Chương 8

25 tháng Mười

Cuối cùng thì tôi cũng nhận được thư của anh Jean. Một bức thư khô khan, đọc thấy như giữa anh và tôi chẳng có gì là thân tình, không có lời nào đậm đà, âu yếm gợi lên những nhớ nhung. Trong thư chỉ thấy anh ấy nói về mình, dường như để loè bịp tôi. Tôi cũng vẫn biết anh ấy là người tự kiêu, anh ấy chả đẹp giai mà, nhưng chưa thấy quá đáng như bây giờ. Trong thư thấy anh ấy khoe nào là hội viên của câu lạc bộ này, thành viên của liên minh kia, nào là được ông Công tước này gọi là anh bạn thân mến, được bà Bá tước kia gọi là anh bạn dũng cảm. Anh ấy còn nói rằng đi đến đâu cũng được mọi người kính trọng, quí mến; buổi chiều, anh đi theo ông chủ đến câu lạc bộ hay buổi tối dắt chó của bà chủ đi đái, người chung quanh ai cũng cúi rạp chào. Cuối thư anh Jean nói rằng anh ấy thường đặt mua thường kỳ tờ Presse; anh ấy sẽ gửi cho tôi bài báo viết như thế nào về anh ấy. Trước mắt, anh ấy chỉ có thể làm được như thế thôi, vì không có thì giờ, còn làm gì thêm nữa sau sẽ hay. Anh ấy trách tôi, nói rằng tình cảnh của tôi hôm nay là do tôi không nghe anh ấy, đã để mất thời cơ, không thì đã có địa vị sáng sủa hơn nhiều v.v…

Đọc thư anh ấy mà tôi phát khóc lên được. Tôi cảm thấy anh ấy muốn rời bỏ tôi và bảo tôi đừng trông gì ở anh ấy nữa… Anh ấy cũng không nói gì về người thay tôi. Ngồi đây, tôi có thể hình dung được hai người ngồi trong căn phòng ôm hôn nhau, vuốt ve trìu mến nhau… đưa nhau đi khiêu vũ cũng như chúng tôi dạo trước. Cả đi xem hát, xem kịch nữa… Tôi còn hình dung cả cái cảnh anh ấy thua bạc, bảo cô kia như trước đây bảo tôi: "Cho anh mượn tư trang của em bán để trang trải".

Có đúng là khuyết điểm của tôi không? Cũng có thể. Nhưng số kiếp của tôi nó như thế. Không ở đâu được quá sáu tháng. Nếu không do người ta đuổi thì lại do chính tôi muốn bỏ đi. Thật là kỳ lạ và cũng thật là buồn! Lúc nào tôi cũng muốn nay đây mai đó, lúc nào cũng muốn lang bạt kỳ hồ!

Nhiều khi tôi cũng ảo tưởng, đứng núi này trông núi nọ. Đứng ở đây trông thấy chân trời đằng kia rực rỡ, sáng sủa, toàn màu hồng, chắc là sung sướng… Nhưng đến gần chẳng có gì cả. Vẫn là cát, là đá sỏi, là những đồi trọc buồn tẻ… Và trên cát, trên đá sỏi, trên những quả đồi là mảng trời xám xịt, mờ mờ, đùng đục, như bồ hóng. Ngoài ra chẳng có gì… chẳng tìm thấy gì… Mà tôi cũng có biết là tôi định tìm cái gì đâu!… Tôi có biết tôi là ai đâu… Nhưng tôi vẫn cứ đi, rồi đến đâu thì đến. Ở yên một chỗ không chịu được…

Bà chủ vẫn mãi như thế: đa nghi, cứng nhắc, không linh hoạt, lạnh như tiền… Ông chủ đã trở lại bình thường, nhưng hình như ông vẫn giận tôi vì đã từ chối ông, nhưng giận dỗi của ông không nguy hiểm. Ăn sáng xong, ông khoác súng, đi ủng để đi săn, tối mới về, không bảo tôi tháo hộ ủng, chín giờ lên giường… Ông ăn được, béo khoẻ, vẫn hài hước, mơ hồ. Không hiểu sao những người giàu có lại chịu được cảnh sống đơn điệu như thế chứ! Có lúc tôi tự hỏi: Nếu ở vào địa vị ông, tôi sẽ làm thế nào?

Cái sợ nhất ở nhà này là sự vắng lặng. Nhiều lúc đi trong hành lang tối om cứ thấy rờn rợn như có ma. Những lúc ấy tôi phải đứng dừng lại.

Cái thú duy nhất của tôi là ngày chủ nhật đi lễ nhà thờ; xong rồi tôi lại chơi nhà bà bán hàng hương liệu Gouin. Nghe ớn, muốn xa bà nhưng lúc buồn lại muốn đến với bà. Đến đây tôi gặp được mọi người. Đến đây còn được trò chuyện, vui đùa, được uống rượu. Đến đây còn thấy viễn cảnh của cuộc đời.

