P5 - Chương 8

Do Thiếu tá Lưu Kỳ Vọng giục Luân kí tên vào bảng danh
sách gồm một trăm bốn mươi bảy người “can án chính trị” theo luật 10-59, phải chuyển sang Trung tâm cải
huấn mà Luân quyết định trực tiếp kiểm tra trại tạm giam của Ty công an sáng
nay. Trại nằm một góc trong chu vi ty, cách dinh tỉnh trưởng chừng trăm bước.

Luân bỏ
trọn ngày đọc hồ sơ từng can phạm. Đại khái, có thể chia hồ sơ làm hai loại:
một, can phạm tự khai - khá mạnh lạc - những tội trạng của mình. Trong loại thứ
nhất, lời khai thường mơ hồ, bất nhất và nhiều điểm vô lí - Luân hiểu đó là vì
mớm cung hoặc cưỡng cung. Loại thứ hai có thể gồm ba hạng: hạng non gan, chịu
tra tấn kém, phun hết những gì cần để đỡ đòn, thường hay nói lố hoặc đổ trút
trách nhiệm vào cấp cao hơn hoặc người chưa bị bắt; hàng trình bày quá trình
tham gia phong trào Việt Cộng của bản thân hết sức chi tiết, thậm chí dám nhận
những trách nhiệm quan trọng như du kích, tuyên truyền viên, đôi người còn vỗ
ngực tự xưng là đảng viên, cán bộ cấp huyện, cấp tỉnh… những thứ dẫn họ đến máy
chém theo luật 10-59.

Gần như
tất cả can phạm bị bắt từ tháng 9, tháng 10 năm 1959 đến giữa năm, lúc Luân
lãnh nhiệm vụ, nghĩa là vào thời điểm phong trào bạo lực quần chúng rộ lên ở
Bến Tre. Tại sao cựu tỉnh trưởng Lê Như Hùng không giải quyết? Câu hỏi của Luân
được phó Ty công an Tống Văn Tình giải đáp: Trung tá Lê Như Hùng không tin vào
hồ sơ, nhưng ông lại lảng tránh đụng độ với trưởng Ty công an - người có thế
lực, được thiếu tướng Là, tổng giám đốc Tổng nha và Thiếu tướng Mai Hữu Xuân, phụ trách bình định ở Bộ
tổng tham mưu tin cậy, có mối quan hệ chặt với James Casey… Khi được Luân hỏi ý
riêng của Tống Văn Tình, viên công chức gần như suốt đời phục vụ ngành mật
thám, một trong những đứa con còn sót lại của mật thám Pháp trong ngành công an
hiện thời, đã thổ lộ: Gì thì gì, vẫn phải có một chút lí…

Sự đố kị
của Tình - ai mà biết Tình đố kị Vọng vì đơn thuần nghề nghiệp hoặc cá nhân
ganh ăn hay còn có nguyên nhân sâu xa nào nữa - giúp Luân rất nhiều. Chính Tình
hé cho Luân một chi tiết: theo luật hiện hành, hễ can phạm không ra tòa thì
phải qua cải huấn, mà đã qua cải huấn thì tỉnh trưởng không còn quyền đối với
họ - các trung tâm cải huấn chịu hệ thống dọc, đứng đầu ở Trung ương là Đại tá Trần Vĩnh Đắt. Tống Văn Tình còn nói: Thiếu tá
Lưu Kỳ Vọng ra khẩu lệnh - thà bắt lầm còn hơn thả lầm; đã bắt thì không thả;
đã bắt thì người bị bắt phải có tội; không tội thì điều tra viên chịu tội thay!
Vọng thường khoe đó là phương ngôn của ông cố vấn Ngô Đình Nhu.

Luân
đọc rõ ý định của Tống Văn Tình. Thằng cha này nhất định còn dính líu với Phòng
nhì Pháp, chơi trò “khích tướng” bẩy Luân tranh chấp với công an và với cả Ngô
Đình Nhu. Không sao!

Luân
bảo Tống Văn Tình nộp cho anh toàn bộ danh sách những người bị bắt, số đã thả,
số “mất tích,” số còn giữ. Tống Văn Tình báo cáo: số bị đánh chết hoặc thủ tiêu
không nhiều, song không ít - tổng cộng chín tháng chừng ba chục. Số thương tật vì bị tra tấn thì rất đông, tính hàng
nghìn. Số được thả cũng hàng nghìn, trừ vài trường hợp nhờ thân thế, hầu như
phải đút lót.

