều đó không chỉ lừa dối người khác mà còn bất kính với chính bản thân bạn. Trên thế giới này có bao nhiêu bi kịch là những hành vi dưới lá cờ tình yêu.

Đừng bao giờ tin rằng nếu không thành người yêu thì vẫn có thể thành bạn. Đó là hành vi của thánh nhân, không phải là buổi biểu diễn của những người phàm tục như chúng ta. Những người nói có thể làm bạn chính là sau khi giết chết một người còn để lại găng tay dính máu. Đó là những kỉ niệm bi thương, cũng chính là chứng cớ của vụ thảm án.

Thực ra năng lượng của nội tâm con người không lớn mạnh giống như chúng ta tưởng tượng. Không nên tự mình lúc nào cũng gươm súng sẵn sàng để cọ xát linh hồn của mình. Hồi ức không ngừng giày vò chúng ta từng giây từng phút một. Tình cảm của chúng ta vẫn quay theo một hướng của quỹ đạo, từ nghèo khó trở nên xa hoa thì dễ chứ từ xa hoa thành nghèo túng thì khó. Sự thân mật không có khoảng cách chính là sự xa hoa của tình cảm, từ thân thiết mà trở nên xa lạ chính là sự nghèo khó của tình cảm.

Không nên duy trì xác ướp tình yêu, bất luận là trong bụng nó được ướp bao nhiêu hương liệu quý giá đi nữa. Henry David Thoreau⁽¹⁾đã từng nói: “Giữ xác ướp là một hành vi phạm tội trái với trời đất. Trái với trời bởi vì trời xanh đã chiêu hồn nó về, đã giải thoát nghĩa vụ cho nó rồi. Trái với đất là bởi vì cát bụi vốn thuộc về đất đai thì lại bị họ cướp lấy sử dụng”.

Một đôi chân chạy xa trên quãng đường dài rồi thì hãy để nó nghỉ ngơi nhé, không nên bắt nó leo lên một ngọn núi cao nữa.

(1) Henry David Thoreau (1817 - 1862): nhà văn Mỹ, nhà thiên nhiên học nổi danh của thế kỷ XIX, rất yêu rừng núi, sông hồ - BTV.

Để chúng ta cùng thấu hiểu lẫn nhau

Hiểu cho người khác là một ưu điểm, thế nhưng nếu quá hiểu cho người khác lại là một nhược điểm.

Bạn không có cách nào phát hiện ra suy nghĩ đúng đắn của mình, nó vừa ló đầu ra là đã bị vùi lấp trong nạn hồng thủy ý chí của người khác rồi. Thể hiện của hiểu cho người khác lúc này lại trở thành “nịnh nọt”.

Trong ấn tượng của mọi người thì hiểu cho người khác là một từ có nghĩa tốt, đặc biệt đó là điều kiện tất yếu của một người vợ hiền. Trong nhiều mục tin tức tìm bạn đời, nhiều đàn ông đều yêu cầu người vợ tương lai của mình phải thấu hiểu cho người khác. Thực ra đây chỉ là một nửa câu nói, nửa câu sau là gì? Chính là nếu như bạn hiểu ý tôi muốn nói gì thì hãy làm theo những gì mà tôi muốn nói.

Tại sao bọn họ không nói luôn nửa câu còn lại ra? Bởi vì trên lý luận thì mọi người đều bình đẳng như nhau, họ không thể nói thẳng ra là “sau này ở trong nhà phải nghe theo ý kiến của tôi”, một câu nói đầy ngang ngược như thế này liền đổi thành một câu nói có vẻ hay ho như thế là một yêu cầu không bình đẳng.

Nếu như không tin, vậy thì chúng ta sẽ nói theo cách khác. Nếu như chúng ta khen phẩm chất nổi bật của người đàn ông kia trước đám đông là “hiểu cho người khác” thì e rằng mọi người sẽ cười chê anh ta, cảm thấy anh ta chẳng có chút khí khái đàn ông nào cả mà lại như đàn bà ấy.