Một chủ nhật, đến đấy tôi thấy vắng cô gái mõm chuột, mắt ướt, tôi hỏi tại sao.

- Không sao! Không sao! - Bà hàng hương liệu trả lời, vẻ bí hiểm.

- Cô ấy ốm à?

- Ừ, nhưng không sao… Đã hai hôm nay không thấy nó.

Cô Rose nhìn tôi, nhướng mày như muốn nói:

- Chị thấy không! Một người khôn khéo đấy chứ!

Hôm nay tôi được bà bán hàng hương liệu cho biết rằng những người đi săn phát hiện ở trong rừng giữa đống lá khô xác một thiếu nữ bị hãm hiếp… Hình như đấy là con gái người quét đường… ở làng người ta gọi nó là con bé Claire. Nó ngây thơ, hiền lành và xinh, năm nay mười hai tuổi, ở đây vậy là đẹp gái…

Theo cô Rose biết, thì con bé Claire bị mấy nhát đâm vào bụng, ruột lòi ra, gáy và cổ còn in vết ngón tay bóp, âm hộ bị rách như bị một cán búa thọc vào. Trên bãi cỏ còn thấy rõ chỗ người nằm đè lên. Có lẽ đã đến tám ngày là ít vì xác đã rữa ra.

Người ta còn kể nhiều chuyện. Người ta nói rằng con bé Claire suốt ngày ở trong rừng, về mùa xuân nó vào hái móng rồng, hoa dẻ để kết thành tràng, chủ nhật đem ra tỉnh bán cho các bà; mùa hạ thì nó vào hái nấm, hái mộc nhĩ… Nhưng mùa này, vào đấy để làm gì, có gì đâu mà hái!

Một người khác lại nói:

- Vậy mà sao bố nó không lo buồn gì cả nhỉ! Chưa biết chừng lại chính thằng bố nó làm chuyện này đấy.

Có ý kiến bác lại:

- Nếu là bố nó thì việc gì lại phải đưa nó vào rừng!

Cô Rose lúc này mói lên tiếng:

- Chuyện này còn mờ ám, khó hiểu. Tôi chưa khẳng định thế nào. Nhưng…

- Nhưng sao cô? - Tất cả mọi cái cổ vươn về phía cô Rose.

- Tôi cho đấy là…

Tất cả chúng tôi nín thở, hồi hộp.

- Đấy là ông Lanlaire… - Cô Rose thấp giọng nói tiếp.

Có người gật gù… Có người lắc lắc… Tôi khẳng định là ông Lanlaire không dám làm điều ấy.

Nhưng cô Rose, giọng vẫn hậm hực:

- Không dám à?… Thế con Jezurreau?… con Valentin?… con Dougère?.. Các cô quên rồi à? Thế mà lại không dám?

- Những trường hợp ấy khác chứ cô!

Họ có căm tức ông Lanlaire thật, nhưng không đi đến ấn quyết cho ông tội giết người.

- Hiếp dâm thì có thể, - họ nói, - nhưng giết người thì không có đâu.

Cô Rose đấm tay lên mặt bàn, sùi cả bọt mép, vẫn khăng khăng:

- Tôi thì tôi cho là có thể đây, nhất định có.

Bà Gouin vẻ suy tư, lúc này mới nói:

- Những chuyện này không biết thế nào. Nhưng trường hợp con Jezurreau thì không phải là lão ta giết đâu…

Rồi họ điểm lại các mặt xem ai đã gây ra vụ này. Tính ra có đến hàng lô. Nguyên những người họ ghét, họ căm thù.

Cuối cùng có một cô nói:

- Tuần trước có hai người đầu đội mũ, râu ria xồm xoàm đến xin bố thí… Biết đâu không phải hai người này?

- Đấy là những người đi khất thực! Đi xin tiền công đức! Đi quyên góp!

Trong khi những người khác vẫn đoán thế này thế nọ, thì cô Rose vẫn một mực:

- Chỉ có lão ta! Không có ai nữa!

Trước khi về phòng, tôi đứng lại một lúc ở kho để yên ngựa. Anh Joseph đang làm việc. Trên giá thấy xếp ngay ngắn những hộp, những chai đựng xi, trên tường treo ảnh Drumont khung đồng sáng nhoáng. Để cho có vẻ trang trọng, anh Joseph treo thêm một vành nguyệt quế vào khung ảnh. Trước mặt lại có ảnh Đức cha treo ở một cái đinh. Trên kệ xếp một chồng sách bài Do Thái và sách những bài hát yêu nước. Trong một góc nhà treo một dùi cui cạnh những cái chổi.

Tôi hỏi Joseph để cho có chuyện;

- Anh có biết người ta tìm thấy xác con bé Claire ở trong rừng không! Nó bị giết và bị hiếp.

