6. Trên mái nhà

Mặt đá ẩm ướt ánh lên màu đen lấp lánh. Ngồi trên đỉnh mái ký túc, Helen và Milos vận áo khoác ngồi sát nhau và ngắm nhìn thành phố nhỏ. Thành phố đang nằm ngủ giữa dòng sông màu thép và những ngọn đồi tối sẫm phía Bắc.

- Chúa ơi, đẹp quá! Helen nói. Anh đã từng đi dạo ở đó chưa?

- Mỗi lần anh đi cùng bạn đến nhà mẹ tinh thần! Milos trả lời. Anh không bao giờ đến thư viện. Anh không phải là người thích đọc. Nó làm anh buồn ngủ. Vì thế anh đi xuống phía dưới, anh đi qua cây cầu và vào trong thành phố. Cứ bốn thằng con trai thì ba thằng sẽ làm như thế.

- Và nếu như anh bị bắt?

- Anh không bao giờ để bị bắt, anh đã nói với em rồi. Hãy nhìn dưới kia, chỗ có những đám khói gần như màu tím bay lên ấy. Đó là khu phố thấp, khu phố của các quán rượu và những tên lưu manh. Người ta đến đấy đẻ uống và đánh nhau.

- Anh làm em sợ… Anh đã đến đấy rồi à?

Milos cười phá lên.

- Anh đi qua khu phố đó. Nhưng em yên tâm đi, anh không bao giờ uống rượu và cũng không đánh nhau. Và cũng không vào các quán rượu.

- À, vậy sao, anh chơi đấu vật, đúng thế không?

- Vật kiểu Hy Lạp-La Mã.

- Là như thế nào?

- Cũng tương tự như vật tự do, chỉ có điều người ta không được phép túm chân đối thủ. Không được đấm. Không được cắn. Không được bóp cổ.

- À. Vậy mục đích của trò chơi là gì?

- Vật ngã đối thủ chỉ bằng cách tấn công phần trên cơ thể, và khiến đối thủ chạm vai xuống đất. Thế gọi là một cú ngã.

- Thật là sơ đẳng!

- Anh vốn sơ đẳng mà…

- Em không tin. Vậy anh giỏi trong… môn đấu vật này chứ?

- Cũng tạm…

- Giỏi nhất trong ký túc không?

- Anh nghĩ là thế.

Milos nói điều đó không khoác lác. Helen hỏi cậu và cậu trả lời sự thật, vậy thôi. Cô gái cảm thấy ấn tượng. Một lần nữa cô có cảm giác mình sẽ không gặp nguy hiểm gì hết khi ở bên cạnh chàng trai có đôi bàn tay rộng và hầu như xa lạ này. Họ ngẩng đầu nhìn lên. Vô số các vì sao dường như được thắp sáng bằng một năng lượng đặc biệt. Ánh sao lấp lánh, lặng lẽ và xa xôi, ngập tràn bầu trời lạnh giá. Helen rùng mình.

- Em lạnh à? Em muốn mình về không?

- Không phải là trước khi anh nói với em điều anh phải nói cho em, Milos. Anh đã hứa rồi.

Chàng trai ngập ngừng một chút. Một con mèo thò đầu sau ống khói, quan sát hai người một lúc, ngạc nhiên vì thấy hai con người có mặt trên địa điểm như thế này, rồi nó bỏ đi với những bước chân mềm mại.

- Nó tưởng chúng ta là những con chim kỳ cục, trên mái nhà, cả hai…

- Hãy kể cho em, Milos.

- Đồng ý. Em sẵn sàng chưa?

- Em sẵn sàng.