Đây chính là ý nghĩa nội hạt của “hiểu cho người khác”.

Vì thế nếu trên thế giới thật sự có ưu điểm “hiểu cho người khác” thì trước tiên bạn phải hiểu chính bản thân mình đã. Không nên hy sinh bản thân để hoàn thành ý nguyện của người khác. ý của bạn tôi có thể hiểu, ý của tôi mong bạn cũng có thể hiểu, hai bên cùng hiểu ý cho nhau thì trò chơi mới có thể được chơi lâu dài.

Một người có thể sống thiếu máu của mình

Thực ra khoảng cách giữa thiên đường và địa ngục không lớn như mọi người tưởng tượng, nó không hề xa, nó đều ở trong trái tim của phụ nữ. Một người có thể để bạn lên thiên đường, một người cũng có thể để bạn xuống địa ngục.

Sau khi đọc xong câu trên tôi nghĩ có nhiều người sẽ nghĩ là do người khác khiến cho mình có thể lên thiên đường hoặc xuống địa ngục, thực tế là người tôi muốn nói ở đây chính là bản thân bạn.

Rất nhiều người thường cảm thấy một người đàn ông nào đó sẽ khiến bản thân mình hạnh phúc hoặc bất hạnh. Trên thực tế mà nói thì nhiều lúc đúng là như thế. Gặp mặt bạn bè, bạn nhìn thấy một người phụ nữ nào đó như được tắm trong hương hạnh nhân khô, toàn thân đều tỏa ra mùi thơm hương mật ong nhẹ nhàng. Thế nhưng lần sau, vật đổi sao dời, người phụ nữ này như biến thành hoàng liên (vị thuốc đông y) đắng ngòm, vẻ mặt khắc khổ. Nguyên nhân đó chính là yêu và không yêu của một người đàn ông. Khi bạn dựa vào sức lực của người khác để lên thiên đường thì bạn nên nghĩ đến một ngày sẽ bị ngã xuống dưới. Vì thế, khi nhìn thấy những đôi tình nhân đi bên nhau tôi thường cảm thấy lo lắng.

Nếu bạn muốn lên thiên đường thì hãy tự mình leo lên.

Thường nghĩ, trạng thái sinh tồn của một con người thì sao có thể được quyết định một cách đầy nguy hiểm như thế này? Người đó là chiếc “ống hút” nối thiên đường và địa ngục, có thể khiến cho bạn giống như một thứ chất lỏng trôi đi trong khoang “ống hút” chật hẹp này sao? Ai có thể tạo được phép màu nhiệm như vậy cho chiếc ống hút này đây?

Khi tình cảm bất hòa những chàng trai, cô gái si tình thường hỏi “tại sao” đặc biệt nhiều, khiến nhiều người cảm thấy phiền não. Người hỏi luôn cần biết đáp án. Đây vốn là câu ngạn ngữ từ xa xưa. Những câu đại loại như vậy trong trí tuệ dân gian xuất hiện rất nhiều lần.

Có một cô gái vô cùng đau khổ trước sự chia tay của người yêu. Trên QQ⁽²⁾người yêu cô ấy nói, em là máu trong huyết quản của anh, thế nhưng anh vẫn phải chia tay với em.

(2) QQ: phần mền chat, giống như Yahoo Messenger.

Cô gái ấy nói với tôi, anh ấy nói tôi là máu của anh ấy, chứng tỏ tôi vô cùng quan trọng với anh ấy. Tôi nghĩ mãi không ra, một người làm sao có thể sống thiếu máu của mình được chứ? Như vậy không phải anh ta sẽ chết ngay sao? Điều này chứng tỏ anh ấy vẫn còn yêu tôi!