Lúc đầu Joseph tỏ vẻ ngạc nhiên. Tôi thấy khi nghe đến tên con Claire anh ta giật mình nhưng bình tĩnh lại ngay.

- Có, tôi có biết. Sáng nay đã nghe người ta kể.

Rồi anh bình thản đánh chải những chiếc yên ngựa. Tôi đứng ngắm những bắp tay trần của anh nổi lên cuồn cuộn, cánh tay đưa đi đưa lại dẻo dai mềm mại, nước da trắng trẻo. Mắt anh cúi xuống công việc, chỉ thấy cái miệng rộng, hai hàm bạnh ra như hàm thú dữ. Tôi hỏi thêm:

- Người ta có biết ai làm thế không?

Joseph nhún vai, nửa đùa nửa thật:

- Lại bọn xỏ lá nào đấy…

Ngừng một lúc, Joseph nói thêm:

- Ấy thế mà rồi họ bỏ qua đấy!

Đôi khi bà chủ đi vắng, thấy buồn, tôi lại ra đường gặp cô Rose. Cô luôn quan sát. Có gì xảy ra bên nhà bà chủ tôi cô cũng biết; ai ở ngoài vào ai ở đấy ra, cô biết hết… Trông cô dạo này béo đỏ, cằm xệ xuống, bộ ngực căng. Lúc nào cô cũng nghĩ đến chuyện bậy bạ. Hễ gặp tôi cô nhìn ngay vào bụng tôi và hỏi:

- Có nhớ lời tôi dặn không? Hễ thấy gì thì phải lại ngay nhà bà Gouin nhé! Lại ngay đấy!

Tôi hỏi bực nói:

- Sao cô cứ hỏi "thấy gì", ở đây tôi có quen ai đâu.

- Ấy thế mà thấy lúc nào không biết đấy! Khôn ba năm dại một giờ! Vô khối người đây. Cứ bảo không sao. Vậy mà bụng ễnh ra… Cứ đến gặp bà Gouin là yên tâm… Cũng may sao lại có bà ấy… Phúc cho làng này…

Ngừng một lúc cô Rose nói tiếp:

- Ngày trước ở đây lúc nhúc trẻ con. Đi đâu cũng thấy trẻ con. Chúng nô đùa ở ngoài đường, ầm ĩ ở trong xóm, đánh nhau, chửi nhau, khóc mếu. Nhưng đến bây giờ không thấy thế nữa. Không biết cô có nhận thấy? Không phải các cô gái bây giờ không hoang quàng đâu. Trái lại còn hơn trước. Tối đến cô thử đi dạo một vòng trên đường mà xem. Ghế nào cũng một đôi quấn lấy nhau. Trông cũng hay… Tôi cho rằng không có tình yêu thì không thể sống được… Nhưng nếu phọt ra một đứa con thì phiền lắm. Cho nên họ không có con bao giờ. Đấy là nhờ có bà Gouin. Chỉ chịu đau một lúc thôi. Nếu vào địa vị cô, tôi không rụt rè… Một người xinh đẹp như cô… nếu lại phọt ra một đứa con… thì phiền lắm…

- Cô yên tâm đi! Tôi không có thế đâu…

- Vâng… vâng… Ai mà muốn thế… Nhưng này ông chủ có gạ cô bao giờ không?

- Không, cô ạ.

- Lạ nhỉ?… Ông ta nổi tiếng ở đây về món ấy đây. Thế sáng hôm nọ ở ngoài vườn thì sao?

- Không có gì đâu cô ạ. Tôi bảo đảm như thế…

Cô Rose lắc đầu:

- Chị không nói thật. Chị không tin tôi. Nhưng cái kim giấu giẻ lâu ngày cũng ra.

Cô ấy làm tôi bực quá. Tôi gắt lên:

- Cô tưởng tôi ngủ với tất cả mọi người à? Với cả cái lão già ghê tởm ấy à?

- Này cô bé! Già có khi còn hơn trẻ đấy nhé! Nhưng việc của chị, chị lo!

Cuối cùng cô Rose nói, giọng lạnh tanh:

- Nhưng cái gì cũng có thể có… hay ông Lanlaire lại thích những quả còn xanh?…

Nhiều người đi trên đường thấy cô Rose, họ cúi chào lễ phép:

- Chào cô Rose. Ông đại uý có khoẻ không, cô?

- Cảm ơn. Ông ấy vẫn uống rượu tốt.

Lại một bọn khác đi qua, cũng chào hỏi rất kính cẩn:

- Chào cô Rose. Còn ông đại uý thì sao ạ?

- Cảm ơn. Vẫn khoẻ.

Linh mục đi đến gần, đầu lúc lắc. Thấy cô Rose linh mục mỉm cười chào, gập quyển kinh đứng lại hỏi:

- Ông đại uý thế nào?

- Cảm ơn cha… Ông ấy ít khi rời hầm rượu.

