8. Ngọn đèn dầu nhỏ

Dì nghĩ là dì đủ sức gánh câu chuyện buồn này một mình, đủ sức yên lặng - như mẹ con - chờ cho năm tháng xoá nó đi. Nếu không có ai tha thứ cho tội tình của dì, thì thời gian sẽ làm chuyện đó.

Nhưng Chi nó không quên dì. Thỉnh thoảng nó vẫn về, không bao giờ nói năng gì, chỉ một gương mặt, một chiếc bóng loáng thoáng, nương nhờ một chút gió, một chút hương để hiện về cho dì biết là nó vẫn quanh đây.

Sau ngày nhận được mẩu tin mẹ gửi, dì thắp trong phòng một ngọn đèn dầu. Dì thắp đèn cho Chi. Dì giấu ông bà ngoại, nên dì chỉ thắp một ngọn đèn rất nhỏ, đặt nó ở một góc khuất. Khi đi lấy chồng, dì mang theo chiếc đèn dầu ấy. Nhưng ở nhà chồng, dì không còn một góc khuất nào để thắp nó. Cây đèn không có dầu, cuộn trong tờ giấy báo, nằm trong một cái túi xách cũ ở góc nhà chứa đồ cũ, vậy mà nó vẫn cháy. Ngọn lửa nhỏ cháy trong lòng dì.

Sau dì có một cái bàn của riêng mình. Dì đặt ngọn đèn ở đó. Mồng một không trăng, dì đốt đèn cho Chi. Ngọn đèn sẽ còn cháy cho đến khi Chi đầu thai vào kiếp khác.

Đóm lửa đìu hiu, vậy mà qua bao nhiêu năm nó không chịu tắt. Chỉ nó còn u ẩn, nó vương vất, không siêu thoát đi. Mỗi năm hai ba lần, nếu nó không hiện được bên ngoài cửa sổ, thì dì sẽ nằm mộng trông thấy nó. Thân Chi vẫn còn quấn trong một tấm vải trắng, như trong tấm tã mà ngày xưa dì đã quấn nó. Ma thì mãi mãi mang hình thù lúc chết, nhưng trong những giấc mộng của dì, Chi cứ dần dần lớn lên. Mới dầu dì thấy chuyện ấy lạ, nhưng bây giờ dì đã hiểu. Dì sẽ nói cho con nghe sau.

Ngày mẹ của dì mất, dì khấn xin mẹ hãy đưa Chi đi. Ngày còn sống, cha không cho mẹ nhận cháu ngoại, nhưng mẹ chết rồi, ông không còn cấm đoán được nữa. Có những người chỉ khi chết mới trở về được với mình. Chỉ khi trái tim không còn đập, nó mới thuộc về cái lồng ngực của người mang nó. Khi họ còn sống, trái tim họ lặng lẽ, không được phép có tình yêu.

Dì tin là Chi đã gặp bà ngoại nó. Nó đã có chút tình thân. Dì tin là mẹ dì nhận cháu, yêu cháu, đưa cháu rời cõi u minh oan khuất của những hồn ma. Dì vào chùa cầu siêu cho hai bà cháu, rồi dì nấu nhờ một mâm cơm chay, đốt vàng hương tiễn mẹ mình và cháu mình đi thoát kiếp. Dì xem quẻ, thầy nói hồn đã về đến nhà ở đầu dòng sông. Dì tin rằng họ đi được rồi, mới mua vé tàu đi Hà Nội thăm chị Liên và con. Dì không có can đảm bước vào căn hộ của chị Liên khi Chi chưa đi khỏi trần gian.

Bước vào căn nhà của chị Liên,dì mới biết Chi vẫn còn quanh đây.... Hay có khi dì biết trước đó nữa, lúc vừa mới bước xuống xe lửa, nhìn thấy con. Dì có một linh tính rất kỳ lạ. Trong những giấc mộng của dì, Chi không mãm\i mãi là một đứa bé sơ sinh. Nó đã lớn dần lên, mỗi năm dì chỉ thấy nó hai hay ba lần, nhưng cũng đủ để dì biết nó. Không phải dì biết hình hài, gương mặt và dáng đi, mà cái vía của dì nhận ra nó mỗi lần nó về. Lúc bước xuống tàu, dì thấy con và tự nhiên dì biết nó cũng đứng ở sân ga cùng với con. Nó không có một thân thể riêng, nó lẫn vào trong con. Nó lơ thơ giữa những sợi tóc buông xuống, thấp thoáng bên đôi bàn chân bước đi, nó để vương một làn hơi lành lạnh ở phía đuôi hàng chân mày trên gương mặt con...