- Vậy thì được thôi. Chúng ta bắt đầu từ đầu. Chuyện xảy ra vào mùa xuân vừa rồi. Một học sinh mới chuyển vào trường. Một kiểu người kỳ quái: khoảng mười bảy tuổi, cao hơn mức trung bình nhưng lực lưỡng, đôi vai giống như vai mấy tay cửa vạn, đầu to, ngón cái của bàn tay phải vẹo hoàn toàn, mũi lõ, đầy sẹo trên hai cánh tay, bàn tay, tóc dựng ngược. Tóm lại là một loại khó nhằn mà anh rất ngại đối mặt! Ngay buổi tối đầu tiên, trong sân trường, cậu ta lại gần bọn anh và nói với Bart, vẻ hơi ngập ngừng: “ Hình như cậu là Bartolomeo Casal?” Bart nhìn thẳng mặt cậu ta và trả lời rằng đúng. Lúc ấy anh tự nhủ phải chăng tên đó định lao vào Bart và đánh cậu ấy. Nhưng không phải, cậu ta há ngoác miệng, úp mặt trong hai bàn tay và rên rỉ nhắc đi nhắc lại: “ Tôi không tin là thế… Tôi không tin là thế.” Cậu ta có vẻ xúc động mạnh và bọn anh phải kéo cậu ta vào một góc sân để không bị phát hiện. “Ê này, cậu có thể khoe khoang là đã bắt tôi phải chạy theo đây! cậu ta nói. Đã ba năm nay tôi đi tìm cậu! Đã ba năm nay tôi cố tình làm mọi cách để bị chuyển đến tất cả các trường nội trú hòng tìm ra cậu! Tôi đã nhiều lần bị nhốt vào ngục! Tôi đã nhiều lần bị đánh đập! Hãy nhìn mặt tôi đây này!”

Cậu ta nghẹt thở vì xúc động, cậu ta lôi từ trong túi ra chiếc khăn mùi soa bẩn, che mặt khóc, rồi hỉ mũi lên đó. “Cậu hãy giải thích đi! Bart nói. Bọn tớ không hiểu gì về câu chuyện của cậu hết! Mà trước hết, cậu là ai? - Ờ, tôi là một con ngựa, cậu ta trả lời. – Một cái gì cơ? – Một con ngựa! Cậu không biết đó là gì sao? Tôi là một trong số đó, những con vật để người ta cho ăn roi và đánh đập vì các nghệ sĩ kiểu như cậu đấy! Người ta bảo chúng tôi phải đưa thư thì chúng tôi phải đưa thư, ngay cả nếu việc này phải mất mười năm và cho dù không biết tìm gã nhận thư ở đâu. Chúng tôi sẵn sàng chịu cực khổ vì việc này. Nhưng không phải bất cứ ai cũng được như thế. Không phải với những gã đểu của hội Phalange! Bố tôi đã không thể nào ưa được chúng, và tôi cũng vậy. Ồ, chính tôi là người tìm ra cậu! Tôi không thể tin nổi! Cậu thề với tôi cậu chính là Bartolomeo Casal chứ? – Tớ thề với cậu điều đó, Bart đáp lại và giờ đây còn muốn mỉm cười. Và cậu tìm tớ vì lý do gì? – Tôi vừa nói cậu xong! Cậu ta căng thẳng. Cậu bị nặng tai à, hả? Tôi có lá thư phải chuyển cho cậu! Nó ở trong lớp lót áo khoác của tôi, cái lá thư chết tiệt. Đã mười hai năm nay nó được chuyển trong lớp lót áo của chúng tôi! Tôi là con ngựa thứ tư phải mang nó theo cùng! Khâu chỉ vào rồi lại tháo chỉ ra mỗi lần toi phải thay áo vest hay áo khoác! Tôi chán lắm rồi! Tôi là một con ngựa chứ không phải một người thợ may. Cậu đã thấy hai bàn tay tôi chưa? Được rồi, tôi vào nhà vệ sinh và tôi đưa nó cho cậu. Đợi tôi ở đây!”

Bart và anh nhìn nhau sửng sốt. Chưa đầy một phút sau, anh chàng kia quay lại. “Cám ơn, Bart vừa nói vừa đút chiếc phong bì rách nát trong túi, mà cậu tên gì vậy? – Tôi tên là Basile, và các cậu biết Basile này sẽ làm gì bây giờ không? – Không biết, bọn anh trả lời cậu ta. – Thì Basile này sẽ giữ mình cẩn thận, nó sẽ trở thành một thiên thần, một con cừu nhỏ. Là thế đấy. Và nhất là nó sẽ nghỉ ngơi bởi vì nó đã hoàn thành nhiệm vụ!”