- Thế tốt! Mong ông ấy trồng được nhiều hoa, để kỳ lễ sau nhà thờ có được một bó hoa đẹp.

- Chắc chắn là được, thưa cha.

- Gửi lời thăm ông ấy nhé.

- Con cũng chúc cha mạnh khoẻ.

Ông linh mục lại mở quyển kinh và đi tiếp.

- Chỉ mong trong địa phận xứ ta có được nhiều người như con.

Tôi ra về lòng buồn rượi, chán nản, căm ghét cái cô Rose tồi tệ thế mà sao lại được mọi người kính trọng, mọi người chào hỏi, rõ thật sung sướng. Thế nào rồi cô cũng sẽ được cha xứ đặt vào một hốc tường nhà thờ, giữa hai cây đèn nến và vầng hào quang thiếp vàng như một vị thánh.

Chương 9

Tôi cứ thấy băn khoăn khi nghĩ đến Joseph. Thái độ của anh ta có vẻ bí hiểm thế́ nào ấy. Không hiểu trong tư tưởng anh ta có chuyện gì âm thầm kín đáo. Nhưng chắc chắn phải có cái gì đó không bình thường đây. Nét nhìn của anh ta có vẻ u uẩn làm tôi nhiều lúc phải quay đi. Bước đi của anh ta lệt xệt trông phát sợ. Y như chân của tù nhân đeo gông trong trại giam hay chân của tu sĩ đeo hòn trong nhà tu kín. Cái lưng anh ta cũng làm tôi khiếp. Cả cái cổ dài ngoẵng và cái gáy xám xịt vì nắng gió nổi cục lên chằng chịt như quấn thừng, to phình như con thú tha miếng mồi nặng trĩu.

Trừ thái độ hung hãn khát máu đối với người Do Thái ra, Joseph dè dặt đối với mọi chuyện ở đời. Anh ta không ba hoa khoác lác, không kêu ca chê trách chủ nhà. Anh rất kính trọng và rất tận tâm với chủ. Anh không giận dỗi không ca thán. Anh khéo tay biết làm mọi việc kể cả những việc khó nhất và những việc không phải nhiệm vụ của anh. Anh coi căn hộ của chủ như của mình, chăm nom, coi sóc, giữ gìn. Thấy kẻ nào khả nghi mon men đến là anh đuổi. Thật là một viên ngọc quí. Nhiều nhà khác vời anh đến làm trả lương hậu hơn nhưng anh từ chối không đi. Anh ở đây đã mười lăm năm, coi nhà chủ là nhà mình. Bà chủ nghi ngờ mọi người nhưng Joseph thì bà rất tin tưởng. Bà không tin ai nhưng Joseph thì bà tin tuyệt đối. Bà tin vào tính thật thà và lòng tận tụy của Joseph. “Thật là viên ngọc quí. Có bảo nó nhảy vào lửa nó cũng nhảy”, bà thường nói như thế́.

Tuy là người keo kiệt nhưng bà thường cho quà anh, thường giúp đỡ việc này việc khác.

Nhưng tôi vẫn cảnh giác với con người này. Anh ta làm cho tôi lúc nào cũng lo ngại. Tôi vẫn thấy trong mắt anh ta có cái gì vẩn đục, tôi không được yên tâm lúc nào với anh ta. Từ khi tôi chú ý đến anh ta tôi thấy anh ta không phải như lúc đầu tôi phán đoán khi tôi bắt đầu vào làm ở nhà này. Lúc ấy tôi cho rằng anh ta là một nông dân cục mịch, ngây ngô. Bây giờ tôi thấy anh ta rất tinh tế, rất quỉ quyệt… không biết hay là tại nhìn anh ta hàng ngày nên thế́ chăng. Bây giờ tôi không thấy anh già và xấu nữa. Thói quen như đám mây mù che lấp vạn vật, làm mờ dần, rồi xóa đi bộ mặt và hình thù làm cho người gù thấy không còn gù nữa… Nhưng tôi lại thấy hạnh phúc ở những cái khác, những cái mới khiến tôi hoang mang: không phải là sự hài hòa và trong trẻo của đường nét tạo nên vẻ đẹp của người đàn ông đối với đàn bà đâu. Nó là cái gì không thật rõ ràng, không thật xác định một cái gì thật tinh tế, một không gian gợi cảm dữ dội, say mê. Khiến người phụ nữ không cưỡng lại được. Joseph đã lan tỏa ra chung quanh mình cái không gian ấy. Đã có một lần tôi nhìn Joseph nâng một thùng rượu vang. Anh nâng một vật nặng thế́ mà chỉ như đứa trẻ nhấc một quả bóng cao su! Bằng động tác của hai tay, của đôi vai và cái mình, như kiểu một lực sĩ, Joseph đã nâng bổng thùng rượu vang lên, rất dẻo, rất mềm, thật nhẹ nhàng.