… Luân
bước chậm rãi theo hành lang trại tạm giam. Nói chung, trại tạm giam có nơi nằm
giữa những gian phòng thoáng sạch. Tất nhiên, Lưu Kỳ Vọng không thể lừa được
Luân - do Luân quyết định kiểm tra trại giam mà gã phải bày bố như thế này. Qua
mỗi phòng, Luân dừng lại khá lâu. Cái đập vào mắt Luân là giữa số đông còn
xương với da, mỗi phòng còn vài người béo ị. Luân nghĩ liền đến những hồ sơ
rành mạch… Luân qua một phòng danh cho nữ can phạm thì nghe trẻ sơ sinh khóc.
Một chị, có lẽ xấp xỉ ba mươi đang
cho con bú. Chú bé - chắc sinh độ một tuần trở lại - khóc ré và chẳng có gì khó
hiểu: người mẹ không thể vắt cho con một giọt sữa.

Luân
bảo nhân viên ty - anh ta ôm cả chồng hồ sơ theo Luân - tìm lai lịch người mẹ.
Lê Thị Hai, dân làng Định Thủy, can tội “chứa chấp Việt Cộng.” Người Việt Cộng
mà chị chứa chấp không ai khác hơn là chồng chị, cha của thằng bé còn đỏ hỏn.

- Anh
nhà hiện đang ở đâu? - Luân hỏi chị Lê Thị Hai.

Luân cố
gắng lắm mới không nghẹt thở khi nghe người phụ nữ trả lời:

- Mấy
ông bắn chết rồi còn hỏi làm gì?

- Mở
cửa! - Luân ra lệnh.

- Mời
chị ra! Từ giờ này, chị được tự do… - Luân bảo, giữa sự ngỡ ngàng của cả phòng
giam và luôn số đi theo anh, nhất là của Lưu Kỳ Vọng. Gã cau mày trước quyết
định đột ngột này.

- Trình
trung tá! - Gã nói - Tôi đề nghị trung tá không nên làm như vậy… Ở đây, toàn Việt
Cộng nguy hiểm.

Luân
chưa kịp phản ứng thì một bà - có lẽ tuổi phải trên sáu mươi, tóc bạc, gầy guộc - đã lớn tiếng:

- Ai là
Việt Cộng nguy hiểm, ông chỉ coi? Tôi từng tuổi này, làm sao theo Việt Cộng
nổi? Thủy quân lục chiến mấy ông kéo vô Bình Khánh, cứ nhè nhà nào nuôi heo thì
đề án tử là Cộng sản để bắt heo. Tôi là Việt Cộng, bị tội nuôi con heo mà không
chịu cho các ông giựt…

- Má
tên gì? Ở đâu? - Luân hỏi. Anh nhớ trường hợp anh gặp trên Dầu Tiếng.

- Úy! -
Bà già kêu lên thảng thốt - Ông chánh chủ tỉnh đừng xưng hô làm vậy… Tôi là
Phạm Thị Lượm, ấp chợ làng Bình Khánh… Tôi chưa nói hết với ông chánh ty mật
thám…

Luân
tức cười quá: Bà già gọi chức tước của anh và Vọng y như hồi Tây… - mà gọi như
vậy cũng đúng thôi.

- Ở
khám nữ này, đố các ông kiếm cho ra một Việt Cộng… Còn mấy ông muốn bỏ tù tụi
tôi thì các ông cứ ghi đại, ai cũng Việt Cộng! - Bà già vẫn sang sảng - Tôi nói
thiệt, ông chánh ty mật thám mới đúng là Việt Cộng!

Càng
nghe bà già nói, Luân càng thích. Bà già chắc chắn là nòng cốt của địa phương
hoặc có con em đi cách mạng.

- Tôi
là Việt Cộng? - Lưu Kỳ Vọng quắc mắt - Bà ăn nói ẩu tả…

- Vậy
chớ nếu ông không làm Cộng sản sao ông bắt bừa, đánh đập ác đức bà con? Ông xúi
bà con theo Việt Cộng! - Bà già không nao núng.

- Cho
tôi xem hồ sơ má đây! - Luân bảo anh nhân viên. Đọc xong, hồ sơ gồm có mỗi tờ
giấy lấy cung, không có chứng cứ gì.

- Thả
má ra một lượt với chị Hai! - Luân ra lệnh.

- Tôi
sẽ xét hết trường hợp từng người, ai vô tội sẽ được tự do. - Luân tuyên bố dõng
dạc. Cả khám nữ nhìn anh lạ lùng.