Thế rồi cậu ta bắt tay cả hai đứa anh và bước đi dáng như con gấu. Bọn anh nghe tiếng cậu ta sụt sịt mũi ở cách đó mười mét.

Rồi sau đó, bọn anh trở thành bạn bè. Thật thích thú nghe cậu ta kể chuyện. Cậu ta đã biết đến hơn sáu trường nội trú và biết được vô khối bí mật. Chỉ cần hỏi cậu ta. Cuộc họp hàng năm, Van Vlyck… tất cả những chuyện đó, anh biết được là nhờ cậu ta.

- Em đã hiểu. Vậy là cậu ta chắc đã đọc lá thư. Không ai có thể giữ một lá thư trong người tận ba năm mà cưỡng lại được cám dỗ của lá thư ấy.

- Đúng thế. Trừ với người không biết chữ…

- Basile không biết chữ sao?

- Không. Các nhân-mã không biết chữ.

- Cái gì cơ?

- Các nhân-mã. Basile nói “con ngựa” để tự giễu mình, nhưng cậu ta đúng là “nhân–mã”. Anh sẽ giải thích cho em vào một dịp khác. Tóm lại, họ không biết đọc. Ngay buổi đầu tiên, Basile chui xuống hàng cuối cùng, trong lớp học, và bọn anh đã nhanh chóng hiểu ra. Các thầy giáo cũng để cậu ta được yên.

- Tội nghiệp cậu ấy. Và có gì trong chiếc phong bì đó?

- Một lá thư cho Bart.

- Em nghi ngờ đấy. Vậy là thư đó là của ai?

- Đợi một chút. Bart đọc nó ngay sau đó trong nhà vệ sinh. Anh đứng canh cửa cho cậu ấy. Ở chỗ anh, cũng như ở bên em: chúng ta không bao giờ có thể được bình yên! Lúc đi ra cậu ấy trắng bệch không thể tưởng tượng được. “Có gì không ổn à? Anh hỏi cậu ấy. Ai viết thư cho cậu? – Bố tớ… cậu ấy trả lời. Đó là lá thư của bố tớ…tớ thậm chí không biết rằng tớ có một người bố… bố tớ viết thư này đã mười lăm năm…”

Những ngày sau đó, Bart đã thay đổi. Cậu ấy không còn nói chuyện tào lao nữa mà bắt đầu đi hỏi các bạn, hết người này đến người khác. Và vẫn luôn cùng một câu hỏi: “ Cậu nhớ bố mẹ cậu không?” Nếu là một người khác, cậu ấy chắc sẽ bị tẩn, nhưng mọi người không đánh Bartolomeo Casal… Rất kỳ lạ: cậu ấy đến gần cả những người trong suốt ba năm trời không bao giờ nói chuyện với ai, và hỏi luôn câu hỏi ấy: “Cậu nhớ bố mẹ cậu không?” Thông thường, câu trả lời là không. Nhưng nếu ai đó trả lời là có, thì cậu ấy quay người đó trong nhiều giờ liền.

- Để làm gì?

- Để xác nhận điều gì đó mà bố cậu ấy giải thích trong lá thư.

- Nghĩa là?

- Cuối cùng Bart cũng thổ lộ với anh, và đó mới thực sự là chuyện nghiêm túc mà anh muốn nói với em.

- Nói đi…

- Chúng ta… biết nói thế nào nhỉ… chúng ta không phải là những đứa trẻ mồ côi giống như những đứa trẻ mồ côi khác?

- Không. Tất cả bố mẹ chúng ta đều giống nhau ở một điểm.

- Là gì vậy?

- Họ đã chống lại hội Phalange khi tổ chức này nắm quyền lực.