Tôi cảm thấy giữa anh Joseph và tôi có mối giao lưu mỗi ngày khăng khít thêm…

Tôi đứng trong phòng nhìn qua cửa sổ xuống khu vườn. Anh Joseph đang cúi xuống nhặt cỏ bón cây, có lúc quì hẳn xuống đất… Bỗng anh biến đâu mất. Hay là anh chui xuống đất? Hay là anh vọt qua tường. Có lúc tôi ra vườn để truyền đạt ý kiến bà chủ. Không thấy anh đâu, tôi gọi:

- Anh Joseph ơi! Anh Joseph! Anh ở đâu vậy?

Không thấy trả lời, tôi lại gọi:

- Anh Joseph ơi! Anh Joseph! Anh ở đâu vậy?

Bỗng Joseph xuất hiện sau một gốc cây, sau một luống đất, hoặc trước mặt tôi, tóc bết vào sọ, áo hở ngực… Anh từ đâu đến? Ở đâu ra?

- Chà! Anh làm tôi sợ quá, anh Joseph ạ.

Joseph thoáng mỉm cười, nhanh như một nhát dao, làm tôi hoảng. Tôi nghĩ hay anh là ma hiện hình…

Vụ hiếp dâm con bé Claire gây bàn tán xôn xao trong làng. Người ta giằng nhau các tờ báo trung ương và địa phương để xem… Nhân viên tòa án về điều tra, hỏi nhiều người… nhưng chẳng ai biết gì. Cảnh sát đã bắt giữ một phu khuân vác nhưng anh ta đã chứng minh rằng anh không có mặt ở đấy khi xảy ra sự việc. Cha xứ nghe tin cũng than vãn. Người ta vẫn không tìm ra thủ phạm… Chúng tinh vi quá, không để lại dấu vết. Có thể là những tay nhà nghề… Ông biện lý cũng chỉ làm cho đủ lệ… Giết hại một con bé nghèo khổ, việc chả có gì quan trọng?! Chắc rồi vụ này cũng xếp một chỗ thôi.

Tôi không lấy gì làm ngạc nhiên khi bà chủ nghi cho ông chủ là thủ phạm vụ giết người này… Từ khi có chuyện này, bà nhìn ông một cách khác lạ. Tôi nhận thấy trong lúc đang bữa ăn hễ có chuông reo bà lại giật nảy người.

Sau bữa ăn sáng nay, thấy ông chủ định ra đi, bà chủ gàn:

- Anh lại muốn đi à? Đi làm gì mà đi suốt ngày vậy?

Bà còn đi dạo hàng giờ với ông ở ngoài vườn. Ông thấy cũng chẳng sao. Bữa ăn có kém đi miếng thịt nào đâu, điếu thuốc của ông có kém đi mồi nào đâu. Rõ thật là con người cục mịch.

Tôi cũng muốn lắng nghe xem ông bà nói riêng gì với nhau. Hôm qua tôi đã đứng nép ngoài cửa đến hai chục phút. Tôi nghe thấy ông mở báo đọc, còn bà ngồi ở bàn đang ghi sổ chi tiêu:

- Hôm qua tôi đưa anh bao nhiêu? - bà hỏi.

- Hai francs, - ông trả lời.

- Có thật không?

- Lại không thật!

- Sao lại thiếu ba mươi tám xu?

- Em bảo là anh lấy à?

- Không. Con mèo lấy.

Họ không nói chuyện gì khác.

Joseph không thích người ta nói đến chuyện con bé Claire. Hễ thấy tôi hoặc Marianne gợi chuyện này là Joseph lại đánh trống lảng hoặc lờ đi.

Không hiểu tại sao tôi vẫn đinh ninh rằng chính Joseph đã gây ra vụ này. Tôi không thấy có dấu hiệu gì chứng tỏ như thế́, nhưng cái lần đến nhà bà bán hương liệu về, tôi kể chuyện con bé Claire thì thấy Joseph hơi kinh ngạc, thế là từ lúc ấy tôi nghi Joseph. Mặc dầu tôi đã tự nhủ rằng sự suy nghĩ của mình là không có căn cứ, là võ đoán, song tôi vẫn không sao bỏ được cái ý nghĩ cho rằng Joseph là thủ phạm vụ này. Đã có lúc tôi muốn hỏi Joseph:

- Có phải anh đã gây ra vụ con Claire không? Có đúng là anh không, con dê già?

