Redeployment (tạm dịch: Tái bố trí) - cuốn tuyển tập những câu chuyện tinh tế, trào phúng và đong đầy tuyệt vọng của cựu chiến binh Iraq Phil Klay - đã giành được giải thưởng National Book Award cho hạng mục tiểu thuyết vào tối thứ Tư (19/11) vừa qua.

Klay đã vượt qua những đối thủ nặng ký khác như Lila của Marilynne Robinson và Station Eleven (tạm dịch: Trạm 11) của Emily St. John Mandel. Cuốn sách là tác phẩm đầu tay đầu tiên trong mười hai năm giành chiến thắng trong hạng mục tiểu thuyết (kể từ The Three Junes của Julia Glass vào 2002), tuyển tập thứ hai thắng giải (kể từ Ship Fever của Andrea Barrett vào năm 1996) và Klay là vị cựu chiến binh Iraq đầu tiên chiến thắng giải thưởng danh giá này.

Rõ ngạc nhiên và kích động, vị tác giả 31 tuổi - có thể nói là một trong những nhà văn thắng giải trẻ tuổi nhất - đã phát biểu rằng tác phẩm của ông là cách thiết yếu để ông chia sẻ mười ba tháng chiến đấu gian khổ ở chiến trường Iraq của mình.

"Chiến tranh là thứ quá xa lạ để có thể thực hiện một mình," ông nói và cảm ơn độc giả vì đã "quyết định tham dự vào cuộc chuyện trò".

Hạng mục phi tiểu thuyết đã rơi vào tay Evan Osnos với cuốn sách của ông về Trung Quốc đương đại - Age of Ambition: Chasing Fortune, Truth, and Faith in the New China (tạm dịch: Thời đại của tham vọng: Đeo đuổi Vận may, Sự thật, và Lòng tin ở Trung Quốc mới). Faithful and Virtuous Night (tạm dịch: Đêm thủy chung và đức hạnh) của nhà thơ đã từng nhận giả Louise Glueck đã giành chiến thắng trong hạng mục thơ, và Brown Girl Dreaming (tạm dịch: Cô gái da nâu mộng mơ) của Jacqueline Woodson cũng thắng trong hạng mục sách giành cho thanh thiếu niên.

Mỗi người trong năm ứng cử viên cho hạng mục tiểu thuyết đều có những câu chuyện dữ dội để kể.

Những cuốn sách ấy lấy bối cảnh ở nhiều nơi: từ Beirut (Liban) đến Berlin (Đức) đến Iowa (miền Trung Tây Hoa Kỳ) và hướng tới những quá khứ, hiện tại, tương lai đầy biến động. All the Light We Cannot See (tạm dịch: Mọi ánh đèn ta không thể thấy) của Anthony Doerr là những chương sách luân phiên kể câu chuyện về một cô gái mù người Pháp và một tân binh Nazi (Đức quốc xã) trong Thế Chiến thứ Hai. Station Eleven của Mandel lại vẽ ra một tương lai với rất nhiều người bị giết hại bởi một dịch bệnh.

Lila thì theo chân cuộc đời của một cô gái trẻ hay đi nay đây mai đó trở thành vợ của một người truyền giáo người Iowa lớn tuổi. Còn An Unnecessary Woman (tạm dịch: Người đàn bà thừa thãi) của Rabih Alameddine chính là một lá thư tình cho nền văn học, kể về một người đàn bà vô thần đã ly dị, không có con, là kẻ thừa trong gia đình, mỗi năm lại dịch một cuốn sách yêu thích của mình sang tiếng Ả Rập cho đến khi bà phải đối mặt với một thảm họa không ngờ tới đe dọa hủy diệt của sống của bà.

"Chiến tranh, chiến tranh, chiến tranh," là những gì mà vị giám khảo Geraldine Brooks nói về những tác phẩm lọt vào vòng chung kết. Nhưng chúng cũng là những câu chuyện về sự hài hước, niềm hy vọng và sức mạnh đáng ngạc nhiên của nghệ thuật đã nâng đỡ tâm hồn ta, bà nói.

Với hai tác giả thắng giải phi tiểu thuyết và thanh thiếu niên, Osnos là con trai của nhà xuất bản kỳ cựu Peter Osnos và anh phát biểu rằng quyết định viết một cuốn sách khiến anh hiểu được cảm giác của George W. Bush; Woodson thì kể lại những năm tháng lớn lên trong phong trào Vận động Quyền công dân tại Hoa Kỳ, và cô hối thúc độc giả "nói chuyện với những người già của chúng ta trước khi họ trở thành người thiên cổ" và mất đi cơ hội học được những câu chuyện từ họ.

Glueck lại tán dương những tác giả đồng ứng cử với mình, nói rằng tác phẩm của cô có lẽ đã không hoàn thành nếu không nhờ có tác phẩm của họ khiến cô "sửng sốt" và "kích động".

Giải thưởng sách National Book Award lần thứ 65 này, thực hiện bởi tổ chức phi lợi nhuận National Book Foundation, đã được công bố tại Manhattan do tác giả lừng danh Daniel Handler (bút danh Lemony Snicket) chủ trì.

Mỗi người thắng cuộc sẽ giành được số tiền thưởng là $10,000 (£6395).

Có tổng cộng là 1,425 cuốn sách đã tranh cử cho giải thưởng, và những ứng cử viên lọt vào vòng chung kết đã được lựa chọn bởi ban hội thẩm năm thành viên bao gồm nhà văn, tác gia có sách bán chạy và những thành viên khác của cộng đồng văn học.

An Unnecessary Woman (tạm dịch: Người đàn bà thừa thãi) của Rabih Alameddine

All the Light We Cannot See (tạm dịch: Mọi ánh đèn ta không thể thấy) của Anthony Doerr

Station Eleven (tạm dịch: trạm 11) của Emily St. John Mandel

Lila của Marilynne Robinson

Can’t We Talk About Something More Pleasant? (tạm dịch: Ta không thể nói chuyện khác dễ chịu hơn sao?) của Roz Chast

No Good Men Among the Living: America, the Taliban, and the War through Afghan Eyes (tạm dịch: Cuộc sống không người tốt: nước Mỹ, Taliban, và chiến tranh trong mắt người Afghan) của Anand Gopal

Tennessee Williams: Mad Pilgrimage of the Flesh (tạm dịch: Tennessee Williams: Hành trình điên dại của xác thịt) của John Lahr

The Meaning of Human Existence (tạm dịch: Ý nghĩa của sự tồn tại của loài người) của Edward O. Wilson

Threatened (tạm dịch: Bị đe dọa) của Eliot Schrefer

The Port Chicago 50: Disaster, Mutiny, and the Fight for Civil Rights (tạm dịch: Cảng Chicago 50: Thảm họa, Nổi loạn, và Cuộc chiến giành quyền công dân) của Steve Sheinkin

Noggin (tạm dịch: Bình nhỏ) của John Corey Whaley

Revolution: The Sixties Trilogy, Book Two (tạm dịch: Sự tiến hóa: Sáu mươi bộ ba tác phẩm, Tập Hai) của Deborah Wiles

Second Childhood (tạm dịch: Tuổi thơ thứ hai) của Fanny Howe

This Blue (tạm dịch: Màu xanh này) của Maureen N. McLane

The Feel Trio (tạm dịch: Cảm giác ba người) của Fred Moten

Citizen: An American Lyric (tạm dịch: Công dân: Lời của bài hát nước Mỹ) của Claudia Rankine