- Ông
Tống Văn Tình! - Luân chỉ thị cụ thể - Ông giải quyết mọi thủ tục, trả giấy tờ
cho chị Hai, cho má Lượm, cấp tiền xe và tiền ăn đường cho chị và má… Chút nữa,
tôi kí giấy, để hai người về tới nhà trước trời tối…

Luân
lầm lũi bước tiếp. Nhưng được vài bước, anh quay ngoắt trở lại:

- Nếu
trong người chị có thương tích, xin nói rõ, chúng tôi lo điều trị cho chị… Chị
đừng nghi ngờ, không ai đụng đến chị… Anh ở nhà có được chôn cất tử tế chưa?
Nếu chị muốn, cứ làm đơn thưa vụ anh nhà bị giết, chúng tôi sẽ xét… Hôm nay
không tiện thì hôm khác, chị không cần mang đến mà gửi theo nhà dây thép, cũng
được…

Hết dãy
phòng giam, Luân chợt bảo Lưu Kỳ Vọng:

- Ông
trưởng ty cho tôi thăm nơi giam số bị bắt sau khi tôi nhận nhiệm vụ…

Rõ
ràng, Lưu Kỳ Vọng choáng váng, gã hoàn toàn không ngờ tình huống này. Thấy Vọng
luống cuống, Luân gắt:

- Thiếu
tá nghe tôi nói không?

Chẳng
đặng đừng, Lưu Kỳ Vọng ra lệnh mở một cửa ngách. Vừa qua khỏi cửa, Luân đã ngửi
thấy mùi tanh tưởi. Một khu nhà lợp tôn lụp xụp, ẩn sau chuồng xí. Phòng rộng
không quá mười thước vuông nhốt ngót hai chục người - mình đầy máu. Luân quen
mặt khá nhiều: dân Cồn Ốc. Anh sang phòng kế - nhỏ hơn. Và anh dường bị sét
đánh: vợ Hai Sặc thoi thóp, hai người phụ nữ đang quạt cho bà.

Luân
xông tới trước mặt Lưu Kỳ Vọng:

- Cái
gì? Ông cắt nghĩa coi…

Lưu Kỳ
Vọng lùi xa, mặt không còn chút máu.

- Ông
trưởng ty, ông thật cả gan! Ông ngỡ rằng chức tỉnh trưởng của tôi để làm trò
giỡn, phải không?

Theo
lệnh của Luân, nhân viên mở cửa. Anh bước hẳn vào trong. Vợ Hai Sặc mở mắt lờ
đờ.

- Cô em
gái đâu rồi? - Luân lay vợ Hai Sặc.

- Bên
kia! - Vợ Hai Sặc phều phào - Ở dưới hầm…

Luân
quày quả ra.

- Chỗ nào?
- Anh hỏi trỏng Lưu Kỳ Vọng.

Cô Rô
bị còng cả tay chân trong xà lim rộng bằng chiếc quan tài âm xuống đất, dưới
một bóng đèn điện cực sáng, cỡ hai trăm nến.

- Tôi
bảo đưa cô gái vào bệnh viện chạy chữa, ông đem cô vào đây! - Luân nghiến răng
- Ông sẽ phải trả lời trước tòa án đặc biệt về tội cố tình không chấp hành lệnh
của cấp trên, cố tình gây bất mãn trong dân chúng… Bà già hồi nãy nói đúng!

- Thưa…
- Lưu Kỳ Vọng lắp bắp.

- Tôi
sẽ nghe ông sau! - Luân cắt ngang - Bây giờ, ông đưa cô gái, bà mẹ cô ấy, hai
người đàn bà vào bệnh viện ngay. Ông cũng cho chuyển số người bị giam riêng ra
ngoài, tôi sẽ đọc hồ sơ của họ và có ý kiến giải quyết nội hôm nay…

Luân
đứng chờ mọi mệnh lệnh của anh được chấp hành xong mới rời khu trại giam. Ngỡ
là tai qua nạn khỏi, Lưu Kỳ Vọng lấy lại đôi chút tinh thần và để chứng tỏ mình
là người biết nhận lỗi, gã trực tiếp gọi điện cho bệnh viện mang xe cấp cứu đến
chở mẹ con bà Hai Sặc. Nhưng Luân chưa buông tha gã. Anh bảo:

- Hôm ở
Cồn Ốc, tôi quyết định bắt bốn nhân viên công an. Ông giam họ ở đâu? Tôi muốn
gặp họ.