Vụ giết người này đã xảy ra hôm thứ bảy. Tôi nhớ mang máng rằng Joseph cũng đánh xe vào rừng chở đất ngày thứ bảy. Anh ta đã vắng nhà suốt ngày hôm ấy, mãi muộn mới chở đất về. Vậy là tôi tin có thật. Rồi tôi nhớ lại cử chỉ của Joseph, mắt nhìn của Joseph, thấy khác thường. Khi ở rừng về lúc ấy thì tôi không để ý gì. Nhưng hôm nay thì những chi tiết ấy tôi thấy rành rọt… Nhưng có đúng Joseph vào rừng chở đất cái ngày thứ bảy xảy ra vụ việc không? Những dấu hiệu mà tôi nhận thấy ở Joseph có thật là khác thường không? Biên bản điều tra cũng không nói rằng thấy vết bánh xe mới đi trên cỏ, trên lá khô. Thủ phạm rất quỉ quyệt, đã xóa đi mọi dấu vết. Và lập tức tôi cho rằng tên quỉ quyệt ấy chính là Joseph.

Và tôi đã liều lĩnh hỏi Joseph:

- Anh vào rừng xe đất hôm nào nhỉ? Anh còn nhớ không?

Joseph buông tờ báo, chậm rãi nói:

- Để làm gì vậy?

- Để biết thôi…

Joseph đưa mắt nhìn tôi, rồi như để lục tìm trong trí nhớ, anh trả lời:

- Lâu rồi cũng quên. Hình như thứ bảy.

- Có phải thứ bảy hôm người ta phát hiện xác con bé Claire ở trong rừng không? - Câu hỏi của tôi có vẻ thóc mách khiến Joseph khó chịu. Anh nhìn tôi, mắt cau cau, khiến tôi phải quay mặt đi.

- Đúng là thứ bảy đấy, - Joseph nhắc lại vẻ chắc chắn, - đúng vậy.

Anh còn nói thêm:

- Chà, quan tâm làm gì đến chuyện vặt ấy, cô? Trong báo người ta còn kể ở Alger thường xuyên xảy ra những vụ giết người Do Thái ấy chứ!

Chỉ có cái nhìn của anh ấy vậy thôi, chứ còn thì anh ấy vẫn bình thường, vẫn bình tĩnh. Không run rẩy. Rồi anh ấy lại cầm tờ báo lên đọc tiếp.

Tôi ngồi suy nghĩ để nhớ lại xem từ ngày tôi đến đây, Joseph đã có những việc làm gì có tính chất tàn ác; những việc sẵn có, chứ tôi không có bịa đặt, tô vẽ, cường điệu… Tôi thấy anh ấy căm thù những người Do Thái, lúc nào cũng đe giết, đe thui chết, nhưng cũng chỉ là khuếch khoác vậy thôi. Tôi muốn tìm ra cái gì chính xác, có thật, chứng tỏ là Joseph thật sự phạm pháp. Nhưng chỉ là tôi có cảm tưởng, tôi giả định, chứ không thế̉ khẳng định là có thật…

Có chăng thì chỉ có việc sau đây. Một hôm chủ nhà sai anh làm thịt vịt. Anh đã làm theo cách cũ của người Normandie là thọc một đinh ghim vào đầu con vịt… trong khi người ta có thể giết ngay bằng một nhát để cho con vật khỏi đau đớn. Nhưng Joseph lại cứ muốn kéo dài cuộc hành hình con vật, anh ấy cứ thích nhìn con vật run rẩy, thấy tim nó đập trong tay anh. Anh ấy thích ngồi đếm xem con vịt như thế́ trong bao nhiêu lâu thì chết hẳn… Đầu tiên, anh ấy kẹp con vịt vào giữa hai đầu gối, thọc một đinh ghim vào sọ rồi ngoáy tròn như người ta xay cà phê. Joseph tay ngoáy, miệng nói một cách thật vui vẻ:

- Phải làm cho nó đau khổ, nó càng đau khổ thì tiết nó càng ngon.

Giọng nói thật tàn nhẫn.

Con vịt tuột khỏi hai đầu gối Joseph, vẫy cánh, cổ ngoẹo đi, quay tròn, lông xù ra, giẫy chết… Joseph quẳng con vịt xuống nền nhà, chống cằm vào hai bàn tay ngồi nhìn con vịt nhảy nhảy, kéo lê hai cẳng trên mặt đất. Tôi vội kêu lên:

- Đừng làm thế́ anh, khổ nó! Trông ghê quá!

Joseph thản nhiên trả lời:

- Tôi thích thế́!

Tôi nhớ lại chuyện ấy và muốn hét lên:

- Chính anh đã hiếp con Claire ở trong rừng. Tôi tin là như thế́. Không sai được. Đồ dê già!

Bây giờ thì tôi, không còn băn khoăn gì nữa, vì tôi đã tin chắc rằng chính Joseph. Không gì làm tôi nghĩ khác được.