Ở nhà, nó nằm trên tấm ván con kê ở cửa sổ, nửa khuya nó ngồi dậy đi xuống sân. Nó đi như thế nào dì không biết. Dì mới thấy nó nằm gần cửa, dì đến đứng ở cửa, thì thấy nó đi ở sân. Dì ngồi xuống nhìn con ngủ, để biết rằng cái đứa đi dưới sân không phải là con.

Hai mươi hai năm đủ dài để mọi u uất tan đi chứ phải không Mai? Nếu không tha thứ, thì cũng phải quên. Dù mang thứ máu kỳ lạ dòng họ chúng ta, cũng phải quên, quên cái tên của mình và câu chuyện của mình. Quên để mà đi bình thường và lặng lờ như bao nhiêu người ở ngoài kia, những người cũng có những giọt nước mắt không ứa ra được, những câu chuyện buồn của riêng mình.

Vậy mà sao Chi vẫn còn chập chờn ở mọi ngóc ngách, vẫn còn ngồi trên tấm ván, đi ở dưới sân? Ở Hà Nội, thân nó không quấn trong tấm vải liệm như trong những giấc mộng của dì. Nó mặc quần áo như con, tóc hơi dài hơn tóc của con một chút, dì có cảm tưởng như vậy. Nó không đi cùng bà ngoại nó, nó quanh quẩn nơi đây, chờ đợi thứ gì?

Dì tin rằng Chi không đi được vì dì không biết vì sao nó chết, chết như thế nào, giờ nào, ở đâu, để kể cho mẹ nó biết. Nó không đi được vì nó chết không có mồ và không nhang khói. Bao năm nay dì chờ ngày nó quên cái tên của nó và tự đi về nơi chốn quê hương xa nhất của tất cả những linh hồn. Nhưng cái ngày đó đã không tới, không bao giờ tới. Dì không muốn con biết một câu chuyện buồn, nhưng vẫn phải viết cái thư này, kể cho con câu chuyện của chi, để nhờ con đi tìm đoạn cuối câu chuyện đó như thế nào. Tìm lại mấy tiếng đồng hồ sau cái ngày mưa gió tơi bời dì trao Chi trong cái bọc cho cha con rồi bước vội khỏi căn nhà ở Tụê Tĩnh . Vì sao Chi chết, lúc mấy giờ, và nhất là người ta chôn tấm thân nhỏ xíu của nó ở đâu. Con hãy lựa nơi, lựa lúc mà hỏi cha con. Dì biết việc này khó, vì cha con chắc không muốn nhớ lại. Nhưng con vẫn phải hỏi. Nếu không biết giờ nó chết, sao mà nó chết, thì thầy không viết sớ cúng giải oan, cầu siêu cho nó được.

Ngày tôi thơ ấu, Chi không ở với tôi. Hoặc là có, nhưng nhịp của tim nó và tim tôi đồng nhau nên tôi không nhận ra chúng tôi là hai người. Chúng tôi chưa biết mình, chưa biết cô đơn, chưa nghe tiếng rạn nứt chạy suốt sống lưng của một thứ gì đó sắp bị tách làm đôi. Tôi chưa biết tôi, và Chi cũng vậy. Trong ký ức tuổi thơ của tôi có mẹ và những người khác, có gian phòng, có những hạt mưa hắt qua cửa sổ, có những con đường, những đám cỏ, nhưng không có tôi hay Chi. Ngày đó không có con bé nào đứng bên trong mình nhìn ra bên ngoài, và hiểu rằng thế giới chỉ là hình ảnh, cảm giác và ý niệm của nó về thế giới. Khi tôi khóc, thì tôi là câu chuyện buồn; khi tôi ốm, thì tôi là cơn sốt; khi tôi mát, thì tôi là làn gió. Và Chi cũng vậy.

Rồi một hôm tôi có kinh. Lần đầu tiên nhìn vệt máu loang xuống đùi, tôi quyết định không nói điều đó cho ai và trong cùng khoảnh khắc đó tôi biết có một bên ngoài và một bên trong. Bên ngoài là gian phòng, là đám cỏ, là tất cả loài người, là những câu chuyện, những cơn sốt, những làn gió. Bên trong chỉ có một mình tôi.

Nỗi cô đơn làm cho tôi nhận ra mình rõ hơn. Nhưng loáng thoáng đâu đó trong mộng mị và trong ý thức, tôi cũng đã nhìn thấy bóng dáng, và hơi hám, của một đứa con gái khác sống cùng tôi. Nó khác tôi. Nó có tâm tưởng riêng, tuy rằng nó được bao bọc trong cùng làn da của tôi, của Mai. Tôi chưa biết câu chuyện của Chi, nên tôi không biết tôi chia sẻ thân thể mình với hồn ma của đứa em gái. Nhưng nó đã có trong tôi, tôi biết, và không biết tự thuở nào.