Tim Helen thắt lại. Trong mười bảy năm qua, cô không bao giờ có thể hình dung được bố mẹ theo bất cứ cách nào. Cô đã cố tưởng tượng họ, nhưng bất chấp tất cả các cố gắng của cô, họ tuột khỏi trí nhớ cô như một con cá tuột khỏi tay. Nghe một người khác gợi nhắc về họ, cho dù chỉ bằng những câu nói thoáng qua, có vẻ cũng là chuyện phi thực. Đối với cô, dường như hai hình bóng vẫn luôn không rõ mặt ấy, bố và mẹ cô, đang giơ tay vẫy chào cô trìu mến từ đằng xa, rất rất xa, sau chừng ấy thời gian. Cô nép sát vào vai Milos, để tin chắc rằng tất cả điều này tồn tại: mái nhà cô đang ngồi, màn đêm thuần khiết và giá lạnh xung quanh cô, và chàng trai trầm lặng này sắp tiết lộ với cô nhiều bí ẩn lạ lùng.

- Em không hiểu… Người ta tập hợp chúng ta lại vì bố mẹ chúng ta sao?

- Đúng vậy.

- Vì sao?

- Vì tất cả họ đều đã chết… cùng một lúc… hoặc gần như vậy.

- Anh muốn nói người ta đã…

- Người ta đã thủ tiêu họ.

- Thủ tiêu ư? Nhưng ai đã làm việc đó?

Milos ngần ngừ một chút.

- Tay chân của hội Phalange. Bố của Bart dùng một từ rất đơn giản: ông nói rằng đấy là những kẻ dã man. Chúng đã giành quyền lực bằng vũ lực, cách đây hơn mười lăm năm. Đó goi là đảo chính. Chúng đã bắt và ám sát tất cả những người chống lại chúng. Chúng xóa đi dấu vết của họ, cấm người ta nói ra tên của họ, phá hủy các tác phẩm của họ nếu họ là các nghệ sĩ…

- Nhưng bố của Bartolomeo, ông ấy đã thoát được, vì ông ấy đã viết lá thư đó…

- Ông ấy là một trong những người lãnh đạo Kháng chiến, và ông ấy đã trốn thoát. Trong thư, ông ấy viết mình đang ở trên đỉnh dãy núi phía Bắc và ở trên đó ông có thể thoát khỏi các Quái vật, những con cẩu-nhân của lão Mills. Nhưng ông nói ông sẽ không đi xa hơn nữa, ông đã kiệt sức và đôi chân ông đã tê cứng. Và ông gửi lá thư qua một người bạn chiến đấu với hy vọng một ngày nào đó nó sẽ đến được tay Bartolomeo, con trai ông.

- Lá thư đó đã mất tới mười lăm năm, nhưng nó đã đến! Helen kinh ngạc. Nhờ có Basile!

- Chính xác. Và cuối cùng, Milos nói tiếp, bố của Bart kể trên đường chạy trốn, ông đã gặp một người phụ nữ tuyệt vời, một nữ ca sĩ mà mọi người đều hâm mộ và bảo vệ. Những kẻ dã man đã không làm bà ngừng hát được. Chừng nào bà ấy còn có thể hát, chúng còn sợ bà, sợ giọng hát của bà. Bà tên là Eva-Maria Bach và có một cô con gái tóc vàng giống bà từng nét một.

- … Milena… Helen khẽ nói.

- Đúng vậy. Những kẻ dã man đã dồn vây mẹ bạn ấy trên ngọn núi nơi bà lẩn trốn cùng bố Bart và một nhóm quân du kích khác. Chúng đã thả những con cẩu-nhân tấn công bà…

Helen rùng mình.

- Trời ơi! Bart sẽ không kể chuyện đó cho Milena chứ?

- Anh không biết…

Hai người im lặng một hồi, rồi Helen tiếp tục:

- Tất cả những con người ấy, em muốn nói là bố mẹ chúng ta, đều đã chết ư? Không còn lại gì của họ nữa sao?

- Không, không gì hết, Milos buồn bã nói, không còn lại gì của họ… Rồi cậu ta nói thêm rất nhỏ: trừ chúng ta.