Ít lâu nay, tôi thấy Joseph đối xử với tôi có khác trước. Gặp tôi, anh ta niềm nở, thái độ lặng lẽ của anh ta không làm tôi lo ngại nữa, lời nói cộc lốc của anh ta, tôi thấy có cái gì dịu dàng. Đôi mắt anh ta không có vẻ hằn học, tuy đôi lúc còn dữ tợn, có lẽ đấy là để thử thách tôi, để hiểu tôi hơn. Cũng như đa số nông dân, anh ấy vẫn có tính đa nghi, vẫn cảnh giác, vì sợ mắc lừa. Chắc là anh ấy có nhiều điều bí ẩn vẫn phải giấu kín như người ta giấu của trong hòm sắt, khóa trong khóa ngoài cẩn thận. Nhưng tôi thấy anh ấy dần dần bớt nghi ngờ tôi… Và dần dần thấy dễ mến. Anh ấy cố gắng làm cho tôi vui lòng để gây cảm tình với tôi. Việc gì nặng nhọc khó khăn anh ấy nhận lấy hết và làm một cách tự nhiên không phải để mua chuộc tôi, không nịnh nọt, không có ẩn ý, cũng không phải để tôi mang ơn anh ấy hay để trục lợi. Về phần tôi tôi xếp dọn đồ đạc giúp anh ấy, vá giúp bít tất, quần áo, xếp tủ cho gọn ghẽ, dễ coi hơn tủ của bà chủ. Nhiều lần anh ấy khen tôi.

- Cô Célestine, cô đảm đang lắm. Cô thật ngăn nắp. Ngăn nắp là vốn quí. Một người phụ nữ đảm đang ngăn nắp không gì quí bằng.

Cho đến bây giờ những trao đổi giữa anh Joseph và tôi chỉ là chung chung. Buổi tối, ngồi nói chuyện với nhau ở trong nhà bếp có mặt chị Marianne, chúng tôi chỉ nói những gì thông thường, không thể nói những chuyện thân mật giữa hai người. Còn khi chỉ có anh và tôi thì lại khó nói, anh ấy chẳng muốn nói gì. Anh ấy không muốn nói nhiều. Chỉ đủng đỉnh vài câu, vừa nói vừa đi, thế́ thôi. Nhưng hai mắt anh ấy nói nhiều. Anh ấy nhìn tôi, đôi mắt như cắm sâu vào trong tôi, nét nhìn như thấm vào tận tâm hồn tôi và làm tôi xáo động.

Mãi ngày hôm qua chúng tôi mới nói chuyện lâu với nhau. Buổi tối, ông bà chủ đi ngủ, chị Marianne cũng về phòng sớm hơn mọi ngày.

- Chào Célestine, - Joseph nói.

Người giữ sách định giấu bọc sách đi nhưng Joseph vội ngăn lại. Anh nói:

- Không sao đâu! Célestine là chỗ quen thuộc đảm đang ngăn nắp, kín đáo. Cứ đem sách về.

Người giữ sách đi rồi, Joseph nói với tôi:

- Hôm nay cô lại có nhã ý đến đây. Cảm ơn cô.

Tôi chưa bao giờ thấy anh dễ thương và hoạt bát như thế́. Tôi nói:

- Anh ăn cơm xong phải đi ngay chưa kịp nhặt thóc. Anh có muốn tôi nhặt giúp không?

- Cảm ơn Célestine, nhặt xong rồi…

Joseph đứng dậy dẫn tôi vào trong phòng. Tôi thấy hơi lo… Chuyện con bé Claire lâu đã quên đi, tôi bỗng lại nhớ đến. Nhưng đôi mắt Joseph không có vẻ dữ tợn, trái lại, lại bẽn lẽn. Trong phòng chỉ có ánh lửa ngọn đèn lờ mờ. Tiếng nói của Joseph đang run run bỗng trở nên tự tin và dõng dạc.

- Tôi định thổ lộ chuyện này với cô, Célestine ạ. - Joseph nói, - tôi thấy cô là người phụ nữ đảm đang ngăn nắp, kín đáo. Tôi có thiện cảm. Bây giờ tôi hiểu cô rồi…

Tôi mỉm cười nói:

- Anh cẩn thận nhỉ. Sao trước đây anh tỏ ra khó chịu thế́. Không trò chuyện với tôi bao giờ lại còn hắt hủi nữa chứ. Anh còn nhớ cái lần tôi giẫm lên luống đất của anh không. Anh gườm gườm sợ quá!

Joseph mỉm cười, nhún vai.

- Lúc đầu chưa hiểu nhau. Cô lại mới ở Paris đến… Bây giờ thì hiểu nhau rồi.

- Nếu anh đã hiểu tôi rồi thì anh thử nói xem tôi là người thế́ nào.

Miệng chúm chím mắt nghiêm nghị, Joseph nói:

- Cô ấy à, cô cũng như tôi…

- Tôi cũng như anh à?

- Tất nhiên không phải khuôn mặt giống nhau, nhưng tâm hồn giống nhau…

Joseph im lặng một chút, rồi nói tiếp:

- Tôi có cảm tình với cô Célestine ạ, và…

- Và sao?