Lưu Kỳ
Vọng chết lặng.

- Sao?
Ông lại không thi hành lệnh của tôi! - Luân cau mày.

- Dạ,
đã thi hành… - Vọng sợ quá, hối hả trả lời - Mời trung tá theo tôi…

Luân
kịp thấy Vọng ra hiệu cho một nhân viên công an và tên này rảo bước.

- Anh
kia! - Luân gọi giật tên công an - Anh khỏi đi trước…

Thế là
cả đoàn trở lại văn phòng ty. Luân đoán là có điều gì mờ ám đây nhưng nhất thời
chưa đoán ra.

Họ lên
bậc thang. Tầng trên ngôi nhà đặt văn phòng ty gồm ba phòng lớn. Một, nơi làm
việc của trưởng ty - đồng thời là nơi họp mật. Một, chỗ ở của trưởng ty - gã
sống một mình, vợ con vẫn còn tại Sài Gòn. Một, là nơi gã đưa Luân vào.

Cửa mở
hoác. Tiếng cười ồn ào. Khi Vọng xuất hiện ngoài cửa, một người nào đó thét to:
- Vọng, mày chơi không? Tao thua sạch túi rồi… Đ.m…, bị mấy con điếm này mà tao
xui…

Vọng
không kịp ra hiệu cho cả bọn. Trước mắt Luân, một sòng bạc đang hồi sát phạt,
tiền ùn đống, mấy cô gái mặc hớ hênh ngồi vòng ngoài và một tốp khác thì ngất
ngưởng quanh mâm rượu. Luân nhận ra ngay mấy tiên công an bị anh đấm sặc mũi
hôm nọ.

Lập
tức, gian phòng lắng xuống. Chẳng tên nào có thể ngờ tỉnh trưởng mò lên đây.

- Anh
kia là ai? - Luân trỏ một người cao quá khổ, áo không cài nút.

- Dạ, trung
úy Bình, trưởng đồn Thành Triệu… - Vọng trả lời.

- Ông
ta bị bắt? - Luân hỏi tiếp.

- Thưa
không… Ông ta có dịp đến ty, gặp vui nên sà vào…

- Còn
đây? - Luân trỏ một người tác roi roi, mặc sơ mi lụa sọc.

- Dạ,
đại úy Mẹo, trưởng phòng điều tra của ty… Ông ta cũng lên chơi thôi.

- Còn
các cô này? - Luân hỏi và nói luôn - Gái điếm?

Nghe
Luân nhắc tới mình, các cô co rút sau lưng những gã đàn ông, thật ra không thể
che kín các cô nổi, bởi họ
cũng cố làm cho bé nhỏ…

- Thật
tôi không ngờ! - Luân ném một câu đánh giá chung, quay xuống lầu, chân nện mạnh
bậc thang.

Chiều
hôm đó, Luân mời số người bị biệt giam đến dinh tỉnh trưởng. Anh yêu cầu họ
khai báo trường hợp bị bắt, tra tấn… và sau đó kí quyết định
trả tự do cho tất cả. Mỗi nạn nhân nhận được tiền tàu xe. Cũng chiều hôm đó,
trung úy Bình đồn trưởng Thành Triệu bị phạt một tuần trọng cấm và đại úy Mẹo
bị ngưng chức, chờ cứu xét. Cả hai bị ghép vào tội “giao du với can phạm, cùng
can phạm trụy lạc ngay nơi công sở.” Tốp công an bị bắt ở Cồn Ốc
phải vào trại biệt giam.

Luân
dành trọn ngày hôm sau giải quyết những người trong bảng danh sách cải huấn.
Cuộc điểm danh đã giúp Luân kiểm tra lần nữa điều anh phát hiện qua hồ sơ. Như
vậy, số đông nhất là dân thường - họ dính dáng đến phong trào nhưng không phải
là người chỉ huy, cũng có mười trường hợp đáng nghi, song công an không phăng
ra manh mối. Luân xếp tất cả vào phần “phóng thích.” Trong loại thứ hai, Luân
chú ý những người tự khai như cán bộ Cộng sản chính cống - ai cũng da dẻ hồng
hào. “Cho mấy đứa cò mồi này ra tòa.” Luân xếp chúng sang một bên. Nhưng vẫn
còn quá ít. Gần một trăm năm mươi can phạm, chẳng lẻ chỉ chọn được có năm, bảy người? Luân tìm trong hạng
mà anh đoán là non gan, mất khí tiết. Được thêm mười lăm người nữa. Tạm ổn.