Tôi nói, cô không nên tin những lời nói ấy. Cô đừng nên đi hỏi tại sao. Có lúc tất cả những lý do đều là cái cớ. Thứ bạn phải chấp nhận đó chính là đáp án.

Anh ta nói rất đúng, cô là máu của anh ta. Thế nhưng cô nên biết rằng nếu con người bị mất mấy trăm miligam máu thì không thể chết được. Chính là nếu như mất nhiều máu hơn chỉ cần truyền máu nhanh chóng thì con người cũng không thể chết được. Cái chết thật sự chính là khi số máu tươi ấy chảy ra bên ngoài sẽ đông lại, sẽ mất đi màu đỏ tươi và mất đi sức sống mãnh liệt, trở thành một vẩy máu màu đỏ nâu.

Cô gái ấy lặng im một hồi, sau cùng cô ấy nói, tôi không nên hỏi tại sao nữa. Từ bây giờ tôi đã chuẩn bị đủ dũng cảm để đón nhận kết quả đó.

Trong cát bụi cũng có cá

Có rất nhiều bộ váy cưới trong tủ quần áo vẫn còn đẹp đẽ, thế nhưng hôn nhân đã xảy ra muôn ngàn vết thương, lỗ thủng. Xét cho cùng đã xảy ra sai sót ở đâu? Không biết có viên long não của hôn nhân không, có thể giúp chúng ta duy trì quan hệ hôn nhân luôn mới mẻ và hấp dẫn? Kí sinh trùng của tình cảm tại sao lại được sinh ra?

Tôi từng nghe một câu chuyện do một người bạn đến từ nông thôn của tôi kể. Cậu ấy nói quê cậu ấy có một mảnh đất, sau một trận mưa to mảnh đất đó liền biến thành ao. Năm thứ hai trong ao có cá. Cậu ta nghiến răng nói, từ trước không hề có ai thả cá con vào trong ao, chỗ đó cũng cách xa biển và các hồ ao khác, tuyệt đối không thể có cả nhảy từ hồ nào đó đến đây được. Thật là kỳ lạ, cá này từ đâu đến? Cậu ấy vừa nói vừa tỏ vẻ ngạc nhiên.

Tôi đương nhiên không có cách nào trả lời cho cậu ấy được, hiểu biết của tôi về cá chỉ đơn giản là nhìn thấy chúng ở siêu thị và chợ mà thôi. Có điều tôi vẫn ghi nhớ câu hỏi này, một lần gặp một chuyên gia ngư nghiệp tôi liền đem thắc mắc này hỏi ông ấy. Ông ấy rất bình tĩnh trả lời tôi, trong mảnh đất đã có cá giống.

Tôi nói, mảnh đất đó chỉ có thể biến thành cát vàng. Chuyên gia ngư nghiệp nói, điều này không hề ngăn cản cá giống ở trong đó, trong cát vàng cũng có cá giống, đợi đến một thời gian thích hợp chúng sẽ biến thành cá.

Tôi nói, xung quanh chúng ta đâu đâu cũng có cá giống sao? Trên mặt bàn? Dưới nền nhà?

Chuyên gia nói, về lý thuyết thì có thể nói như thế. Cho nên hãy để hạt giống hôn nhân hỏng của chúng ta tồn tại ở khắp mọi nơi. Ngăn cũng không ngăn được, phòng cũng không phòng được. Vì thế, bạn không nên ngạc nhiên hỏi những con mọt từ đâu đến, trong tất cả các mảnh đất đều có cá giống, cho nên ở đâu cũng có con mọt.

Nên biết là tình yêu giống như sợi tơ tằm óng ả, bị lạnh rất dễ đứt. Nên thường xuyên mang áo cưới của bạn ra phơi nắng. Nên thường xuyên duy trì quan hệ thân mật với người bạn đời của bạn. Điều này giống như cao nguyên mãi mãi khô cạn, cá cũng không có cách nào nhấc cái vây của mình lên cả.