Giọng cậu vang lên lạ lùng qua bầu không khí trong mờ của buổi đêm. Dường như với họ, vào khoảng khắc này, ngồi dựa bên nhau trên mái nhà bằng đá đen, họ là những con người sống sót sau nỗi bất hạnh kinh hoàng xưa cũ, hai cánh chim mỏng manh và như được hưởng phép màu.

- Em vẫn luôn biết Milen không phải là một cô gái tầm thường, Helen cười nói, trong sâu thẫm con người bạn ấy có một bí mật vượt lên tất cả bọn em, một năng lực đặc biệt. Chỉ cần nghe bạn ấy hát là hiểu được điều đó.

- Bartolomeo cũng không phải là một chàng trai tầm thương,Milos nói. Hai người đó dĩ nhiên phải gặp nhau. Em có nhớ buổi tối chúng ta gặp nhau trên sườn đồi không? Họ không rời mắt khỏi nhau! Khi bọn anh trở vè trường nội trú, Bart dừng lại ngay ở giữa cầu và cậu ấy nói với anh: “Cậu nghe thấy không? Cô ấy tên là Milena! Chính là cô ấy!” Ngay lập tức anh hiểu rằng không gì có thể ngăn cản cậu ấy gặp lại cô gái ấy được nữa, thậm chí ý nghĩ phải bắt một người bạn vô tội vào ngục cũng không. Điều đó mạnh hơn tất thảy. Bọn anh không cần phải nói với nhau thêm nữa. Cậu ấy chỉ ôm anh, và ra đi. Cậu ấy đi một đoạn rồi quay người lại và nói với anh: “Chúng ta sẽ gặp lại nhau, Milos ạ! Chúng ta sẽ gặp lại nhau… ở một nơi khác! Tất cả chúng ta sẽ tìm thấy nhau, những người còn sống và những người đã chết!” Và cậu ấy biến mất. Còn một mình anh đần mặt đứng trên cầu, giống hệt như em vài giờ sau đó…

- Vậy là họ sẽ không trở về nữa?

- Họ sẽ không trở về.

- Thế còn Catharina đang ở trong ngục? Chúng ta không thể để bạn ấy chết được?

- Em có lý. Phải đưa cô ấy ra khỏi đó ngay đêm nay. Sau cuộc họp hàng năm này và với những gì đã diễn ra, việc canh gác chắc chắn sẽ rất lỏng lẻo.

- Nhưng chắc cũng phải có một bạn cũng bị nhốt bên anh chứ?

Milos đưa hai bàn tay lên vò đầu, rồi thở dài:

- Đã từng có… Nhưng không còn nữa…

- Sao lại thế? Người ta đã thả bạn ấy ra ư?

- Em nghe nhé, đã xảy ra một chuyện khủng khiếp. Tuần trước, khi Bart và anh ra khỏi trường để anh đến thăm mẹ tinh thần, ông giám thị đã chỉ định trên danh sách người sẽ bị trừng phạt thay trong trường hợp bọn anh không trở về. Và, em có thể không tin anh nếu em muốn, ông ta đã chọn… Basile. Anh chàng tội nghiệp đó đã không một lần làm điều gì xấu mà phải vào trong ngục. Cậu ấy chỉ muốn được yên và nghỉ ngơi thôi! Cậu ấy ở trong đó năm ngày và năm đêm, và buổi sáng thứ năm, anh đã thấy hai người đàn ông khiêng thi thể của cậu ấy cứng đờ trên chiếc cáng. Đầu cậu ấy lõm vào, vết máu tụ phủ đầy trên mặt, trên vai. Họ chở cậu ấy trên một chiếc xe ô tô và mang đi đâu thì anh không biết. Anh nghĩ rằng cậu ấy đã không chịu đựng được suy nghĩ bị trừng phạt một cách bất công như thế, cậu ấy đã trở nên điên dại trong ngục và đã đâm đầu vào cánh cửa tự tử. Đấy là anh nghĩ thế…