- Tôi cũng có tiền… một ít tiền…

- Thế hả…

- Một ít tiền… làm cho các nhà chủ hàng chục năm chả để dành được ít tiền hay sao? Phải không?

- Đúng. - Tôi ngạc nhiên thấy cách nói năng và cử chỉ của Joseph…, - thế anh có nhiều tiền không?

- Ít thôi.

- Cho tôi xem nào!

Joseph mỉm cười:

- Không có ở đây. Đang để ở chỗ…

- Ừ, nhưng bao nhiêu?

- Có lẽ mười lăm nghìn francs… có lẽ hơn…

- Khá đấy.

- Có lẽ ít hơn…

Bỗng hai con chó ngỏng cổ nhảy ra cửa sủa inh. Tôi giật mình:

- Không sao đâu, - Joseph nói và đá cho mỗi con một cái vào hông… - Chả là có người đi ngoài đường mà… Cô Rose đi về nhà, tôi nghe tiếng bước chân thì biết.

Đúng như thế́. Chỉ lúc sau, tôi nghe rõ tiếng kéo lê chân trên mặt đường, rồi tiếng đóng cổng… chó thôi sủa.

Tôi ngồi xuống ghế ở góc phòng. Joseph hai tay thọc túi quần đi đi lại lại. Tôi ngồi im không nói gì. Lát sau Joseph cất tiếng:

- Tôi phải nói riêng với cô điều này: Tôi ở Cherbourg, là một thành phố có nhiều thủy thủ và binh lính. Buôn bán ở đấy kiếm được. Mở ở đấy một quán rượu, sẽ bán được… Cái gì chứ nghìn francs thì dễ như chơi. Nhưng cần phải có một phụ nữ… một phụ nữ xinh xắn, ngăn nắp, đảm đang. Binh lính và thủy thủ vui nhộn, hay quấy, nhưng cơ bản tốt. Họ chịu tiêu… cô thấy thế́ nào?

- Tôi ấy à?

- Ừ, cô có làm được không?

- Tôi à?

Tôi chưa biết ý định Joseph thế́ nào. Anh ấy định dẫn dắt vấn đề đến đâu. Tôi thấy hoang mang chưa biết trả lời thế́ nào thì anh ấy hỏi lại:

- Không cô thì còn ai đến đây được nữa? Cô là người đảm đang, ngăn nắp. Cô lại xinh xắn. Với đôi mắt bồ câu cô có thế̉ làm chết mệt cả cái trại lính. Từ khi tôi biết cô và thấy cô có khả năng tôi đã nghĩ đến chuyện này.

- Thế còn anh?

- Cả tôi nữa. Chúng ta hợp tác.

- Vậy ra anh lợi dụng tôi để kiếm tiền, để làm giàu?

Joseph nhún vai, đủng đỉnh nói:

- Cũng được chứ sao!

Rồi lại gần nắm lấy tay tôi, Joseph ấp úng:

- Tôi ước mong có cô ở quán rượu ấy, Célestine ạ.

Rồi thấy tôi ngỡ ngàng, Joseph nói thêm:

- Có thể kiếm được từ mười lăm đến mười tám nghìn francs… tha hồ mà tiêu. Rồi còn các đồ tư trang nữa. Sung sướng lắm, cô ạ…

Joseph ôm chặt người tôi. Tôi thấy người anh run lên… Tôi như chết ngạt đến nơi. Rồi anh tiếp tục mô tả:

- Một quán rượu nho nhỏ, xinh xinh, sạch sẽ, sáng sủa… Sau quầy hàng một phụ nữ duyên dáng, ăn mặc theo kiểu Alsace-Lorraine, tấm áo dài lụa với những dải băng nhung… Célestine nhỉ. Chúng ta sẽ bàn thêm một hôm khác…

Tôi không còn biết nói gì thêm… Tôi lấy làm ngạc nhiên, chưa bao giờ nghĩ đến chuyện này… nhưng tôi cũng không buồn, không giận… Joseph đã nhắc lại bằng chính cái mồm đã hút máu mủ các vết thương trên người con bé Claire và ôm lấy tôi bằng chính bàn tay đã ôm, đã bóp đã giết con Claire trong rừng.

- Chúng ta sẽ bàn chuyện này. Tôi già, tôi xấu thật. Nhưng tìm được người cai quản cái quán rượu ấy thì không ai bằng cô, Célestine ạ. Chúng ta sẽ bàn sau.

Tìm một phụ nữ! Joseph định thế thật à? Hay là chỉ dọa ta? Hay là hứa hẹn?

Hôm nay Joseph lại âm thầm như trước. Tưởng như không có vấn đề gì giữa anh, và tôi những ngày vừa qua. Anh lại làm việc, lại đọc báo như mọi ngày… Tôi nhìn anh, tôi ghét anh chăng? Không. Tôi ghê sợ nhưng không ghét. Vì anh đã hãm hiếp con bé Claire ở trong rừng!